Eneida - Wergiliusz (gdzie czytac ksiazki online za darmo TXT) 📖
Krótki opis książki:
Epopeja w dwunastu księgach opowiadająca o podróży Eneasza, który po upadku i spaleniu jego ojczystego miasta Troi dąży, kierowany wróżbami, do kraju swego przodka Dardanosa. Tam, w Italii, stoczywszy walkę z miejscowymi ludami, Eneasz zakłada nowe państwo, Rzym.
Droga do tego szczytnego celu jest jednak kręta i niebezpieczna, wiedzie przez wiele krain, a nawet prowadzi przez podziemne królestwo zmarłych. Przy okazji opowieści o przygodach Eneasza i jego towarzyszy oraz o zmaganiach poprzedzających powstanie Rzymu, czytelnicy zostają wprowadzeni w świat mitów i wierzeń starożytnego świata.
Wergiliusz pisał Eneidę u schyłku życia, w latach 29–19 p.n.e. i nie dokończył dzieła, choć aby temu sprostać, podjął podróż do Grecji, ojczyzny Homera. Epos został wydany dwa lata po śmierci autora, wbrew jego ostatniej woli, w redakcji dokonanej przez dwóch jego przyjaciół, na polecenie cesarza Oktawiana Augusta.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Wergiliusz
- Epoka: Starożytność
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Eneida - Wergiliusz (gdzie czytac ksiazki online za darmo TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Wergiliusz
class="foreign-word">Allia — potok wpadający do Tybru 18 km od Rzymu. [przypis edytorski]
696. na licyjskim łanie — Licja, kraina w płd. części Azji Mniejszej. [przypis edytorski]
697. Massyka — góra w Kampanii (dziś: Monte Massico). [przypis edytorski]
698. Wolturn — główna rzeka regionu Kampanii we Włoszech; dziś: Volturno. [przypis edytorski]
699. Nersy — łac. Nersae (dziś: Nesce) miasto Ekwów (łac. Aequi) zamieszkujących Apeniny po obu brzegach Anienu. [przypis edytorski]
700. Marruvium — stolica antycznego ludu Marsów, zamieszkującego okolice jeziora Lago del Fucino; miasto Marruvium było usytuowane na wyżynie w prowincji dell’Aquila w Abruzji we Włoszech; dziś odpowiada mu miasteczko San Benedetto dei Marsi. [przypis edytorski]
701. Fucinus — jezioro w Apeninach; dziś: Lago di Celano. [przypis edytorski]
702. Peon — preolimpijski bóg medycyny, lekarz Tytanów; po ich upadku leczył bogów na Olimpie do czasu gdy przegrał pojedynek w zakresie medycyny z Apollinem, który potrafił „uleczyć śmierć”, sprowadzając duszę zabitego człowieka z Hadesu; Peon był to też przydomek Apollina, patrona lekarzy, a także jego syna Eskulapa. [przypis edytorski]
703. zrodzony z Feba — syn Apollina, Eskulap. [przypis edytorski]
704. Trywia — potrójna bogini; tu: Diana. [przypis edytorski]
705. Io (mit. rzym.) — córka argiwskiego króla Inacha; zakochał się w niej Jowisz, ale zazdrosna Junona zamieniła królewnę w krowę i kazała jej strzec stuokiemu potworowi Argusowi. [przypis edytorski]
706. kupić się (daw.) — skupiać się, gromadzić się. [przypis edytorski]
707. Argiwowie — mieszkańcy staroż. polis Argos; tu: Rutulowie, jako potomkowie Argiwów, którzy poprzez Danae (córkę Akrizjosa, władcy Argos i matkę Perseusza) przenieśli się do Italii, ponieważ Danae poślubiła Pilumnusa i założyła z nim miasto Ardeę, a ich potomkiem był Turnus, król Rutulów. [przypis edytorski]
708. kupić (daw.) — skupiać, gromadzić. [przypis edytorski]
709. Arkadowie (...) w górach gród (...) stawili: Pallanteum od Pallasa dziada — arkadyjski król Ewander miał przybyć nad dolny Tyber i na wzgórzu, zwanym później palatyńskim, założyć miasto Pallanteum, na cześć protoplasty Arkadyjczyków, Pallanta. [przypis edytorski]
710. wiosły — daw. forma N.lm; dziś: wiosłami. [przypis edytorski]
711. rzeko, hesperyjskich wód królu rogaty — Tyberyn, bóg Tybru, przedstawiany był z rogami byka, symbolizującymi płodność. [przypis edytorski]
712. z domy — dziś popr. forma N.lm: domami. [przypis edytorski]
713. Alcyd — Herkules. [przypis edytorski]
714. z Atrydy — dziś: z Atrydami. [przypis edytorski]
715. lud Dauna — Rutulowie, zwani tak od ojca Turna, Daunusa, lub od starego Dauna, założyciela państwa w Apulii. [przypis edytorski]
716. wody — dziś popr. forma N.lm: wodami. [przypis edytorski]
717. skarby — dziś popr. forma N.lm: skarbami. [przypis edytorski]
718. wątpia (daw.) — wnętrzności. [przypis edytorski]
719. comber — rodzaj mięsa; część półtuszy: krzyżówka a. część krzyżowa; mięso wycięte z części lędźwiowej grzbietu bez nerki, cenione za wartości kulinarne. [przypis edytorski]
720. Kak a. Kakus — olbrzym ze staroitalskich baśni. [przypis edytorski]
721. Gerion trójkształtny — olbrzym o trzech głowach i trzech parach rąk; miał mieszkać w Hesperii, gdzieś na terenach dzisiejszej Hiszpanii. [przypis edytorski]
722. Alcyd — Herkules. [przypis edytorski]
723. Eurus — wiatr płd.-wsch., obecnie nazywany „sirocco”. [przypis edytorski]
724. Many — dusze zmarłych przodków. [przypis edytorski]
725. z wnęka — z wnęki; z wnętrza. [przypis edytorski]
726. miecąc — miotając; rzucając. [przypis edytorski]
727. żenie — daw. forma od czas. gnać; znaczenie: gna, pędzi. [przypis edytorski]
728. ołtarz, co wielkim się zowie — tzw. Ara Maxima. [przypis edytorski]
729. Alcyda topolą wieńczy — w wieńcu z topoli na głowie składano w Italii ofiarę Herkulesowi (którego imię zastępuje tu przydomek herosa: Alcyd). [przypis edytorski]
730. libacja — ofiara z wina składana bogom przed ucztą. [przypis edytorski]
731. Saliowie (łac. Salii, od salio: tańczę) — członkowie kolegium kapłanów w staroż. Rzymie, kapłani Marsa; tu: jako czciciele bóstwa Herkulesa Niezwyciężonego (łac. Hercules Invictus), pokrewnego bogowi wojny Marsowi. [przypis edytorski]
732. Hylej, Folus — Centaury; zostali pokonani przez Herkulesa. [przypis edytorski]
733. smok Lerny — Hydra lerneńska, zabita przez Herkulesa w ramach jednej z jego prac. [przypis edytorski]
734. żenie — pędzi, ciska; daw. forma od gnać. [przypis edytorski]
735. Lacjum kraj on zowie, ponieważ łacno w ono ukrył się pustkowie — nazwa Latium miała pochodzić od łac. latuit, tj. „ukrył się” i oznaczać tyle co: skrytka, kryjówka. [przypis edytorski]
736. kraj Saturna nowe przybrał imię — tj. kraina bywała nazywana zależnie od kolejnych najeźdźców: Auzonia, Enotria, Tyrrenia. [przypis edytorski]
737. Karmenta — daw. italska boginka położnic (rodzących kobiet), której świątynia znajdowała się u podnóża Kapitolu, a jej święto (Carmentalia) obchodzono 11 i 15 stycznia. [przypis edytorski]
738. wysterkać — wystawać, sterczeć. [przypis edytorski]
739. Luperkał a. Lupercal (mit. rzym.) — jaskinia poświęcona Panowi, bogowi opiekuńczemu pól i lasów, w której wilczyca wykarmiła Romulusa i Remusa, synów Marsa i Rei Sylwii; w tym miejscu miał być później założony Rzym. [przypis edytorski]
740. Pan (mit. gr.) — bóg opiekuńczy pól i lasów, a także pasterzy i ich stad; jego krainą była przede wszystkim Arkadia. W mit. rzym. Pan został utożsamiany Faunem (łac. Faunus) a. bogiem lasów Silvanusem.; licejski: lycaeus, od gr. lykos, łac. lupus: wilk. [przypis edytorski]
741. krąg Egidy (mit. gr.) — tarcza ze skóry kozy Egidy, która wykarmiła małego Zeusa (w mit. rzym. Jowisza); służyła także córce Zeusa, Atenie (w mit. rzym. Minerwie). [przypis edytorski]
742. Janikuł — Janikulum, wzgórze za Tybrem, obok Watykanu (oraz legendarny gród boga Janusa na nim). [przypis edytorski]
743. Saturnia — daw. nazwa Kapitolu jako grodu Saturna. [przypis edytorski]
744. Nereja córa (mit. gr.) — Tetyda, matka Achillesa. [przypis edytorski]
745. Tytona małżonka — Aurora; Wulkan na jej prośbę wykuł zbroję dla jej syna, Memnona. [przypis edytorski]
746. ramiony — dziś popr. forma N.lm: ramionami. [przypis edytorski]
747. Ogniowładca — Wulkan. [przypis edytorski]
748. tegejski — arkadyjski, z ojczyzny Ewandra. [przypis edytorski]
749. Agilliny gród stary — Agillina, właśc. Agylla, staroż. miasto, połączone z trzema portami nad Morzem Tyrreńskim, ważny ośrodek kultury etruskiej: Caisra a. Cisra w języku Etrusków; następnie staroż. rzym. Caere; dziś: Cerveteri (nazwa od: Caere Vetus). [przypis edytorski]
750. lud Lidów — Etruskowie, wywodzący się z Lidii. [przypis edytorski]
751. Meonia — daw. nazwa Lidii. [przypis edytorski]
752. nie dostawać (daw.) — brakować. [przypis edytorski]
753. Sabelka — tu: Sabinka. [przypis edytorski]
754. Cyterejka — Wenus (czczona na Cyterze, stąd przydomek). [przypis edytorski]
755. penaty i lary (mit. rzym.) — bóstwa opiekuńcze domu. [przypis edytorski]
756. Prenesta a. Preneste — miejscowość w górach w pobliżu Rzymu; dziś Palestrina. [przypis edytorski]
757. Feronia matka (mit. rzym.) — staroitalska bogini, uważana za żonę Jowisza. [przypis edytorski]
758. Ceryt — rzeczka w pobliżu rzym. miasta Caere (dawniej Agylla; Caisra antycznych Etrusków; dziś: Cerveteri). [przypis edytorski]
759. sztuczny — tu: wykonany zgodnie z prawidłami sztuki (rzemiosła). [przypis edytorski]
760. ramiony — dziś popr. forma N.lm: ramionami. [przypis edytorski]
761. płomię — dziś popr.: płomień. [przypis edytorski]
762. w grocie Marsa — zwanej potem Lupercal. [przypis edytorski]
763. Tacjusz — król Sabinów. [przypis edytorski]
764. Saliowie — kapłani Marsa; dosł. „skoczkowie” a. „tancerze”, ponieważ ich rytuały wiązały się z tańcem. [przypis edytorski]
765. Luperkowie — kapłani Pana, którego czcili na wiosnę, tańcząc przebrani w koźle skóry. [przypis edytorski]
766. Leukate — skalisty przylądek pod Akcjum. [przypis edytorski]
767. szczekacz zuchwały Anub — Anubis, egipski bóg świata zmarłych; przedstawiany z głową szakala (tu: psa). [przypis edytorski]
768. Japyg — wiatr płn.-zach. [przypis edytorski]
769. córa Taumasa (mit. gr.) — Iryda; jej ojcem był Taumas, syn Okeanosa i Ziemi. [przypis edytorski]
770. przecz (starop.) — wszakże; tu: czyż. [przypis edytorski]
771. miecąc (daw. forma) — miotając, rzucając; tu: siejąc (lęk). [przypis edytorski]
772. skrzydły (daw.) — dziś popr. forma N.lm: skrzydłami. [przypis edytorski]
773. huf — hufiec, oddział. [przypis edytorski]
774. wraży (daw.) — obcy; tu: z wrogiem (bój). [przypis edytorski]
775. pierś ich Turna obecność zapali — konstrukcja z szykiem przestawnym; inaczej: „obecność Turna zapali ich pierś” a. „obecność Turna wywoła zapał w ich piersi” itp. [przypis edytorski]
776. żenie (daw.) — pędzi; przestarz. forma od: gnać. [przypis edytorski]
777. Berecyntka a. Berecynthia — przydomek Wielkiej Matki bogów, Rei Cybele, utworzony od nazwy góry Berecynthus lub ufortyfikowanego miejsca we Frygii, gdzie odbierała szczególny kult; także od Berecynthus: kapłan Cybele. [przypis edytorski]
778. przecz (starop.) — czyż, wszakże. [przypis edytorski]
779. czyli — tu: zaimek pytajny z partykułą -li; znaczenie: czyż, czy też, czyżby. [przypis edytorski]
780. na rzekę brata w stygijskim przestworze klnie się — przysięga na rzekę piekielną Styks należała do najbardziej uroczystych i najstraszniejszych. [przypis edytorski]
781. idajskie chóry — chóry z gór Idy w Troadzie, tj. tu: orszak bogini Cybele. [przypis edytorski]
782. Ida — tu: nimfa na górze Ida w Troadzie. [przypis edytorski]
783. strzały — dziś popr. forma N.lm: strzałami. [przypis edytorski]
784. lary — bóstwa opiekuńcze ogniska domowego. [przypis edytorski]
785. penaty — bóstwa opiekuńcze domu, domowych zapasów, rodziny; czasem też: całego państwa. [przypis edytorski]
786. Assarak — syn Trosa, był pradziadkiem Eneasza (od Assaraka pochodził Kapys, od niego Anchizes, ojciec Eneasza). [przypis edytorski]
787. chram (daw.) — świątynia. [przypis edytorski]
788. Latońska gwiazd ozdobo, co borów masz straże — apostrofa do Diany, córki Latony. [przypis edytorski]
789. słowy (daw.) — dziś popr. forma N.lm: słowami. [przypis edytorski]
790. miecą — daw. forma; dziś: miotają; rzucają, ciskają. [przypis edytorski]
791. zaczem — po czym, następnie; więc. [przypis edytorski]
792. strzały (daw.) — dziś popr. forma N.lm: strzałami. [przypis edytorski]
793. Meonia — inna nazwa Lidii. [przypis edytorski]
794. Symetejon a. Symaethus — rzeka we wsch. Sycylii (dziś Giaretta). [przypis edytorski]
795. matka — tu: bogini Cybele. [przypis edytorski]
796. Palik — jeden z demonów ziemnych w pobliżu Etny, pod miastem Paliki. [przypis edytorski]
797. miecąc — daw. forma; dziś: miotając; rzucając, ciskając. [przypis edytorski]
798. dwakroć zbici Frygowie — Trojańczycy zostali dwukrotnie pobici, ponieważ dwa razy zburzono ich stolicę; raz uczynił to Herkules, drugi raz Grecy pod wodzą Agamemnona. [przypis edytorski]
799. Dyndym — Dindymon, góra we Frygii, poświęcona kultowi Cybele. [przypis edytorski]
800. Berecyntka idajska — Cybele, Wielka Matka bogów, Rea Cybele; przydomek utworzony od nazwy góry Berecynthus, gdzie odbierała szczególny kult, drugą górą poświęconą Cybele była Ida w Troadzie, od której również nosiła przydomek „idajska”. [przypis edytorski]
801. Świetnie, chłopcze, poczynasz! Tak gwiazd się dosięga! — przysłowiowe. [przypis edytorski]
802. Kozły — Hyjady, grupa gwiazd w gwiazdozbiorze Byka, w którą Słońce wchodzi w poł. maja; ich pojawienie się zbiega się z porą deszczową. [przypis edytorski]
803. Ateza — dziś Adyga, rzeka w płn. Włoszech. [przypis edytorski]
804. Prochyta — wysepka w Zatoce Neapolitańskiej w Kampanii; dziś: Isola di Procida. [przypis edytorski]
805. Inaryma
Darmowe książki «Eneida - Wergiliusz (gdzie czytac ksiazki online za darmo TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)