Ogniem i mieczem - Henryk Sienkiewicz (jak czytać książki txt) 📖
Krótki opis książki:
Ogniem i mieczem to pierwsza część pisanej ku pokrzepieniu serc Trylogii Henryka Sienkiewicza.
Autor przenosi czytelnika w siedemnasty wiek, w czas powstania Chmielnickiego na Ukrainie, podczas którego Rzeczpospolita mierzyła się z Kozakami zaporoskimi i Tatarami. Na tle tego konfliktu rozgrywa się również dramat miłosny — przeżywają go rozdzieleni Jan Skrzetuski i Helena Kurcewiczówna, w której ponadto zakochany do szaleństwa jest Bohun. Bohaterowie zostali przedstawieni na zasadzie kontrastu — Polacy, z Onufrym Zagłobą, Longinusem Podbipiętą i Michałem Wołodyjowskim na czele ukazani są jako dzielni, waleczni, honorowi obrońcy Ojczyzny. Przedstawicieli obozu wroga Sienkiewicz przedstawił w znacznie gorszym świetle.
Ogniem i mieczem ukazywało się w odcinkach w dziennikach „Słowo” i „Czas” w latach 1883–1884. W wersji książkowej wydane po raz pierwszy w 1884 roku w Warszawie.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Henryk Sienkiewicz
- Epoka: Pozytywizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Ogniem i mieczem - Henryk Sienkiewicz (jak czytać książki txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Henryk Sienkiewicz
popr.: przyśle. [przypis redakcyjny]
2999. mułła — nauczyciel, znawca prawa islamskiego. [przypis redakcyjny]
3000. azali (starop.) — czy, czyż. [przypis redakcyjny]
3001. zali (starop.) — czy. [przypis redakcyjny]
3002. carz (daw.) — władca. [przypis redakcyjny]
3003. przedzierzgnąć — zmienić. [przypis redakcyjny]
3004. pomyłuj (ukr.) — zmiłuj się. [przypis redakcyjny]
3005. inkomodować (z łac. incommodum: niedogodność, nieprzyjemność) — narażać na niewygody. [przypis redakcyjny]
3006. siła (starop.) — dużo, wiele. [przypis redakcyjny]
3007. imainacja (z łac. imaginatio) — wyobraźnia, wyobrażenie. [przypis redakcyjny]
3008. niecułki ulęgałek — miski dzikich gruszek. [przypis redakcyjny]
3009. samopięt (starop.) — w pięciu, sam z czterema towarzyszami. [przypis redakcyjny]
3010. legitime natos (łac.) — urodzonych z legalnego małżeństwa. [przypis redakcyjny]
3011. jasyr (z tur.) — niewola. [przypis redakcyjny]
3012. modestia (łac.) — skromność. [przypis redakcyjny]
3013. ponoś (daw.) — podobno. [przypis redakcyjny]
3014. guldynka (starop.) — myśliwska strzelba gwintowana. [przypis redakcyjny]
3015. dyzgust (łac.) — przykrość, niesmak. [przypis redakcyjny]
3016. kopa — sześćdziesiąt. [przypis redakcyjny]
3017. popsować (daw.) — popsuć, tu: zabić. [przypis redakcyjny]
3018. pakta konwenta (z łac.) — umowa, ugoda, układy. [przypis redakcyjny]
3019. siła (starop.) — dużo, wiele. [przypis redakcyjny]
3020. hadko (z białorus.) — przykro, obrzydliwie. [przypis redakcyjny]
3021. boćwina a. botwina — liście buraczane; obraźliwe określenie mieszkańców Litwy. [przypis redakcyjny]
3022. aprosz (z fr. aproche: podejście, przybliżenie) — okopy, pozwalające podejść bliżej do obozu wroga. [przypis redakcyjny]
3023. perspektywa (daw.) — luneta. [przypis redakcyjny]
3024. siła (starop.) — bardzo. [przypis redakcyjny]
3025. obstupuit (łac.) — zdziwił się, osłupiał. [przypis redakcyjny]
3026. Chocim (ukr. Chotyn) — miasto i twierdza nad Dniestrem, wówczas na granicy z podporządkowaną Turkom Mołdawią, dziś w płd.-zach. części Ukrainy; bitwa pod Chocimiem (1621) — taktyczne zwycięstwo wojsk polsko-litewsko-kozackich nad armią turecką. [przypis redakcyjny]
3027. janczarowie (tur.) — piechota turecka. [przypis redakcyjny]
3028. kondycje (z łac.) — warunki. [przypis redakcyjny]
3029. Koli! Koli! (ukr. koły: kłuj) — bij, zabij! [przypis redakcyjny]
3030. surowiec — niewyprawiona skóra. [przypis redakcyjny]
3031. lubo (daw.) — chociaż. [przypis redakcyjny]
3032. abominacja (z łac.) — wstręt, odraza. [przypis redakcyjny]
3033. kiełb — mała ryba z rodziny karpiowatych. [przypis redakcyjny]
3034. ludy (ukr.) — ludzie. [przypis redakcyjny]
3035. szczo (ukr.) — co. [przypis redakcyjny]
3036. łosza — samica łosia, klempa. [przypis redakcyjny]
3037. piszczel a. kij — prymitywna ręczna broń palna, używana od XIV w. [przypis redakcyjny]
3038. spasajtes (z ukr.) — ratujcie się. [przypis redakcyjny]
3039. poena, poenae (łac.) — kara, tu B. lp poenam: karę. [przypis redakcyjny]
3040. requiem (łac.) — odpoczynek; wieczny odpoczynek, modlitwa za zmarłych. [przypis redakcyjny]
3041. kolet (z fr. collet: kołnierz) — strój wojskowy ze skóry łosia lub wołu. [przypis redakcyjny]
3042. wieczornych — tak zam.: wieczornym. [przypis redakcyjny]
3043. aprosz (z fr. aproche: podejście, przybliżenie) — okopy, pozwalające podejść bliżej do obozu wroga. [przypis redakcyjny]
3044. towarzyszów — dziś popr. forma D. lm: towarzyszy. [przypis redakcyjny]
3045. łycari (ukr.) — rycerze. [przypis redakcyjny]
3046. Żółte Wody — uroczysko i futor kozacki nad rzeką Żółtą w płd. części Ukrainy; dziś miasto z kopalniami rud żelaza i uranu, położone ok. 100 km na zachód od Dniepropietrowska; bitwa pod Żółtymi Wodami (1648) zakończyła się klęską wojsk polskich. [przypis redakcyjny]
3047. Korsuń (dziś ukr.: Korsuń-Szewczenkiwskij) — miasto na środkowej Ukrainie nad rzeką Roś, w średniowieczu zamek władców kijowskich, w XVII w. rezydencja Wiśniowieckich; w bitwie pod Korsuniem (1648) Kozacy Chmielnickiego wraz z Tatarami zwyciężyli wojska polskie. [przypis redakcyjny]
3048. Piławce — wieś w centralnej części Ukrainy, ok. 30 km na płd. wschód od Konstantynowa; miejsce klęski wojsk polskich w starciu z Kozakami i Tatarami (1648). [przypis redakcyjny]
3049. siła (starop.) — dużo, wiele. [przypis redakcyjny]
3050. wiwenda (z łac., daw.) — pokarm, prowiant. [przypis redakcyjny]
3051. bat’ko (ukr.) — ojciec. [przypis redakcyjny]
3052. ne zderżyt (z ukr.) — nie da rady. [przypis redakcyjny]
3053. mołojec (ukr.) — młody, dzielny mężczyzna, zuch; Kozak. [przypis redakcyjny]
3054. Boh znajet, szczo budet (z ukr.) — Bóg wie, co będzie. [przypis redakcyjny]
3055. serdytes (z ukr.) — gniewajcie się, złośćcie się. [przypis redakcyjny]
3056. Stentor — herold w Iliadzie, słynny z donośnego głosu. [przypis redakcyjny]
3057. Zbaraż — miasto w zach. części Ukrainy, ok. 20 km na płn. wschód od Tarnopola. [przypis redakcyjny]
3058. mołodycia (daw. ukr.) — dziewczyna. [przypis redakcyjny]
3059. siła (starop.) — dużo, wiele. [przypis redakcyjny]
3060. boćwina a. botwina — liście buraczane; obraźliwe określenie mieszkańców Litwy. [przypis redakcyjny]
3061. iskać — obszukiwać, uwalniać od pcheł i innych pasożytów. [przypis redakcyjny]
3062. dumbas — łódź rzeczna, prom. [przypis redakcyjny]
3063. piszczel a. kij — prymitywna ręczna broń palna, używana od XIV w. [przypis redakcyjny]
3064. did (ukr.) — dziad. [przypis redakcyjny]
3065. czerń — chłopstwo. [przypis redakcyjny]
3066. in hoc silentio (łac.) — w takiej ciszy. [przypis redakcyjny]
3067. manierzyna — manierka, buteleczka blaszana na alkohol. [przypis redakcyjny]
3068. mizeria (z łac.) — nędza, bieda. [przypis redakcyjny]
3069. verba veritatis (łac.) — słowa prawdy. [przypis redakcyjny]
3070. minister kalwiński — pastor, duchowny protestancki, wyznawca doktryny Kalwina. [przypis redakcyjny]
3071. dyzgust (łac.) — przykrość, niesmak. [przypis redakcyjny]
3072. utinam sim falsus vates (łac.) — obym był fałszywym prorokiem; obym się mylił. [przypis redakcyjny]
3073. rewokować (łac. revoco: odwołuję) — nawrócić się. [przypis redakcyjny]
3074. towarzyszów — dziś popr. forma D. lm: towarzyszy. [przypis redakcyjny]
3075. janczary — piechota turecka; dziś popr. forma M. lm: janczarzy a. janczarowie. [przypis redakcyjny]
3076. misiurka — hełm z osłoną karku, wykonaną z plecionki kolczej (z kółek metalowych). [przypis redakcyjny]
3077. sartor (łac.) — krawiec. [przypis redakcyjny]
3078. koncerz — długi na 150-180 cm, ciężki miecz. [przypis redakcyjny]
3079. witać kosmatą ręką (daw.) — winszować, gratulować z okazji ślubu. [przypis redakcyjny]
3080. konfuzja (z łac.) — zmieszanie, zawstydzenie. [przypis redakcyjny]
3081. Mars (mit. rzym.) — bóg wojny. [przypis redakcyjny]
3082. zgasła w dniu klęski — Sobieski, Marek herbu Janina (1628–1652), starszy brat Jana III Sobieskiego, po bitwie pod Batohem (1652) dostał się do niewoli i został ścięty na rozkaz Chmielnickiego. [przypis redakcyjny]
3083. siła (starop.) — dużo, wiele. [przypis redakcyjny]
3084. wolentarz (z łac.) — ochotnik, wolontariusz. [przypis redakcyjny]
3085. sepet (daw., z tur.) — skrzynka na kosztowności. [przypis redakcyjny]
3086. grubianitas (żart., na wzór łac.) — grubiaństwo, nieuprzejmość. [przypis redakcyjny]
3087. siła (starop.) — dużo, wiele. [przypis redakcyjny]
3088. kondycje (z łac.) — warunki. [przypis redakcyjny]
3089. jaźwiec — borsuk. [przypis redakcyjny]
3090. hadko (z białorus.) — przykro, obrzydliwie. [przypis redakcyjny]
3091. hajdawery — szerokie, bufiaste spodnie, typowy element stroju polskiej szlachty w XVII w.; szarawary. [przypis redakcyjny]
3092. boćwina a. botwina — liście buraczane; obraźliwe określenie mieszkańców Litwy. [przypis redakcyjny]
3093. ordynans (z łac.) — rozkaz. [przypis redakcyjny]
3094. hipocentaur (mit., z gr.) — istota mityczna, pół człowiek, pół koń; centaur. [przypis redakcyjny]
3095. pocztowy — członek pocztu, sługa. [przypis redakcyjny]
3096. szafarz — zarządca, rozporządzający. [przypis redakcyjny]
3097. supozycja (z łac.) — przypuszczenie, domysł. [przypis redakcyjny]
3098. Non nobis, non nobis, sed nomini Tuo, Domine, da gloriam (łac.) — nie nam, nie nam, ale imieniu Twemu, Panie, daj chwałę. [przypis redakcyjny]
3099. grzdyka — grdyka, gardło. [przypis redakcyjny]
3100. kalwin — protestant, wyznawca doktryny Kalwina. [przypis redakcyjny]
3101. esauł — oficer kozacki. [przypis redakcyjny]
3102. aprosz (z fr. aproche: podejście, przybliżenie) — okopy, pozwalające podejść bliżej do obozu wroga. [przypis redakcyjny]
3103. mołojec (ukr.) — młody, dzielny mężczyzna, zuch; Kozak. [przypis redakcyjny]
3104. Hospody (ukr.) — Panie Boże. [przypis redakcyjny]
3105. bat’ko (ukr.) — ojciec. [przypis redakcyjny]
3106. kosz — obóz. [przypis redakcyjny]
3107. lacki (z daw. ukr.) — polski. [przypis redakcyjny]
3108. siromacha (z daw. ukr.) — wilk samotnik. [przypis redakcyjny]
3109. staja a. stajanie — jednostka długości, licząca od 100 do 1000 m. [przypis redakcyjny]
3110. wideta — posterunek straży. [przypis redakcyjny]
3111. czabańczyk — pasterz stepowy. [przypis redakcyjny]
3112. kondel (daw.) — kundel, pies. [przypis redakcyjny]
3113. ekspens (z łac.) — wydatek. [przypis redakcyjny]
3114. rankor (daw.) — gniew, uraza. [przypis redakcyjny]
3115. hadki (z białorus.) — wstrętny, przykry, obrzydliwy. [przypis redakcyjny]
3116. fatigati (łac.) — zmęczeni. [przypis redakcyjny]
3117. Perekop — przesmyk, prowadzący na Półwysep Krymski, i osada, broniąca wejścia na półwysep. [przypis redakcyjny]
3118. exquisitissimi (łac.) — wyborni, najwyszukańsi, najlepsi. [przypis redakcyjny]
3119. inkomodować (z łac.) — niepokoić, pozbawiać wygody, sprawiać kłopot. [przypis redakcyjny]
3120. komiliton — towarzysz broni. [przypis redakcyjny]
3121. mizeria (z łac.) — bieda, nędza. [przypis redakcyjny]
3122. Requiem aeternam dona ei, Domine (łac.) — wieczny odpoczynek daj mu, Panie; słowa modlitwy za zmarłych. [przypis redakcyjny]
3123. Anima eius (łac.) — dusza jego; słowa modlitwy za zmarłych. [przypis redakcyjny]
3124. sprezentować — wystawić na pokaz. [przypis redakcyjny]
3125. rozhowor (ukr.) — rozmowa. [przypis redakcyjny]
3126. delirium (łac.) — szaleństwo, majaczenie. [przypis redakcyjny]
3127. Kudak (nazwa z tur.) — twierdza nad brzegiem Dniepru, zbudowana w 1635 r. z inicjatywy hetmana Stanisława Koniecpolskiego, nazywana „kluczem do Zaporoża”, dziś w granicach miasta Dniepropietrowska. [przypis redakcyjny]
3128. Ej to ne pili pilili!... ne tumany ustawały (z ukr.) — ej, to nie pyły pyliły, nie mgły wstawały. [przypis redakcyjny]
3129. Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
3130. mołojec (ukr.) — młody, dzielny mężczyzna, zuch; Kozak. [przypis redakcyjny]
3131. Czort by ich pobraw, i cei smerdiaczoi wody kazały pylnowaty (z ukr.) — czart by ich wziął, i tej śmierdzącej wody kazali pilnować. [przypis redakcyjny]
3132. spisa — rodzaj włóczni; Kozacy używali najczęściej spis krótkich, z ostrymi grotami na obu końcach. [przypis redakcyjny]
3133. Toporów — wówczas miasto, dziś wieś w zach. części Ukrainy, ok. 60 km na płn. wschód od Lwowa. [przypis redakcyjny]
3134. perspektywa (daw.) — luneta. [przypis redakcyjny]
3135. Jan II Kazimierz Waza (1609–1672) — król Polski w latach 1648–1668, syn króla Zygmunta III Wazy (1566–1632). [przypis redakcyjny]
3136. Żółte Wody — uroczysko i futor kozacki nad rzeką Żółtą w płd. części Ukrainy; dziś miasto z kopalniami rud żelaza i uranu, położone ok. 100 km na zachód od Dniepropietrowska; bitwa
Darmowe książki «Ogniem i mieczem - Henryk Sienkiewicz (jak czytać książki txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)