Darmowe ebooki » Tragedia » Judyta - Fryderyk Hebbel (bezpłatna biblioteka cyfrowa .txt) 📖

Czytasz książkę online - «Judyta - Fryderyk Hebbel (bezpłatna biblioteka cyfrowa .txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Fryderyk Hebbel



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Idź do strony:
class="h4">HOZEA
Ni godziny! 
  AMMON
Do bram! 
  WSZYSCY
Otwierać! 
  JOZUA
mieszczanin
A czyja w tym sprawa, 
Że miasto dotąd wciąż oporem stawa?... 
To nasi starsi i nasi kapłani... 
  JUDYTA
na stronie
O, nędzna tłuszcza! Ona teraz gani 
Tych, którzy jedni sprawili to przecie, 
Że ten lud, nicość, dziś jest czemś na świecie. 
głośno 
Podłym postępkiem w tej nieszczęsnej chwili 
Chcecież pokazać, żeście zasłużyli 
Na to nieszczęście? 
  JOZUA
Ja gdym o pochodzie 
Holofernesa wieść zasłyszał w grodzie, 
Wraz49 pomyślałem: co wszczynać niesnaski, 
Wyjść przeciw niemu i ubłagać łaski. 
Dziś byśmy sobie siedzieli w spokoju, 
Mieli dostatek jadła i napoju. 
A teraz, cóż się zrówna z nędzą naszą? 
Chyba męczarnia, którą w piekle straszą. 
  WSZYSCY
Biada nam! Biada naszej krwi! 
  JOZUA
Więc śmiało! 
Wydalić z miasta precz starszyznę całą, 
Holofernowi wydać ją! Jeżeli 
On przebaczenie opornej udzieli, 
To dobrze; jeśli przeciwnie, niech raczéj 
Zamiast nas, ona jemu się tłumaczy. 
  AMMON, BEN I HOZEA
Czy nas to zbawi?  
  JUDYTA
To do tego zmierza, 
Jakbyście w jakiejś niebezpiecznej chwili, 
Zamiast się bronić, dzielnego płatnerza50, 
Co wam miecz ukuł, w podziękę zabili! 
  AMMON, BEN I HOZEA
Czy to pomoże? 
  JOZUA
Zapewnić was mogę: 
W starszyznie dajem nie rękę, nie nogę, 
Lecz głowę naszą! 
  WSZYSCY
Dobrze mówi! Zgoda! 
  JOZUA
do Najstarszego, który się nieruchomie przypatruje
A cóż ty na to? 
  NAJSTARSZY
Dla mnie żadna szkoda. 
Gdyby pomogło, sam bym wam poradził; 
Osiemdziesiąty rok ciężko mi służy, 
I czas mi wielki do wielkiej podróży: 
Ojce wołają, bym się k’nim sprowadził. 
Mnie tam o kilka oddechów nie chodzi. 
Choć przyzwoitszy grób mieć mi się godzi, 
Niż we wnętrznościach dzikiego zwierzęcia. 
Lecz jeśli to ma uciszyć gniew księcia, 
I o grób mniejsza: ja jestem gotowy, 
I dar wam czynię z mojej siwej głowy; 
Tylko się śpieszcie z rozrządzeniem ciała, 
By was przypadkiem śmierć nie skrzyżowała. 
Pozwól mi jednak raz jeszcze, narodzie, 
Użyć tej głowy ku własnej wygodzie. 
Wszak nie ja jeden, lecz słyszę, wskazani 
Są wszyscy starsi i wszyscy kapłani? 
Nie łaskaż przejrzeć, jaka liczba będzie 
Tych, którzy stanąć mają w ofiar rzędzie? 
Jeśli sam ginąc, mogę zbawić — zginę; 
Lecz niech za wszystkich wszystką przyjmę winę! 
  JUDYTA
groźnie
O! wy bezduszni! Słyszycie te słowa, 
I jeszczeż wasza nie zgięła się głowa 
Pod stopy starca, który tak bez granic 
Wam się oddaje! 
  JOZUA
Człek to niedzisiejszy: 
On wie, że opór nie zdałby się na nic; 
Wymyślił inny, własny a silniejszy. 
Niechaj i jagnię ma język tak gładki, 
To ani jedno nie pójdzie na jatki. 
Nie ciebie jedną wzruszył on wśród nas. 
  JUDYTA
Sam sobie nie mógł on zaprzeczać; lecz 
Cały wasz zamiar zniweczyć miał czas. 
Mógł się on zabić i chwycił za miecz; 
Jam to spostrzegła i podeszłam wraz, 
By mu przeszkodzić. Lecz błysło niebawem 
Zwycięstwo ducha na obliczu prawém: 
Jakby zawstydzon, cofnął rękę drżącą, 
I spojrzał w niebo łzawo i gorąco. 
  NAJSTARSZY
do Judyty
Nazbyt szlachetnie przedstawiasz mnie: jam 
Słuchał tylko; rozkazał Ten... tam! 
 
wyciąga rękę do nieba AMMON I BEN
do Jozuara
Zła twoja rada i na nic nam zda się. 
  HOZEA I LUD
My nie pójdziemy za nią, Jozuasie! 
  JUDYTA
Dzięki wam! 
  JOZUA
Ale na to zgoda przecie, 
Że bramy sami otworzyć każecie; 
Bo wróg, najdzikszy nawet, mniej się sroży, 
Kiedy przeciwnik bramy mu otworzy, 
Niż gdy je musi otwierać przebojem. 
Jeśliś dotknięty przełożeniem51 mojém, 
Jutro przeproszę cię... gdy będziem żyli. 
Teraz daj rozkaz i ruszajmy w drogę 
Do bramy! 
  JUDYTA
do Najstarszego
Odrzuć ten rozkaz. 
  NAJSTARSZY
Nie mogę. 
Już i sam nie wiem, co radzić w tej chwili. 
  SCENA 7
Poprzedzający. — Achior, wchodzi uzbrojony. ACHIOR
Otwórzcie bramy! Nie mniemajcie przecie, 
Że Holoferna łaskę osiągniecie. 
Przysiągł, że naród, co jego potęgi 
Niepomny, podda się ostatni, srodze 
Wytępi z ziemi: a wyście na drodze 
Jego ostatni. 
  JUDYTA
Przysiągł? 
  ACHIOR
I przysięgi 
Dotrzyma wierniej, niż kto bądź na świecie. 
Gniewał się na mnie i uznał za wroga, 
Żem mu przedstawiał moc waszego Boga. 
Gniew jego — to śmierć. Ale on, jak wiécie, 
Zamiast mnie zabić, do was mnie przysyła. 
Tak on nie wątpi już, że żadna siła 
Upadku miasta nie wstrzyma, iż mnie, 
Względem którego nienawiścią tchnie, 
Głowę mą ceniąc na złoto — śle przodem, 
Pewny, że w ręce ja wpadnę mu sam, 
Razem z podbitym przez niego narodem, 
I głowę oddam. 
  WSZYSCY
Nie otworzym bram! 
  AMMON
Jeżeli miecz ma rozstrzygać, toć przecie 
Miecz jest i u nas. 
  JOZUA
Więc oznaczcież czas: 
Boć wszystko koniec musi mieć na świecie. 
  BEN I HOZEA
Czas, czas oznaczyć! 
  NAJSTARSZY
Bracia! błagam was! 
Pięć dni wytrwajcie; pięć i szóstą noc: 
Pięć dni — a Pańska okaże się moc. 
  JUDYTA
A gdy z pomocą Pan dłużej wytrzyma? 
  NAJSTARSZY
To wtedy dla nas ratunku już nie ma: 
Umrzemy. Jeśli ma pomoc przyjść z nieba, 
Więcej niż pięciu dni na nią nie trzeba; 
I tak niejeden umrze z tego grona. 
  JUDYTA
uroczyście, tak jakby wymawiała wyrok śmierci
Tak chcecie... a więc, za pięć dni On skona! 
  NAJSTARSZY
W ostateczności, ostateczna rada. 
Pięć dni wyżyjem: ale nam wypada 
Święcony olej rozdzielić i wino; 
Spożyć ofiarę. Biadaż mi, och! biada, 
Za taką radę! 
  JUDYTA
Prawda! do Ludu Hej, drużyno! 
Kto nie ma do stracenia, ten zwycięża! 
Zróbcie wycieczkę choć w kilkaset męża. 
Wszak tuż za murem są małe krynice, 
Więc się rozdzielcie na dwie połowice: 
Jedna niech bramy i odwrotu strzeże, 
A druga wody obficie nabierze. 
Nie lepiejż młodym, niż, jak radzi stary, 
Obdzierać ołtarz ze świętej ofiary? 
  NAJSTARSZY
Widzisz! Nikt z całej nie ozwał się rzeszy. 
  JUDYTA
Więc nie rozumiem, ale to mnie cieszy. 
Gdy garstka ludzi za murem was straszy, 
Tym mniej do miary stosuje się waszéj 
To, byście miłe narażając głowy, 
Napój ściągali ze stołu Jehowy. 
  NAJSTARSZY
Ale potrzeba gwałtowna zachodzi, 
I to się stokroć, tysiąckroć nagrodzi — 
Gdy twoja rada źle jest pomyślana. 
Brama otwarta — to śmiertelna rana 
Na ciele grodu. Wszak Dawid, w potrzebie 
Jedząc chleb święty, nie zjadł śmierci w chlebie. 
  JUDYTA
Dawid! Ależ to był wybraniec Boży! 
Bądźcie jak Dawid przesławnej pamięci, 
Czyńcie jak Dawid, a wróg się zatrwoży, 
Jedzcie i pijcie, a to was uświęci. 
  HOZEA
Co będziem słuchać?.. 
  AMMON
Hańba, kto nie słucha! 
To jest niewiasta największego ducha 
W całej Betulii. Choć wielce zamożna, 
Taka jest dobra, tak dziwnie pobożna; 
Nędznych odwiedza w najlichszym zakątku, 
Szafarką52 mieni się swego majątku, 
Nie właścicielką. Gdy złej naszej doli 
Pan zechce ulżyć, to tylko jej gwoli53. 
  JUDYTA
do Achiora
Opowiedz o nim, wszak znasz Holoferna? 
  ACHIOR
Siła nadludzka i buta niezmierna. 
On krwi mej żądny, ale ja go przeto 
Nie nienawidzę. Wierzaj mi, kobiéto, 
Gdyby miecz podniósł i nadstawił szyję, 
I rzekł: „Zabij mnie, bo ja cię zabiję!”... 
Ja nie wiem, co bym wybrał. 
  JUDYTA
Toteż za to 
Życiem, wolnością, spłacił cię bogato. 
  ACHIOR
Bynajmniej! Gdybyż to tak było! Ale 
Mnie na myśl biją do głowy krwi fale, 
Jak on pogardzać musi takim mężem, 
Którego wrogom odsyła z orężem! 
  JUDYTA
Więc to okrutnik?  
  ACHIOR
Jednak nie bez granic, 
I nie z natury. Cały świat ma za nic, 
Kto bawi54 przy nim. Za jego rozkazem 
Jechałem przy nim gór szczytem. Aż razem 
Wyjrzy przed nami taka rozpadlina, 
Że aż się w głowie zawracać poczyna. 
On wspiął ostrogą swego berberczyka55, 
Który o lepsze lubił chodzić56 z chmurą: 
Ja go wstrzymuję, bo mnie strach przenika. 
„Ja nie chcę na dół, ale owszem górą!” 
Rzekł i nad przepaść takim prysnął lotem, 
Że nim ja ruszył, on był już z powrotem. 
Zeskoczył z konia, znużenia ni znaku, 
I legł wygodnie do snu na czapraku57. 
I jam zsiadł z konia, a zdjęty zapałem, 
Kraj jego szaty ucałować chciałem. 
Wstyd! W niewolniczym ku niemu zapale, 
Gdy mówię o nim, wciąż go tylko chwalę. 
  JUDYTA
Kobiety lubi on, jak niesie wieść? 
  ACHIOR
Kobiety?... Lubi, tak jak pić i jeść. 
  JUDYTA
Myślałam, że inaczéj.. 
  ACHIOR
Byłaś w błędzie. 
To jego cacka58. 
  JUDYTA
Przeklętym niech będzie! 
  ACHIOR
Co chcesz! Jam jedną z mego ludu znał, 
Która, że ją porzucił, zdjęta szałem, 
Wkradła się do tej komnaty, gdzie spał, 
Gołym sztyletem grożąc mu nad ciałem. 
  JUDYTA
A on co?  
  ACHIOR
Śmiał się tak długo, tak długo, 
Aż ona padła zalana krwi strugą: 
Tak straszną była tego śmiechu siła, 
Że własnym nożem przebiła się biédna! 
  JUDYTA
Dzięki ci! Taka wieść wystarczy jedna, 
By bohaterstwo męskie roznieciła. 
Wstępuje w pośrodek Ludu, wszyscy ją otaczają półkolem; ona podnosi rękę do góry. 
Koniec być musi! 
  ACHIOR
Judyto! Co tobie? 
  JUDYTA
w natchnieniu, uroczyście
Powstańcie wszyscy, coście legli w grobie 
Za jego sprawą. Otwórzcie swe rany, 
Niech się w nie wpatrzę! Dalecy i bliscy, 
Których on shańbił, powstańcie tu wszyscy! 
Sąd się rozpocznie przed Panem nad pany. 
Ukażcie swoje oblicza wybladłe, 
Raz jeszcze oczy otwórzcie zapadłe, 
Niech w nich wyczytam wyrok wypisany 
Na głowę jego. Za was wszystkich mszczę się! 
Na sąd cię Boży zwę, Holofernesie! 
Więc zbrodnie twoje na widok, na słońce! 
Mszczę się za zmarłe, wstawiam za żyjące. 
Minął czas gwałtu, powstaje czas kary. do Achiora 
Powiedz, czym dość jest piękną do ofiary? 
  EFRAIM
nadchodząc, do siebie
Z jakimże dziwnym przemawia zapałem! 
  ACHIOR
spoglądając z bliska na Judytę
Tobie podobnej nigdy nie widziałem. 
  JUDYTA
do Najstarszego
Z Holofernesem chcę widzieć się sama: 
Rozkaż, niech dla mnie otworzy się brama. 
  NAJSTARSZY
Co ty zamierzasz, jaki jest twój plan? 
  JUDYTA
To wiedzieć może tylko Bóg, mój Pan. 
  NAJSTARSZY
dając znak
Niechże się brama dla ciebie otworzy! 
  EFRAIM
Judyto! Cóż cię tak nagli? 
  JUDYTA
Duch Boży. 
do Mirzy  
Czy masz odwagę iść ze mną za bramę? 
  MIRZA
Mniej bym jej miała puścić cię tam samę. 
  JUDYTA
Jakom prosiła cię, czy tak się stało? 
  MIRZA
Chleb, wino, olej — jest; ale za mało. 
  JUDYTA
Za wiele. 
  EFRAIM
na stronie
Gdybym wiedział, co się stanie, 
Byłbym stanowczo spełnił jej żądanie! 
  JUDYTA
postępuje kilka kroków ku bramie, następnie zwraca się do Ludu
Ufnością w Boga duszę mą uzbroję. 
Módlcie się za mnie, jakby za umarłą! 
Imienia mego uczcie dzieci swoje, 
By się w pamięci ludu nie zatarło. 
 
Odchodzi z wolna ku bramie, którą zbrojni otwierają. Na odchodzącą pada blask zachodzącego słońca. Po jej odejściu wszyscy, oprócz Efraima, padają na kolana, w skupieniu modlitewnym, któremu towarzyszy daleka muzyka. EFRAIM
Gdybym ją mógł ocalić!... Ach! Co czyni? 
Ha! Pójdę za nią do tej lwiej jaskini. 
 
odchodzi SCENA 8
Poprzedzający, prócz Judyty, Mirzy i Efraima. Przybywa Delia. DELIA
w gwałtownym wzburzeniu rzuca się między Lud
Biada mnie! biada i wam!... Co poczniemy? 
  NAJSTARSZY
Co ci jest, Delio? 
  DELIA
Ten ślepy i niemy, 
Ten straszny, męża mi zabił. 
  HOZEA
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Idź do strony:

Darmowe książki «Judyta - Fryderyk Hebbel (bezpłatna biblioteka cyfrowa .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz