Dekameron - Giovanni Boccaccio (gdzie można czytać książki przez internet za darmo txt) 📖
Dekameron znaczy „dziesięć dni”. Dzieło Giovanniego Boccaccia tak właśnie zostało podzielone: na dziesięć dni, podczas których dziesięcioro mieszkańców Florencji (siedem dam i trzech kawalerów), którzy z obawy przed szerzącą się zarazą opuścili miasto, przedstawia kolejno swoje opowieści na zadany temat. Wszystko razem tworzy zbiór stu nowel, a kompozycja całości przypomina Baśnie z tysiąca i jednej nocy. Cudowności i baśniowych motywów jest tu jednakże niewiele, wiele za to mówią te historie o kulturze i obyczajach renesansowych Włoch.
Dominującym tematem jest miłość we wszelkich swych odcieniach – od najwyższej wzniosłości do najbardziej cielesnego erotyzmu, niegardzącego niekiedy sprośnymi akcentami buffo. Autor ze swobodą krytykuje nadużycia kleru, nawiązuje też do ostrych podziałów na stronnictwa propapieskich gwelfów i procesarskich gibelinów, które antagonizowały poszczególne miasta i regiony włoskie przez kilka stuleci, począwszy od XII w. Nic dziwnego, że wydane w 1470 roku dzieło (znane wcześniej prawdopodobnie w odpisach i we fragmentach), w XVI w. znalazło się na indeksie ksiąg zakazanych.
W czasach Boccaccia, znajomego Petrarki i przyjaciela Dantego, twórczość prozatorska była niżej ceniona niż poetycka, jednak dziś autor Dekameronu ceniony jest przede wszystkim jako twórca modelu nowożytnej noweli i obrońca głęboko humanistycznej zasady, by ludzkie rzeczy mierzyć ludzką miarą.
- Autor: Giovanni Boccaccio
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Dekameron - Giovanni Boccaccio (gdzie można czytać książki przez internet za darmo txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Giovanni Boccaccio
181. pójść w smak (daw.) — spodobać się. [przypis edytorski]
182. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
183. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
184. szczegółowie — dziś popr. forma: szczegółowo. [przypis edytorski]
185. k’temu (daw.) — do tego. [przypis edytorski]
186. z lichwą — z procentem, z naddatkiem. [przypis edytorski]
187. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
188. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
189. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
190. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
191. szerzyć się nad czymś — tu: rozwodzić się nad czymś. [przypis edytorski]
192. krom (daw.) — oprócz. [przypis edytorski]
193. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
194. rozgorzała wojna między królem a jego synem — nawiązanie do sporu między Henrykiem II Andegaweńskim (Plantagenetem) a jego synem, zw. Henrykiem Młodym Królem popieranym przez królów Francji, rozpoczęty w 1173 r. i ostatecznie zakończony zwycięstwem Henryka II. [przypis edytorski]
195. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
196. Brugge — Brugia, miasto położone dziś na terenie Belgii, w średniowieczu ważny hanzeatycki port handlowy. [przypis edytorski]
197. siła (daw.) — dużo, mnóstwo. [przypis edytorski]
198. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
199. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
200. wierę (daw.) — tu: doprawdy. [przypis edytorski]
201. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
202. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
203. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
204. rankor (daw.) — żal, złość. [przypis edytorski]
205. przytomność (daw.) — obecność (przy czymś). [przypis edytorski]
206. nie lza — nie wolno; tu: nie można. [przypis edytorski]
207. osobny — tu: szczególny, osobliwy. [przypis edytorski]
208. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
209. aliści (daw.) — jednak, jednakże. [przypis edytorski]
210. Reggio — dziś: Reggio di Calabria, miasto w płd. Włoszech, nad Cieśniną Mesyńską. [przypis edytorski]
211. Gaeta — miasto portowe w środkowej części Włoch, na zach. wybrzeżu. [przypis edytorski]
212. Salerno — miasto na zach. wybrzeżu w środkowej części Włoch, niedaleko Neapolu. [przypis edytorski]
213. Ravello — miejscowość w pobliżu Salerno. [przypis edytorski]
214. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
215. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
216. Archipelag — prawdopodobnie: Archipelag Cyklad na Morzu Egejskim. [przypis edytorski]
217. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
218. krom (daw.) — oprócz. [przypis edytorski]
219. letki (daw., gw.) — dziś popr.: lekki. [przypis edytorski]
220. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
221. Brindisi — miasto na Półwyspie Salentyńskim, na wsch. wybrzeżu Włoch. [przypis edytorski]
222. Trani — miejscowość niedaleko Brindisi. [przypis edytorski]
223. dank (daw., z niem.) — podziękowanie, wyrazy wdzięczności. [przypis edytorski]
224. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
225. Perugia — starożytne miasto w środkowych Włoszech. [przypis edytorski]
226. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
227. filutka (daw.) — sprytna, swawolna kobieta. [przypis edytorski]
228. Malpertuggio — nazwa neapolitańskiej dzielnicy portowej; mal pertuggio oznacza „zła dziura”. [przypis edytorski]
229. siła (daw.) — dużo, mnóstwo. [przypis edytorski]
230. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
231. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
232. gamratka (daw.) — prostytutka. [przypis edytorski]
233. Girgenti — dziś: Agrigento; starożytne miasto sycylijskie. [przypis edytorski]
234. gwelf — stronnik władzy papieskiej we Włoszech (nazwa od nazwiska popieranych przez to stronnictwo książąt bawarskich Welfów współpracujących z Państwem Kościelnym); gwelfowie i gibelini stanowili rywalizujące ze sobą wrogie obozy polit. we Włoszech w XII i XIII w., w okresie zmagań cesarza Fryderyka II z papiestwem; gwelfowie byli związani gł. z mieszczaństwem, natomiast gibelini reprezentowali gł. interesy feudalnego rycerstwa i popierali Cesarstwo Rzymskie. [przypis edytorski]
235. aliści (daw.) — jednak, jednakże. [przypis edytorski]
236. tajny spisek z naszym królem Karolem, aliści król Fryderyk (...) zamysły ich udaremnił — mowa o walce o władzę nad Sycylią, która wywiązała się między Fryderykiem II a Karolem II w latach 1295–1301; Karol pragnął zająć Sycylię, jednak mieszkańcy wyspy, sprzeciwiając się temu, koronowali swym królem Fryderyka, który zwyciężył i wypędził stronników Karola z wyspy. [przypis edytorski]
237. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
238. w przytomności (daw.) — w obecności. [przypis edytorski]
239. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
240. szczegółowie — dziś popr. forma: szczegółowo. [przypis edytorski]
241. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
242. aliści (daw.) — jednak, jednakże. [przypis edytorski]
243. wierę (daw.) — doprawdy, zaprawdę. [przypis edytorski]
244. nie mieszkając (daw.) — tu: nie zwlekając. [przypis edytorski]
245. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
246. Filippo Minutolo — arcybiskup neapolitański, zmarły 24 października 1301. [przypis edytorski]
247. zaliżby — czyżby. [przypis edytorski]
248. szczegółowie — dziś popr. forma: szczegółowo. [przypis edytorski]
249. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
250. letko (daw., gw.) — lekko. [przypis edytorski]
251. Manfred (1232–1266) — król Sycylii w latach 1258–1266, książę Benewentu i Neapolu, syn (z pozamałżeńskiego związku z Bianką Lancią) cesarza Fryderyka II, króla Sycylii. [przypis edytorski]
252. król Karol zwyciężył pod Benewentem Manfreda — mowa o bitwie pod Benewentem, która miała miejsce 26 lutego 1266 r.; w jej wyniku Karol Andegaweński przejął władzę nad Sycylią. [przypis edytorski]
253. przymknąć — tu: przystać; przyłączyć się. [przypis edytorski]
254. Lipari — sycylijska miejscowość w regionie Mesyna. [przypis edytorski]
255. Scacciato — dosł.: wygnany. [przypis edytorski]
256. aliści (daw.) — jednak, jednakże. [przypis edytorski]
257. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
258. tą modłą — tym sposobem; w ten sposób. [przypis edytorski]
259. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
260. cavriuola (wł.) — łania. [przypis edytorski]
261. siła (daw.) — wiele, mnóstwo. [przypis edytorski]
262. aliści (daw.) — jednak, jednakże. [przypis edytorski]
263. znachodzić się — znajdować się. [przypis edytorski]
264. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
265. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
266. nie móc przenieść czegoś — nie móc znieść czegoś; nie móc się z czymś pogodzić. [przypis edytorski]
267. niewczas (daw.) — niewygoda. [przypis edytorski]
268. Piotr Aragoński — znany również jako Piotr III Wielki, król Sycylii w latach 1282–1285, władzę zdobył w wyniku powszechnego powstania ludności przeciwko Andegawenom, znanemu jako nieszpory sycylijskie. [przypis edytorski]
269. gibelini — stronnicy władzy cesarskiej we Włoszech, przeciwnicy stronnictwa gwelfów. [przypis edytorski]
270. zaliż (daw.) — czyż. [przypis edytorski]
271. salwować się (z łac.) — ratować się. [przypis edytorski]
272. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
273. szczegółowie — dziś popr. forma: szczegółowo. [przypis edytorski]
274. aliści (daw.) — jednak, jednakże. [przypis edytorski]
275. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
276. nie mieszkając (daw.) — nie zwlekając. [przypis edytorski]
277. w przytomności (daw.) — w obecności. [przypis edytorski]
278. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
279. przytomność (daw.) — obecność. [przypis edytorski]
280. krom (daw.) — oprócz. [przypis edytorski]
281. nie mieszkając (daw.) — nie zwlekając, nie tracąc czasu. [przypis edytorski]
282. szczegółowie — dziś popr. forma: szczegółowo. [przypis edytorski]
283. Lerici — miejscowość w regionie Liguria w północnych Włoszech. [przypis edytorski]
284. przytomność (daw.) — obecność. [przypis edytorski]
285. nie zbywać na niczym — nie brakować niczego. [przypis edytorski]
286. dank (daw., z niem.) — podziękowanie, wyrazy wdzięczności. [przypis edytorski]
287. nie lza — nie można; tu: nie sposób. [przypis edytorski]
288. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
289. siła (daw.) — wiele, mnóstwo. [przypis edytorski]
290. szczegółowie — dziś popr. forma: szczegółowo. [przypis edytorski]
291. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
292. niestatek — niestateczność, zmienność. [przypis edytorski]
293. Saraceni — jedno z daw. plemion arabskich; w średniowieczu nazwa odnosiła się do wszystkich muzułmanów, a w szczególności do tych, którzy walczyli z chrześcijanami. [przypis edytorski]
294. Babilon — największe miasto staroż. Mezopotamii; dzięki wzmiance o mieście pod panowaniem islamskim, możemy datować czas akcji na między VII. a X w. n.e. [przypis edytorski]
295. Algarbia — dziś Algarvia, płd.-wsch. część Portugalii. [przypis edytorski]
296. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
297. z burzliwymi żywioły — dziś popr. forma N.lm: z burzliwymi żywiołami. [przypis edytorski]
298. respons (z łac., daw.) — odpowiedź. [przypis edytorski]
299. aliści (daw.) — jednak, jednakże. [przypis edytorski]
300. trafunkiem — przypadkiem. [przypis edytorski]
301. wczas (daw.) — odpoczynek. [przypis edytorski]
302. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
303. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
304. w przytomności (daw.) — w obecności. [przypis edytorski]
305. nie mieszkając (daw.) — nie zwlekając, nie tracąc czasu. [przypis edytorski]
306. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
307. krom (daw.) — oprócz. [przypis edytorski]
308. Chiarenza a. Glarentza — średniowieczne miasto w zach. części Peloponezu, założone w XIII w. przez krzyżowców, którzy zawładnęli Księstwem Achai; było prężnym ośrodkiem handlu, utrzymując ożywione kontakty z Wenecją, Genuą i in. miastami włoskimi. [przypis edytorski]
309. Romania — tu: wschodnie obszary cesarstwa. [przypis edytorski]
310. przebrać się — tu: przedostać się. [przypis edytorski]
311. nie mieszkając (daw.) — nie zwlekając. [przypis edytorski]
312. aliści (daw.) — jednak, jednakże. [przypis edytorski]
313. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
314. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
315. szczegółowie — dziś popr. forma: szczegółowo. [przypis edytorski]
316. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
317. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
318. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
319. k’niemu (daw.) — do niego. [przypis edytorski]
320. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
321. wraży — obcy. [przypis edytorski]
322. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
323. Egina — gr. wyspa na Morzu Egejskim, w Zatoce Sarońskiej. [przypis edytorski]
324. aliści (daw.) — jednak, jednakże. [przypis edytorski]
325. Smyrna — duże miasto portowe u wsch. wybrzeży Morza Egejskiego; dziś: Izmir w zach. Turcji nad Zatoką Izmirską. [przypis edytorski]
326. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
327. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
328. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
329. Rodos — wyspa na Morzu Egejskim, położona na granicy dwóch kontynentów: Europy i Azji, największa w archipelagu Dodekanezu (Sporadów Południowych). [przypis edytorski]
330. aliści (daw.) — jednak, jednakże. [przypis edytorski]
331.
Uwagi (0)