Ogniem i mieczem - Henryk Sienkiewicz (jak czytać książki txt) 📖
Krótki opis książki:
Ogniem i mieczem to pierwsza część pisanej ku pokrzepieniu serc Trylogii Henryka Sienkiewicza.
Autor przenosi czytelnika w siedemnasty wiek, w czas powstania Chmielnickiego na Ukrainie, podczas którego Rzeczpospolita mierzyła się z Kozakami zaporoskimi i Tatarami. Na tle tego konfliktu rozgrywa się również dramat miłosny — przeżywają go rozdzieleni Jan Skrzetuski i Helena Kurcewiczówna, w której ponadto zakochany do szaleństwa jest Bohun. Bohaterowie zostali przedstawieni na zasadzie kontrastu — Polacy, z Onufrym Zagłobą, Longinusem Podbipiętą i Michałem Wołodyjowskim na czele ukazani są jako dzielni, waleczni, honorowi obrońcy Ojczyzny. Przedstawicieli obozu wroga Sienkiewicz przedstawił w znacznie gorszym świetle.
Ogniem i mieczem ukazywało się w odcinkach w dziennikach „Słowo” i „Czas” w latach 1883–1884. W wersji książkowej wydane po raz pierwszy w 1884 roku w Warszawie.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Henryk Sienkiewicz
- Epoka: Pozytywizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Ogniem i mieczem - Henryk Sienkiewicz (jak czytać książki txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Henryk Sienkiewicz
klasztorach u mniszek. [przypis redakcyjny]
2764. Zbaraż — miasto w zach. części Ukrainy, ok. 20 km na płn. wschód od Tarnopola. [przypis redakcyjny]
2765. kupami swawolników — oddziały nieprzyjacielskie, które odłączyły się od swojej armii. [przypis redakcyjny]
2766. łyczek (daw. pogard.) — mieszczanin. [przypis redakcyjny]
2767. Tyszkiewicz Łohojski, Janusz herbu Leliwa (1590–1649) — magnat, polityk, wojewoda kijowski. [przypis redakcyjny]
2768. Łaszcz Tuczapski, Samuel herbu Prawdzic (1588–1649) — strażnik wielki koronny, awanturnik, 236 razy skazany na banicję za najazdy na sąsiadów, ułaskawiony za zasługi wojenne. [przypis redakcyjny]
2769. Jahorlik — rzeka w płd.-zach. części Ukrainy, lewy dopływ Dniestru; miasteczko i stanica wojskowa u ujścia rzeki Jahorlik do Dniestru, ok. 150 km na płd. od Bracławia, wówczas przy granicy z Mołdawią i Turcją, dziś na terenie Mołdawii. [przypis redakcyjny]
2770. sekundować (z łac.) — pomagać, towarzyszyć. [przypis redakcyjny]
2771. siła (starop.) — dużo, wiele. [przypis redakcyjny]
2772. solenna wotywa — msza uroczysta, odprawiana w szczególnej intencji. [przypis redakcyjny]
2773. esauł — oficer kozacki. [przypis redakcyjny]
2774. ja joho lublu, ja ne dla hroszi tutki priszow (z ukr.) — kocham go, nie dla pieniędzy tu przyszedłem. [przypis redakcyjny]
2775. bat’ko (ukr.) — ojciec. [przypis redakcyjny]
2776. Lach (daw. ukr.) — Polak; tu: D. lm, Lachiw: Polaków. [przypis redakcyjny]
2777. czernice — mniszki, zakonnice. [przypis redakcyjny]
2778. Ne znaju (ukr.) — nie wiem. [przypis redakcyjny]
2779. bahaćko Lachiw (z daw. ukr.) — dużo Polaków. [przypis redakcyjny]
2780. Bahato utikło, bahato zabyły (z ukr.) — dużo uciekło, dużo zabili. [przypis redakcyjny]
2781. hroszy (z ukr.) — pieniądze. [przypis redakcyjny]
2782. polubił jak detynu ridnuju (z ukr.) — pokochałem jak rodzone dziecko. [przypis redakcyjny]
2783. Ja pyśmo widdaw (z ukr.) — oddałem list. [przypis redakcyjny]
2784. łycar (ukr.) — rycerz. [przypis redakcyjny]
2785. polityka (z łac.) — tu: grzeczność, uprzejmość. [przypis redakcyjny]
2786. rankor (daw.) — gniew, uraza. [przypis redakcyjny]
2787. dowcip (daw.) — rozum, rozsądek. [przypis redakcyjny]
2788. epithalamium (łac.) — pieśń na cześć nowożeńców. [przypis redakcyjny]
2789. Apollina dla Marsa zaniedbał — tj. sztuki piękne dla wojny. [przypis redakcyjny]
2790. pohybel (ukr.) — zguba, śmierć. [przypis redakcyjny]
2791. armować (z łac.) — zbroić, uzbrajać. [przypis redakcyjny]
2792. Bude taka wijna, jakoi ne buwało (ukr.) — będzie taka wojna, jakiej jeszcze nie było. [przypis redakcyjny]
2793. na hawrani — na granicy. [przypis redakcyjny]
2794. Sprawedływe każete, pane. Ne cii teper lude, szczo buwały (z ukr.) — sprawiedliwie mówicie, panie. Nie tacy teraz ludzie, jak dawniej. [przypis redakcyjny]
2795. Ałe szczoby cij łycar Bohuna ubyw (z ukr.) — ale żeby ten rycerz zabił Bohuna. [przypis redakcyjny]
2796. kilkodniowy — dziś: kilkudniowy. [przypis redakcyjny]
2797. armisticium (łac.) — zawieszenie broni. [przypis redakcyjny]
2798. Bar — miasto i twierdza w środkowo-zach. części Ukrainy, położone nad rzeką Rów, ok. 100 km na płn. wschód od Kamieńca Podolskiego, 60 km na zachód od Winnicy. [przypis redakcyjny]
2799. czernica — zakonnica, mniszka. [przypis redakcyjny]
2800. fraucymer (z niem. Frauenzimmer: komnata kobiet, pokój dla dam) — damy dworu, stałe towarzystwo królowej lub księżnej. [przypis redakcyjny]
2801. zali (starop.) — czy. [przypis redakcyjny]
2802. Zasławski-Ostrogski, Władysław Dominik (1618–1656) — książę, koniuszy wielki koronny i starosta łucki, jeden z najbogatszych magnatów Korony. [przypis redakcyjny]
2803. delirium — maligna, brak przytomności. [przypis redakcyjny]
2804. ordynans (z łac.) — rozkaz. [przypis redakcyjny]
2805. Kahamlik — rzeka na środkowowschodniej Ukrainie, na lewym brzegu Dniepru. [przypis redakcyjny]
2806. Raszków — miasteczko nad Dniestrem, dziś na terenie płn. Mołdawii. [przypis redakcyjny]
2807. piernacz — buława pułkownikowska kozacka, która zastępowała między Kozakami list żelazny, czyli dawała okazicielowi prawo swobodnego przejazdu i nietykalność. [przypis redakcyjny]
2808. Bar — miasto i twierdza w środkowo-zach. części Ukrainy, położone nad rzeką Rów, ok. 100 km na płn. wschód od Kamieńca Podolskiego, 60 km na zachód od Winnicy. [przypis redakcyjny]
2809. Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) — miasto na środkowej Ukrainie, położone nad Taśminą, dopływem środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
2810. munsztułuk (daw.) — nagroda. [przypis redakcyjny]
2811. wraży (z ukr.) — wrogi, nienawistny. [przypis redakcyjny]
2812. śluzy — tu: łzy. [przypis redakcyjny]
2813. kulbaczyć — siodłać. [przypis redakcyjny]
2814. zali (starop.) — czy. [przypis redakcyjny]
2815. Łaszcz Tuczapski, Samuel herbu Prawdzic (1588–1649) — strażnik wielki koronny, awanturnik, 236 razy skazany na banicję za najazdy na sąsiadów, ułaskawiony za zasługi wojenne. [przypis redakcyjny]
2816. Krzywonos, Maksym (ukr. Krywonis, zm. 1648) — jeden z przywódców powstania Chmielnickiego, brał udział w bitwach pod Korsuniem i pod Piławcami, zdobył Bar, Krzemieniec i Połonne oraz Wysoki Zamek we Lwowie, gdzie zmarł kilka dni po bitwie. [przypis redakcyjny]
2817. hadko (z białorus.) — przykro, obrzydliwie. [przypis redakcyjny]
2818. Zbaraż — miasto w zach. części Ukrainy, ok. 20 km na płn. wschód od Tarnopola. [przypis redakcyjny]
2819. towarzyszów — dziś popr. forma D. lm: towarzyszy. [przypis redakcyjny]
2820. świta (daw.) — odzież wierzchnia, kurtka. [przypis redakcyjny]
2821. Kamieniec Podolski — miasto i zamek w płd.-zach. części Ukrainy, ok. 140 km na południe od Tarnopola i Zbaraża; naturalna twierdza w zakolu rzeki Smotrycz opierała się oblężeniom tureckim i kozackim aż do 1672 r.; po panowaniu tureckim (1672–1699) pozostał w Kamieńcu muzułmański minaret przy katedrze św. Piotra i Pawła. [przypis redakcyjny]
2822. Bar — miasto i twierdza w środkowo-zach. części Ukrainy, położone nad rzeką Rów, ok. 100 km na płn. wschód od Kamieńca Podolskiego, 60 km na zachód od Winnicy. [przypis redakcyjny]
2823. armistycjum (z łac.) — zawieszenie broni. [przypis redakcyjny]
2824. rozhowor (z ukr.) — rozmowa. [przypis redakcyjny]
2825. ożenić — tu: połączyć. [przypis redakcyjny]
2826. animalia (łac.) — zwierzęta. [przypis redakcyjny]
2827. piernacz — buława pułkownikowska kozacka, pełniąca funkcję listu żelaznego, tj. przepustki. [przypis redakcyjny]
2828. z Tatary — dziś popr. forma N. lm: z Tatarami. [przypis redakcyjny]
2829. państwo łubniańskie — posiadłości książęce, okolica Łubniów; Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
2830. zbisurmanić się (daw. pogard.) — zostać muzułmaninem. [przypis redakcyjny]
2831. Galata — dziś dzielnica Stambułu, położona po europejskiej stronie cieśniny Bosfor, dawniej osobne miasto tureckie. [przypis redakcyjny]
2832. Belial (mit.) — upadły anioł, szatan. [przypis redakcyjny]
2833. komunik (daw.) — jazda, kawaleria. [przypis redakcyjny]
2834. chutor a. futor — pojedyncze gospodarstwo, oddalone od wsi; przysiółek. [przypis redakcyjny]
2835. Jarmolińce — miasteczko w zach. części Ukrainy, ok. 100 km na płd. wschód od Zbaraża. [przypis redakcyjny]
2836. Jampol (w obwodzie winnickim) — miasto w płd.-zach. części Ukrainy, położone w jarze na lewym brzegu Dniestru (dziś przy granicy z Mołdawią), w XVII w. lokalny ośrodek handlowy. [przypis redakcyjny]
2837. rezun (z ukr.) — siepacz, zabijaka. [przypis redakcyjny]
2838. czerń — chłopstwo. [przypis redakcyjny]
2839. Krzywonos, Maksym (ukr. Krywonis, zm. 1648) — jeden z przywódców powstania Chmielnickiego, brał udział w bitwach pod Korsuniem i pod Piławcami, zdobył Bar, Krzemieniec i Połonne oraz Wysoki Zamek we Lwowie, gdzie zmarł kilka dni po bitwie. [przypis redakcyjny]
2840. bat’ko (ukr.) — ojciec. [przypis redakcyjny]
2841. Jahorlik — miasteczko i stanica wojskowa u ujścia rzeki Jahorlik do Dniestru, ok. 150 km na płd. od Bracławia, wówczas przy granicy z Mołdawią i Turcją, dziś na terenie Mołdawii. [przypis redakcyjny]
2842. poroh (ukr.: próg) — naturalna zapora skalna na rzece, uniemożliwiająca swobodną żeglugę; kraina poniżej porohów Dniepru nazywała się Niżem albo Zaporożem i była zamieszkana przez społeczność Kozaków zaporoskich. [przypis redakcyjny]
2843. Synopa — miasto w płn. Turcji nad Morzem Czarnym. [przypis redakcyjny]
2844. Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) — miasto na środkowej Ukrainie, położone nad Taśminą, dopływem środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
2845. hołubił (z ukr.) — pieścić, pielęgnować. [przypis redakcyjny]
2846. mołojec (ukr.) — młody, dzielny mężczyzna, zuch; Kozak. [przypis redakcyjny]
2847. I hroszi mało nam daw ataman, bo sam ne maw (z ukr.) — i pieniędzy mało nam dał ataman, bo sam nie miał. [przypis redakcyjny]
2848. chody (ukr.) — chodź. [przypis redakcyjny]
2849. Laszka biłoruczka (z ukr., pogard.) — Polka z białymi rękami, arystokratka. [przypis redakcyjny]
2850. Raszków — miasteczko nad Dniestrem, dziś na terenie płn. Mołdawii. [przypis redakcyjny]
2851. kontempt (z łac.) — pogarda, lekceważenie. [przypis redakcyjny]
2852. sklep niebieski (daw.) — sklepienie nieba, firmament. [przypis redakcyjny]
2853. zali (starop.) — czy. [przypis redakcyjny]
2854. kulbaka — wysokie siodło. [przypis redakcyjny]
2855. towarzyszów — dziś popr. forma D. lm: towarzyszy. [przypis redakcyjny]
2856. szczo ty (ukr.) — co ty? [przypis redakcyjny]
2857. Waładynka — rzeczka, dziś na terenie Mołdawii. [przypis redakcyjny]
2858. Perejasław (dziś ukr.: Perejasław-Chmelnyckij) — miasto na środkowej Ukrainie, ok. 80 km na płd. wschód Kijowa, w XVII w. ośrodek kozacki; w 1630 oblegane bez skutku przez polskiego hetmana Koniecpolskiego, w 1649 miejsce rokowań Polaków z Chmielnickim. [przypis redakcyjny]
2859. Zbaraż — miasto w zach. części Ukrainy, ok. 20 km na płn. wschód od Tarnopola. [przypis redakcyjny]
2860. deliberować (z łac.) — rozmyślać, rozważać. [przypis redakcyjny]
2861. siła (starop.) — bardzo. [przypis redakcyjny]
2862. Jan II Kazimierz Waza (1609–1672) — król Polski w latach 1648–1668, syn króla Zygmunta III Wazy (1566–1632). [przypis redakcyjny]
2863. spostponować (daw.) — obrazić, zlekceważyć. [przypis redakcyjny]
2864. podwika (starop.) — kobieta. [przypis redakcyjny]
2865. biesaga (daw.) — sakwa, juki. [przypis redakcyjny]
2866. Jampol (w obwodzie winnickim) — miasto w płd.-zach. części Ukrainy, położone w jarze na lewym brzegu Dniestru (dziś przy granicy z Mołdawią), w XVII w. lokalny ośrodek handlowy. [przypis redakcyjny]
2867. sub Jove (łac.) — pod Jowiszem, tj. pod gwiazdami. [przypis redakcyjny]
2868. abominacja (z łac.) — wstręt, odraza. [przypis redakcyjny]
2869. mars — ponury, groźny wyraz twarzy. [przypis redakcyjny]
2870. zali (starop.) — czy. [przypis redakcyjny]
2871. jagody (daw.) — policzki. [przypis redakcyjny]
2872. imparitatem zadać (z łac.) — uznać za niegodnego. [przypis redakcyjny]
2873. rarytet (z łac.) — rzadkość. [przypis redakcyjny]
2874. Bar — miasto i twierdza w środkowo-zach. części Ukrainy, położone nad rzeką Rów, ok. 100 km na płn. wschód od Kamieńca Podolskiego, 60 km na zachód od Winnicy. [przypis redakcyjny]
2875. Kamieniec Podolski — miasto i zamek w płd.-zach. części Ukrainy, ok. 140 km na południe od Tarnopola i Zbaraża; naturalna twierdza w zakolu rzeki Smotrycz opierała się oblężeniom tureckim i kozackim aż do 1672 r.; po panowaniu tureckim (1672–1699) pozostał w Kamieńcu muzułmański minaret przy katedrze św. Piotra i Pawła. [przypis redakcyjny]
2876. czambuł (z tur. czapuł: zagon) — oddział tatarski, dokonujący najazdów w głębi terytorium przeciwnika, w celu odwrócenia jego uwagi od działań sił głównych. [przypis redakcyjny]
2877. chutor a. futor — pojedyncze gospodarstwo, oddalone od wsi; przysiółek. [przypis redakcyjny]
2878. u did’ka (z ukr.) — u diabła. [przypis redakcyjny]
Darmowe książki «Ogniem i mieczem - Henryk Sienkiewicz (jak czytać książki txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)