Dekameron - Giovanni Boccaccio (gdzie można czytać książki przez internet za darmo txt) 📖
Dekameron znaczy „dziesięć dni”. Dzieło Giovanniego Boccaccia tak właśnie zostało podzielone: na dziesięć dni, podczas których dziesięcioro mieszkańców Florencji (siedem dam i trzech kawalerów), którzy z obawy przed szerzącą się zarazą opuścili miasto, przedstawia kolejno swoje opowieści na zadany temat. Wszystko razem tworzy zbiór stu nowel, a kompozycja całości przypomina Baśnie z tysiąca i jednej nocy. Cudowności i baśniowych motywów jest tu jednakże niewiele, wiele za to mówią te historie o kulturze i obyczajach renesansowych Włoch.
Dominującym tematem jest miłość we wszelkich swych odcieniach – od najwyższej wzniosłości do najbardziej cielesnego erotyzmu, niegardzącego niekiedy sprośnymi akcentami buffo. Autor ze swobodą krytykuje nadużycia kleru, nawiązuje też do ostrych podziałów na stronnictwa propapieskich gwelfów i procesarskich gibelinów, które antagonizowały poszczególne miasta i regiony włoskie przez kilka stuleci, począwszy od XII w. Nic dziwnego, że wydane w 1470 roku dzieło (znane wcześniej prawdopodobnie w odpisach i we fragmentach), w XVI w. znalazło się na indeksie ksiąg zakazanych.
W czasach Boccaccia, znajomego Petrarki i przyjaciela Dantego, twórczość prozatorska była niżej ceniona niż poetycka, jednak dziś autor Dekameronu ceniony jest przede wszystkim jako twórca modelu nowożytnej noweli i obrońca głęboko humanistycznej zasady, by ludzkie rzeczy mierzyć ludzką miarą.
- Autor: Giovanni Boccaccio
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Dekameron - Giovanni Boccaccio (gdzie można czytać książki przez internet za darmo txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Giovanni Boccaccio
1482. szczegółowie — dziś popr. forma: szczegółowo. [przypis edytorski]
1483. k’temu (daw.) — do tego. [przypis edytorski]
1484. przeczże (daw.) — czyż. [przypis edytorski]
1485. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1486. krom (daw.) — oprócz. [przypis edytorski]
1487. stać na wstręcie komuś (daw.) — przeszkadzać komuś. [przypis edytorski]
1488. mienić się (daw.) — mianować się, nazywać siebie. [przypis edytorski]
1489. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1490. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
1491. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
1492. szedziwy — sędziwy. [przypis edytorski]
1493. był (...) widział — daw. forma czasu zaprzeszłego; znaczenie: widział uprzednio, przedtem widział. [przypis edytorski]
1494. zali (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]
1495. oprzej się — dziś popr. forma: oprzyj się. [przypis edytorski]
1496. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
1497. zakon (daw.) — tu: prawo. [przypis edytorski]
1498. srom (daw.) — wstyd, hańba. [przypis edytorski]
1499. nie lza (daw.) — nie można. [przypis edytorski]
1500. zali (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]
1501. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1502. zali (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]
1503. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
1504. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
1505. przyrodzenie (daw.) — tu: natura. [przypis edytorski]
1506. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
1507. łatwie — dziś popr. forma: łatwo. [przypis edytorski]
1508. nie lza (daw.) — nie można. [przypis edytorski]
1509. szczegółowie — dziś popr. forma: szczegółowo. [przypis edytorski]
1510. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
1511. zali (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]
1512. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1513. dank (daw., z niem.) — podziękowanie, wyrazy wdzięczności. [przypis edytorski]
1514. srom (daw.) — wstyd, hańba. [przypis edytorski]
1515. zawrzeć (daw.) — zamknąć; tu: zakończyć. [przypis edytorski]
1516. przytomni (daw.) — tu: obecni (przy czymś), zebrani. [przypis edytorski]
1517. stać na wstręcie komuś (daw.) — przeszkadzać komuś. [przypis edytorski]
1518. zali (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]
1519. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1520. pretor — w staroż. Rzymie urzędnik pełniący rolę sędziego. [przypis edytorski]
1521. pretorium — trybunał sądowy. [przypis edytorski]
1522. przytomni (daw.) — tu: obecni (przy czymś), zebrani. [przypis edytorski]
1523. szerzyć się — tu: rozwodzić się; szeroko omawiać. [przypis edytorski]
1524. Fryderyk I Barbarossa (1152–1190) — cesarz niemiecki, organizator trzeciej wyprawy krzyżowej (1189–1192), podczas której poległ. [przypis edytorski]
1525. polerowny — wykwintny, dobrze wychowany, cechujący się ogładą towarzyską. [przypis edytorski]
1526. austeria — karczma, gospoda. [przypis edytorski]
1527. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1528. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
1529. przytomni (daw.) — tu: obecni (przy czymś), zebrani. [przypis edytorski]
1530. niepomału (daw.) — niemało. [przypis edytorski]
1531. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
1532. wczas (daw.) — odpoczynek. [przypis edytorski]
1533. za czym (daw.) — po czym, następnie; więc. [przypis edytorski]
1534. aliści (daw.) — jednak, jednakże. [przypis edytorski]
1535. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1536. powszędy (daw.) — wszędzie. [przypis edytorski]
1537. tuszyć (daw.) — mieć nadzieję; por.: otucha. [przypis edytorski]
1538. aliści (daw.) — jednak, jednakże. [przypis edytorski]
1539. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
1540. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
1541. rozproszenie pomyłki — popr.: sprostowanie pomyłki. [przypis edytorski]
1542. szerzyć się — tu: rozwodzić się; szeroko omawiać. [przypis edytorski]
1543. k’temu (daw.) — do tego. [przypis edytorski]
1544. berberyjski — tu ogólnie: północnoafrykański (od nazwy plemion Berberów pierwotnie zamieszkujących te tereny). [przypis edytorski]
1545. za czym (daw.) — po czym, następnie; więc. [przypis edytorski]
1546. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
1547. przyrodzenie (daw.) — tu: natura. [przypis edytorski]
1548. wierę (daw.) — doprawdy, zaprawdę. [przypis edytorski]
1549. karbunkuł (daw.) — czerwony kamień szlachetny (rubin) lub półszlachetny (granat). [przypis edytorski]
1550. pozór (daw.) — wygląd. [przypis edytorski]
1551. przytomność (daw.) — obecność. [przypis edytorski]
1552. skonfundowany (daw., z łac.) — zbity z tropu, zawstydzony. [przypis edytorski]
1553. zdawa się — dziś popr. forma: zdaje się. [przypis edytorski]
1554. zaliż (daw.) — czyż. [przypis edytorski]
1555. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
1556. przytomni (daw.) — tu: obecni (przy czymś), zebrani. [przypis edytorski]
1557. w przytomności (daw.) — w obecności. [przypis edytorski]
1558. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
1559. krom (daw.) — oprócz. [przypis edytorski]
1560. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
1561. respons (z łac., daw.) — odpowiedź. [przypis edytorski]
1562. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
1563. krom (daw.) — oprócz. [przypis edytorski]
1564. w przytomności (daw.) — w obecności. [przypis edytorski]
1565. mdły (daw.) — słaby. [przypis edytorski]
1566. przytomni (daw.) — tu: obecni (przy czymś), zebrani. [przypis edytorski]
1567. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
1568. w przytomności (daw.) — w obecności. [przypis edytorski]
1569. siła (daw.) — dużo, mnóstwo. [przypis edytorski]
1570. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
1571. przytomni (daw.) — tu: obecni (przy czymś), zebrani. [przypis edytorski]
1572. krom (daw.) — oprócz. [przypis edytorski]
1573. ustawnie — ustawicznie, ciągle. [przypis edytorski]
1574. ruchy — dziś popr. forma N.lm: ruchami. [przypis edytorski]
1575. stawić sieci — rozstawić sieci. [przypis edytorski]
1576. niecić — rozniecać. [przypis edytorski]
1577. dank (daw., z niem.) — podziękowanie, wyrazy wdzięczności. [przypis edytorski]
1578. respons (z łac., daw.) — odpowiedź. [przypis edytorski]
1579. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
1580. zali (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]
1581. aliści (daw.) — jednak, jednakże. [przypis edytorski]
1582. wczas (daw.) — odpoczynek, wypoczynek. [przypis edytorski]
1583. krotochwila (daw.) — żart, wesołość, zabawa. [przypis edytorski]
1584. rzec — powiedzieć. [przypis edytorski]
1585. gwoli (daw.) — dla; w celu. [przypis edytorski]
1586. zawrzeć (daw.) — zamknąć; tu: zakończyć. [przypis edytorski]
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.
Jak możesz pomóc?
Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056
Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.
Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.
Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach 3.0 PL.
Źródło: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/boccaccio-dekameron
Tekst opracowany na podstawie: Giovanni Boccaccio, Dekameron, tłum. Edward Boyé, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1975.
Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez fundację Nowoczesna Polska z książki udostępnionej przez Aleksandrę Sekułę. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Opracowanie redakcyjne i przypisy: Michał Bień, Paulina Choromańska, Wojciech Kotwica, Paulina Ołtusek, Aleksandra Sekuła.
Okładka na podstawie: Hernán Piñera@Flickr, CC BY-SA 2.0
ISBN 978-83-288-3084-4
Plik wygenerowany dnia 2021-07-08.
Uwagi (0)