Don Juan - George Gordon Byron (warszawska biblioteka cyfrowa TXT) đź“–
KrĂłtki opis ksiÄ…ĹĽki:
Don Juan — dygresyjny poemat satyryczny pisany w latach 1818–1824 i wydawany we fragmentach. Byron poniekąd odwraca w nim mit Don Juana — główny bohater poematu jest w nim częściej uwodzonym niż uwodzącym.
Kobiety, na które trafia podczas swoich podróży, to kolejno przyjaciółka matki, córka greckiego pirata, żona sułtana i nałożnice z jego haremu, dziewczynka uratowana podczas rosyjskiego oblężenia Izmaiłu, caryca Katarzyna i złośliwie sportretowane angielskie arystokratki.
Ważniejsze od warstwy fabularnej poematu są jednak rozliczne dygresje, w których Byron okazuje się bystrym obserwatorem życia społecznego, złośliwym krytykiem literackim oraz ironicznym komentatorem własnego życia.
Don Juan odegrał istotną rolę także w literaturze polskiej, przede wszystkim jako inspiracja dla Beniowskiego Juliusza Słowackiego. Warto jednak wspomnieć także utwór Ryszarda Berwińskiego z 1844 roku, zatytułowany Don Juan poznański.
- Autor: George Gordon Byron
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Don Juan - George Gordon Byron (warszawska biblioteka cyfrowa TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 George Gordon Byron
Samos od 537 do 522 p.n.e. [przypis edytorski]
259. Miltiades (554 p.n.e.–488 p.n.e.) — polityk ateński, dowódca w zwycięskiej bitwie pod Maratonem. [przypis edytorski]
260. Orfeusz (mit. gr.) — poeta, który swoim śpiewem poskramiał dzikie zwierzęta i ożywiał martwe przedmioty. [przypis edytorski]
261. Hoyle, Edmund (1672–1769) — autor podręczników do licznych gier, m.in. do wista. [przypis edytorski]
262. wist — gra karciana, prekursor brydża. [przypis edytorski]
263. Johnson, Samuel (1709–1784) — angielski pisarz i krytyk. [przypis edytorski]
264. Bacon, Francis (1561–1626) — angielski filozof, propagator metody naukowej, eksperymentu i dowodzenia indukcyjnego. [przypis edytorski]
265. Cezar, Gajusz Juliusz (100–44 p.n.e.) — rzym. dowódca wojskowy, polityk, dyktator i pisarz; członek I triumwiratu; zdobywca Galii; odegrał kluczową rolę w wydarzeniach, które doprowadziły do upadku republiki i początku cesarstwa w państwie rzymskim. [przypis edytorski]
266. Sokrates (ok. 470 p.n.e.–399 p.n.e.) — grecki filozof, nauczyciel Platona i bohater jego dialogów. [przypis edytorski]
267. Southey, Robert (1774–1843) — angielski poeta okresu romantyzmu. [przypis edytorski]
268. Wordsworth, William (1770–1850) — poeta angielski, jeden z prekursorów romantyzmu, zaliczany do tzw. poetów jezior. [przypis edytorski]
269. Coleridge, Samuel Taylor (1772–1834) — jeden z tzw. poetów jezior i prekursorów romantyzmu w literaturze angielskiej. [przypis edytorski]
270. emetyk — środek prowokujący wymioty. [przypis edytorski]
271. Ariosto, Lodovico (1474–1533) — poeta włoskiego renesansu, autor eposu rycerskiego Orland szalony, a także satyr i komedii wierszem i prozą. [przypis edytorski]
272. longueur (fr.) — dłużyzna, nudny i zbędny fragment utworu literackiego. [przypis edytorski]
273. ennui (fr.) — nuda. [przypis edytorski]
274. Horacy, właśc. Quintus Horatius Flaccus (65–8 p.n.e.) — rzymski poeta i teoretyk literatury. [przypis edytorski]
275. Homer czasem drzemie! — sens: nawet Homer czasem nie zauważy, że pisze coś głupiego. [przypis edytorski]
276. smoku — dziś popr. forma B.lp: smoka. [przypis edytorski]
277. Pope, Alexander (1688–1744) — czołowy poeta angielskiego Oświecenia. [przypis edytorski]
278. Dryden, John (1631–1700) — poeta i dramatopisarz angielski, od 1668 nadworny poeta rodziny królewskiej. [przypis edytorski]
279. Boccaccio, Giovanni (1474–1533) — włoski pisarz okresu renesansu, autor zbioru nowel Dekameron. [przypis edytorski]
280. Arystoteles (384 p.n.e.–322 p.n.e.) — filozof grecki; tu pojawia się jako autor Poetyki. [przypis edytorski]
281. łoże — tu: łożysko rzeki. [przypis edytorski]
282. trefniś — błazen. [przypis edytorski]
283. krotofila a. krotochfila (daw.) — żart. [przypis edytorski]
284. Tetyda (mit. gr.) — jedna z Nereid (boginek morskich), matka Achillesa. [przypis edytorski]
285. Pulci, Luigi (1432–1484) — poeta włoski, który spopularyzował oktawę, autor poematu Morgante, zawierającego elementy komiczne. [przypis edytorski]
286. szczutek (daw.) — pstryczek. [przypis edytorski]
287. zadość (daw.) — dosyć. [przypis edytorski]
288. kruża (poet.) — czara. [przypis edytorski]
289. Hymen (mit. gr.) — bóg małżeństwa, syn Apollona. [przypis edytorski]
290. pochop (daw.) — zapał, zapęd, chęć. [przypis edytorski]
291. usty — dziś popr. forma N.lm: ustami. [przypis edytorski]
292. Safona — gr. poetka liryczna z przełomu VII i VI wieku p.n.e., autorka głównie poezji miłosnej, często sugerującej jej miłość do kobiet. [przypis edytorski]
293. kief — w oryginale: sjesta. [przypis edytorski]
294. porać się (daw.) — zmagać się. [przypis edytorski]
295. wraz (daw.) — zaraz. [przypis edytorski]
296. krócica — broń palna o krótkiej lufie, ładowana od przodu. [przypis edytorski]
297. giaur (tur.) — niewierny, nie-muzułmanin. [przypis edytorski]
298. morzem wyrzucony — dziś: wyrzucony przez morze. [przypis edytorski]
299. gaszek a. gach (daw.) — kochanek. [przypis edytorski]
300. jatagan — rodzaj broni białej o dwukrotnie wygiętym ostrzu. [przypis edytorski]
301. wiosły — dziś popr. forma N.lm: wiosłami. [przypis edytorski]
302. galliota — (ang. gallivat) niewielka, uzbrojona łódź żaglowo-wiosłowa. [przypis edytorski]
303. sznury — dziś popr. forma N.lm: sznurami. [przypis edytorski]
304. Kasandra (mit. gr.) — córka Priama; zakochany w niej Apollo dał jej dar jasnowidzenia, lecz gdy odrzuciła jego zaloty, sprawił, że nikt nie wierzył w jej wróżby. Przepowiedziała upadek Troi. [przypis edytorski]
305. Bohea — rodzaj czarnej herbaty gorszego gatunku. [przypis edytorski]
306. Flegeton (mit. gr.) — płonąca rzeka w Hadesie, krainie umarłych. [przypis edytorski]
307. najada (mit. gr.) — nimfa rzeki, źródła lub potoku. [przypis edytorski]
308. rum — tu: rumowisko. [przypis edytorski]
309. samum — gorący i gwałtowny wiatr południowy. [przypis edytorski]
310. mdły (daw.) — słaby. [przypis edytorski]
311. Laokoon (mit. gr.) — kapłan Apollina w Troi, za świętokradztwo wraz z synami zaduszony przez węże; scenę tę przedstawia słynna starożytna rzeźba Grupa Laokoona. [przypis edytorski]
312. Gladiator — tradycyjna nazwa starożytnej rzeźby Umierający Gal. [przypis edytorski]
313. snadź (daw.) — widocznie. [przypis edytorski]
314. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
315. jagody (daw. a. poet.) — policzki. [przypis edytorski]
316. burzan — zarośla z ostów i łopianów. [przypis edytorski]
317. firmament (daw.) — sklepienie niebieskie. [przypis edytorski]
318. Sigeum — Sigeion, starożytne miasto greckie w Troadzie. [przypis edytorski]
319. Hellespont — dziś Dardanele; cieśnina między Półwyspem Bałkańskim w Europie a Azją Mniejszą, która łączy Morze Egejskie z morzem Marmara. [przypis edytorski]
320. Bryant, Jacob (1715–1804) — autor książki o wojnie trojańskiej. [przypis edytorski]
321. Patrokles (mit. gr.) — towarzysz Achillesa, wychowujący się z nim od dzieciństwa, kiedy to uciekł na dwór Peleusa, chcąc się uchronić przed karą za zabicie rówieśnika w sprzeczce wynikłej podczas gry w kości; jeden z bohaterów Iliady Homera. [przypis edytorski]
322. wieńcy — dziś popr. forma N.lm: wieńcami. [przypis edytorski]
323. Ida — góra w Troadzie (dziś Anatolia). [przypis edytorski]
324. Skamander — rzeka pod Troją. [przypis edytorski]
325. snadnie (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]
326. Parys (mit. gr.) — syn Priama i Hekabe, królewicz trojański; porwał Helenę, żonę władcy Myken Menelaosa, co było bezpośrednim powodem rozpoczęcia wojny trojańskiej. [przypis edytorski]
327. trzebieniec — kastrat. [przypis edytorski]
328. corpo di Bacco — włoskie przekleństwo. [przypis edytorski]
329. fertyczny (daw.) — ruchliwy, zwinny. [przypis edytorski]
330. zecchini — cekiny, wenecka moneta. [przypis edytorski]
331. bajadera — tancerka. [przypis edytorski]
332. wcale (daw.) — całkiem. [przypis edytorski]
333. seraj — tu: harem. [przypis edytorski]
334. Nawet w tym chórze, który stroi papież — tj. w chórze kastratów. [przypis edytorski]
335. bławat (daw.) — błękitna jedwabna tkanina. [przypis edytorski]
336. firman — wydany na piśmie dekret sułtana. [przypis edytorski]
337. Janus (mit. rzym.) — bóg o dwóch twarzach. [przypis edytorski]
338. Arcades ambo — obaj Arkadyjczycy (Wergiliusz, Bukoliki, Ekloga VII). [przypis edytorski]
339. Socia doloris (łac.) — towarzyszka cierpienia. [przypis edytorski]
340. Smollet, Tobias George (1721–1771) — szkocki poeta i autor powieści przygodowych. [przypis edytorski]
341. Prior, Matthew (1664–1721) — angielski poeta i dyplomata. [przypis edytorski]
342. Fielding, Henry (1707–1754) — angielski pisarz i dramaturg, autor powieści przygodowej Tom Jones. [przypis edytorski]
343. Ariosto, Lodovico (1474–1533) — poeta włoskiego renesansu, autor eposu rycerskiego Orland szalony, a także satyr i komedii wierszem i prozą. [przypis edytorski]
344. czyli — czy z partykułą pytajną -li. [przypis edytorski]
345. ninie (daw.) — teraz. [przypis edytorski]
346. Gaston de Foix (1489–1512) — książę de Nemours, francuski dowódca wojskowy, zginął w zwycięskiej dla jego wojsk bitwie pod Rawenną. [przypis edytorski]
347. imprimatur — oficjalna zgoda kościelna na druk książki. [przypis edytorski]
348. parnaskie kreatury — muzy. [przypis edytorski]
349. I can’t get out (ang.) — nie mogę wyjść. [przypis edytorski]
350. frymarczyć (daw.) — handlować, kupczyć. [przypis edytorski]
351. seraficzny — anielski. [przypis edytorski]
352. Humboldt, Alexander (1769–1859) — niemiecki przyrodnik i podróżnik. [przypis edytorski]
353. Wilberforce, William (1759–1833) — angielski polityk, filantrop i przeciwnik niewolnictwa. [przypis edytorski]
354. bej — urzędnik turecki. [przypis edytorski]
355. wezyr — głównodowodzący armii i szef rządu w Turcji. [przypis edytorski]
356. pletnie (daw.) — baty. [przypis edytorski]
357. Osjan (mit. irl.) — OisĂn syn Fionna, legendarny wojownik i bard celtycki, bohater Ĺ›redniowiecznych podaĹ„. MiaĹ‚ być autorem tzw. PieĹ›ni Osjana, rzekomych Ĺ›redniowiecznych poematĂłw celtyckich, za ktĂłrych odkrywcÄ™ podawaĹ‚ siÄ™ szkocki poeta James Macpherson. Wydane zostaĹ‚y w jÄ™zyku angielskim w 1760 r. (Macpherson twierdziĹ‚, ĹĽe tĹ‚umaczyĹ‚ je z jÄ™zyka gaelickiego) i staĹ‚y siÄ™ bardzo popularne w caĹ‚ej Europie, wywierajÄ…c wpĹ‚yw na literaturÄ™ romantycznÄ…. Mimo raportu specjalnej komisji, ogĹ‚oszonego przez Highland Society w Edynburgu w 1805 r., a podwaĹĽajÄ…cego autentyczność pieĹ›ni, duĹĽa część elity intelektualnej Europy uwaĹĽaĹ‚a PieĹ›ni Osjana za prawdziwy zabytek dawnej poezji celtyckiej, a zarazem za dokument historyczny. [przypis edytorski]
358. Owidiusz, właśc. Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17/18 r. n.e.) — jeden z największych poetów rzymskich, twórca licznych elegii o tematyce miłosnej, Ars amatoria (Sztuka kochania) i poematu epickiego Metamorfozy (Przemiany). [przypis edytorski]
359. Petrarca, Francesco (1304–1374) — włoski poeta i latynista; w 1341 uwieńczony tzw. laurem poetyckim; zasłynął cyklem wierszy miłosnych (Śpiewnik), głównie sonetów, poświęconych madonnie Laurze, której tożsamość pozostaje nieznana. [przypis edytorski]
360. anathema — klątwa kościelna. [przypis edytorski]
361. azyjskie — dziś popr.: azjatyckie. [przypis edytorski]
362. rzeka Okeana — mowa o Bosforze. [przypis edytorski]
363. nawa (daw.) — statek. [przypis edytorski]
364. Kopuła Zofii — mowa o bazylice Hagia Sophia, zbudowanej w VI w. n.e., a w r. 1453 przekształconej na meczet. [przypis edytorski]
365. wehmiczny (z niem. Wehmut: smutek, melancholia) — melancholijny. [przypis edytorski]
366. Symplegady (mit.gr.) — dwie skały przy cieśninie Bosfor, strzegące wejścia na Morze Czarne. [przypis edytorski]
367. Euksyn — łac. Pontus Euxinus, Morze Czarne. [przypis edytorski]
368. nadzieje — dziś popr. forma D.lp: nadziei. [przypis edytorski]
369. zmóc (daw.) — pokonać. [przypis edytorski]
370. spektator — widz. [przypis edytorski]
371. karesy — pieszczoty. [przypis edytorski]
372. przy widdyńskim szturmie — w 1789. [przypis edytorski]
373. płochość — lekkomyślność, zmienność. [przypis edytorski]
374. płony — jałowy. [przypis edytorski]
375. snadnie (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]
376. Voltaire, właśc. François-Marie Arouet (1694–1778) — Francuski pisarz, filozof, historyk, publicysta doby oświecenia. Parał się wszelkimi gatunkami literackimi, od epopei (Henriada), przez tragedie sceniczne (Edyp, Mahomet, Meropa) po naukowe prace historyczne. Największą jednak poczytność zyskały jego drobne utwory, szczególnie zaś dowcipne, zawierające bezkompromisowe, trzeźwe sądy o świecie powiastki filozoficzne (Kandyd, czyli optymizm, Prostaczek) oraz utwory publicystyczne. Stał się wzorcową postacią europejskiego intelektualisty. [przypis edytorski]
377. z synem Filipa — mowa o Aleksandrze Macedońskim. [przypis edytorski]
378. Ammon — gr. imię egipskiego boga Amuna. [przypis edytorski]
379. słusza — rusycyzm; popr. forma: słucha. [przypis edytorski]
380. rzezaniec — kastrat. [przypis edytorski]
381. Lewant (z wł.) — kraje na wschodnim, azjatyckim brzegu Morza Śródziemnego. [przypis edytorski]
382. opłakanego losu Bartłomieja — św. Bartłomiej, jeden z 12 apostołów, męczennik, zginął obdarty ze skóry. [przypis edytorski]
383. Ezaw (bibl.) — syn Izaaka i Rebeki, starszy
Darmowe książki «Don Juan - George Gordon Byron (warszawska biblioteka cyfrowa TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)