Darmowe ebooki » Tragedia » Troilus i Kresyda - William Shakespeare (Szekspir) (darmowa czytelnia online TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Troilus i Kresyda - William Shakespeare (Szekspir) (darmowa czytelnia online TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 17
Idź do strony:
więc dobrze. Teraz, żeby ci dowieść, że Helena kocha Troila... KRESYDA

Może by i Troilus chciał dowieść twojego dowodzenia.

PANDARUS

Kto? Troilus? On dba o nią tyle, co ja o zgniłe jaje31.

KRESYDA

Jeśli tak lubisz zgniłe jaja jak zgniłków, to nieraz jesz kurczęta w skorupie.

PANDARUS

Nie mogę się wstrzymać od śmiechu, gdy sobie przypomnę, jak go łechtała pod brodą. Nie ma co powiedzieć, dziwnie białą ma rączkę, muszę wyznać.

KRESYDA

A bez przymusu.

PANDARUS

Aż tu nagle odkrywa biały włos na jego brodzie.

KRESYDA

Ach, biedna broda! Niejedna brodawka jest od niej bogatsza.

PANDARUS

Dopieroż tam było śmiechu! Królowa Hekuba tak się śmiała, że oczy jej kipiały.

KRESYDA

Młyńskimi kamieniami32.

PANDARUS

Śmiała się także Kasandra.

KRESYDA

Ale mniejszy był ogień pod garnuszkiem jej oczu. Czy i jej oczy kipiały?

PANDARUS

I Hektor śmiał się.

KRESYDA

Ale cóż wywołało wszystkie te śmiechy?

PANDARUS

Co? Biały włos, który Helena znalazła na brodzie Troila.

KRESYDA

Gdyby to był włos zielony, to i ja bym się śmiała.

PANDARUS

Mniej jednak śmiano się z białego włosa niż z jego pięknej odpowiedzi.

KRESYDA

A cóż to była za odpowiedź?

PANDARUS

Mówi ona: „Jest tylko pięćdziesiąt dwa włosy na twojej brodzie, a jeden z nich biały”.

KRESYDA

To jej pytanie?

PANDARUS

Prawda, o to nie pytaj. „Pięćdziesiąt dwa włosy33 — odrzecze — a jeden z nich biały? Ten włos biały to mój ojciec, a wszystkie inne to jego synowie”. „Jowiszu — mówi ona — a któryż z nich jest Parys, mój małżonek?” „Rosochaty — odpowiedział — wyrwij i daj mu go”. Dopieroż było tam śmiechu! A Helena tak się zaczerwieniła, a Parys tak się sierdził34, a wszyscy inni tak się śmiali, że to przechodzi wszystko.

KRESYDA

Niechże i historia ta przejdzie, bo dość już długo wędruje.

PANDARUS

Chętnie, synowico. Myśl o tym, co ci powiedziałem wczoraj.

KRESYDA

Myślę.

PANDARUS

Przysięgam, że to prawda. Płacze z twojej przyczyny, jakby się w kwietniu urodził35.

KRESYDA

Ja też w jego łzach urosnę jak pokrzywa w maju.

Słychać znak odwrotu. PANDARUS

Słuchaj! Wracają z pola bitwy! Czy chcesz się zatrzymać, aby im się przyjrzeć w powrocie do Ilium? Dobra synowico, zostań, słodka synowico, Kresydo.

KRESYDA

Jak ci się podoba.

PANDARUS

Tu, tu doskonale jest miejsce; tu będziemy mogli widzieć przewybornie. Będę ci ich nazywał po imieniu w przechodzie36, tylko uważaj Troila przed wszystkimi.

Przechodzi Eneasz. KRESYDA

Mów ciszej!

PANDARUS

To jest Eneasz. Czy nie wspaniały wojownik? To jeden z kwiatów trojańskich, mogę ci zaręczyć. Lecz uważaj Troila, za chwilę go zobaczysz.

KRESYDA

A to kto jest?

Przechodzi Antenor. PANDARUS

To Antenor. Bystry u niego dowcip, możesz mi wierzyć, i na waleczności mu nie zbywa37. To mąż najzdrowszego rozsądku w całej Troi, a do tego i urodziwy. Kiedyż nadejdzie Troilus? Pokażę ci Troila niebawem. Byle mnie spostrzegł, zobaczysz, jak kiwnie na mnie głową.

KRESYDA

Kiwnie nad tobą głową, stryju?

PANDARUS

Zobaczysz.

KRESYDA

Uczciwe serce! Nie bez powodu.

Przechodzi Hektor. PANDARUS

A, to jest Hektor, to, to, patrz tylko, to. To mi zuch dopiero! Bóg z tobą, Hektorze! To mi waleczny żołnierz, synowico. O waleczny Hektorze! Patrz, co za spojrzenie, co za mina! Czy nie okazały to człowiek?

KRESYDA

Dzielny wojownik!

PANDARUS

Czy nieprawda? Aż się miło robi na sercu. Patrz tylko, jak jego hełm posiekany, czy widzisz? Patrz tylko! To nie są żarty, to mi się nazywa przyłożyć ręki; niech mu teraz kto odejmie, jak to powiadają. A to mi nasiekanie!

KRESYDA

Od miecza?

Przechodzi Parys. PANDARUS

Od miecza, od czego zechcesz, to wszystko jedno dla niego. Choćby sam diabeł wsiadł na niego, to mu rzecz obojętna. Na bożą źrenicę, na taki widok miło mi się robi na sercu. Tam idzie Parys, tam idzie Parys, tam idzie Parys! Patrz tam, synowico. Czy nie piękny i to wojownik? Jak ci się zdaje? Wspaniałe widowisko! Któż to powiedział, że wraca ranny do domu? Nie ranny, wielkie szczęście! Uraduje się serce Heleny. Jakbym pragnął zobaczyć teraz Troila! Niebawem zobaczysz Troila.

Przechodzi Helenus. KRESYDA

A to kto?

PANDARUS

To jest Helenus. Nie pojmuję, co się zrobiło z Troilem. To jest Helenus. Myślę, że nie ruszył dziś w pole. To Helenus.

KRESYDA

Czy może Helenus walczyć, stryju?

PANDARUS

Helenus? Nie — tak — może walczyć niezgorzej. Nie pojmuję, gdzie się obraca Troilus. Cicho! Czy nie słyszysz, jak lud wykrzykuje: „Troilus!”? Helenus jest kapłanem.

Przechodzi Troilus. KRESYDA

Cóż to za chłystek się zbliża?

PANDARUS

Gdzie? Tam? To Deifobus. A to jest Troilus. To mi człowiek, synowico. Hm, dzielny Troilus! Książę rycerzy!

KRESYDA

Cicho! Wstydź się, cicho!

PANDARUS

Uważaj38 go, przyjrzyj mu się. O waleczny Troilus! Otwórz tylko oczy, synowico. Patrz, jak miecz jego zakrwawiony, a hełm jego straszniej posiekany od przyłbicy Hektora. A co za spojrzenie Co za chód! Cudowny młodzieniec! A jeszcze dwadzieścia trzy nie skończył! Bóg z tobą, Troilu, Bóg z tobą! Gdybym miał siostrę Grację39 lub córkę Boginię, dałbym mu do wyboru. Cudowny człowiek! Parys? Parys przy nim błoto i zaręczam, że Helena pomieniałaby40 się chętnie i dorzuciłaby w dodatku garść złota.

Przechodzi wojsko. KRESYDA

Nadchodzi więcej!

PANDARUS

Osły, błazny, głupcy! Słoma i otręby, słoma i otręby! Rosół po obiedzie. Chciałbym żyć i umierać, patrząc na Troila. Nie poglądaj41 dłużej! Nie poglądaj dłużej! Orły już przeleciały; to same tylko wrony i kawki, wrony i kawki! Wolałbym być takim jak Troil mężem niż Agamemnonem i całą Grecją.

KRESYDA

Jest jednak między Grekami Achilles, dzielniejszy od Troila rycerz.

PANDARUS

Achilles? To furman, tragarz, to czysty wielbłąd.

KRESYDA

Dobrze, dobrze.

PANDARUS

Dobrze, dobrze? Czy masz ty choć trochę sensu? Czy masz ty oczy? Czy wiesz ty, co to jest człowiek? Czy urodzenie, piękność, kształtna postać, wymowa, męskość, nauka, łagodność, cnota, młodość, szczodrobliwość i tak dalej nie są imbirem i solą zaprawiającą człowieka?

KRESYDA

Może jakiego ciastucha, żeby go potem wypiec na montową42 bułeczkę i z pieca dobyć piecuchem.

PANDARUS

Co za dziwna z ciebie kobieta! Ani zgadnąć, gdzie twój puklerz43.

KRESYDA

W moich plecach, żeby bronić mojego brzucha; w moim dowcipie, żeby bronić moich fortelów; w mojej oględności, żeby bronić mojej osoby; w mojej masce, żeby bronić mojej piękności; a w tobie, żeby bronić tego wszystkiego; przy tylu puklerzach mam jeszcze tysiąc innych strażników.

PANDARUS

Wymień mi jednego z twoich strażników.

KRESYDA

Mam się dosyć na straży, aby się nie wygadać, i to jest najpierwszy z moich strażników. Jeśli się nie mogę ustrzec, aby mnie nie pchnięto, gdzie bym nie chciała, mogę się przynajmniej ustrzec, aby ci nie powiedzieć, jak dostałam to pchnięcie, chyba że puchlina zbyt będzie wydatna, a wtedy i straż już niepotrzebna.

PANDARUS

Co za dziwna z ciebie kobieta!

Wchodzi Paź Troilusa. PAŹ

Mój pan chciałby natychmiast mówić z tobą, panie.

PANDARUS

Gdzie?

PAŹ

W twoim domu, panie, gdzie się rozbraja.

PANDARUS

Powiedz mu, paziu, że przyjdę niebawem.

Wychodzi Paź.

Lękam się, żeby nie był ranny. Bądź zdrowa, dobra synowico.

KRESYDA

Żegnam cię, stryju.

PANDARUS

Zobaczymy się za chwilę.

KRESYDA

A przyniesiesz mi, stryju...

PANDARUS

Zadatek miłości Troila.

Wychodzi. KRESYDA
A ten zadatek zrobi cię rajfurem44. 
Słowa, przysięgi, prezenty i jęki, 
Wszystko przynosi z innego poręki; 
Stokroć w nim więcej sama widzę blasku 
Niż w bladym pochwał Pandara obrazku. 
Milczę, bo bóstwem dziewka45 upragniona, 
Lecz z posiadaniem radość duszy kona. 
Kochanka nie wie nic, gdy nie wie o tym, 
Że czego pragną, jest dla mężczyzn złotem; 
Szczęśliwa miłość dać tego nie może, 
Co żądza daje klęczącym w pokorze. 
To jest więc pierwszym miłości pewnikiem: 
Mieć jest być panem; chcieć — być niewolnikiem. 
Choć więc w mym sercu miłości żar tleje, 
Nie zdradzą oczy, co się w duszy dzieje. 
 
Wychodzi. SCENA TRZECIA
Obóz grecki.
Przy odgłosie trąb wchodzą Agamemnon, Nestor, Ulisses46, Menelaus i inni. AGAMEMNON
Dostojni książęta, 
Od jakiej troski lica wam pożółkły? 
Rozległe plany, w nadziei poczęte, 
Wszystkich przedsięwzięć człowieka na ziemi 
Nigdy w swej całej nie iszczą47 się pełni. 
Im większe dzieło, tym klęsk, zawad więcej; 
Jak sęki z biegiem oskoły48 tworzone 
Garbacą smukłej sosny kształtną postać, 
Skręcają włókna w górę strzelające. 
Cóż więc dziwnego, że i nas zawiodły 
Nasze nadzieje, że trojańskie mury 
Stoją po siedmiu latach oblężenia; 
Gdy wszystkie czyny upłynionych49 wieków, 
Których nam pamięć dzieje przechowały, 
Nigdy w spełnieniu nie ziściły kształtów, 
Jakie w poczęciu twórcza myśl im dała? 
Czemuż was klęski nasze mają smucić? 
Czemu z boleścią za hańbę bierzecie 
To, co Jowisza próbą tylko było, 
By nieugiętą w was odkryć wytrwałość? 
Metalu tego nie jawi się czystość 
W szczęścia uśmiechach, bo głupi i mądry, 
Tchórz i waleczny, artysta i partacz, 
Twardy i miękki, wszyscy w pomyślności 
Jednej pozornie wydają się próby; 
Lecz gdy zawyje przeciwności burza, 
Wachlarz jej wszystko, co lekkie, odwieje, 
Zostanie tylko masa pełna treści, 
Bogata w wartość, niezmieszana z niczym. 
  NESTOR
Agamemnonie, pozwól Nestorowi 
Z winnym potęgi twej poszanowaniem 
Dopełnić myśli słów twoich ostatnich. 
Tylko w nieszczęściu próbuje się serce. 
Na cichym morzu lada łódź, jak cacko, 
Ślizga się śmiało po cierpliwej piersi, 
Żegluje z nawą o bokach potężnych; 
Lecz niech surowy rozdrażni Boreasz50 
Łagodną Tetys51, a zobaczysz okręt 
Olbrzymim bokiem siekący wód góry, 
Jak Perseusza52 uskrzydlony rumak, 
Pośród przestrzeni dwóch mokrych żywiołów. 
Gdzie teraz łódka, co śmiała przed chwilą 
Z dębem się mierzyć ścianą papierową? 
Lub53 do bezpiecznej uciekła przystani, 
Lub była jednym dla Neptuna54 kąskiem. 
Tak i waleczność, pozorna lub szczera, 
Tylko się w burzach fortuny objawia; 
Kiedy jej słońce w całym świeci blasku, 
Giez dręczy trzodę więcej niźli tygrys; 
Ale gdy wicher ugina kolana 
Sękatych dębów, gdy skryją się muchy, 
Waleczne zwierzę, jak zbudzone burzą, 
Sympatyzuje z groźną jej wściekłością 
I rykiem do jej tonu nastrojonym 
Wściekłej fortunie odpowiada. 
  ULISSES
Królu, 
Ty Greków wodzu i nerwie, i kości, 
Sił naszych serce i ożywna55 duszo, 
W którym się winny wszystkie myśli skupiać, 
Słów moich słuchaj. Zaczynam od hołdu, 
Który 
 
do Agamemnona
twej mowie, wszystkich królów królu, 
  do Nestora
I twojej, wieku odziany powagą, 
Słusznie należy. 
 
do Agamemnona
Słowa twoje godne, 
By, Greków ręką na spiżu wyryte, 
Były nauką dla przyszłych pokoleń; 
  do Nestora
Jak twe są godne, dostojny Nestorze, 
By, w srebrze kute, powietrznym łańcuchem, 
Jak oś, na której niebo krąży, silnym, 
Do wymownego twojego języka 
Hellenów56 uszy przybiły na zawsze. 
Raczcie jednakże — ty wielki — ty mądry, 
Cierpliwie słuchać mowy Ulissesa. 
  AGAMEMNON
Królu Itaki, mów, bo się nie lękam, 
Żeby czcze słowa, ciężkie, a bez treści, 
Z twych ust płynęły, jak nie mam nadziei, 
Żebym z zjadliwych Tersyta ust słyszał 
Dźwięczną muzykę, dowcip lub wyrocznię. 
  ULISSES
Na swych podstawach nie stałaby Troja, 
A miecz wielkiego Hektora od dawna 
Pana by nie miał, bez przeszkód następnych57: 
Powaga władzy poszła w zapomnienie; 
Ile namiotów greckich na dolinie, 
Tyle się pustych wyrodziło stronnictw. 
Jeżeli namiot wodza nie jest ulem, 
Gdzie każda pszczoła swą przynosi zdobycz, 
Jak miodu czekać? Gdzie władz stopniowanie 
Osłania maska, tam i najmniej godny 
Z najzasłużeńszym pod maską się mierzy. 
Toć58 niebo samo, planety i ziemia 
Pilnują wiernie pierwszeństwa porządku, 
Stopnia i miary, służby, kształtu, pory 
I nieodmiennej w biegu swoim drogi; 
Dlatego słońce, ten jasny planeta59, 
Na szczytnym tronie wyżej innych siadło, 
By jasnym okiem złych planet wpływ leczyć 
I bez oporu wśród gwiazd złych i dobrych 
Swe panowanie rozciągnąć królewskie. 
Lecz gdy planety grzeszną mieszaniną 
W nieład popadną, jak potworne klęski! 
Wokoło bunty; tu ziemia się trzęsie, 
Tam ryczy morze, tu szaleją wiatry; 
Groza i klęski burzą i druzgoczą 
Małżeński pokój i jedność państw świętą. 
Gdy się podstawy chwieje stopniowanie, 
Które do wielkich czynów jest drabiną, 
Marnieją wszystkie ludzkie przedsięwzięcia. 
Jak stopnie szkolne, bractwa miast, jak handel, 
Dalekie brzegi pokojem łączący, 
Jak urodzenia i starszeństwa prawa, 
Korony, berła, wieku przywileje 
Bez stopniowania jakżeby zdołały 
Każde zatrzymać miejsce mu należne? 
Znieś stopniowanie, spuść jedną tę strunę, 
A słuchaj, straszny naokoło rozdźwięk! 
Patrz, wojna wszędzie; zbuntowane fale 
Podnoszą piersi nad brzegów zapory, 
Zmieniają ziemię w jedno wielkie bagno; 
Bezprawna przemoc
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 17
Idź do strony:

Darmowe książki «Troilus i Kresyda - William Shakespeare (Szekspir) (darmowa czytelnia online TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz