Pentesilea - Heinrich von Kleist (wypożyczalnia książek .txt) 📖

id="annotation-10">10. Priamid — syn Priama, króla Troi. [przypis edytorski]

11. Ilion — Troja. [przypis edytorski]

12. niemi — dziś popr.: nimi. [przypis edytorski]

13. Hellespont — Cieśnina Dardanelska. [przypis edytorski]

14. Hades (mit. gr.) — władca podziemnego świata zmarłych i bogactw ukrytych w ziemi; budzący strach, ale sprawiedliwy bóg, brat Zeusa i Posejdona. [przypis edytorski]

15. rad (daw.) — chętny. [przypis edytorski]

16. Zeus (mit. gr.) — najważniejszy bóg gr. panteonu, syn Kronosa i Rei. [przypis edytorski]

17. Argiwi — mieszkańcy miasta Argos, z którego pochodził Agamemnon; tu ogólnie: Grecy. [przypis edytorski]

18. Dardanowie — Trojanie. [przypis edytorski]

19. igry (daw.) — zabawa. [przypis edytorski]

20. Egińczyk — mieszkaniec gr. wyspy Eginy; tu: Achilles. [przypis edytorski]

21. czyli — czy z partykułą pytajną -li. [przypis edytorski]

22. srom (daw.) — wstyd, hańba. [przypis edytorski]

23. Styks (mit. gr.) — rzeka w krainie umarłych. [przypis edytorski]

24. Furie (mit. rzym.) — boginie zemsty, ich gr. odpowiednikiem są Erynie. [przypis edytorski]

25. puklerz — rodzaj okrągłej tarczy. [przypis edytorski]

26. Ares (mit. gr.) — bóg wojny. [przypis edytorski]

27. srokacz — koń o cętkowanej sierści. [przypis edytorski]

28. Agamemnon (mit. gr.) — syn Atreusa, króla Myken, wódz greckiej wyprawy przeciw Troi, brat Menelaosa, którego żona, Helena, została porwana przez Trojan, co dało początek wojnie. [przypis edytorski]

29. Sfinks (mit. gr.) — potwór z twarzą kobiety, ciałem lwa, skrzydłami orła i ogonem węża, który zatrzymywał podróżnych zdążających do Teb, zadając im podchwytliwie sformułowane pytanie, a gdy nie umieli na nie odpowiedzieć, zabijał ich. Edyp odgadł zagadkę potwora i w ten sposób pokonał Sfinksa. Zagadka brzmiała: co to za zwierzę, które rano chodzi na czterech nogach, w południe na dwóch, a wieczorem na trzech? Właściwa odpowiedź to: człowiek, który jako dziecko raczkuje, jako dorosły używa tylko kończyn dolnych, a na starość wspomaga się laską. [przypis edytorski]

30. Laertiada — syn Leartesa, tj. Odyseusz. [przypis edytorski]

31. łowiec — dziś popr.: łowca. [przypis edytorski]

32. Larysejczyk — tu: Odyseusz. [przypis edytorski]

33. Pergam — tu trojański akropol (ufortyfikowane wzgórze wewnątrz miasta). [przypis edytorski]

34. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]

35. kwadryga (daw.) — rydwan zaprzężony w czwórkę koni ustawionych w jednym rzędzie. [przypis edytorski]

36. Automedon (mit. gr.) — woźnica Achillesa. [przypis edytorski]

37. obieża (daw.) — sieć używana przy polowaniu, pułapka. [przypis edytorski]

38. imać (daw.) — chwytać. [przypis edytorski]

39. królowę — dziś popr. forma B.lp: królową. [przypis edytorski]

40. koncerz — broń biała, rodzaj długiego miecza. [przypis edytorski]

41. bachmat (daw.) — rumak. [przypis edytorski]

42. Megera (mit. gr.) — jedna z Erynii, bogiń zemsty. [przypis edytorski]

43. wartki — szybki. [przypis edytorski]

44. numidyjskie strzały — Numidowie, plemię z Afryki Północnej, byli znani jako doskonali łucznicy. [przypis edytorski]

45. szczupak — tu: skok. [przypis edytorski]

46. Kronida (mit. gr.) — przydomek Zeusa (syn Kronosa). [przypis edytorski]

47. Skamander — rzeka opływająca Troję; takie samo imię nosił także bóg tej rzeki. [przypis edytorski]

48. Pelida — przydomek Achillesa (syn Peleusa). [przypis edytorski]

49. kupić się (daw.) — gromadzić się. [przypis edytorski]

50. rejterada — ucieczka, odwrót. [przypis edytorski]

51. Atrydzi — synowie Atreusa, Agamemnon i Menelaos. [przypis edytorski]

52. Cerber (mit. gr.) — trzygłowy pies pilnujący Hadesu; tu przen.: nieprzejednany strażnik. [przypis edytorski]

53. stępak — silny, lecz powolny koń. [przypis edytorski]

54. cytara — instrument strunowy szarpany. [przypis edytorski]

55. Temiscyra — stolica państwa Amazonek. [przypis edytorski]

56. chram (daw.) — świątynia. [przypis edytorski]

57. Diana (mit. rzym.) — dziewicza bogini łowów, odpowiednik gr. Artemidy. [przypis edytorski]

58. zgoła — całkiem. [przypis edytorski]

59. Pallada (mit. gr.) — przydomek Ateny, bogini mądrości i sprawiedliwej wojny. [przypis edytorski]

60. rad (daw.) — zadowolony. [przypis edytorski]

61. wiktoria — zwycięstwo. [przypis edytorski]

62. ciura — sługa w obozie wojskowym. [przypis edytorski]

63. zakała — osoba przynosząca wstyd. [przypis edytorski]

64. Nereidy (mit. gr.) — nimfy morskie, córki Nereusa; najsłynniejszą z nereid była Tetyda, matka Achillesa. [ [przypis edytorski]

65. pono (daw.) — podobno. [przypis edytorski]

66. strzały — dziś popr. forma N.lm: strzałami. [przypis edytorski]

67. chuć — pożądanie. [przypis edytorski]

68. Pola Elizejskie (mit. gr.) — miejsce pośmiertnego przebywania zmarłych bohaterów. [przypis edytorski]

69. kędy (daw.) — gdzie. [przypis edytorski]

70. Hymetos — pasmo górskie na wschód od Aten. [przypis edytorski]

71. tarń — tarnina, kolczasty krzak. [przypis edytorski]

72. Gorgona (mit. gr.) — potwór, którego spojrzenie zmieniało przeciwników w kamień. [przypis edytorski]

73. mars — tu: odwaga (od imienia Marsa, rzymskiego boga wojny). [przypis edytorski]

74. mamli — mam z partykułą pytajną -li. [przypis edytorski]

75. Artemida (mit. gr.) — dziewicza bogini łuczniczka, opiekunka zwierzyny łownej. Bliźniacza siostra Apollina. Jej strzałom przypisywano nagłą śmierć kobiet. [przypis edytorski]

76. gody (daw.) — wesele, święto. [przypis edytorski]

77. chryzolit — żółtozielony minerał stosowany w jubilerstwie. [przypis edytorski]

78. kir — czarna tkanina, symbol żałoby. [przypis edytorski]

79. snadź (daw.) — widocznie. [przypis edytorski]

80. Eros (mit. gr.) — bóg miłości, przedstawiany jako pulchne dziecko z łukiem i strzałami; jego rzym. odpowiednik to Amor. [przypis edytorski]

81. bogi — dziś popr. forma W.lm: bogowie. [przypis edytorski]

82. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]

83. Hellada (z gr.) — Grecja. [przypis edytorski]

84. czyli — czy z partykułą wzmacniająca -li. [przypis edytorski]

85. Afrodyta (mit. gr.) — bogini miłości, kwiatów, pożądania i płodności. Afrodyta nie miała rodziców, narodziła się z piany morskiej u wybrzeży Cypru. [przypis edytorski]

86. szych — nitka owinięta złotym drucikiem, używana do haftu, przen.: pozorna świetność. [przypis edytorski]

87. blichtr — pozorna świetność. [przypis edytorski]

88. wyciągniona — dziś popr.: wyciągnięta. [przypis edytorski]

89. Farzos — nazwa geograficzna wymyślona przez autora. [przypis edytorski]

90. pałać (daw.) — płonąć. [przypis edytorski]

91. Ida — góra w pobliżu Troi, na której znajdują się źródła rzeki Skamander. [przypis edytorski]

92. Ossa — góra w Tesalii. [przypis edytorski]

93. Giganci — Tytani, synowie Uranosa i Gai. [przypis edytorski]

94. Helios (mit. gr.) — bóg słońca, przedstawiany jako woźnica słonecznego rydwanu. [przypis edytorski]

95. tyrada — długi monolog, patetyczny lub gniewny. [przypis edytorski]

96. Co uczyniłem synowi Priama — Achilles zabił w walce Hektora, syna Priama, po czym wlókł jego zwłoki za rydwanem. [przypis edytorski]

97. krasa (daw.) — piękno. [przypis edytorski]

98. czyli — czy z partykułą pytajną -li. [przypis edytorski]

99. doba (daw.) — czas, moment. [przypis edytorski]

100. Pelida — przydomek Achillesa (syn Peleusa). [przypis edytorski]

101. wierzeje (daw.) — wrota. [przypis edytorski]

102. firmament — w dawnej astronomii sfera gwiazd stałych, pot.: sklepienie niebieskie. [przypis edytorski]

103. Eumenidy (mit. gr.) — dosł. „łaskawe”; przydomek Erynii, bogiń zemsty, mający zabezpieczyć mówiącego przed ich gniewem. [przypis edytorski]

104. judzić (daw.) — namawiać do złego. [przypis edytorski]

105. wraz (daw.) — zaraz, niedługo. [przypis edytorski]

106. tabor — wojskowe środki transportu. [przypis edytorski]

107. wyraj — ciepłe kraje, do których odlatują ptaki, przen.: miejsce wypoczynku. [przypis edytorski]

108. Ares (mit. gr.) — bóg wojny. [przypis edytorski]

109. Orkus (mit. rzym.) — demon śmierci, niekiedy utożsamiany z gr. Hadesem. [przypis edytorski]

110. Hymen (mit. gr.) — bóg zaślubin, przedstawiany z pochodnią. [przypis edytorski]

111. zmóc (daw.) — pokonać. [przypis edytorski]

112. Hory (mit. gr.) — boginie pór roku. [przypis edytorski]

113. największy Priamida — mowa o Hektorze. [przypis edytorski]

114. przytroczyć — przywiązać. [przypis edytorski]

115. Tetyda (mit. gr.) — jedna z Nereid (boginek morskich), matka Achillesa. [przypis edytorski]

116. Hefajstos (mit. gr.) — syn Zeusa i Hery, bóg kowali, złotników i ognia. Przedstawiany jako kulawy, gdyż Zeus zrzucił go z Olimpu, gdy Hefajstos wstawił się za Herą. [przypis edytorski]

117. Skona mój łabędź, twe imię śpiewając — sens: twoje imię będzie ostatnią rzeczą, jaka wymówię przed śmiercią. [przypis edytorski]

118. kędy (daw.) — gdzie. [przypis edytorski]

119. stać o coś (daw.) — troszczyć się o coś. [przypis edytorski]

120. pusty (daw.) — beztroski, jałowy. [przypis edytorski]

121. Kronida (mit. gr.) — przydomek Zeusa (syn Kronosa). [przypis edytorski]

122. skroś (daw.) — przez. [przypis edytorski]

123. niewieściem — dziś popr.: niewieścim. [przypis edytorski]

124. miast (daw.) — zamiast. [przypis edytorski]

125. blanki — zwieńczenie muru obronnego, dające osłonę dla obrońców. [przypis edytorski]

126. żywo (daw.) — szybko. [przypis edytorski]

127. przydać (daw.) — dodać, tu: uzupełnić. [przypis edytorski]

128. kurhan — kopiec kryjący grób. [przypis edytorski]

129. jabłko — złote jabłko niezgody, z napisem „dla najpiękniejszej”, o które pokłóciły się Atena, Hera i Afrodyta. [przypis edytorski]

130. Parys (mit. gr.) — syn Priama i Hekabe, królewicz trojański; porwał Helenę, żonę władcy Myken Menelaosa, co było bezpośrednim powodem rozpoczęcia wojny trojańskiej. [przypis edytorski]

131. Atrydzi — synowie Atreusa, Agamemnon i Menelaos. [przypis edytorski]

132. bitwa bryzejska — konflikt o brankę Achillesa, Bryzejdę, którą przywłaszczył sobie Agamemnon. [przypis edytorski]

133. Patrokles (mit. gr.) — wojownik grecki, najlepszy przyjaciel Achillesa, zginął z ręki Hektora podczas ataku na Troję. [przypis edytorski]

134. Skamander — rzeka opływająca Troję; takie samo imię nosił także bóg tej rzeki. [przypis edytorski]

135. szumny (daw.) — pompatyczny. [przypis edytorski]

136. gdy czujna byłam — na jawie. [przypis edytorski]

137. Priamida — syn Priama, tu: Hektor. [przypis edytorski]

138. Priam (mit. gr.) — władca Troi, ojciec Hektora, jej najdzielniejszego obrońcy, i Parysa, który porwaniem Heleny doprowadził do wybuchu wojny trojańskiej. [przypis edytorski]

139. opona (daw.) — zasłona. [przypis edytorski]

140. Elizjum (mit. gr.) — pola elizejskie, miejsce pośmiertnego przebywania zmarłych bohaterów. [przypis edytorski]

141. Prometeusz (mit. gr.) — bohater, który wykradł ogień z nieba i przyniósł go ludziom. Za karę przykutemu na rozkaz Zeusa do skały, sęp szarpał wciąż odrastającą wątrobę. [przypis edytorski]

142. złoty półksiężyc — symbol Diany, dziewiczej bogini łowów. [przypis edytorski]

143. Zeus (mit. gr.) — najważniejszy bóg gr. panteonu, syn Kronosa i Rei. [przypis edytorski]

144. wraz (daw.) — zaraz. [przypis edytorski]

145. skrzepić się (daw.) — wzmocnić się. [przypis edytorski]

146. ciemnie (daw.) — ciemności. [przypis edytorski]

147. chram (daw.) — świątynia. [przypis edytorski]

148. Ananke (mit. gr.) — bogini konieczności, nieuniknionego losu; matka Mojr; przen.: przeznaczenie. [przypis edytorski]

149. ordynek — tu: szyk bojowy. [przypis edytorski]

150.