Darmowe ebooki » Dramat antyczny » Oresteja - Ajschylos (gdzie można czytać książki przez internet za darmo .txt) 📖

Czytasz książkę online - «Oresteja - Ajschylos (gdzie można czytać książki przez internet za darmo .txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Ajschylos



1 ... 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ... 20
Idź do strony:
— 
Wysłał mnie dom. 
Rączymi — patrz! — pięściami 
Biję się w pierś. 
Krew mi lica plami — 
Paznokci to mych 
Dotkliwy łup. 
Niehamowany żal 
Pospiesza w krok za nami. 
Co tylko chcesz. 
To czyń, to rób, 
A nie wypędzisz — nie! — 
Rozpaczy z łona! 
Zdarta na szmat, 
Na łachman postrzępiona, 
Opada nam suknia do stóp. 
 
Komnatę dziś naszą, ach, 
Rozbudził krzyk. 
Zerwały się na nogi 
Groza i lęk. 
Bladych widziadeł trwogi 
Przepełny był dom. 
Śmiertelny strach 
Dziko najeżył włos, 
Gdy wieścił sen złowrogi, 
Co naszedł dziś 
Królewski gmach. 
Wróżbitów orzekł głos, 
Że w zmarłych grobie 
Drży żądza krwi201: 
Zemsty nie stłumią w sobie — 
Że mord się objawił w tych snach. 
 
I tu mnie ona śle202, 
Bogów przeklęta nać: 
Pochlebstwem pragnie dziś 
Przebłagać zabitych gniew 
Ta najpodlejsza z żon... 
Słów mi się własnych bać! 
Bo gdzież ta wielka moc, 
By zmyć wylaną krew? 
Pohańbion dziś 
Królewski gród, 
Zamieszkał w nim 
Ponury ból, 
W głęboki mrok, 
Nieznany wprzód, 
Pogrążył się jasny dom 
Z chwilą, gdy umarł król. 
 
Tak, ongi, za dawnych lat —  
Gdzież jest ten błogi czas? 
Z miłością słuchał tłum 
Tego, co władca mu rzekł. 
Inak czynimy dziś: 
Strach li popędza nas. 
Korzyść to ludzi bóg, 
Za nią podąża człek, 
Lecz pomsty dzień 
Rozbłysnął już, 
Przyspieszył swój 
Niechybny krok, 
A kto by chciał 
Do skonu zórz 
Godzinę sądu zwlec, 
Tego pochłonie mrok. 
 
Krwi rodzicielka-ziemia 
Napiła się do syta 
I mord o pomstę woła 
Z przesiąkłej krwią głębiny.203 
Niedługo czeka odwet, 
Wnet krzywda będzie zmyta —  
Krzywdziciel dopełnił swej winy. 
 
Gdy pękł już pas dziewiczy, 
Przerwanyć on na wieki! 
Chociażby wszystkie zdroje 
Spłynęły jedną drogą — 
Daremnie! Rąk mordercy 
Wody tej wielkiej rzeki 
Oczyścić już nigdy nie mogą.  
 
Ale, o biada, ciężkie brzemię sług 
Gniecie nam barki — 
Narzucił je bóg. 
Ni się poskarżyć, ni pożalić komu! 
W niewolniczego posłuszeństwie sromu204 
Trzeba nam wszystko znieść, 
Hańbę uważać za cześć, 
Sercu zadawać gwałt 
I tylko po kryjomu 
Wylewać gorzkie łzy 
Nad losem tego domu! 
  ELEKTRA
O dziewki, służebnice w naszych progach skrzętne, 
I wierne towarzyszki w tej drodze, pamiętne 
Boleści mojej krwawej! Niech mnie wasza rada 
Wspomoże: co powiedzieć ma córka, gdy składa 
Ofiarę na grób ojca? Ma li rzec: te datki 
Powierzam twej mogile, przysłana od matki — 
Wiernemu małżonkowi niesie wierna żona? 
Nie mogę! Na mych uściech słowo takie skona, 
Gdy stanę z obiatami przy ojca mogile! 
Daremnie się na wyraz powitania silę... 
Czy może go zawezwać przyjętym zwyczajem, 
Ażeby za podarek odpłacił się wzajem 
Podarkiem, krzywdę krzywdą nagrodził? Czy godniej 
Umilknąć? Padł mój rodzic od haniebnej zbrodni — 
Na znak więc strasznej hańby płyn ofiarny z błotem 
Pomieszam, wzrok odwrócę i odejdę potem 
Ze wzrokiem odwróconym! Tak ci domu ściany 
Obmywszy, wylewamy kał niepożądany! 
Poradźcie przez tę wspólną nienawiść do wroga, 
Nie tajcie nic! Niech wnętrza nie szarpie wam trwoga: 
My dzieci jednej Doli, słudzy czy panowie, 
Niech zatem serce wasze, co myśli, wypowie! 
  PRZODOWNICA CHÓRU
W nie mniejszej czci mam ojca grób niźli ołtarze — 
Wyjawię ci, posłuszna, co mi serce każe. 
  ELEKTRA
Tak, jak ci cześć dla grobu mego ojca radzi. 
  PRZODOWNICA CHÓRU
O szczęście módl się dzisiaj dla wiernej czeladzi! 
  ELEKTRA
Gdzież ona? Gdzież ta dusza, tak wiernie służbista? 
  PRZODOWNICA CHÓRU
Ty pierwsza i nienawiść kto ma dla Ajgista. 
  ELEKTRA
Więc za was i za siebie wznoszę dzisiaj modły. 
  PRZODOWNICA CHÓRU
Powinnaś wiedzieć sama, kto cny, a kto podły. 
  ELEKTRA
Któż jeszcze poza nami tutaj się ostoi?  
  PRZODOWNICA CHÓRU
Orestes na obczyźnie wart modlitwy twojej.  
  ELEKTRA
Tak, prawda. Twa nauka w dobrej przyszła chwili. 
  PRZODOWNICA CHÓRU
I o tych nie zapomnij, którzy mord spełnili! 
  ELEKTRA
Cóż na to rzec? Me serce twej porady czeka. 
  PRZODOWNICA CHÓRU
By przeciw nim obudzić boga lub człowieka. 
  ELEKTRA
Jak myśleć mam, odpowiedz: mściciela czy sędzię? 
  PRZODOWNICA CHÓRU
Kto śmiercią ich ukarze, ten pożądan będzie. 
  ELEKTRA
Nie grzech to? Czyż się na to godzą wielkie nieba? 
  PRZODOWNICA CHÓRU
Jakożby nie? Krzywdzącym płacić krzywdą trzeba! 
  ELEKTRA
Skargami żyć nam dzisiaj, a nie zemstą srogą. 
  PRZODOWNICA CHÓRU
Zaufajże podziemnym, litościwym bogom! 
  ELEKTRA
Głos ludzki nie dociera do głębiny ziemi. 
  PRZODOWNICA CHÓRU
Lecz Hermes ci przychylny, dotrze z prośby twemi.205 
  ELEKTRA
Posłucham. Gdy się modlić u grobu przestanę, 
Podacie mi obiaty, drużki me kochane! 
  PRZODOWNICA CHÓRU
Tak, módl się, jak się modlić płód206 królewski może! 
My czekać będziem znaku w milczącej pokorze.207 
  ELEKTRA
Wszechmocny nieb wysłańcze i umarłych świata, 
Ku tobie dziś, Hermesie, prośba moja wzlata: 
O, spraw, by pomni mordu podziemni bogowie 
Raczyli mnie wysłuchać! A przedsię w tym słowie 
O łaskę Ziemi proszę208, tej wielkiej macierzy, 
Do której wszystko wraca, by na żywot świeży 
Wypuścić nowe kiełki... Skrapiając mogiłę 
Rodzica, tak się modlę: Ojcze! Światło miłe 
Oresta niechaj w naszym zajaśnieje domu, 
Bo straszni my nędzarze, żywiący się sromu 
Potrawą, precz wygnani przez matkę dla męża, 
Ajgista, współwinnego twej śmierci!... Zwycięża 
Naokół ręka zbrodni. Jam dziewką, a w cudzej 
Dziedzinie brat, ci zasię, głodnych chuci słudzy, 
Na trudów twych dobytku bez miary się pasą. 
Z młodzieńczą Orestesa pozwól zejść się krasą209 
W ojczyźnie — o to dzisiaj do ciebie się modlę! 
Mnie dłoń zachowaj czystą, iżbym nie tak podle 
Czyniła jako matka! Rozum daj i serce 
Poczciwe!... Tyle za nas... A twoje morderce 
Niech ściga krwawy mściciel! Ci, co cię zabili, 
Niech padną, luby ojcze, zabici! Ni chwili 
Nie waham się tej klątwy ściągać na twe wrogi, 
Zaś na nas oby spłynął strumień łaski błogi 
Z dostojnych rąk mieszkańców podziemnej krainy, 
Z rąk bóstw, a zwłaszcza Ziemi i karzącej winy 
Sprawiedliwości... Ojcze, to rzekłszy, ofiary 
Poświęcam twej mogile... A wy, jak wam stary 
Obyczaj nakazuje, w czci mający groby, 
Uczcijcie umarłego pieniami210 żałoby. 
  CHÓR
śpiewa; podczas tego Elektra zajęta ofiarami na grobie ojca
Niech spłynie na ziemię 
Łez tych hojny zdrój, 
Na grób, gdzie on drzemie, 
Pan i władca mój!211 
Przynosim obiaty, 
Racz wysłuchać nas: 
Wybaw od zatraty, 
Daj spokojny czas! 
O biada! Biada! Biada! 
 
Gdzież ten oszczep w dłoni. 
Gdzie scytyjski łuk, 
Co od klęsk obroni 
Nasz rodzinny próg? 
Gdzie te męża siły, 
Gdzie ten miecza grom, 
Co by wyzwoliły Od klątwy nasz dom? 
Zbyt krwawo ona włada... 
  ELEKTRA
schodzi z mogiły, trzymając pukiel włosów w ręku
Ofiarę ojciec przyjął wylaną, lecz nowa 
Na serce spada troska — chcę waszego słowa. 
  PRZODOWNICA CHÓRU
Mów! Pełne my, czekając, bojaźni i lęku. 
  ELEKTRA
Na grobie był ten pukiel, który trzymam w ręku. 
  PRZODOWNICA CHÓRU
Mężczyzny to czy dziewki ten pęk włosów gładki? 
  ELEKTRA
Nie trudnoć chyba będzie pojąć treść zagadki. 
  PRZODOWNICA CHÓRU
Ja stara, niechaj młodość pouczyć mnie raczy! 
  ELEKTRA
Któż inny mógł to złożyć, prócz mnie? Nie inaczej! 
  PRZODOWNICA CHÓRU
Od wroga juścić dar ten nie wyszedł żałobny. 
  ELEKTRA
A przecież — patrzcie tylko! — jak on jest podobny. 
  PRZODOWNICA CHÓRU
Do czyich, mówisz, włosów? Chcę to wiedzieć właśnie. 
  ELEKTRA
Przy włosach z mojej głowy pukiel ten nie gaśnie. 
  PRZODOWNICA CHÓRU
Tajemnaż to ofiara Orestesa? Boże! 
  ELEKTRA
Zapewne; niczyj inny zwój ten być nie może.  
  PRZODOWNICA CHÓRU
Czyż śmiałby on powrócić w rodzicielskie strony? 
  ELEKTRA
Nie... Przysłał ojcu w darze pukiel poświęcony. 
  PRZODOWNICA CHÓRU
Twe słowa żal mi świeży rozbudzają w łonie, 
Że stopą na ojczystym nie spoczął zagonie. 
  ELEKTRA
I mnie się serce kraje z tak strasznej boleści, 
Jak gdyby nóż kto wraził! Snać już nie pomieści 
Powieka łez nadmiaru, w których kąpać muszę 
Tę dreszczem zimnej trwogi przepełnioną duszę, 
Patrząca na ten pukiel... Bo czyż mi się godzi 
Spodziewać, że kto inny na grób tu przychodzi, 
Właściciel tego włosa?... Toć nie moja matka, 
Ohydna morderczyni, w której do ostatka 
Nie zgasła k’własnym dzieciom nienawiść bezbożna! 
A jednak zbyt na pewno powiedzieć nie można, 
Iż skarb to najdroższego dla mnie spośród ludzi 
Oresta!... Przecież w wnętrzu nadzieja się budzi! 
Ach! 
O, gdybyś ty miał język i wyznał mi, zwoju, 
Czyj jesteś, by me serce wyrwać z niepokoju, 
Wiedziałabym ja dobrze, gdzie cię rzucić, jeśli 
Wrogowie cię tu, z głowy uciąwszy, przynieśli! 
Lecz słysząc, żeś mi krewny, tobym razem z tobą 
Zawodzić rozpoczęła zawodną żałobą 
W cześć ojca!... Ale bogom wiadoma jest burza, 
Co lichą naszą łódkę wśród odmętów nurza — 
Lecz jeśli nam ratunek przeznaczą litośnie, 
Wnet z ziarnka najmniejszego wielki pień wyrośnie. 
 
kładąc z powrotem pukiel na grobie, spostrzega ślady stóp
Tu oto nowe ślady: jakichś stóp odbicie; 
Podobne są do moich — patrzcie! — całkowicie 
Zgadzają się z moimi; tak, każda z osobna 
I razem — jedna w drugą do moich podobna! 
Ta stopa — o, zmierzyłam, patrzcie! — i ta pięta...  
Tak, miara jest ta sama, jakby z mojej wzięta! 
Ten obrys, ta odległość — serce mi się ściska! 
Utraty wszystkich zmysłów snać jestem już bliska. 
  ORESTES
zjawia się z Pyladesem
O, módl się, by tak zawsze spełniły ci nieba, 
Jak dzisiaj, szczęsnym212 trafem, to, czego ci trzeba! 
  ELEKTRA
A w czymże dotąd prośbie sfolgowały213 mojej? 
  ORESTES
Człek dawno upragniony dziś przed tobą stoi. 
  ELEKTRA
Jakiegoż to — odpowiedz! — pragnę ja człowieka? 
  ORESTES
Na losy Orestesa warga twa narzeka. 
  ELEKTRA
Dlaczegóż się więc dzisiaj modły me spełniły? 
  ORESTES
Oresta masz przed sobą: jam ci brat twój miły. 
  ELEKTRA
A jeśli, cudzoziemcze, zwodzi mnie twa zdrada? 
  ORESTES
Na siebie bym samego kręcił bicz nie lada. 
  ELEKTRA
Podrwiwasz zbyt skwapliwie z mej ciężkiej niedoli. 
  ORESTES
Nie mniej me serce krwawi to, co ciebie boli. 
  ELEKTRA
Witająż Orestesa me siostrzane słowa? 
  ORESTES
Widząca na swe oczy, poznać niegotowa! 
A jakąż ci tęsknotą spłonęła źrenica, 
Gdy pukiel ten znalazłaś na grobie rodzica, 
Gdy mierząc stóp mych ślady wyciśnięte w ziemi, 
Ujrzałaś, że się godzą z stopami twojemi! 
Ten pukiel — czyż mi czoło inny włos oplata? 
A płaszcz ten? Czyjeż ręce tkały go dla brata? 
Nie twojąż to dziergane igłą te zwierzęta? 
 
Elektra rzuca mu się na szyję.
Powściągnij zbytnią radość! Niech się opamięta! 
Najbliżsi wszak na naszą uwzięli się zgubę. 
  ELEKTRA
Najbliższym ty mi jesteś; twoje oczy lube 
Ślozami214 trwogi płaczą, ale i rozkoszy, 
Iż moc twa krzywdzicieli z ojcowskiej wypłoszy 
Dziedziny, dom odzyszcze215! O lica słodkości, 
Poczwórna dzisiaj miłość w moim sercu gości! 
Jak ojca witam ciebie; wszystko przywiązanie 
Do matki na cię spada — jej niech pozostanie 
Nienawiść zasłużona! Srogo poświęcili 
Mą siostrę216; tyś mi został, ty, jeden w tej chwili, 
O wierny, drogi bracie! Tylko niech nas szczera 
I moc, i sprawiedliwość w naszych troskach wspiera, 
I Zeus, najpotężniejszy w bóstw potężnych kole! 
  ORESTES
O Zeusie, Zeusie, spojrzyj na tę naszą dolę, 
Na orła spojrzyj dziatwę, bezdomną, sierocą — 
Tak, orła, który zginął, oplątany mocą 
Pierścieńców zdradnej żmii. Głód nas w swoje kleszcze 
Pochwycił i zabija, bo dotąd my jeszcze 
Zbyt wątli, byśmy mogli zgromadzić w pieleszy217 
Zdobycze, które złowił nasz rodzic. Pocieszy 
Twa łaska nas, o Zeusie?! Spojrzyj, oto stoję 
Przed tobą — ja z Elektrą, bez ojca oboje, 
Sromotnie wypędzeni poza domu wrótnie! 
Gdy zniszczysz plemię władcy, co cię tak rozrzutnie 
Zbożnymi czcił obiaty, gdzież dłoń się pokaże, 
By z równą mu hojnością darzyć twe ołtarze? 
Gdy z orlim zginie płodem głosiciel twej chwały 
Wśród ludzi, szczep królewski, powiędły, zniszczały, 
W dni twoje uroczyste żadnej ci nie złoży 
Ofiary! Przeto bądź nam litościw, ty, boży 
Monarcho! Dom nasz podnieś, silnymi wiązadły218 
Tak ongi umocowan, a dziś w gruz rozpadły! 
  PRZODOWNICA CHÓRU
O dzieci,
1 ... 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ... 20
Idź do strony:

Darmowe książki «Oresteja - Ajschylos (gdzie można czytać książki przez internet za darmo .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz