Don Carlos - Fryderyk Schiller (życzenia dla biblioteki .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Don Carlos to dramat autorstwa Fryderyka Schillera, którego głównym bohaterem jest Don Carlos, książę austriacki, syn Filipa II.
Z powodów politycznych król wziął za żonę ukochaną Carlosa, co staje się powodem ogromnego cierpienia księcia. Uczuciem za to darzy go Eboli, księżniczka i dama dworu królowej. Zraniony Don Carlos pragnie wyjechać do Flandrii i dowodzić jej armią. W dramacie Schillera występują prawdziwe postacie historyczne, jednak autor dokonał pewnych zmian, czyniąc z głównego bohatera nie obłąkanego młodzieńca, a idealistę i liberała, głoszącego swoje (i Schillera) poglądy.
Dzieło powstało w 1787 roku. Na podstawie dramatu powstały libretta do oper, z których najsłynniejszą jest ta skompnowana przez Verdiego.
Fryderyk Schiller to niemiecki poeta, filozof, dramaturg drugiej połowy XVIII wieku. Był przedstawicielem tzw. okresu Sturm und Drang, czyli Burzy i naporu. Zasłynął przede wszystkim jako autor Zbójców, Dziewicy Orleańskiej i Ody do radości. Jego twórczośc była inspiracją m.in. dla Adama Mickiewicza.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Fryderyk Schiller
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Don Carlos - Fryderyk Schiller (życzenia dla biblioteki .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Fryderyk Schiller
przebaczenia.
KRÓLOWA
Cześć mu niosę, to serca rozkosz i zadanie.
CARLOS
Czy nigdy nie kochałaś?
KRÓLOWA
Szczególne pytanie!
CARLOS
Czy nigdy nie kochałaś? —
KRÓLOWA
Nie kocham — nie marzę —
CARLOS
Bo serce czy przysięga kochać ci nie każe?
KRÓLOWA
Nie zadawaj mi pytań i oddal się, książę.
CARLOS
Bo ci broni twe serce czy przysięga wiąże?
KRÓLOWA
Bo to moja powinność. — Nieszczęsny! Do czego
To smutne rozbieranie55 losu rzuconego,
Któremu posłusznymi musim być oboje?
CARLOS
Być mu posłuszni? Musim?
KRÓLOWA
Cóż mi słowo twoje
Tonem tak uroczystym wypowiedzieć pragnie?
CARLOS
To, że Carlos swej woli pod przymus nie nagnie,
Że Carlos nie jest skłonny w tych krajów przestworze
Zostać jeden nędzarzem, kiedy stać się może
Krusząc prawa przeszłości, kosztem jednej chwili,
Najszczęśliwszym na ziemi!
KRÓLOWA
Czy mnie słuch nie myli?
Ty się jeszcze spodziewasz! — Nadzieja zuchwała
Śmie łudzić twoje serce, kiedy przeszłość cała,
Wszystko — wszystko stracone bez śladów po sobie!
CARLOS
Ja tylko za stracone mam popioły w grobie.
KRÓLOWA
Do mnie zwracasz — do matki, nadzieję szaloną?
zatapia w nim wzrok przenikliwy — po chwili mówi z godnością
Czemuż nie? Gdy ci czoło uwieńczą koroną,
Możesz ogniem zniweczyć prawa poprzednicze,
Możesz za próg wyrzucić twych przodków oblicze —
Co więcej nawet, możesz — któż śmie opór stawić? —
Popioły ojców twoich sromotnie splugawić —
Dobyte z Eskurialu56, rozwiać na wsze strony.
Możesz — by godnie skończyć — gdy zapragniesz żony...
CARLOS
O! Na Boga zaklinam — nie kończ tej potwarzy!
KRÓLOWA
Kazać przywlec twą matkę do stopni ołtarzy!
CARLOS
O, przekleństwo synowi!
po chwili niemego osłupienia
Więc wszystko stracone!
O! Teraz zdjęłaś z oczu czarowną zasłonę,
Która bodajby wiecznie kryła me powieki!
Ciebie los mi wydziera na wieki! — na wieki!
Stało się — los tak wypadł! W sercu piekło czuję!
Nawet w złączeniu z tobą piekło szczęście truje.
O biada! Sił mi braknie — serce pęka z bólu!
KRÓLOWA
Pożałowania godny, drogi mój Karolu!
Czuję sama — o! Czuję boleść, która łono
Twe szarpie bez litości — boleść nieskończoną
Równie jak miłość twoja: lecz wielką jak ona
Będzie chwała, gdy żal ten serce twe pokona.
Dosięgnij tego szczytu, bohaterze młody.
Warto jest boje staczać dla takiej nagrody.
Tobie zwłaszcza należy krzepić się na siłach,
Przez pamięć cnót twych dziadów, płynących z krwią w żyłach.
Podźwignij się z niemocy, szlachetny Carlosie!
Wnuk wielkiego Karola niech w tak srogim losie
Czerpie siły do zwycięstw, gdzie inny nie może
Nawet broni podźwignąć.
CARLOS
Za późno! O Boże!
KRÓLOWA
Za późno stać się mężem? A gdzież cnoty władza,
Jeśli nas własne serce w pierwszej próbie zdradza?
Tyś ręką Opatrzności wysoko stawiony —
Wyżej, książę, niżeli twych braci miliony.
Ulubieniec tak stronnie w dary obsypany
Ujęte biednej reszcie. — Czymże ten wybrany
Zasłużył? Zapytują — już w matki żywocie57,
By jeden ważył więcej niż śmiertelnych krocie?
Tyś winien stać się godnym tej względności nieba,
Aby światu przodować, zasługi potrzeba!
Zdobądź się na nią pierwszy, czego nikt w tej mierze
Nie złożył na ofiarę, ty ponieś w ofierze.
CARLOS
Żeby ciebie wywalczyć, czuję moc olbrzyma.
Ciebie stracić na wieki serce siły nie ma!
KRÓLOWA
Przyznasz jednak — tylko, Karolu, rozjątrzenie,
Tylko duma, zawziętość, mogą twe pragnienie
Tak szalone ku matce podniecać bezprawnie.
Ta miłość i to serce, które marnotrawnie
Mnie składasz na ofiarę, do tych państw należą,
Które ci kiedyś rządy nad sobą powierzą.
Patrzaj! — wszak ty marnujesz w twym sercu złożoną
Własność przybranych dzieci. — Miłość twą koroną,
Twym urzędem być winna. — Dotąd w błędnej drodze
Zwracałeś ją do matki. Powstrzymaj jej wodze.
O! Powstrzymaj i skieruj ku ludów twych rzeszy.
Wyrwij ten cierń z sumienia, a wnet cię pocieszy
Błogość stania się bogiem! Elżbieta dość długo
Była pierwszą miłością — niech ci będzie drugą
Hiszpania. Tej rywalce godniejszej o wiele
Ustąpię...
CARLOS
przejęty uwielbieniem rzuca się do nóg Królowej
Jakżeś wielką, niebiański aniele!
Wszystko, wszystko, co żądasz, uczynię dla ciebie.
powstając
Poprzysięgam przed tobą i Bogiem na niebie,
Że tę miłość głęboką, o wielki mój Boże!
Wiecznym zamknę milczeniem; bo serce nie może
Zapomnieć cię na wieki...
KRÓLOWA
Czyliż od Karola
Mogłabym tego żądać, czego własna wola
Spełnić nie jest dość silną? —
MARKIZ
wbiegając spiesznie
Król!
KRÓLOWA
Boże!
MARKIZ
Uciekaj!
O książę! — ani chwili odejścia nie zwlekaj!
KRÓLOWA
Podejrzliwym jest strasznie! Niech cię nie zastanie!
CARLOS
Zostaję!
KRÓLOWA
A któż wtedy ofiarą się stanie?
CARLOS
chwytając rękę Markiza
Uchodźmy stąd, Rodrygu!
zatrzymując się na chwilę, do Królowej
O! Powiedz mi, proszę,
Jakie ziarno pociechy dla serca unoszę?
KRÓLOWA
Przyjaźń życzliwej matki.
CARLOS
Przyjaźń! I matczyną!
KRÓLOWA
I te łzy Niderlandów, co w ucisku płyną!
Królowa wręcza Carlosowi kilka listów. Carlos z Markizem oddalają się. Królowa ogląda się z niepokojem za damami swego dworu, które się nigdzie nie ukazują, Kiedy się chce cofnąć w głąb sceny, wchodzi Król.
SCENA SZÓSTA
Król, Królowa, Książę Alba, Hrabia Lerma, Domingo. Kilka dam i kilku grandów, którzy zostają w niejakim oddaleniu.
KRÓL
ogląda się z podziwieniem, po chwili milczenia
Pani — tak sama jedna? — przechadzki używa
Bez dam swych towarzystwa? — Gdzież jej dwór przebywa?
To mnie wielce zadziwia.
KRÓLOWA
Mężu mój łaskawy...
KRÓL
Czemu sama?
zwracając się do swego otoczenia
Zażądam zdania ścisłej sprawy
Z uchybienia godnego mej kary surowej.
Kto piastuje dziś urząd przy boku królowej,
I zaszczyt jej służenia na kim dziś spoczywa?
KRÓLOWA
Mój małżonku, niech was to tak srodze nie gniewa.
Sama tu winna jestem, bo z mej własnej woli
Przed chwilą stąd odeszła księżniczka Eboli.
KRÓL
Z waszego więc rozkazu?
KRÓLOWA
Służebną przywołać —
Bo dłużej do infantki tęsknocie podołać
Już nie mogę.
KRÓL
Jak to więc? Dla takiej przyczyny