Ogniem i mieczem - Henryk Sienkiewicz (jak czytać książki txt) 📖
Krótki opis książki:
Ogniem i mieczem to pierwsza część pisanej ku pokrzepieniu serc Trylogii Henryka Sienkiewicza.
Autor przenosi czytelnika w siedemnasty wiek, w czas powstania Chmielnickiego na Ukrainie, podczas którego Rzeczpospolita mierzyła się z Kozakami zaporoskimi i Tatarami. Na tle tego konfliktu rozgrywa się również dramat miłosny — przeżywają go rozdzieleni Jan Skrzetuski i Helena Kurcewiczówna, w której ponadto zakochany do szaleństwa jest Bohun. Bohaterowie zostali przedstawieni na zasadzie kontrastu — Polacy, z Onufrym Zagłobą, Longinusem Podbipiętą i Michałem Wołodyjowskim na czele ukazani są jako dzielni, waleczni, honorowi obrońcy Ojczyzny. Przedstawicieli obozu wroga Sienkiewicz przedstawił w znacznie gorszym świetle.
Ogniem i mieczem ukazywało się w odcinkach w dziennikach „Słowo” i „Czas” w latach 1883–1884. W wersji książkowej wydane po raz pierwszy w 1884 roku w Warszawie.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Henryk Sienkiewicz
- Epoka: Pozytywizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Ogniem i mieczem - Henryk Sienkiewicz (jak czytać książki txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Henryk Sienkiewicz
id="annotation-2085">2085. Gradyw — jeden z przydomków Marsa, gradivus (łac.) — kroczący na przedzie, tj. pierwszy w boju. [przypis redakcyjny]
2086. suprema lex (łac.) — najwyższe prawo. [przypis redakcyjny]
2087. jasyr — niewola tatarska. [przypis redakcyjny]
2088. zbawion — dziś: pozbawiony. [przypis redakcyjny]
2089. Karol Ferdynand Waza (1613–1655) — książę, syn króla Zygmunta III Wazy (1566–1632), biskup wrocławski i płocki, kandydat do tronu polskiego w 1648 r., po śmierci Jeremiego Wiśniowieckiego opiekun jego syna, Michała Korybuta Wiśniowieckiego, przyszłego króla Polski. [przypis redakcyjny]
2090. Koniecpolski, Potocki, Firlej, Zamojski lub Lubomirski — nazwiska najmożniejszych polskich rodów magnackich. [przypis redakcyjny]
2091. gwoli (starop.) — z powodu. [przypis redakcyjny]
2092. zali (starop.) — czy. [przypis redakcyjny]
2093. Chocim (ukr. Chotyn) — miasto i twierdza nad Dniestrem, wówczas na granicy z podporządkowaną Turkom Mołdawią, dziś w płd.-zach. części Ukrainy; bitwa pod Chocimiem (1621) — taktyczne zwycięstwo wojsk polsko-litewsko-kozackich nad armią turecką. [przypis redakcyjny]
2094. parrycyda (z łac.) — bratobójca. [przypis redakcyjny]
2095. Jastrzębiec — herb rodziny Skrzetuskich. [przypis redakcyjny]
2096. Crescite et multiplicamini (łac.) — rośnijcie i rozmnażajcie się. [przypis redakcyjny]
2097. Bar — miasto i twierdza w środkowo-zach. części Ukrainy, położone nad rzeką Rów, ok. 60 km na południe od Chmielnika. [przypis redakcyjny]
2098. Waładynka — rzeczka, dziś na terenie Mołdawii. [przypis redakcyjny]
2099. Don — rzeka w płd.-zach. części Rosji, wpada do Morza Azowskiego. [przypis redakcyjny]
2100. Jampol (w obwodzie winnickim) — miasto w płd.-zach. części Ukrainy, położone w jarze na lewym brzegu Dniestru (dziś przy granicy z Mołdawią), w XVII w. lokalny ośrodek handlowy. [przypis redakcyjny]
2101. mistrz — kat. [przypis redakcyjny]
2102. Taj hodi (ukr.) — i dosyć. [przypis redakcyjny]
2103. watażka — dowódca oddziału kozaków lub bandy rozbójników. [przypis redakcyjny]
2104. Bar — miasto i twierdza w środkowo-zach. części Ukrainy, położone nad rzeką Rów, ok. 100 km na płn. wschód od Kamieńca Podolskiego, 60 km na zachód od Winnicy. [przypis redakcyjny]
2105. sobaczy (z ukr.) — psi. [przypis redakcyjny]
2106. Jahorlik — rzeka w płd.-zach. części Ukrainy, lewy dopływ Dniestru; miasteczko i stanica wojskowa u ujścia rzeki Jahorlik do Dniestru, ok. 150 km na płd. od Bracławia, wówczas przy granicy z Mołdawią i Turcją, dziś na terenie Mołdawii. [przypis redakcyjny]
2107. przyhołubić (z ukr.) — przytulić, przygarnąć. [przypis redakcyjny]
2108. Krzywonos, Maksym (ukr. Krywonis, zm. 1648) — jeden z przywódców powstania Chmielnickiego, brał udział w bitwach pod Korsuniem i pod Piławcami, zdobył Bar, Krzemieniec i Połonne oraz Wysoki Zamek we Lwowie, gdzie zmarł kilka dni po bitwie. [przypis redakcyjny]
2109. koły serdcie bołyt (z ukr.) — kiedy serce boli. [przypis redakcyjny]
2110. Spyt (z ukr.) — śpi. [przypis redakcyjny]
2111. sładko jak detyna (z ukr.) — słodko jak dziecko. [przypis redakcyjny]
2112. szczoby wy jej nie rozbudyły. Misiac jej prosto w łyczko zahladaje, serdeńku mojemu (z ukr.) — żebyście jej nie obudzili. Księżyc jej prosto w twarzyczkę zagląda, kochanej mojej. [przypis redakcyjny]
2113. Tycho śwityt, ne rozbudyt (z ukr.) — cicho świeci, nie obudzi. [przypis redakcyjny]
2114. mołojec (ukr.) — młody, dzielny mężczyzna, zuch; tu: Kozak. [przypis redakcyjny]
2115. Raszków — miasteczko nad Dniestrem, dziś na terenie płn. Mołdawii. [przypis redakcyjny]
2116. siromacha (daw. ukr.) — wilk. [przypis redakcyjny]
2117. esauł — oficer kozacki. [przypis redakcyjny]
2118. Hospody pomyłuj (ukr.) — Boże, bądź miłościw. [przypis redakcyjny]
2119. wid’ma (ukr.) — wiedźma. [przypis redakcyjny]
2120. i did’ka ne boitsia (z ukr.) — nawet diabła się nie boi. [przypis redakcyjny]
2121. mołodycia (daw. ukr.) — dziewczyna. [przypis redakcyjny]
2122. Hulajpole — dziś miasto w obwodzie zaporoskim w płd.-wsch. części Ukrainy. [przypis redakcyjny]
2123. baczu (ukr.) — widzę. [przypis redakcyjny]
2124. kulbaka — wysokie siodło. [przypis redakcyjny]
2125. jasyr — niewola tatarska. [przypis redakcyjny]
2126. Wołosz a. Wołoszczyzna — państwo na terenach dzisiejszej płd. Rumunii, rządzone przez hospodara i zależne od Imperium Osmańskiego. [przypis redakcyjny]
2127. gindżał a. kindżał — długi nóż, często zakrzywiony. [przypis redakcyjny]
2128. zazula (ukr.) — kukułeczka. [przypis redakcyjny]
2129. bat’ko (ukr.) — ojciec. [przypis redakcyjny]
2130. Bar — miasto i twierdza w środkowo-zach. części Ukrainy, położone nad rzeką Rów, ok. 100 km na płn. wschód od Kamieńca Podolskiego, 60 km na zachód od Winnicy. [przypis redakcyjny]
2131. Zołotaja Laszka (z daw. ukr.) — złota (tj. piękna) Polka. [przypis redakcyjny]
2132. Ubij, każe, ne huby, każe, neszczastływoj (ukr.) — zabij, mówi, nie gub, mówi, nieszczęśliwej. [przypis redakcyjny]
2133. chutor a. futor — pojedyncze gospodarstwo, oddalone od wsi; przysiółek. [przypis redakcyjny]
2134. krynica — źródełko, strumyczek. [przypis redakcyjny]
2135. worożycha (ukr.) — wróżka. [przypis redakcyjny]
2136. Myłeńka moja, zazula moja (ukr.) — mileńka moja, kukułeczka moja. [przypis redakcyjny]
2137. Bar — miasto i twierdza w środkowo-zach. części Ukrainy, położone nad rzeką Rów, ok. 100 km na płn. wschód od Kamieńca Podolskiego, 60 km na zachód od Winnicy. [przypis redakcyjny]
2138. opona (daw.) — tkanina, zasłona. [przypis redakcyjny]
2139. tok — podłoga, klepisko. [przypis redakcyjny]
2140. Bar — miasto i twierdza w środkowo-zach. części Ukrainy, położone nad rzeką Rów, ok. 100 km na płn. wschód od Kamieńca Podolskiego, 60 km na zachód od Winnicy. [przypis redakcyjny]
2141. teorban — lutnia basowa, duży strunowy instrument muzyczny, podobny do bandury. [przypis redakcyjny]
2142. Oj, cei lubosti... Po wik ne zabudu (z ukr.) — Oj, ta miłość Gorsza od słabości! Słabość przetrzymam, Wyzdrowieję, A wiernej miłości Na wieki nie zapomnę. [przypis redakcyjny]
2143. watażka — dowódca oddziału kozaków lub bandy rozbójników. [przypis redakcyjny]
2144. mołojec (ukr.) — młody, dzielny mężczyzna; zuch. [przypis redakcyjny]
2145. rab (daw.) — niewolnik, sługa. [przypis redakcyjny]
2146. Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
2147. ordyniec — członek ordy tatarskiej. [przypis redakcyjny]
2148. zali (starop.) — czy. [przypis redakcyjny]
2149. Konaszewicz-Sahajdaczny, Petro herbu Pobóg (1570–1622) — hetman i wybitny wódz kozacki, walczył po stronie Rzeczypospolitej w wojnie polsko-rosyjskiej 1609–1618, organizował kozackie wyprawy łupieżcze do Stambułu, dowodził Kozakami w bitwie pod Chocimiem. [przypis redakcyjny]
2150. wola (z ukr.) — wolność, swoboda. [przypis redakcyjny]
2151. mołodycia (daw. ukr.) — dziewczyna. [przypis redakcyjny]
2152. braty (ukr.) — bracia. [przypis redakcyjny]
2153. cheruwym bożyj (ukr.: cherubin boży) — anioł. [przypis redakcyjny]
2154. hołubka (ukr.) — gołąbeczka. [przypis redakcyjny]
2155. Krzywonos, Maksym (ukr. Krywonis, zm. 1648) — jeden z przywódców powstania Chmielnickiego, brał udział w bitwach pod Korsuniem i pod Piławcami, zdobył Bar, Krzemieniec i Połonne oraz Wysoki Zamek we Lwowie, gdzie zmarł kilka dni po bitwie. [przypis redakcyjny]
2156. buńczuczny — dumny, sławny; od słowa buńczuk — symbol władzy wojskowej, drzewce, ozdobione końskim włosiem. [przypis redakcyjny]
2157. Raszków — miasteczko nad Dniestrem, dziś na terenie płn. Mołdawii. [przypis redakcyjny]
2158. bojary (ros., ukr.) — rycerz, szlachcic ruski. [przypis redakcyjny]
2159. hołubka (z ukr.) — gołąbka, ukochanego. [przypis redakcyjny]
2160. wraży (z ukr.) — wrogi, nienawistny. [przypis redakcyjny]
2161. kinę (z ukr.) — rzucę. [przypis redakcyjny]
2162. Wże po nej (z ukr.) — już po niej. [przypis redakcyjny]
2163. Szczo z toboju (ukr.) — co z tobą. [przypis redakcyjny]
2164. duszu moju, świtło moje (z ukr.) — duszę moją, światło moje. [przypis redakcyjny]
2165. Szczo ty, zduriw (z ukr.) — co ty, zgłupiałeś. [przypis redakcyjny]
2166. doniu (ukr.) — córeczko. [przypis redakcyjny]
2167. chutor a. futor — pojedyncze gospodarstwo, oddalone od wsi; przysiółek. [przypis redakcyjny]
2168. terem (z ros. tierem: poddasze) — część dworu lub pałacu, w której mieszkały kobiety; tu: elegancki pokoik, buduar damy. [przypis redakcyjny]
2169. worożycha (ukr.) — wróżka. [przypis redakcyjny]
2170. Bar — miasto i twierdza w środkowo-zach. części Ukrainy, położone nad rzeką Rów, ok. 100 km na płn. wschód od Kamieńca Podolskiego, 60 km na zachód od Winnicy. [przypis redakcyjny]
2171. Krzywonos, Maksym (ukr. Krywonis, zm. 1648) — jeden z przywódców powstania Chmielnickiego, brał udział w bitwach pod Korsuniem i pod Piławcami, zdobył Bar, Krzemieniec i Połonne oraz Wysoki Zamek we Lwowie, gdzie zmarł kilka dni po bitwie. [przypis redakcyjny]
2172. Ne znaju (ukr.) — nie wiem. [przypis redakcyjny]
2173. zazula (ukr.) — kukułeczka. [przypis redakcyjny]
2174. raz maty rodyła (ukr.) — raz matka rodziła; pierwsza część powiedzenia ”Raz matka rodziła i raz się umiera”. [przypis redakcyjny]
2175. watażka — dowódca oddziału kozaków lub bandy rozbójników. [przypis redakcyjny]
2176. prostyła (ukr.) — przebaczyła. [przypis redakcyjny]
2177. newdiaczna (z ukr.) — niewdzięczna. [przypis redakcyjny]
2178. tużyła (ukr.) — tęskniła. [przypis redakcyjny]
2179. Ne choczu, ne mohu, ne smiju (z ukr.) — nie chcę, nie mogę, nie śmiem. [przypis redakcyjny]
2180. bodiak (ukr.) — oset. [przypis redakcyjny]
2181. buńczuk — symbol władzy wojskowej, drzewce, ozdobione końskim włosiem. [przypis redakcyjny]
2182. kołyby buw Lach, to by buw oreł (z ukr.) — gdyby był Polak, to by był orzeł. [przypis redakcyjny]
2183. żinku (ukr.) — żonę. [przypis redakcyjny]
2184. Jaże ne hirszy (z ukr.) — przecież nie jestem gorszy. [przypis redakcyjny]
2185. teorban — lutnia basowa, duży strunowy instrument muzyczny, podobny do bandury. [przypis redakcyjny]
2186. siczowi — Kozacy z Siczy, z Zaporoża. [przypis redakcyjny]
2187. lacki (daw. ukr.) — polski. [przypis redakcyjny]
2188. mołojec (ukr.) — młody, dzielny mężczyzna, zuch; Kozak. [przypis redakcyjny]
2189. kulbaka — wysokie siodło. [przypis redakcyjny]
2190. ne znaju (ukr.) — nie wiem. [przypis redakcyjny]
2191. czambuł (z tur. czapuł: zagon) — oddział tatarski, dokonujący najazdów w głębi terytorium przeciwnika, w celu odwrócenia jego uwagi od działań sił głównych. [przypis redakcyjny]
2192. ne mohu (z daw. ukr.) — nie mogę. [przypis redakcyjny]
2193. detyna (ukr.) — dziecko. [przypis redakcyjny]
2194. Bude sława... Do kińca wika (z ukr.) — Będzie sława sławna Między Kozakami, Między przyjaciółmi, Na długie lata, Do końca wieków. [przypis redakcyjny]
2195. sobaczy (z ukr.) — psi. [przypis redakcyjny]
2196. język — jeniec, zmuszony do zeznań. [przypis redakcyjny]
2197. Krzywonos, Maksym (ukr. Krywonis, zm. 1648) — jeden z przywódców powstania Chmielnickiego, brał udział w bitwach pod Korsuniem i pod Piławcami, zdobył Bar, Krzemieniec i Połonne oraz Wysoki Zamek we Lwowie, gdzie zmarł kilka dni po bitwie. [przypis redakcyjny]
2198. sprawić (daw.) — zarżnąć i oprawić; torturować. [przypis redakcyjny]
2199. Bar — miasto i twierdza w środkowo-zach. części Ukrainy, położone nad rzeką Rów, ok. 100 km na płn. wschód od Kamieńca Podolskiego, 60 km na zachód od Winnicy. [przypis redakcyjny]
2200. salwować (z łac.) — uratować. [przypis redakcyjny]
2201. desperacja (z łac.) — rozpacz. [przypis redakcyjny]
2202. maciora (starop.) — matka, kobieta rodząca dzieci. [przypis redakcyjny]
2203. zjałowieć — stać się bezpłodnym. [przypis redakcyjny]
2204. hadko (z białorus.) — przykro, obrzydliwie. [przypis redakcyjny]
2205.
Darmowe książki «Ogniem i mieczem - Henryk Sienkiewicz (jak czytać książki txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)