Darmowe ebooki » Tragedia » Judyta - Fryderyk Hebbel (bezpłatna biblioteka cyfrowa .txt) 📖

Czytasz książkę online - «Judyta - Fryderyk Hebbel (bezpłatna biblioteka cyfrowa .txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Fryderyk Hebbel



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Idź do strony:
id="anchor-75">75 
I zagroziłem krajowi? 
  JUDYTA
Nic, panie. 
  HOLOFERNES
Ej, nie udawaj! Komu słuch doniesie, 
Że gdzieś tam mowa o Holofernesie, 
Ten musi myśleć o czymś, lub truchleje. 
  JUDYTA
Ja myśl do Boga wzniosłam, który krzepi. 
  HOLOFERNES
I przeklinałaś mnie?  
  JUDYTA
Miałam nadzieję, 
Że to ode mnie Bóg uczyni lepiéj. 
  HOLOFERNES
Dajże mi za to pierwszy pocałunek! 
 
całuje ją JUDYTA
na stronie
Boże! Zmiłuj się, zstąp na mój ratunek! 
  HOLOFERNES
A coś myślała, słysząc tętent koni, 
Skrzyp moich wozów, huk trąb i szczęk broni? 
  JUDYTA
Myślałam, żeś ty nie jeden na świecie, 
Że w Izraelu zjawi się ktoś przecie, 
Co ci dorówna duchem i ramieniem. 
  HOLOFERNES
A gdyś widziała, że przed mym imieniem 
Już w proch padają przodownicy ludu, 
Że Bóg wasz jakoś nie skory do cudu, 
I że mężowie wasi w całym mieście 
Radzi by suknie przywdziewać niewieście... 
  JUDYTA
Wtedy nic z moją nie porównać męką, 
Twarz mą ze wstydu zakrywałam ręką 
Na widok mężczyzn. Myśli się wzburzyły, 
Chciałam się modlić i nie miałam siły. 
Bo naraz, jakby oplątały żmije 
Ten obraz Boga, który we mnie żyje; 
Chmara nicestwa76 zawisła nade mną, 
Dusza mi zdała się przepaścią ciemną. 
Która, choć słońce czasem zajrzy do niéj, 
W zakątku straszne gniazdo gadów chroni. 
  HOLOFERNES
patrząc na nią z ubocza, do siebie
Jak ona płonie! Na kształt meteora77, 
Którym raz widział na niebie z wieczora. 
Witaj miłości! Niech się na mnie ziści 
Twój czar przy wielkim ognia nienawiści 
Ugotowany do Judyty 
Całuj mnie! ona uskutecznia 
Niestety! 
Usta się twe wpijają, jak sztylety, 
Lecz jak lód zimne. Judyto, pij wino! 
W nim wszystkie ludzkie nienawiści giną. 
  JUDYTA
pijąc z czary nalanej przez Mirzę
W winie jest męstwo! 
  HOLOFERNES
Męstważ ci potrzeba, 
By wypić ze mną, zjeść kawałek chleba, 
Na wybuch zimną odstrzelić pieszczotą, 
Niby z przymusu; — ponura istoto! 
  JUDYTA
groźnie powstając
Ty! miarkując się, siada 
Przebacz! 
 
płacze HOLOFERNES
Widzę odcień wszelki 
W twym sercu. Daj mi rękę. Judyta się wzbrania 
Po cóż opór? 
Opowiedz o swej nienawiści wielkiéj!.. 
  JUDYTA
Żądasz mej ręki... Hańba, która topór 
Pod rdzeń czci mojej podsadza zuchwale. 
  HOLOFERNES
Ależ to dla niej zginąć można w szale, 
Jakież to słońce wyjrzy zza tej burzy! 
  JUDYTA
Rozpęknij, serce! Nie wytrzymam dłużej! 
powstaje, prostując się 
Nie cierpię ciebie, jako okrutnika! 
Wiedzieć to musisz, ja powiedzieć muszę, Jaka przejmuje nienawiść mą duszę, Gdy się twe oko z mym okiem spotyka. Teraz mnie zabij! 
  HOLOFERNES
śmiejąc się
Zabić? Jutro może, 
Nad ranem: teraz szkoda mi wieczora, 
Który przepędzić78 myślę z tobą. 
  JUDYTA
do siebie
Boże! 
Lżej teraz w sercu, teraz działać pora. 
  SCENA 3
Poprzedzający. Z lewej strony wchodzi Podkomorzy; następnie Efraim. PODKOMORZY
Hebrajczyk jakiś przed namiotem czeka, 
Prosząc o wnijście79. Ważne wieści, panie. 
  HOLOFERNES
Od nieprzyjaciół?... Wpuść tego człowieka! 
Podkomorzy odchodzi. Do Judyty. 
Może Betulia oznajmia poddanie? 
To prędko wymień przyjaciół imiona, 
Których oszczędzę... Na cześć twego łona. 
 
Wchodzi Efraim, prowadzony przez Podkomorzego i pada u stóp Holofernesa. Wzruszenie Judyty i Mirzy. EFRAIM
Wodzu! Za życie czy ręczysz mi? 
  HOLOFERNES
Ręczę. 
Wstań.  
  EFRAIM
Za tę łaskę wraz ci się odwdzięczę! 
 
Podchodzi do niego, szybko dobywa ukryty sztylet i zamierza się, by go uderzyć. Holofernes uchyla się i trąceniem w rękę wytrąca mu sztylet, który pada z brzękiem na stół pomiędzy puchary. PODKOMORZY
podstępując szybko
Zdrajco nikczemny! Zaraz ci pokażę, 
Jak się to ludzi zabija. 
Rzuca się na Efraima i woła na zewnątrz. 
Hej, straże!straż wchodzi 
  HOLOFERNES
Stój! do Efraima 
Jak się zowiesz? 
  EFRAIM
Efraim me imię. 
  JUDYTA
na stronie
Czemuż tak późno, biedny Efraimie! 
  EFRAIM
do siebie
I jeszcze wobec Judyty! O wstydzie!.. 
Ha! Jak zaczęło się, niech dalej idzie! 
 
dobywa miecz z za pasa i chce się przebić HOLOFERNES
wstrzymując go
Dajżeż raz pokój! To szalona głowa! 
Cóż to, chcesz, bym ja nie dotrzymał słowa? 
Wszekżem ci życie zaręczył; więc muszę 
Wbrew tobie, bronić własną twoją duszę. 
do Podkomorzego 
Miałem ja małpę, pięknego pawiana: 
Umarł; została klatka wyzłacana. 
Weźcież i wsadźcie tam tego wietrznika80 
I sztuk wyuczcie jego poprzednika. 
Ten człek rzadkością jest w swoim rodzaju, 
Godnym oględzin będzie w naszym kraju. 
Bo on jedyny pochwalić się może. 
Iż rękę podnieść śmiał na moją głowę, 
A jednak obie unosi stąd zdrowe. 
Precz! Ja go muszę pokazać na dworze. 
 
Straże uprowadzają Efraima SCENA 4
Holofernes, Judyta, Mirza, Podkomorzy HOLOFERNES
do Judyty
Czy wasze miasto dużo wężów chowa? 
  JUDYTA
Nie; lecz szaleńców jest dość. 
  HOLOFERNES
Ani słowa! 
Zmieść Holoferna; błyskawicę bożą, 
Której pożarem łuny światu grożą 
Zagasić nagle; przerwać rozwój wątku, 
I nieśmiertelność zagłuszyć w zaczątku; 
Rzeknąć: Wasz olbrzym, patrzcie, jaki słaby! 
To, nie zaprzeczam, ma swoje powaby. 
To znaczy prawie psuć losu układy; 
I ja, nie będąc, czym jestem, co tworzę. 
Sam, na Baala! skusiłbym się może, 
Gdyby to smrodem nie trąciło zdrady. 
Ale rzecz wielką spełnić w sposób mały; 
Powiedzieć sobie: — lew, a więc wspaniały; 
Z tej wspaniałości usnuć nań sieć zdradnie 
I patrzeć, aż w nią nieoględnie wpadnie; 
Czyn niebezpieczny podjąć, lecz wprzód skrycie, 
Nikczemnie, sobie zabezpieczyć życie: 
To znaczy z błota lepić swoje bogi. 
Ty sama byś to potępiła przecie; 
Choćby ofiarą był ci człowiek wrogi, 
A wykonawcą najmilszy na świecie. 
  JUDYTA
Tyś olbrzym wpośród karłów. na stronie Ojców Boże! 
Przede mną samą ratuj moją duszę, 
Bym nie uczciła, co przeklinać muszę. 
To mąż prawdziwy! 
  HOLOFERNES
do Podkomorzego
Przygotuj mi łoże. 
Podkomorzy odchodzi 
Słuchaj kobieto. Ręka ma po ramię 
Broczyła we krwi, myśl ma spokój łamie, 
Słowo jest śmiercią. Świat na wszystkie strony 
Zda mi się nędznym: myślę, żem zrodzony 
By go ze szczętem znieść, bo na ruinie 
Coś się lepszego pode mną rozwinie. 
Ludzie mnie klną, gdy grom mój ich oślepia, 
Lecz się ich klątwa duszy mej nie czepia; 
Dusza zaledwie skrzydłami poruszy, 
Klątwa, jak puste nic, opada z duszy: 
Więc prawem chyba jest moje działanie. 
— „Musisz nie wiedzieć jak to boli, panie.” 
Skomlał ktoś z mego palony rozkazu. 
— „Nie wiem istotnie” — rzekłem. I od razu 
Rękę w płomienie włożyłem na chwilę. 
Głupstwo, że o tym rozpowiadam tyle. 
  JUDYTA
Przestań już, przestań! do siebie Ach! Jam go skazana 
Zabić, lub upaść przed nim na kolana. 
  HOLOFERNES
Tak! Tylko siła i wszystko jest w sile! 
Niech ktoś, i owszem, przeciwko mnie stanie, 
Niech mnie obali, weźmie panowanie; 
Ja tęsknię za nim... Puste to podniebie: 
Nikogo większym nie widzę nad siebie. 
Miecz coraz głębiej wpijam w łono świata. 
Krzyk stamtąd coraz boleśniejszy wzlata, 
Żaden się jednak nie zrywa obrońca: 
Więc go snadź81 nie ma, jak drugiego słońca. 
Jest ktoś przede mną, który idzie przodem, 
Który mi piersi uciska kolanem: 
Nebukadnezar... Czy równy mi rodem, 
Nie wiem, lecz to wiem, że jest moim panem. 
Może on jeszcze, za miłą zabawę, 
Tę głowę moją rzuci psom na strawę; 
Może ja, jego spełniając zamiary, 
Raz jeszcze zwiedzę indyjskie obszary. 
Wtedy — och! wtedy... Ja wiem, że stanowię 
Miarę ludzkości całej, że na głowie 
Choć mi przekleństwa tłumów zaciężyły, 
Mnie nie roztrącą wiekuiste siły. 
Przejdą przede mną zmienne pokolenia: 
Ja, niewzruszony, sam mocą ramienia 
Panować będę niepodzielnie, z chwałą, 
Jak bóstwo, które ze strachu powstało. 
  JUDYTA
A jeśli niebo gromy piorunowe 
Zbudzi wprzód, aby strzaskały twą głowę? 
  HOLOFERNES
Wtedy ja rękę wyciągnę nad światem, 
Jakbym to niebu sprawić kazał sam. 
A promień śmierci mnie swym majestatem 
Ostatnim kryjąc, niebu zada kłam. 
  JUDYTA
Ty! Straszny, wzniosły!... Mnie przejmuje trwoga. 
Wciskasz się między mnie i mego Boga. 
Chcę się doń modlić, myślę bezprzytomnie, 
Nie mogę zebrać ducha. 
  HOLOFERNES
Módl się do mnie! 
  JUDYTA
Straszny człowieku! Teraz widzę jasno 
Że ty zbytecznie ufasz w siłę własną. 
Nie zważasz, jaka nastąpiła zmiana; 
Że ty ze sługi pozyskałeś pana. 
Bo i do czegóż ona tobie służy? 
Nie, by nad sobą objąć panowanie; 
Ty jej zażywasz zuchwale, jak burzy, 
Sądząc, iż ona za wszystko ci stanie, 
Na łup oddajesz ją żądzy wszelakiéj: 
Jeźdźcze, ty własne zajeżdżasz rumaki. 
  HOLOFERNES
Judyto, słusznie ty śmiejesz się ze mnie. 
Kobiecie rzecz tę tłumaczyć daremnie, 
Do której ona nigdy się nie wzniesie. 
  JUDYTA
Ucz się szanować mnie Holofernesie! 
dumnie 
Widzisz kobietę, która śmierci grotem 
Przyszła cię przeszyć i oznajmia o tém. 
  HOLOFERNES
Oznajmia o tym! By w tym samym czasie 
Uniemożliwić w czynie wolę własną; 
Jest to lęk skryty, co za wielkość ma się. 
Ja cię przenikam, widzę ciebie jasno: 
Umysł twój bywał do wielkości skory, 
Lubiłaś zawsze nadzwyczajne wzory, 
I tamci głupcy tobie uwierzyli. 
Teraz twa dusza do ziemi się chyli, 
Boś tu pierwszy raz spostrzegła człowieka, 
I teraz inne cię wyjście nie czeka 
Od zwątpień tkwiących w głębi twego łona, 
Tylko dla wroga cześć nieokreślona. 
Szukasz więc prądu, na którego fali 
Mogłabyś zwrócić bieg i płynąć daléj; 
I w najtajniejszych głębiach swej istoty 
Myślą przebiegasz te wszystkie obroty, 
Jak by mnie wtrącić w samoponiżenie 
A samej z prochu wznieść się nieskończenie. 
Gdybym, nieprawdaż, kazał cię w kajdany 
Zakuć, umęczyć i zabić nareszcie, 
Byłby to dla cię tryumf niesłychany! 
Kobiety! Jakże wy śmieszne jesteście! 
Przyszłaś mnie zabić, ty, dumna niewiasto, 
By swe ocalić zagrożone miasto? 
A czy wiesz, jaka wzroku mego siła? 
Gdybyś mi wino zatruła w tym dzbanie, 
Spojrzałbym tylko na ciebie i na nie... 
I ty byś sama czarę wychyliła. 
  JUDYTA
Prawdą więc były Achiora słowa: 
Nad wszystkie głowy Holoferna głowa. 
  HOLOFERNES
Wielka umysłem a słabego serca! 
Chwiejesz się; tyś mnie nareszcie pojęła. 
Przy moim łożu stał już raz morderca: 
Lecz zamiast żwawo przystąpić do dzieła, 
Dzwoniąc zębami błagał wszystkie bogi 
Aby do czynu dodały mu siły. 
Aż mnie te modły jękliwe zbudziły... 
Pada przede mną, głosem pełnym trwogi 
O przebaczenie prosząc. Ja mu dałem 
Od tejże doby82 straż nad moim ciałem, 
I odtąd wszędzie zasnąć mogłem śmiało: 
Padł przy mnie w bitwie ugodzony strzałą. 
  JUDYTA
do siebie, w pomieszaniu
Ja chcę, ja muszę... Cicho, serce zdradne. 
W jakąż ja hańbę na wieczność popadnę, 
Jeśli nie zdołam... 
  HOLOFERNES
ściskając jej rękę
Powiadam ci szczerze, 
Judyto: gdyby mi moi żołnierze 
Jeńcem przywiedli wyższego człowieka, 
Nie złość spotkałaby go, lecz opieka. 
I gdyby to był przeciwnik mój srogi, 
Jak ty mi groził, jak ty patrzył dumnie, 
Przeszkody bym mu usuwał z pod nogi 
I włos by jemu nie spadł z głowy u mnie. 
Bo ja znam tylko jeden grzech: jeżeli 
Na wielkość mały rzucić się ośmieli, 
I gdy w koronę ustroić się stara. 
Toż czciłem nawet Nebukadnezara 
Póki zbytecznie nie zatył. bardzo poważnie 
Judyto! 
Gdybym mógł ulec przed jaką kobiétą, 
To tą kobietą ty jesteś jedyna; 
I ty byś była matką mego syna, 
Czyli, jak u was nazywają, żoną! 
Ale nie minął okres pięciodniowy: 
Więc gdy do jutra nie zdejmiesz mi głowy, 
Jaka ci kara ma być wymierzoną? 
  JUDYTA
Wtedy przed tobą padnę na kolana, 
Czcząc jako mego jedynego pana 
I Boga ojców moich. 
  HOLOFERNES
Zgoda!... Wreszcie: 
Czy tak, czy owak, jutro będę w mieście. 
Już moi zbrojni tak je opasali, 
Ze tylko stuknąć, a brama się zwali. odpasuje miecz 
Teraz ja spać chcę, udam się na łoże. 
Jak ja, wojownik, snu czekać nie może: 
Ja jemu rozkazuję; i z wysokiéj 
Kolebki życia jednym żwawym skokiem 
Nurzam się w morzu ciemnym i głębokiém, 
Gdzie
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Idź do strony:

Darmowe książki «Judyta - Fryderyk Hebbel (bezpłatna biblioteka cyfrowa .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz