Judyta - Fryderyk Hebbel (bezpłatna biblioteka cyfrowa .txt) 📖
Krótki opis książki:
Holofernes, asyryjski wódz, planuje napaść na Betulię, żydowskie miasto. Kiedy jego mieszkańcy dowiadują się, że wojska Holofernesa się zbliżają, są przerażeni.
Dochodzą do wniosku, że jedynym sposobem na uniknięcie całkowitego upadku Betulii, jest poddanie się. Innego zdania jest jednak Judyta, która po gorącej modlitwie postanawia sama działać.
Tragedia Fryderyka Hebla Judyta odwołuje się do biblijnej historii z Księgi Judyty, wchodzącej w skład Starego Testamentu. Motyw Judyty i Holofernesa stał się jednym z najważniejszych motywów w sztuce.
Fryderyk Hebbel był niemieckim dramaturgiem i poetą. Dramat Judyta powstał w 1840 roku i jest najsłynniejszym utworem autora. Przekładu dokonał Kazimierz Kaszewski, innym tłumaczem, znawcą i propagatorem twórczości Hebbla w Polsce był Karol Irzykowski.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Fryderyk Hebbel
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Judyta - Fryderyk Hebbel (bezpłatna biblioteka cyfrowa .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Fryderyk Hebbel
znowu me bezwładne ciało
Coś nieprzeparcie do wnętrza jej pchało;
Lecz tam śmierć była. Aż jakaś dziewczyna,
Czy przez wzgląd na mą młodość, czy też trwoga
Zdjęła ją, aby przybytku jej Boga
Nie pokalała noga poganina.
Ostrzegła w porę. Słuchaj mnie, o panie!
Na moje baczność zwróć opowiadanie.
Rozkaż dowiedzieć się nasamprzód, czyli18
Oni przed Bogiem swoim nie zgrzeszyli:
Jest-li tak, uderz, a możesz być pewny
Że ich w twe ręce odda ten Bóg gniewny,
I padną u stóp twoich w jednej chwili.
Lecz jeśli Bogu swojemu są mili,
Odstąp, bo znowu użyje on cudu,
A ty się staniesz pośmiewiskiem ludu.
Tyś jest, hetmanie, i wielki, i dzielny.
Lecz on dzielniejszy niż ty — nieśmiertelny!
Jeśli nie może przeciwstawić tobie
Męża równego w mocy i ozdobie,
To zmusi ciebie, byś sam sobie wrogi,
W obłędzie zmysłów szedł i zbił się z drogi.
HOLOFERNES
Bojaźń czy chytrość każą ci, człowiecze,
Proroczyć słowa, nie pytam się o to.
Mógłbym cię skarać śmiercią lub sromotą
Że śmiesz innego, prócz mnie, bać się jeszcze,
Lecz nie uczynię tego dziś. W tym względzie
Tyś na się wyrok wypowiedział sam:
Niech los Hebrejów twoim losem będzie, do Drabanta:
Wziąć go i żywcem odwieźć do ich bram!
rozkaz wypełniają
Ten, kto go w szturmie do miasta powali,
Funt złota weźmie za głowę. Więc daléj!
Ruszamy, kędy na barkach swych góra
Dźwiga Betulię!
WSZYSCY
z okrzykiem
Na Betulię! Hurra!
Obóz wprawia się w ruch. Zasłona spada.
Podoba Ci się to, co robimy? Wesprzyj Wolne Lektury drobną wpłatą: wolnelektury.pl/towarzystwo/
AKT II
Komnata Judyty.
SCENA 1
Judyta i Mirza przy krosnach.
JUDYTA
Cóż, Mirzo, mówisz o mym śnie?
MIRZA
Mnie żal,
Że nie chcesz słuchać, co ja mówię.
JUDYTA
Szłam
Wciąż bez wytchnienia gdzieś w bezbrzeżną dal,
Lecz nie wiedziałam, co mnie parło tam.
Stanęłam... myślę... i zdawało mnie się
Że grzech mnie straszny na swych skrzydłach niesie.
— „Dalej!” — coś we mnie zawrzało jak grom,
I poszłam dalej.
MIRZA
Dajże pokój snom!
Przechodził tędy Efraim, Judyto,
A miał twarz smutną i minę przybitą.
JUDYTA
Idę i zaszłam na górę wysoką.
Zawrot mnie ima19, dumą pała oko,
Gdy na wyżynach tych stoję, bo zważ:
Słońce mi sąsiad i patrzę mu w twarz.
Wtem się otwiera pod stopy20 mojemi
Czarna i dymna a głęboka przepaść!
Wstecz iść nie mogę ni dostać na ziemi,
Więc się mocuję, ażeby w nią nie paść.
„Boże!” — zawołam w strachu, co mnie gnębi,
„Tu jestem!” — mile ozwało się w głębi.
Skoczyłam... miękkie przyjmują mnie dłonie,
Zda się, na czyimś że spoczęłam łonie;
Nie widzę, kto jest, a błogo mi, błogo!
Lecz ciężę nadto, czuję, że nie mogą
Unieść mnie jego ręce; ulżyć radam,
Ale daremnie; coraz głębiej spadam,
Płacz jego słyszę przez zamglone zmysły,
I łzy gorące na twarz moję trysły.
MIRZA
Judyto, powiedz, czemu ja daremnie
Zawsze wspominam ci o Efraimie,
Który w narodzie ma Dzielnego imię?
Nie słuchasz...
JUDYTA
Wstręt mężczyzni budzą we mnie.
MIRZA
Byłaś zamężną...
JUDYTA
Mąż mój nie miał żony.
MIRZA
Jak?
JUDYTA
Tajemnica...
MIRZA
Mąż twój...
JUDYTA
Był szalony.
MIRZA
Ja, stara sługa twoja, moje dziecię.
Gdyby tak było, spostrzegłabym przecie.
JUDYTA
Muszę tak mniemać, Mirzo; gdyby nie to,
Byłabym sama straszliwą kobietą.
Wszak lat czternaście miałam, gdy mnie żoną
Do Manassesa domu prowadzono.
Towarzyszyłaś mi z ojcem do proga,
To wiesz, jak ciężką była moja droga,
Jak straszną dla mnie była ta godzina!
Dusiło w piersiach, pot spływał obficie.
Raz się zdawało, że zamiera życie.
To znów, że życie właśnie się poczyna.
Stanęłam w domu, wyście pożegnali
Mnie, pozostałam. Lecz posłuchaj daléj.
Przybył Manasses. Ja zadrżałam cała.
Matka dziwactwa jakieś wyprawiała,
Szepnęła swoje nam błogosławieństwo
I wreszcie znikła; a z nią moje męstwo:
Widok mężczyzny drętwił we mnie siły.
Noc była i trzy światła się paliły.
Chciał jedno zgasić. Mówię: „niech się pali!”
„Dziecko!” rzekł. Światło zagasło wśród nas:
Lecz myśmy jakoś na to nie zważali.
Szedł mnie całować: drugie światło wraz
Zagasło samo. Przerażenie nasze
Zgadujesz. „Trzecie — rzekł — ja sam zagaszę.”
I zgasił. Lśniła twarz miesiąca21 blada.
„Jak w dzień cię widzę;” do mnie on powiada.
Zbliża się... zadrżał... i coś go oniemia;
Stanął jak wryty. Zda się, czarna ziemia
Wychyla rękę doń i z całej siły
Ciągnie go w swoje bezdenne mogiły.
Jam się zmieszała — Wołam go: „pójdź do mnie!”
On zaś nie słyszał, patrzył nieprzytomnie;
Nie mnie on widział, choć byliśmy sami:
Odszedł od okna i oczy zakrywa.
Więc coś strasznego widział miedzy nami...
Tak, coś obcego widział...
MIRZA
Nieszczęśliwa!
JUDYTA
Cichy płacz zdjął mnie, krew biła do głowy;
Ręce wyciągam doń, ale daremnie:
On stał w modlitwie odwrócon ode mnie.
Serce me stygło i tak mi się zdało,
Jak gdybym weszła w obce sobie ciało...
Aż sen na skronie zstępował łaskawie.
Czułam, jakobym dopiero na jawie
Żyć poczynała. Usnęłam. Nad ranem,
Gdym się zbudziła z sercem skołataném,
Byłam tam sama i w szacie dziewicy.
Spotkałam męża, wychodząc z świetlicy,
I jego matkę, która w modłach cała
Ponuro, drwiąco na mnie spoglądała.
On to dostrzegłszy, z zapłonionym czołem
Rzekł głośno, gniewnie: „ona jest aniołem!”
Zbliżył się, chcąc mnie pocałować: alem
Cofnęła usta. On odstąpił z żalem,
Potrząsnął w sposób osobliwy głową
I spojrzał, jakby miał na ustach słowo,
Żem w jego oczach usprawiedliwioną.
Pół roku odtąd byłam jego żoną.
po długiej pauzie:
Zwałam się żoną...
MIRZA
A on?
JUDYTA
Chodził ze mną,
Mieszkał i jadał, ale to daremno!...
Czy wpośród ludzi, czyśmy byli sami,
Wciąż coś strasznego stało między nami,
Coś nieznanego. Czasem jego oko
Wpiło się we mnie dziko i głęboko,
Z wyrazem takim, że drętwiałam cała;
Ten wzrok w me serce wdzierał się jak strzała,
I taki wtedy ból imał to serce
Żem sobie nieraz: ja jego uśmiercę!
Mówiła w duchu. — Trzeci rok upływa,
Jak on zachorzał, wracając ze żniwa,
I umarł. Widząc go w ciężkiej chorobie,
„Nie, on nie umrze” powtarzałam sobie,
„W grób tajemnicy z sobą nie poniesie!”
Więc na odwagę zdobyłam się raz.
Schylona nad nim, mówię: „Manassesie,
Co w tę noc ślubną weszło między nas?”
Podniósł powiekę przez śmierć ociężałą,
Raz jeszcze na mnie zwrócił wzrok rozumny...
Drgnęłam: bo w górę tak unosił ciało
Jakby umarły iście wstawał z trumny.
„Tak, rzekł, ja teraz powiedzieć ci muszę;
Oto...” Nie skończył i wyzionął duszę,
I tajemnica legła przy nim w grobie.
I jaż to nie mam wyobrażać sobie
Żem obłąkana, jeżeli przestanę
Mniemać22, że on miał zmysły obłąkane?
MIRZA
Dreszcz mnie ogarnia.
JUDYTA
Jeżeli zasiędę
Do mej roboty, układam lub przędę,
Wszak widzisz nieraz, zamyślam się, tonę
W modlitwie, zmysły moje odrętwione;
Wzruszoną jestem, a zdam się spokojną:
I przez to ludzie zwą mnie bogobojną.
Ach! Ja nie mogę określić ci ściśléj:
Modlitwa dla mnie samobójstwem myśli.
Uciekam w boskość, zamykam się w niebie;
Aby żyć, Mirzo, ja zabijam siebie!
MIRZA
odstępując