Eneida - Wergiliusz (gdzie czytac ksiazki online za darmo TXT) 📖
Krótki opis książki:
Epopeja w dwunastu księgach opowiadająca o podróży Eneasza, który po upadku i spaleniu jego ojczystego miasta Troi dąży, kierowany wróżbami, do kraju swego przodka Dardanosa. Tam, w Italii, stoczywszy walkę z miejscowymi ludami, Eneasz zakłada nowe państwo, Rzym.
Droga do tego szczytnego celu jest jednak kręta i niebezpieczna, wiedzie przez wiele krain, a nawet prowadzi przez podziemne królestwo zmarłych. Przy okazji opowieści o przygodach Eneasza i jego towarzyszy oraz o zmaganiach poprzedzających powstanie Rzymu, czytelnicy zostają wprowadzeni w świat mitów i wierzeń starożytnego świata.
Wergiliusz pisał Eneidę u schyłku życia, w latach 29–19 p.n.e. i nie dokończył dzieła, choć aby temu sprostać, podjął podróż do Grecji, ojczyzny Homera. Epos został wydany dwa lata po śmierci autora, wbrew jego ostatniej woli, w redakcji dokonanej przez dwóch jego przyjaciół, na polecenie cesarza Oktawiana Augusta.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Wergiliusz
- Epoka: Starożytność
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Eneida - Wergiliusz (gdzie czytac ksiazki online za darmo TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Wergiliusz
class="foreign-word">Erymanthus — góra w zachodniej Arkadii, gdzie Herkules zabił sławnego dzika. [przypis edytorski]
589. z gór niseńskich jadąc — Nysa, góra w Indiach; wg mitologii wychował się tam Bakchus i z niej wyjechał w świat na rydwanie zaprzężonym w tygrysy. [przypis edytorski]
590. Kureci wysłali go biedni — Numa pochodził z Babińskiego miasteczka Cures. [przypis edytorski]
591. Tullus Hostilius — legendarny trzeci król Rzymu. [przypis edytorski]
592. Bruta, co mszcząc się, rózgi ciemięzcom odbiera — mszcząc się za Lukrecję i wolność; rózgi (fasces), symbol najwyższej władzy. [przypis edytorski]
593. Decjusze — ród słynący bohaterami poległymi w walce za ojczyznę. [przypis edytorski]
594. krwawy Torkwat — T. Manlius Torquatus, kazał stracić w r. 340 swego syna, z powodu przekroczenia zakazu wodza. [przypis edytorski]
595. Kamil — M. Furius Camillus, przyszedł z odsieczą Kapitolowi oblężonemu przez Gallów. [przypis edytorski]
596. teść z alpejskich gór, z grodu Moneka (...) zięć — Teść, Cezar, z którego córką ożeniony był Pompejusz, przybywający przez Alpy z Galii zaalpejskiej; z grodu Moneka, Herkulesa Monoecus, który miał świątynię na przylądku niedaleko Nicei (dziś Monako); zięć — Pompejusz. [przypis edytorski]
597. Eacydy ród — królów macedońskich, którzy wywodzili się od Achillesa, wnuka Eaka. [przypis edytorski]
598. Kwiryn — Romulus, którego posąg stał w świątyni Jowisza Feretryjskiego, gdzie składano łupy (spolia opima). [przypis edytorski]
599. słowy — dziś popr. forma N.lm: słowami. [przypis edytorski]
600. Kajety — miasto portowe w Lacjum. [przypis edytorski]
601. ziemia Cyrce (mit. gr.) — wyspa wróżki Cyrce, umiejscawiana na zach. brzegu Płw. Apenińskiego, ok. 100 km na płd. od Rzymu, na przylądku Cicrei (oddzielonym od lądu podmokłymi obszarami i wyglądającym jak wyspa). [przypis edytorski]
602. porze — forma 3.os. lp: tnie, przecina. [przypis edytorski]
603. córa Słońca (mit. gr.) — Kirke a. Circe, córka Heliosa i nimfy Perseis (a. bogini Hekate); mieszkała na wyspie Ajai (tj. „płacz”), w Odysei zatrzymała u siebie czarami Ulissesa, zaś jego towarzyszy zaklęła w postać wieprzy; miała zdolność przemieniania ludzi w zwierzęta. [przypis edytorski]
604. władli — skrócone od: władali. [przypis edytorski]
605. Erato (mit. gr.) — jedna z muz, córek Zeusa i tytanidy Mnemosyne; imię Erato znaczy tyle co „Ukochana” a. „Namiętna”; opiekowała się szczególnie poezją miłosną. [przypis edytorski]
606. króle — dziś popr. forma: królów. [przypis edytorski]
607. tyrreński — tu: etruski. [przypis edytorski]
608. Hesperia — tu: Italia. [przypis edytorski]
609. tameczny — tamtejszy; znajdujący się tam. [przypis edytorski]
610. Pik a. Pikus (mit. gr.) — syn Saturna, wróżbita; wróżył przy pomocy dzięcioła, sam się umiał w niego zmienić; wg innej wersji mitu został w tego ptaka zmieniony przez wróżkę Kirke, gdy ośmielił się odrzucić jej względy (łac. picut: dzięcioł); król Lacjum, jego żoną była Canens, a synem Faunus; po śmierci ubóstwiony i czczony jako bóg lasów i wróżb. [przypis edytorski]
611. bezedna — otchłanie (bezdenne). [przypis edytorski]
612. płomię — daw. forma M.lp; dziś: płomień. [przypis edytorski]
613. perły — dziś popr. forma N.lm: perłami. [przypis edytorski]
614. blaski — dziś popr. forma N.lm: blaskami. [przypis edytorski]
615. zjaw — tu: zjawisko. [przypis edytorski]
616. Albunea — rzymska wyrocznia (Sybilla Tiburtyńska) oraz grota i siarczane źródło jej poświęcone, znajdujące się w staroż. etruskiej miejscowości Tibur (dziś: Tivoli). [przypis edytorski]
617. Enotria — płd. część Italii. [przypis edytorski]
618. bóstwy — dziś popr. forma N.lm: bóstwami. [przypis edytorski]
619. Many — dusze zmarłych przodków. [przypis edytorski]
620. obydwa Oceany — Atlantycki i Indyjski. [przypis edytorski]
621. nogi — dziś popr. forma N.lm: nogami. [przypis edytorski]
622. Laomedont (mit. gr.) — król Troi, syn Ilosa i Eurydyki, ojciec Priama. [przypis edytorski]
623. Geniusz miejsca (łac. genius loci; mit. rzym.) — duch opiekuńczy miejsca, często przedstawiany pod postacią węża. [przypis edytorski]
624. idajski — przydomek Jowisza pochodzący od góry Idy na Krecie, gdzie miał się wychować. [przypis edytorski]
625. fryska Macierz — frygijska Wielka Matka, bogini Cybele. [przypis edytorski]
626. Numik a. Numikus — rzeczka w Lacjum, wypływająca z bagna, w pobliżu wybrzeża morskiego. [przypis edytorski]
627. kroki — dziś popr. forma N.lm: krokami. [przypis edytorski]
628. kolumny — dziś popr. forma N.lm: kolumnami. [przypis edytorski]
629. rózgi — tu: rózgi liktorskie, symbol władzy. [przypis edytorski]
630. Cyrce złotą go różdżką i jadem (...) zmieniwszy w ptaka — wróżka Cyrce miała przemienić wieszcza i króla Lacjum Pikusa w dzięcioła. [przypis edytorski]
631. Aurunkowie — jedno ze staroż. plemion Italii. [przypis edytorski]
632. ustawnie (daw.) — ustawicznie; nieustannie. [przypis edytorski]
633. Iliadki — Trojanki. [przypis edytorski]
634. rodziciel Cyrce — Helios, bóg słońca. [przypis edytorski]
635. bachmat — koń wierzchowy. [przypis edytorski]
636. Pachin — daw. Pachynum, przylądek na płd. wybrzeżu Sycylii; dziś: Pachino, miejscowość i gmina na Sycylii we Włoszech, w prowincji Syrakuzy. [przypis edytorski]
637. sygejska niwa — tu: Troja; od przylądku Sigejon (dziś: Jeniszekir) w Troadzie. [przypis edytorski]
638. czyli — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy też. [przypis edytorski]
639. mógł Mars wydrzeć życie Lapitom (...) — Mars, gdy nie został zaproszony na wesele Lapity Piritoosa, miał zesłać na tesalskich Lapitów szał, podjudzając ich do zgubnej walki z Centaurami. [przypis edytorski]
640. Kalidon (mit. gr.) — kraj w Etolii ukarany przez Artemidę (mit. rzym. Dianę), która zesłała na jego mieszkańców ogromnego dzika, Ojneusa, by spustoszył ziemię, której król, Eneus, obraził boginię, nie składając jej należnych ofiar. [przypis edytorski]
641. Gdy niebo mi oporne, piekło wzruszę do dna — przysłowiowe. [przypis edytorski]
642. swachna — swatka; osoba kojarząca pary małżeńskie. [przypis edytorski]
643. Cyssejka żagiew rodzi na zgubę Pryjama — Cyssejka, tj. córka Cysseusza, Hekuba, przed urodzeniem Parysa miała proroczy sen. Śniła, że wydała na świat płonącą pochodnię, od której spłonęła Troja. [przypis edytorski]
644. Allekta a. Alekto (mit. gr.) — jedna z Erynii; bogini nieubłaganego, niepohamowanego gniewu (jej imię znaczy tyle co: „niestrudzona”). [przypis edytorski]
645. zaszczycać — tu w daw. znaczeniu: ochraniać, bronić (zasłaniać tarczą, czyli daw. szczytem). [przypis edytorski]
646. krewnemu Turnowi — Turnus był synem siostry Amaty. [przypis edytorski]
647. Z Inacha, Akryzjusza i z Micen ród — Inach był pierwszym królem Argos, Akryzjusz czwartym; tego córką była Danae, która uciekła do Italii i tu założyła Ardeę dla syna Daunusa, ojca Turnusowego; nie z Micen więc, lecz z Argos. [przypis edytorski]
648. tyrs — drążek z szyszką u góry, opleciony bluszczem; odznaka szalejących czcicielek Bachusa, bachantek. [przypis edytorski]
649. Io! — okrzyk bachantek. [przypis edytorski]
650. szały — dziś popr. forma N.lm: szałami. [przypis edytorski]
651. skrzydły — dziś popr. forma N.lm: skrzydłami. [przypis edytorski]
652. wiedźma — tu: furia Alekto. [przypis edytorski]
653. tyrreński — tu: etruski. [przypis edytorski]
654. czerń (daw.) — tłum, pospólstwo. [przypis edytorski]
655. chram (daw.) — świątynia. [przypis edytorski]
656. upały — dziś popr. forma N.lm: upałami. [przypis edytorski]
657. Trywii topiel — jezioro Diany; dziś: Lago di Nerai, w górach Albańskich w pobliżu Arycji. [przypis edytorski]
658. Nar — dziś: Nera; rzeka spływająca z Apeninów do Tybru przez kraj Sabinów i Umbrów. [przypis edytorski]
659. Welinus — dopływ Naru, tworzący sławne wodospady w Terni. [przypis edytorski]
660. pługi — dziś popr. forma N.lm: pługami. [przypis edytorski]
661. syn Wenery — tu: Eneasz. [przypis edytorski]
662. Ampsankta Jar — nad jeziorem Amapsanktus w kraju Hirpinów. Szkodliwe wyziewy jeziora dały powód do wierzeń, że w jego okolicy znajduje się wejście do piekieł. [przypis edytorski]
663. córka Saturna — tu: Junona. [przypis edytorski]
664. Getowie — lud znad dolnego Dunaju. [przypis edytorski]
665. Hirkanowie — lud mieszkający nad Morzem Kaspijskim. [przypis edytorski]
666. Partowie — których król Fraates, dla uniknięcia wojny z Rzymem, zwrócił orły rzymskie, zdobyte przez Partów pod Karre na Krassusie w r. 53 przed n. e. Poeci augustowscy często wspominają o tym „odzyskaniu znaków”. [przypis edytorski]
667. toga — tu tzw. trabea, tj. biała toga w purpurowe pasy, przypominające belki (łac. trabes). [przypis edytorski]
668. surma — trąba; szczególnie wojsk. trąba sygnałowa. [przypis edytorski]
669. Atyna — miasto Wolsków we wschodniej części Lacjum. [przypis edytorski]
670. Tybur — (dziś Tivoli) nad Anienem. [przypis edytorski]
671. Krustumera — mieszkańcy Crustumium lub Crustumerium w kraju Sabinów. [przypis edytorski]
672. Antemny — miasto sabińskie przy ujściu Anienu do Tybru. [przypis edytorski]
673. Helikon — góra w Beocji, siedziba Muz. [przypis edytorski]
674. Agillina, właśc. Agylla — staroż. miasto, połączone z trzema portami nad Morzem Tyrreńskim, ważny ośrodek kultury etruskiej: Caisra a. Cisra w języku Etrusków; następnie staroż. rzym. Caere; dziś: Cerveteri (nazwa od: Caere Vetus). [przypis edytorski]
675. Alcyd a. Alkides (mit. gr.) — Herakles (w mit. rzym. Herkules); heros był synem Zeusa i Alkmeny, żony króla Teb, Amfitriona, którego ojcem był Alkajos; przydomek utworzony jest zgodnie z tą właśnie, ludzką linią rodu Heraklesa; potwierdza go niejako to, że za popełnioną w szale zbrodnię (zabicie swoich dzieci spłodzonych z Megarą) Herakles miał z wyroku bogów udać się do Tirynsu, daw. siedziby rodu Amfitriona, a więc też Alkajosa, i dla tamtejszego króla 12 prac. [przypis edytorski]
676. w Awentynu lesie — na znanym wzgórzu Rzymu. [przypis edytorski]
677. tyryncki — od miasta argiwskiego Tyryns, gdzie miał się wychowywać Herkules. przez bożka (...) tyrynckiego (...) uwiedziona: tj. przez Herkulesa. [przypis edytorski]
678. Gerion — olbrzym z Hibernii (dzisiejszej Hiszpanii), któremu Herkules zabrał sławne stado wołów i krów. [przypis edytorski]
679. w tyrreńskiej fali — w Tybrze. [przypis edytorski]
680. spisa — rodzaj włóczni. [przypis edytorski]
681. on — tu: ten, ów. [przypis edytorski]
682. centaury synowie chmury — Iksion, czyhając na Junonę, objął chmurę, mającą postać tej bogini i spłodził centaurów. [przypis edytorski]
683. Otrys, Homole — góry w Tesalii, ojczyźnie centaurów. [przypis edytorski]
684. Preneste — miasto na zboczu Apeninów, w regionie Lacjum, na wsch. od Rzymu; dziś: Palestrina. [przypis edytorski]
685. Anien — rzeka w Lacium, dziś: Teverone, dopływ Tybru pod Rzymem. [przypis edytorski]
686. Hernikowie (łac. Hernici) — staroitalski lud poch. sabińskiego, którego nazwa zoznacza „mieszkańców skał”; zamieszkały w Lacjum, między dzisiejszym jeziorem Ficino a doliną rzeki Sacco. [przypis edytorski]
687. Anagnia — dziś: Anagni, staroż. miasto w prowincji Frosinone w Lacjum, na wzgórzach na płd.-wsch. od Rzymu; daw. kraj ludu Herników. [przypis edytorski]
688. Amasenus — dziś: Amaseno, daw. rzeka przepływająca kraj Wolsków i wpadająca do morza między Circei a Terraciną; dziś również miasto i gmina w prowincji Frosinone w Lacjum we Włoszech, w górzystym regionie ok. 100 km na płd.-wsch. od Rzymu. [przypis edytorski]
689. dziryt — włócznia. [przypis edytorski]
690. z Fescenii, z Faliski Ekwowie — miasta w płd. Etrurii niedaleko Tybru. [przypis edytorski]
691. Sorakte — góra w pobliżu Tybru. [przypis edytorski]
692. Kwiryci — lud sabiński z miasta Cures na lewym brzegu Tybru, ok. 40 km na płn.-wsch. od Rzymu (dziś: Fara Sabina w prowincji Rieti w Lacjum we Włoszech). [przypis edytorski]
693. Mutuskowie — mieszkańcy sabińskiego miasta Trebula Mutusca w prowincji Rieti w Lacjum; dziś: Monteleone Sabino. [przypis edytorski]
694. Nursia — w górach Sabińskich w Umbrii (dziś: Norcia). [przypis edytorski]
695.
Darmowe książki «Eneida - Wergiliusz (gdzie czytac ksiazki online za darmo TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)