Judyta - Fryderyk Hebbel (bezpłatna biblioteka cyfrowa .txt) 📖
Krótki opis książki:
Holofernes, asyryjski wódz, planuje napaść na Betulię, żydowskie miasto. Kiedy jego mieszkańcy dowiadują się, że wojska Holofernesa się zbliżają, są przerażeni.
Dochodzą do wniosku, że jedynym sposobem na uniknięcie całkowitego upadku Betulii, jest poddanie się. Innego zdania jest jednak Judyta, która po gorącej modlitwie postanawia sama działać.
Tragedia Fryderyka Hebla Judyta odwołuje się do biblijnej historii z Księgi Judyty, wchodzącej w skład Starego Testamentu. Motyw Judyty i Holofernesa stał się jednym z najważniejszych motywów w sztuce.
Fryderyk Hebbel był niemieckim dramaturgiem i poetą. Dramat Judyta powstał w 1840 roku i jest najsłynniejszym utworem autora. Przekładu dokonał Kazimierz Kaszewski, innym tłumaczem, znawcą i propagatorem twórczości Hebbla w Polsce był Karol Irzykowski.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Fryderyk Hebbel
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Judyta - Fryderyk Hebbel (bezpłatna biblioteka cyfrowa .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Fryderyk Hebbel
jak będzie z małemi,
Gdy je w zaraniu śmierć ma sprzątnąć z ziemi;
Jak z dziewicami, gdy w kwiecie żywota,
Gorsza od śmierci zetrze je sromota69.
Byłam ofiarą mojej wyobraźni:
Myśląc, że wobec tak okropnej kaźni
I najsilniejszy wolą nie wytrzyma,
Jeśli własnymi ujrzy ją oczyma.
Przebacz mi, panie! Jestem tak zuchwała,
Żem własną słabość przypisać ci chciała.
HOLOFERNES
Ty chcesz mnie zdobić; za to dzięki tobie,
Choć ja z tych ozdób nic sobie nie robię.
Każdy ma wreszcie swój wydział70 na ziemi,
Tak, iż nie może mieszać go z innemi.
Piękna Judyto! Jam jest powołany
Zadawać rany, a ty leczyć rany:
Gdybym ja skrzywił moje powołanie,
Wtedy i twoje zbytecznym się stanie.
Na mych orężnych nie rachuj też wiele,
Bo to są moi dobrzy przyjaciele,
Którzy, nie wiedząc, czy jutro żyć będą,
Dziś święcą życiu to, co dziś posiędą;
Przeładowania nawet się nie boją,
Gdy każdy światu wyrywa część swoją.
JUDYTA
Mądrość twa, panie, wyższą jest od mojéj.
Jak większym twoje męstwo jest i siła.
Jam się na sobie zgoła omyliła;
Lecz dzięki tobie rozum mój się stroi
Do zgody z czuciem. Byłam niedorzeczną!
Wiem, że śmierć moich jest rzeczą konieczną,
Jako od dawna im prorokowana,
A ty przychodzisz jako mściciel Pana;
Jednakże widząc ich w ciężkiej potrzebie,
Płochą71 litością tylko podbudzona,
Bez rozgarnięcia, sama jedna z grona,
Rzucam się oślep między nich i ciebie.
To szczęście dla mnie, żeś ze swojej dłoni,
Jak się godziło, nie wypuścił broni,
By łzy kobiety osuszyć zuchwałéj,
I wstrzymać ducha pęd niezrozumiały.
Nie, panie! Pokaż im swoją potęgę,
Wytęp ich, pomny na dawną przysięgę!
Tak przez me usta ten, co jest mym Bogiem,
Każe ci, z takim przysyła cię celem:
I tyle twoim będzie przyjacielem;
Ile ty będziesz mego ludu wrogiem.
HOLOFERNES
Słuchaj, kobieto? Mnie się tak wydało,
Jakoby ze mną igrały twe żale.
Wprawdzie sam sobie ubliżam niemało,
Możliwość taką przypuszczając... po chwili Ale
Ty ciężko ziomków swych oskarżasz.
JUDYTA
Panie!
Ty nie wiesz, jak mi to rozdziera duszę.
Niech to za grzechy me karą się stanie,
Że ich oskarżać dla nich samych muszę.
Nie sądź, żem z miasta umknęła jedynie,
By tej powszechnej i krwawej ruinie,
Która mi ciągle stała przed oczyma.
Nie ulec sama. Kiedy Pan sąd trzyma,
Czyjaż się dusza tak czystą czuć może,
By jej wyroki nie dotknęły Boże?
Z rozkazu Boga, w czystości sukience,
Przyszłam do ciebie ze skruchą i żalem.
Ja cię wprowadzić mam do Jeruzalem,
Ja mam mój naród oddać w twoje ręce,
Jak trzodę, która straciła pasterza.
Taki to wyrok raz w noc Bóg mi zwierza,
Gdym Go z rozpaczą szukała po niebie,
Prosząc, by zniszczył wszystkich twych i ciebie.
A gdy gorąca modlitwa mej duszy
Ciebie wyzywa, roztrąca i kruszy,
Słyszę z radością, że głos Boga wzlata;
Ale modlitwy Pan mojej nie słucha,
Śmierć on dla moich szepcze mi do ucha,
I w duszę moją składa urząd kata.
Drżę z przerażenia, lecz słucham. Z pośpiechem
Wychodzę z miasta stoczonego grzechem,
Proch z nóg otrząsam, do ciebie przychodzę
Podżegać, abyś tych wytępił srodze,
Dla których bym się nie wahała chwilę
Oddać krew, życie pruć żyła po żyle.
Oni mnie za to okryją sromotą,
Na hańbę imię me skażą ich dzieje;
Lecz Bóg tak każe, a więc mniejsza o to:
Ja wytrwam w swoim, ani się zachwieję.
HOLOFERNES
Nie! Skoro wszystkich do nogi wybiję,
Nikt cię sromotą żadną nie okryje.
A jeśli Bóg twój spełni w każdym względzie
To, co powiadasz — moim Bogiem będzie.
Bądź więc spokojną; nikt ci nie ubliży.
Ja nieskończenie wyniosę cię wyżéj
Nad wszystkie inne: ty będziesz panować. na zewnątrz:
Hej, podkomorzy! Podkomorzy ukazuje się
Tę kobietę wprowadź
Do mych namiotów. Rozkaz jej — twe prawo;
Dom mój — jej domem; strawa ma — jej strawą!
Podkomorzy odchodzi
JUDYTA
Bez grzechu strawy twojej ja nie mogę
Używać jeszcze. Szłam tu nie z ochotą,
Lecz iżby świadczyć za Bogiem, nie po to,
By go się wyprzeć. Wzięłam więc na drogę
Strawę domową: i pozwól mi, panie,
Nią się posilać, dopóki jej stanie72.
HOLOFERNES
A kiedyż koniec temu przedsięwzięciu?
JUDYTA
O! nim mi wyjdzie to, com z sobą wzięła,
Przeze mnie swego Bóg dokona dzieła.
Na pięć dni starczy mi, a po dniach pięciu
Boski przede mną objawi się goniec,
Wskaże godzinę — wtedy będzie koniec.
Wydaj więc rozkaz, by ze straży który
Mnie nie przeszkadzał przechadzać się saméj
W górach i modlić u grodowej bramy,
I oczekiwać objawienia z góry.
HOLOFERNES
O! Możesz bywać, choćby w samym mieście:
Nie są strzeżone tu kroki niewieście.
porozumiewa się z Porucznikami
MIRZA
która ze zgrozą przypatrywała się Judycie, i od dawna miną wyrażała swe oburzenie — do Judyty:
Do tegoż przyszło, że lud swój, przeklęta,
Zdradliwie wrogom śmiesz oddawać w pęta.
JUDYTA
Mów głośniej. To wyglądać będzie szczerzéj,
Skoro mym słowom sługa stara wierzy.
MIRZA
Jak to! Czyż ciebie nie przeklinać mogę?
JUDYTA
Klnij z całej duszy: po tom szła w tę drogę!
Jeśliś ty szczerość w słowach mych widziała,
To on tym bardziej musiał: Boga chwała!
MIRZA
Płaczesz...
JUDYTA
Z radości, że słowo cię zwiodło.
Patrz! Dreszcz mnie ima na tę mowę podłą
W mych ustach, na to sprośne udawanie...
HOLOFERNES
A więc za pięć dni, Judyto?
JUDYTA
Tak, panie.
Holofernes z Porucznikami odchodzi do namiotu
JUDYTA
do siebie
Ha! Podejmując tę okropną sprawę,
Widzi Bóg, miałam o siebie obawę:
A nuż ten człowiek, który wszystkich straszy,
Wielki, choć różną wielkością od naszéj,
Światłem wielkości obleje mnie swojéj,
Ujarzmi ducha i rękę rozbroi?...
Lecz szczęściem dla mnie, płonna ta obawa:
Wszelkich drgnięć ludzkich szukałam w nim szczerze,
Daremnie. W imię więc ludzkiego prawa
To ludzkie zwierzę niech ginie jak zwierzę.
zasłona opada
Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
AKT V
Oświetlone wnętrze namiotu Holofernesa. W głębi sypialnia, przysłonięta kotarą.
SCENA 1
Holofernes, Porucznicy.
HOLOFERNES
do pierwszego Porucznika
Wysłałeś szpiegów: cóż więc słychać w mieście?
1 PORUCZNIK
A nic. Na murach jest ich tam ze dwieście.
We wnętrzu cicho, jakby w grób zapadli;
Na murach zasię tak zwiędli i zbladli,
Jak gdyby z grobu wyleźli. Jam zmierzył
Tam do jednego: nim strzeliłem — nie żył.
HOLOFERNES
Tryumf bez walki to jak śmierć bez rąny,
Mnie i za młodu nie był pożądany.
Życie mi zda się kradzieżą gotową,
Gdy je nie co dzień zdobywam na nowo.
Ej! I tak będzie pewnie do siwizny:
Nigdy za własność nie mam darowizny.
1 PORUCZNIK
A po ulicach ponurzy kapłani
Przechodzą, długo, biało przyodziani,
Jak u nas na śmierć. Oczyma wpadłemi
Szukają czegoś po niebie i ziemi;
Gdy ręce złożą, kurcz ich chwyta w palce.
HOLOFERNES
Szczędzić tych ludzi! Niech się nikt nie waży
Zabić którego; bo na takiej twarzy
Rozpacz jest moją sprzymierzoną w walce.
1 PORUCZNIK
Patrząc tam, w niebo, nie szukają Boga,
Lecz chmury, która dziś im wielce droga;
Dawczyni deszczu: a słońce na górze
Wypija wodę, spodziewaną w chmurze.
Więc człowiek głową uderza o ścianę
I leżą we krwi czaszki roztrzaskane.
HOLOFERNES
To żadna nowość. I jam doznał biedy
Głodowej niegdyś. Miesiąc brakło strawy: