Potop - Henryk Sienkiewicz (biblioteka .txt) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Skarżyć się

Krótki opis książki:

Potop to druga część pisanej ku pokrzepieniu serc Trylogii Henryka Sienkiewicza.

Autor przenosi czytelnika w lata 1655–1657, pierwsze dwa lata potopu szwedzkiego. Główny bohater to Andrzej Kmicic, młody chorąży, warchoł i hulaka. Ma poślubić — zgodnie z testamentem jej dziadka — Aleksandrę Billewiczównę. Dziewczynie nie podoba się charakter narzeczonego oraz fakt, że Kmicic opowiada się za Radziwiłłami, popierającymi Szwedów. Pod zmienionym nazwiskiem próbuje zrehabilitować się w walce. Sienkiewicz znów usiłuje ukazać Polakom waleczność ich przodków, przypomnieć momenty w historii, które powinny pobudzać do patriotyzmu i niepoddawania się zaborcom. Fakty historyczne przeplatają się z fabularną fikcją, a postaci rzeczywiste z nierzeczywistymi.

Potop ukazywał się w odcinkach w „Czasie”, „Słowie” i „Kurierze Poznańskim” w latach 1884–1886. W wersji książkowej wydane po raz pierwszy w 1886 roku w Warszawie.

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Autor: Henryk Sienkiewicz
Epoka: Pozytywizm
Rodzaj: Epika

Czytasz książkę online - «Potop - Henryk Sienkiewicz (biblioteka .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Henryk Sienkiewicz

Idź do strony:

[przypis edytorski]

2441. oddziele — dziś popr. forma Ms. lp: oddziale. [przypis edytorski]

2442. kłonica — element wozu, drąg drewniany mocujący drabiny (burty wozu). [przypis edytorski]

2443. zaliby (daw.) — czyżby. [przypis edytorski]

2444. spostponować (z łac.) — obrazić, zlekceważyć. [przypis edytorski]

2445. żywić — tu: pozostawiać przy życiu, darować życie. [przypis edytorski]

2446. grubian — grubianin, człowiek nieuprzejmy. [przypis edytorski]

2447. samopięt — sam z czterema towarzyszami. [przypis edytorski]

2448. rajtar — średniozbrojny żołnierz konny, posługujący się w walce głównie bronią palną. [przypis edytorski]

2449. effendi (z tur.) — pan, władca. [przypis edytorski]

2450. kulbaka — wysokie siodło. [przypis edytorski]

2451. tołub (daw.) — korzuch, futro. [przypis edytorski]

2452. litaury — wielkie bębny wojskowe, kotły. [przypis edytorski]

2453. chorągiew petyhorska — oddział średniozbrojnej jazdy w wojsku litewskim. [przypis edytorski]

2454. siła (daw.) — dużo, wiele. [przypis edytorski]

2455. banit — dziś popr. forma M. lp: banita. [przypis edytorski]

2456. dzianet (daw.; z wł. giannetto: koń wyścigowy)— piękny rasowy koń paradny. [przypis edytorski]

2457. kołpak — wysoka czapka bez daszka, z futrzanym otokiem. [przypis edytorski]

2458. Jerzy II Rakoczy (1621–1660) — książę Siedmiogrodu, krainy położonej w centralnej części dzisiejszej Rumunii. Wyznawca protestantyzmu i sprzymierzeniec Szwedów (w 1657 r.). [przypis edytorski]

2459. Wołosza a. Wołoszczyzna — państwo na terenach dzisiejszej płd. Rumunii, rządzone przez hospodara i zależne od Imperium Osmańskiego. [przypis edytorski]

2460. ordynans (z łac.) — rozkaz. [przypis edytorski]

2461. WMść — wasza miłość. [przypis edytorski]

2462. periculum in mora (łac.) — niebezpiecznie zwlekać, nie ma chwili do stracenia. [przypis edytorski]

2463. eliberować się (z łac.) — uwolnić się. [przypis edytorski]

2464. dufać (daw.) — ufać, mieć nadzieję. [przypis edytorski]

2465. pod męką Pańską — tu: pod krzyżem. [przypis edytorski]

2466. Hiperboreje (z gr.) — mieszkańcy północy; tu omowne określenie Rosjan, o wojnie z którymi w 1886 r. Sienkiewicz nie mógł pisać otwarcie ze względu na cenzurę carską. [przypis edytorski]

2467. Żmudź — płn.-zach. część Litwy. [przypis edytorski]

2468. Siedmiogrodzianie — mieszkańcy Siedmiogrodu, krainy znajdującej się w centralnej części dzisiejszej Rumunii. Księstwo to pozostawało w XVI i XVII w. zależne od Imperium Osmańskiego, potem podporządkowane Austrii i Węgrom. Z Siedmiogrodu pochodził król Polski Stefan Batory (1533–1586). [przypis edytorski]

2469. Wołosza a. Wołoszczyzna — państwo na terenach dzisiejszej płd. Rumunii, rządzone przez hospodara i zależne od Imperium Osmańskiego. [przypis edytorski]

2470. Jerzy II Rakoczy (1621–1660) — książę Siedmiogrodu, krainy położonej w centralnej części dzisiejszej Rumunii. Wyznawca protestantyzmu i sprzymierzeniec Szwedów (w 1657 r.). [przypis edytorski]

2471. Lubomirski, Jerzy Sebastian herbu Szreniawa bez Krzyża (1616–1667) — marszałek wielki koronny, później hetman polny koronny i starosta spiski; w latach 60. przywódca rokoszu, który ograniczył absolutystyczne dążenia Jana Kazimierza; zmarł na wygnaniu. [przypis edytorski]

2472. zgliszczów — dziś popr. forma D. lm: zgliszcz a. zgliszczy. [przypis edytorski]

2473. podlot — nastolatek, człowiek dorastający. [przypis edytorski]

2474. okolica — zaścianek, wieś drobnoszlachecka. [przypis edytorski]

2475. konwent — klasztor, zgromadzenie zakonne. [przypis edytorski]

2476. podjezdek — koń mniejszej wartości, słaby a. młody. [przypis edytorski]

2477. substancja (z łac.) — majątek, dobra materialne. [przypis edytorski]

2478. z Panem Jezusem — tj. z sakramentem. [przypis edytorski]

2479. zali (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]

2480. żywie — dziś popr. forma 3 os. lp cz.ter.: żyje. [przypis edytorski]

2481. jaśnie — dziś popr.: jasno. [przypis edytorski]

2482. skarbniczek (daw.) — prosty, dwukołowy wózek konny z drewnianym daszkiem, używany najczęściej do wożenia bagażu; tu: wóz, pojazd konny. [przypis edytorski]

2483. kolatorska ławka — najlepsze miejsca w kościele przed ołtarzem, w których miał prawo zasiadać kolator, czyli fundator lub bogaty dobroczyńca kościoła. [przypis edytorski]

2484. personat (z łac.) — osobistość, ważna osoba. [przypis edytorski]

2485. posesjonat (z łac.) — bogaty szlachcic, posiadacz ziemski. [przypis edytorski]

2486. Dominus vobiscum (łac.) — Pan z wami. [przypis edytorski]

2487. cyborium (z łac.) — naczynie na komunikanty a. tabernakulum. [przypis edytorski]

2488. odwrócił się... ku tłumom — przed Soborem Watykańskim II (1962–1965) ksiądz odprawiał mszę zwrócony w kierunku krzyża i tabernakulum, plecami do wiernych. [przypis edytorski]

2489. etc. — skrót łac. et caetera: i tak dalej; tu oznacza to pominięcie dalszych tytułów króla polskiego. [przypis edytorski]

2490. cuiusvis dignitatis et praeeminentiae (łac.) — jakiegokolwiek rodzaju godność i wyróżnienie. [przypis edytorski]

2491. gravamina (łac.) — przewinienia, występki. [przypis edytorski]

2492. coram (łac.) — wobec. [przypis edytorski]

2493. stalle — zdobione ławki w prezbiterium, blisko ołtarza, przeznaczone głównie dla duchownych. [przypis edytorski]

2494. lubo (daw.) — chociaż, mimo że. [przypis edytorski]

2495. inkursja (z łac.) — najazd, napad. [przypis edytorski]

2496. salutis Reipublicae (łac.) — ratowania Rzeczypospolitej. [przypis edytorski]

2497. samoczwart (daw.) — sam z trzema towarzyszami. [przypis edytorski]

2498. wsiów — dziś popr. forma D. lm: wsi. [przypis edytorski]

2499. incola (łac.) — mieszkaniec; tu M. lm incolae: mieszkańcy. [przypis edytorski]

2500. promulgować (z łac. promulgo, promulgare: wyjawiać, obwieszczać) — ogłosić. [przypis edytorski]

2501. vaco, vacare (łac.) — brakować, być pustym; tu 3.os. lp cz.ter. vacat: jest nieobsadzone, pozostaje wolne. [przypis edytorski]

2502. iustitia, fundamentum regnorum (łac.) — sprawiedliwość, fundament władzy. [przypis edytorski]

2503. zrękowiny (daw.) — zaręczyny. [przypis edytorski]

2504. wasąg — wóz z burtami plecionymi z wikliny. [przypis edytorski]

2505. podjezdek — koń mniejszej wartości, słaby a. młody. [przypis edytorski]

2506. huf — hufiec, oddział. [przypis edytorski]

2507. Łazarz — postać biblijna, przyjaciel Jezusa Chrystusa, który go wyprowadził z grobu i przywrócił do życia. [przypis edytorski]

2508. vivo, vivere (łac.) — żyć; tu 3.os. lm tr.rozkaz. vivant: niech żyją. [przypis edytorski]

2509. siła (daw.) — dużo, wiele. [przypis edytorski]

2510. zostawujem — dziś popr. forma 1.os. lm cz.ter.: zostawiamy. [przypis edytorski]

2511. viribus unitis (łac.) — wspólnymi siłami. [przypis edytorski]

2512. auxilium (z łac.) — pomoc. [przypis edytorski]

2513. Chowański, Iwan Andriejewicz (zm. 1682) — rosyjski wojskowy, bojar i wojewoda, jeden z dowódców w wojnie polsko-rosyjskiej (1654–1667), o której Sienkiewicz nie mógł w 1884 r. pisać wprost ze względu na cenzurę carską; kariera Chowańskiego zaniepokoiła w końcu dwór carski do tego stopnia, że został ogłoszony buntownikiem i ścięty wraz z synem, co stało się powodem buntu wojskowego, a w XIX w. tematem opery Modesta Musorgskiego Chowańszczyzna. [przypis edytorski]

2514. Dołgoruki — własc. Dołgorukow, Jurij Aleksiejewicz (1602–1682), kniaź rosyjski, bojar i wojewoda. Dowodził wojskami rosyjskimi w wojnie polsko-rosyjskiej 1654–1667, w 1658 zajął Wilno, w 1670 r. wsławił się także stłumieniem powstania Stieńki Razina (ok. 1630–1671), atamana Kozaków dońskich. Zamordowany podczas powstania strzelców w 1682 r. [przypis edytorski]

2515. Szeremet — własc. Szeremietiew, Wasilij Borisowicz (1622–1682), naczelny wódz południowej części armii rosyjskiej podczas wojny polsko-rosyjskiej 1654–1667. Walczył z wojskami polskimi, tatarskimi i kozackimi. Po dwumiesięcznej bitwie pod Cudnowem dostał się do niewoli tatarskiej, w której zmarł. [przypis edytorski]

Wesprzyj Wolne Lektury!

Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.

Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.

Jak możesz pomóc?

Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056

Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.

Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Nowoczesna Polska zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

E-book można pobrać ze strony: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/potop

Tekst opracowany na podstawie: Henryk Sienkiewicz, Potop, T. I, II, III, red. Julian Krzyżanowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1972

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Sylwia Hornowska, Dorota Kowalska, Małgorzata Nadwadowska, Marta Niedziałkowska, Agata Paszkowska, Aleksandra Sekuła, Monika Staniszewska, Karolina Szelenberger, Katarzyna Wieladek.

Okładka na podstawie: Reprodukcja obrazu: Juliusza Kossaka (1824-1899), Czarniecki przebywający odnogę morską (fragment), anonimowy (XIX w.), domena publiczna

ISBN 978-83-288-3899-4

Plik wygenerowany dnia 2022-02-14.

Idź do strony:

Darmowe książki «Potop - Henryk Sienkiewicz (biblioteka .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz