Eneida - Wergiliusz (gdzie czytac ksiazki online za darmo TXT) 📖
Krótki opis książki:
Epopeja w dwunastu księgach opowiadająca o podróży Eneasza, który po upadku i spaleniu jego ojczystego miasta Troi dąży, kierowany wróżbami, do kraju swego przodka Dardanosa. Tam, w Italii, stoczywszy walkę z miejscowymi ludami, Eneasz zakłada nowe państwo, Rzym.
Droga do tego szczytnego celu jest jednak kręta i niebezpieczna, wiedzie przez wiele krain, a nawet prowadzi przez podziemne królestwo zmarłych. Przy okazji opowieści o przygodach Eneasza i jego towarzyszy oraz o zmaganiach poprzedzających powstanie Rzymu, czytelnicy zostają wprowadzeni w świat mitów i wierzeń starożytnego świata.
Wergiliusz pisał Eneidę u schyłku życia, w latach 29–19 p.n.e. i nie dokończył dzieła, choć aby temu sprostać, podjął podróż do Grecji, ojczyzny Homera. Epos został wydany dwa lata po śmierci autora, wbrew jego ostatniej woli, w redakcji dokonanej przez dwóch jego przyjaciół, na polecenie cesarza Oktawiana Augusta.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Wergiliusz
- Epoka: Starożytność
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Eneida - Wergiliusz (gdzie czytac ksiazki online za darmo TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Wergiliusz
Apollo spędzał zimę w rodzinnej Licji, nad rzeką Ksantus, zaś lato na Delos, gdzie witano go uroczystymi obchodami. [przypis edytorski]
364. Cyntus — góra na Delos. [przypis edytorski]
365. Dryjopi, właśc. Driopi — mieszkańcy krainy Doris pod Parnasem. [przypis edytorski]
366. Agatyrsi — szczep sarmacki. [przypis edytorski]
367. Kreci — tj. Kreteńczycy. [przypis edytorski]
368. ze wzgórzy — dziś popr.: ze wzgórz. [przypis edytorski]
369. mierzyn — koń niewielkiego wzrostu; także: niski, mały koń pociągowy. [przypis edytorski]
370. Wenery wnuk (mit. rzym.) — syn Eneasza, Askaniusz. [przypis edytorski]
371. Ziemia (mit. rzym.) — Tellus, najstarsza z bogiń, patronka płodności, zbiorów, ale też małżeństw. [przypis edytorski]
372. swachna — swatka; osoba zajmująca się pośredniczeniem w dobieraniu par małżeńskich. [przypis edytorski]
373. Wieść (mit. rzym.) — Fama, bogini szybko rozchodzącej się pogłoski; odpowiednik Feme w mit. gr., przedstawianej niekiedy z wieloma parami oczu i ust. [przypis edytorski]
374. śreżoga — zjawisko optyczne, jakie dają promienie światła przeświecające przez mgłę, dym, zapylone a. mocno rozgrzane powietrze, co sprawia wrażenie wibracji, migotania obrazu; rozedrgane z powodu gorąca powietrze (np. w upalny dzień albo blisko źródła ciepła), sprawiające wrażenie mgły. [przypis edytorski]
375. Enkelados a. Enceladus (mit. gr.) — jeden z gigantów, syn Gai (Ziemi) i Uranosa (a. Gai i Tartaru); brał udział w walce z bogami olimpijskimi, gigantomachii, i poległ, rażony gromem Zeusa oraz przygnieciony Sycylią. [przypis edytorski]
376. ócz (daw.) — dziś: oczu. [przypis edytorski]
377. gmin — lud; zwykli mieszkańcy. [przypis edytorski]
378. słowy — dziś popr. forma N.lm: słowami. [przypis edytorski]
379. niecić — wzniecać, rozniecać. [przypis edytorski]
380. Hammon — bóg egipski o baranich rogach, utożsamiany przez Greków i Rzymian z Jowiszem. [przypis edytorski]
381. Garamas — jeden z tytanów, brat Gygesa; swoje pochodzenie od niego wywodzili Garamantowie, lud berberyjski zamieszkujący płn. Afrykę, od wybrzeży Wielkiej Syrty ku południowi, po obszary dzisiejszej Sahary (przodkowie dzisiejszych Tuaregów). [przypis edytorski]
382. Lenej — Bachus; dar Leneja: wino. [przypis edytorski]
383. Widzisz to? Czyż gdy gromy miotają twe ręce (...) — por. powiedzenie „Widzisz i nie grzmisz”. [przypis edytorski]
384. meoński — tu: lidyjski a. frygijski. [przypis edytorski]
385. przecz (daw.) — tu: przecież, wszakże. [przypis edytorski]
386. różdżka — chodzi tu o atrybut Merkurego (a wcześniej, w mit. gr., Hermesa): laskę oplecioną przez węże; także: kaduceusz, posoch. [przypis edytorski]
387. Cylleńczyk — Merkury; przydomek od góry Cyllene w Arkadii, gdzie się urodził. [przypis edytorski]
388. przez matkę od Atlasa wiodące ród dziecię (mit. rzym.) — matką Merkurego była nimfa Maja, córka Atlasa. [przypis edytorski]
389. dzieły — dziś popr. forma N.lm: dziełami. [przypis edytorski]
390. baczyć — uważać, zwracać uwagę. [przypis edytorski]
391. włos się zdębi — włos staje dęba. [przypis edytorski]
392. Tyjada — inaczej: menada a. bachantka; czcicielka Bachusa (w mit. gr. Dionizosa), jedna z kobiet ogarniętych ekstatycznym szałem dionizyjskim, które w wieńcach z bluszczu, liści dębu, szyszek jodły, w skórach zwierzęcych sławiły grą, śpiewem i tańcem Dionizosa (w mit. rzym. Bachusa), szczególnie podczas nocnych obrzędów ku jego czci. [przypis edytorski]
393. Cyteron a. Kitajron — góra w Beocji, w pobliżu Teb; na niej w niemowlęctwie został porzucony Edyp, aby nie spełniła się przepowiednia, że zabije swego ojca i ożeni z własną matką. [przypis edytorski]
394. Elissa — pierwotne imię Dydony; Dydoną nazwano ją w Kartaginie. [przypis edytorski]
395. grynejski Apollo — od świątyni Apollina w Grynium na płn.-zach., tzw. eolskim wybrzeżu Azji Mn. [przypis edytorski]
396. Licji wyrocznie — wyrocznie w świątyni Apollina w Patarze w Licji. [przypis edytorski]
397. winny — tu: należny. [przypis edytorski]
398. nie bogini z łona wydałać — inaczej: nie bogini wydała cię z łona. [przypis edytorski]
399. hirkański — od nazwy: Hirkania, krainy u stóp Kaukazu, nad Morzem Kaspijskim. [przypis edytorski]
400. tuszyć (daw.) — mieć nadzieję; por. otucha. [przypis edytorski]
401. cieszyć — tu: pocieszać. [przypis edytorski]
402. słowy — dziś popr. forma N.lm: słowami. [przypis edytorski]
403. skora — tu: sprzyjająca i nieodległa (sposobność). [przypis edytorski]
404. nawy (daw.) — okręty. [przypis edytorski]
405. miecąc — dziś popr. forma: miotając; rzucając. [przypis edytorski]
406. częstymi ofiary — daw. forma N.lm; dziś popr.: (...) ofiarami. [przypis edytorski]
407. w szale Pentejowi Eumenid złych twarze (mit. gr.) — król Teb Penteusz opierał się wprowadzeniu kultu Dionizosa (w mit. rzym. Bachusa) w swoim państwie, za co bóg opętał szałem jego matkę i inne kobiety tebańskie, które rozszarpały nieposłusznego Penteusza. [przypis edytorski]
408. zjawy Oresta pędzą (mit. gr.) — Orestes pomścił śmierć swego ojca Agamemnona, zabijając matkę Klitemnestrę (Klitajmestrę); ścigały go za to potem Furie (Eumenidy), boginie zemsty o wężowych włosach, z pochodniami w dłoniach, które prześladują zbrodniarzy, szczególnie tych, którzy dopuścili się zabójstwa, przelewając krew rodziców a. najbliższej rodziny. [przypis edytorski]
409. Hesperydy (mit. gr.) — właścicielki strzeżonego przez smoka ogrodu, w którym rodziły się złote jabłka. [przypis edytorski]
410. szały — dziś popr. forma N.lm: szałami. [przypis edytorski]
411. Chaos — podziemie, jako czeluść ziejąca pustką i pochłaniająca (gr. chainein) wszystko. [przypis edytorski]
412. dziewiczej Dyjany trzy czoła (mit. rzym.) — Diana (w mit. gr. Artemida) bywała utożsamiana z boginią nocy i magii (a także pokuty i pomsty) Hekate oraz boginią księżyca Selene, stąd potrójne wyobrażenie Hekate Tergemina (Troista Hekate); oprócz kobiecych, ludzkich przedstawienie potrójnej bogini, zdarzały się również z głowami lub atrybutami zwierzęcymi: konia, psa i węża; (por. też: mit. rzym. Hekate Trivia). [przypis edytorski]
413. słowy — dziś popr. forma N.lm: słowami. [przypis edytorski]
414. zmienna zawsze i niestała kobieta — przysłowiowe. [przypis edytorski]
415. zjawy — daw. forma N.lm; dziś popr.: zjawami. [przypis edytorski]
416. niecić — wzniecać, rozniecać. [przypis edytorski]
417. ciała jego pociąć i na fale rozrzucić (mit. gr.) — podobnie jak Medea cięła ciało swego brata Apsyrta, gdy uciekała z Jazonem. [przypis edytorski]
418. w potrawie podać ojcu przy uczcie (mit. gr.) — jak Atreus bratu Tyestesowi ugotowanych jego synów a. jak Prokne Tereusowi syna. [przypis edytorski]
419. A kiedyś niech powstanie mściciel z naszych kości — przysłowiowe. [przypis edytorski]
420. dla Dita — dla króla Podziemia, Hadesa (mit. gr.), któremu w mit. rzym. odpowiadał Pluton, zw. też Dis a. Dis Pater, utożsamiany z Veiovisem, bóg o rodowodzie staroitalskim, mąż Prozerpiny, władca świata podziemnego, ale też bogactwa, patron Manów, Larw i Lemurów, dobrych i złych duchów świata podziemnego; do jego orszaku włączano Furie oraz Libitinę, boginię śmierci. [przypis edytorski]
421. Akwilon (mit. rzym.) — bóg wiatru płn.; uosobienie gwałtownego, zimnego wiatru oraz w ogóle Północy jako strony świata; odpowiednik Boreasza w mit. gr. [przypis edytorski]
422. Eryks — imię legendarnego króla Sycylii, syna Posejdona i Afrodyty, władcy Elymów, który zginął w walce z Herkulesem; także: nazwa miasta i góry na Sycylii. [przypis edytorski]
423. Acestes — założyciel Segesty na Sycylii. [przypis edytorski]
424. Krynisus — rzeka na Sycylii i bożek tej rzeki; por. krynica. [przypis edytorski]
425. skoro dzień błogi dziewiąta Zorza wniesie — wskazanie na czas trwania (9 dni) wspominkowych obrzędów żałobnych zakończonych igrzyskami. [przypis edytorski]
426. mirtem matczynym — mirtem jako rośliną poświęconą Wenerze, matce Eneasza; mirt towarzyszył zarówno obrzędom weselnym, jak żałobnym. [przypis edytorski]
427. z licznymi wojowniki — daw. forma N.lm; dziś popr.: (...) wojownikami. [przypis edytorski]
428. kruża a. kruż (poet.) — czara z uchwytami, puchar, dzban. [przypis edytorski]
429. geniusz (mit. rzym.; łac. genius loci) — duch opiekuńczy miejsca. [przypis edytorski]
430. wątpia (daw.) — wnętrzności. [przypis edytorski]
431. surma — trąba; szczególnie wojskowa, której dźwięk wspomaga komendy. [przypis edytorski]
432. płetwy — dziś popr. forma N.lm: płetwami. [przypis edytorski]
433. grzmoce — dziś popr.: grzmoci. [przypis edytorski]
434. białego wam byka poświęcę — biały byk jako najwspanialsza, rzadka ofiara. [przypis edytorski]
435. Forkus — bożek morski, brat Nereusa. [przypis edytorski]
436. Panopeja — jedna z nimf morskich, Nereid. [przypis edytorski]
437. Portun (mit. rzym.) — opiekun portów, także: utożsamiany z gr. Palemonem, bożkiem morskim. [przypis edytorski]
438. purpura malibejska — od miasta Melibea w Tesalii słynącego z wyrobu tkanin, m.in. na uroczyste szaty, tzw. purpury. [przypis edytorski]
439. meandra szlaki — tu: meander jako linia ornamentu; nazwa pochodzi od rzeki Meander w Lidii, charakteryzującej się krętą linią swego biegu. [przypis edytorski]
440. królewicz na idajskiej górze (mit. gr.) — Ganimedes, syn króla Trosa. [przypis edytorski]
441. goniec Jowisza — orzeł. [przypis edytorski]
442. punickie wstęgi — tu: purpurowe. [przypis edytorski]
443. gnozyjski — tu: kreteński; od gł. miasta Krety, Knossos. [przypis edytorski]
444. strzały — dziś popr. forma N.lm: strzałami. [przypis edytorski]
445. argolicka — zabrana Argiwom, Grekom. [przypis edytorski]
446. wian — wieniec, tj. przen. zwycięstwo. [przypis edytorski]
447. getulski — z Afryki płn. [przypis edytorski]
448. szpony — dziś popr. forma N.lm: szponami. [przypis edytorski]
449. wrzeciądz — brama, odrzwia. [przypis edytorski]
450. z bebryckiej Amyka krwi — ze szczepu Bebryków, Traków w Bitynii, ich królem był Amykus, sławny pięściarz. [przypis edytorski]
451. miecą — dziś popr. forma: miotają; rzucają. [przypis edytorski]
452. szturmy — dziś popr. forma N.lm: szturmami. [przypis edytorski]
453. Erymant — góry w Arkadii, gdzie Herkules zabił sławnego dzika erymantyjskiego. [przypis edytorski]
454. Pandarze, (...) gdy bogów głos zerwać ci każe rozejm — głos Ateny, działającej tu zdradliwie. [przypis edytorski]
455. przeźroczy — dziś popr.: przeźroczysty. [przypis edytorski]
456. Trynakrzy — mieszkańcy Trynakrii (Sycylii). [przypis edytorski]
457. Cysseusz — król tracki, którego córką była Hekuba. [przypis edytorski]
458. słowy — dziś popr. forma N.lm: słowami. [przypis edytorski]
459. Fal Ksantu, Symoentu — Ksantus (Skamander) i Symoent, rzeki w Troadzie. [przypis edytorski]
460. retejski — trojański, od przylądka Retejon (Rhoitajon) w Troadzie. [przypis edytorski]
461. cieszyć — tu: pocieszać. [przypis edytorski]
462. Enej pługiem łan zatnie — daw. obyczaj związany z zakładaniem miast: uroczyste wyorywanie pługiem obrysu przyszłych murów grodu. [przypis edytorski]
463. idalijska — przydomek Wenery, od góry na Cyprze, Idalium. [przypis edytorski]
464. słowy — dziś popr. forma N.lm: słowami. [przypis edytorski]
465. ócz (daw.) — dziś: oczu. [przypis edytorski]
466. Burze (mit. rzym.) — Tempestates, boginie wichrów i burz. [przypis edytorski]
467. gród Frygów — Troja. [przypis edytorski]
468. Parka (mit. rzym.) — tu: bogini losu. [przypis edytorski]
469. Cyterejka — przydomek Wenery, od wyspy Cytery u wybrzeży Lakonii. [przypis edytorski]
470. fale, skąd twój ród (mit. rzym.) — o Wenerze jako tej, która wynurzyła się z piany morskiej. [przypis edytorski]
471. wżdy (starop.) — jednakże, ostatecznie, w końcu; wżdyć: konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]
472. Pelida — Achilles. [przypis edytorski]
473. gród krzywoprzysięski (mit. gr.) — o Troi; bo król trojański Laomedon nie wypłacił Neptunowi umówionej nagrody za zbudowanie murów Troi. [przypis edytorski]
474. Glaukus — rybak beocki, przemieniony po utonięciu w bożka morskiego.
Darmowe książki «Eneida - Wergiliusz (gdzie czytac ksiazki online za darmo TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)