Dekameron - Giovanni Boccaccio (gdzie można czytać książki przez internet za darmo txt) 📖
Dekameron znaczy „dziesięć dni”. Dzieło Giovanniego Boccaccia tak właśnie zostało podzielone: na dziesięć dni, podczas których dziesięcioro mieszkańców Florencji (siedem dam i trzech kawalerów), którzy z obawy przed szerzącą się zarazą opuścili miasto, przedstawia kolejno swoje opowieści na zadany temat. Wszystko razem tworzy zbiór stu nowel, a kompozycja całości przypomina Baśnie z tysiąca i jednej nocy. Cudowności i baśniowych motywów jest tu jednakże niewiele, wiele za to mówią te historie o kulturze i obyczajach renesansowych Włoch.
Dominującym tematem jest miłość we wszelkich swych odcieniach – od najwyższej wzniosłości do najbardziej cielesnego erotyzmu, niegardzącego niekiedy sprośnymi akcentami buffo. Autor ze swobodą krytykuje nadużycia kleru, nawiązuje też do ostrych podziałów na stronnictwa propapieskich gwelfów i procesarskich gibelinów, które antagonizowały poszczególne miasta i regiony włoskie przez kilka stuleci, począwszy od XII w. Nic dziwnego, że wydane w 1470 roku dzieło (znane wcześniej prawdopodobnie w odpisach i we fragmentach), w XVI w. znalazło się na indeksie ksiąg zakazanych.
W czasach Boccaccia, znajomego Petrarki i przyjaciela Dantego, twórczość prozatorska była niżej ceniona niż poetycka, jednak dziś autor Dekameronu ceniony jest przede wszystkim jako twórca modelu nowożytnej noweli i obrońca głęboko humanistycznej zasady, by ludzkie rzeczy mierzyć ludzką miarą.
- Autor: Giovanni Boccaccio
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Dekameron - Giovanni Boccaccio (gdzie można czytać książki przez internet za darmo txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Giovanni Boccaccio
1178. zachowanie (daw.) — tu: szacunek. [przypis edytorski]
1179. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
1180. respons (z łac., daw.) — odpowiedź. [przypis edytorski]
1181. nie mieszkając (daw.) — nie zwlekając. [przypis edytorski]
1182. respons (z łac., daw.) — odpowiedź. [przypis edytorski]
1183. respons (z łac., daw.) — odpowiedź. [przypis edytorski]
1184. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1185. respons (z łac., daw.) — odpowiedź. [przypis edytorski]
1186. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1187. gorąco uczonego współczuje — dziś popr.: gorąco uczonemu współczuje. [przypis edytorski]
1188. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
1189. litować (daw.) — tu: żałować, skąpić. [przypis edytorski]
1190. zali (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]
1191. respons (z łac., daw.) — odpowiedź. [przypis edytorski]
1192. nekromancja (z gr. νεκρομαντεία) — rodzaj praktyk magicznych polegających na przyzywaniu przez prowadzącego obrzęd (nekromantę) duchów zmarłych np. w celu poznania przyszłych wydarzeń; tu ogólnie: wiedza tajemna, praktyki czarnoksięskie. [przypis edytorski]
1193. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1194. szczegółowie — dziś popr. forma: szczegółowo. [przypis edytorski]
1195. miast (daw.) — tu: zamiast. [przypis edytorski]
1196. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
1197. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
1198. miast (daw.) — tu: zamiast. [przypis edytorski]
1199. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
1200. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1201. wierę (daw.) — doprawdy, zaprawdę. [przypis edytorski]
1202. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
1203. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
1204. srom (daw.) — wstyd, hańba. [przypis edytorski]
1205. źrały (daw.) — dojrzały. [przypis edytorski]
1206. krom (daw.) — oprócz. [przypis edytorski]
1207. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1208. trzecia godzina ranna — tj. ok. ósmej, licząc wg daw. miary i oznaczając jako pierwszą godzinę wschodu słońca. [przypis edytorski]
1209. ósma godzina — licząc wg. daw. miary, od wschodu słońca, około pierwszej po południu. [przypis edytorski]
1210. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
1211. miast (daw.) — tu: zamiast. [przypis edytorski]
1212. wydwarzać się z kogoś (daw.) — kpić z kogoś. [przypis edytorski]
1213. krom (daw.) — oprócz. [przypis edytorski]
1214. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
1215. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1216. zdawa się — dziś popr. forma: zdaje się. [przypis edytorski]
1217. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
1218. krom (daw.) — oprócz. [przypis edytorski]
1219. rozpuknąć się (daw.) — pęknąć; por. wyrażenie: śmiać się do rozpuku. [przypis edytorski]
1220. szerzyć się — tu: rozwodzić się; szeroko omawiać. [przypis edytorski]
1221. krotochwilnik — żartowniś, wesołek. [przypis edytorski]
1222. szczegółowie — dziś popr. forma: szczegółowo. [przypis edytorski]
1223. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
1224. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
1225. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1226. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
1227. Agnus Dei (łac.) — Baranek Boży; typ przedstawienia postaci Jezusa Chrystusa w malarstwie. [przypis edytorski]
1228. krom (daw.) — oprócz. [przypis edytorski]
1229. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1230. wierę (daw.) — doprawdy, zaprawdę. [przypis edytorski]
1231. zaliż (daw.) — czyż. [przypis edytorski]
1232. podesta — w średniowiecznych włoskich miastach najwyższy urzędnik o uprawnieniach sądowniczych i wojskowych. [przypis edytorski]
1233. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
1234. krom (daw.) — oprócz. [przypis edytorski]
1235. klnąć — dziś popr.: kląć. [przypis edytorski]
1236. wierę (daw.) — doprawdy, zaprawdę. [przypis edytorski]
1237. dowcip (daw.) — inteligencja, spryt, rozum. [przypis edytorski]
1238. minoryci (z łac.) — Zakon Braci Mniejszych, katolicka wspólnota zakonna założona w 1209 przez św. Franciszka z Asyżu; franciszkanie. [przypis edytorski]
1239. podwika a. podwijka — kwef; element stroju noszony przez zamężne kobiety począwszy od wczesnego średniowiecza: biała chusta zasłaniająca włosy, szyję, boki twarzy i część czoła; tu przen.: kobieta. [przypis edytorski]
1240. krotochwilny (daw.) — żartobliwy. [przypis edytorski]
1241. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1242. warować się (daw.) — tu: pilnować się, wystrzegać się. [przypis edytorski]
1243. despekt sprawić a. uczynić (daw.) — urazić kogoś, obrazić kogoś. [przypis edytorski]
1244. snadź (daw.) — widocznie. [przypis edytorski]
1245. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
1246. siła (daw.) — dużo, mnóstwo. [przypis edytorski]
1247. krzepić się — wzmacniać się, posilać; tu: pocieszać się. [przypis edytorski]
1248. zawrzeć (daw.) — zamknąć. [przypis edytorski]
1249. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1250. nie ostrzegałemże — konstrukcja z partykułą że; znaczenie: czy nie ostrzegałem. [przypis edytorski]
1251. szczegółowie — dziś popr. forma: szczegółowo. [przypis edytorski]
1252. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
1253. balwierka — żeńska forma od: balwierz; daw. osoba pełniąca funkcje fryzjera, kosmetyczki i pielęgniarza zarazem, zajmująca się goleniem zarostu, strzyżeniem włosów, przygotowywaniem kąpieli itp., a także wykonująca pospolite zabiegi, takie jak wyrywanie zębów czy upuszczanie krwi. [przypis edytorski]
1254. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1255. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
1256. letko (daw., gw.) — lekko. [przypis edytorski]
1257. respons (z łac., daw.) — odpowiedź. [przypis edytorski]
1258. krom (daw.) — oprócz. [przypis edytorski]
1259. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1260. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
1261. wierę (daw.) — doprawdy, zaprawdę. [przypis edytorski]
1262. miast (daw.) — tu: zamiast. [przypis edytorski]
1263. nie mieszkając (daw.) — nie zwlekając. [przypis edytorski]
1264. wartają (daw.) — są warte. [przypis edytorski]
1265. miast (daw.) — tu: zamiast. [przypis edytorski]
1266. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
1267. łatwie — dziś popr. forma: łatwo. [przypis edytorski]
1268. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1269. dank (daw., z niem.) — podziękowanie, wyrazy wdzięczności. [przypis edytorski]
1270. nie lza (daw.) — nie można. [przypis edytorski]
1271. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
1272. przytomni (daw.) — tu: obecni (przy czymś), zebrani. [przypis edytorski]
1273. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
1274. wczas (daw.) — odpoczynek. [przypis edytorski]
1275. k’temu (daw.) — do tego. [przypis edytorski]
1276. pozór (daw.) — wygląd. [przypis edytorski]
1277. minoryci (z łac.) — Zakon Braci Mniejszych, katolicka wspólnota zakonna założona w 1209 przez św. Franciszka z Asyżu; franciszkanie. [przypis edytorski]
1278. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1279. siła (daw.) — dużo, mnóstwo. [przypis edytorski]
1280. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
1281. szczegółowie — dziś popr. forma: szczegółowo. [przypis edytorski]
1282. respons (z łac., daw.) — odpowiedź. [przypis edytorski]
1283. imaginować (z łac.) — wyobrażać. [przypis edytorski]
1284. azard a. hazard — tu daw.: ryzyko. [przypis edytorski]
1285. zali (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]
1286. Signoria (z wł. signore: pan) — tu ogólnie: rząd; forma rządów w komunach miast śr. i płn. Włoch w okr. średniowiecza i renesansu, gdzie w okolicznościach sprzyjających wzmocnieniu władzy (np. wobec zewn. zagrożenia) przejmowali ją przedstawiciele bogatych rodów, uzyskując rozszerzone prerogatywy i utrzymując je dożywotnio lub przekazując swoim następcom. [przypis edytorski]
1287. dank (daw., z niem.) — podziękowanie, wyrazy wdzięczności. [przypis edytorski]
1288. stanąć na wstręcie (daw.) — przeszkodzić. [przypis edytorski]
1289. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1290. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
1291. w przytomności (daw.) — w obecności. [przypis edytorski]
1292. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
1293. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
1294. krotochwilny (daw.) — żartobliwy, dowcipny, zabawny. [przypis edytorski]
1295. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1296. siła (daw.) — dużo, mnóstwo. [przypis edytorski]
1297. szerzyć się — tu: rozwodzić się; szeroko omawiać. [przypis edytorski]
1298. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
1299. zali (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]
1300. aliści (daw.) — jednak, jednakże. [przypis edytorski]
1301. nie mieszkając (daw.) — nie zwlekając, nie tracąc czasu. [przypis edytorski]
1302. wodę swoją — tu: mocz; badanie moczu stanowiło podstawę dla wstępnej diagnozy. [przypis edytorski]
1303. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
1304. duszny (daw.) — duchowy, związany z duszą. [przypis edytorski]
1305. w przytomności (daw.) — tu: w obecności. [przypis edytorski]
1306. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
1307. zlegnąć a. zlec (daw.) — odbyć poród. [przypis edytorski]
1308. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
1309. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
1310. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1311. Angiulieri, Cecco a. Angiolieri, Francesco (1260–1312) — poeta włoski, autor sonetów, przedstawiciel nurtu realistycznego, roztaczający wokół siebie aurę poety przeklętego; pochodził z szacownej rodziny szlacheckiej z Sieny, politycznie związanej ze stronnictwem gwelfów; znał Dantego i korespondował z nim. [przypis edytorski]
1312. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
1313. aliści (daw.) — jednak, jednakże. [przypis edytorski]
1314. przytomni (daw.) — tu: obecni (przy czymś), zebrani. [przypis edytorski]
1315. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
1316. dworować (daw.) — żartować. [przypis edytorski]
1317. nie do niego się ściąga — nie do tego się sprowadza. [przypis edytorski]
1318. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
1319. przełożenia — tu: tłumaczenia. [przypis edytorski]
1320. aliści (daw.) — jednak, jednakże. [przypis edytorski]
1321. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1322. krotochwila (daw.) — żart. [przypis edytorski]
1323. z ziomków naszych — tj. pochodzący z Florencji. [przypis edytorski]
1324. krom (daw.) — oprócz. [przypis edytorski]
1325. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1326. polerowny (daw.) — wykwintny. [przypis edytorski]
1327. trafunkiem (daw.) — przypadkiem. [przypis edytorski]
1328. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
1329. wierę (daw.) — doprawdy, zaprawdę. [przypis edytorski]
1330. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
1331. spuścić się na kogoś (daw.) — zaufać komuś. [przypis edytorski]
1332. krom (daw.) — oprócz. [przypis edytorski]
1333. gładysz (daw.) — piękniś; piękny młodzieniec. [przypis edytorski]
1334. podwika a. podwijka — kwef; element
Uwagi (0)