Don Juan - George Gordon Byron (warszawska biblioteka cyfrowa TXT) đź“–
KrĂłtki opis ksiÄ…ĹĽki:
Don Juan — dygresyjny poemat satyryczny pisany w latach 1818–1824 i wydawany we fragmentach. Byron poniekąd odwraca w nim mit Don Juana — główny bohater poematu jest w nim częściej uwodzonym niż uwodzącym.
Kobiety, na które trafia podczas swoich podróży, to kolejno przyjaciółka matki, córka greckiego pirata, żona sułtana i nałożnice z jego haremu, dziewczynka uratowana podczas rosyjskiego oblężenia Izmaiłu, caryca Katarzyna i złośliwie sportretowane angielskie arystokratki.
Ważniejsze od warstwy fabularnej poematu są jednak rozliczne dygresje, w których Byron okazuje się bystrym obserwatorem życia społecznego, złośliwym krytykiem literackim oraz ironicznym komentatorem własnego życia.
Don Juan odegrał istotną rolę także w literaturze polskiej, przede wszystkim jako inspiracja dla Beniowskiego Juliusza Słowackiego. Warto jednak wspomnieć także utwór Ryszarda Berwińskiego z 1844 roku, zatytułowany Don Juan poznański.
Przeczytaj ksiÄ…ĹĽkÄ™
Podziel siÄ™ ksiÄ…ĹĽkÄ…:
- Autor: George Gordon Byron
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Don Juan - George Gordon Byron (warszawska biblioteka cyfrowa TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 George Gordon Byron
swoje przeznaczenie, jakim było założenie Rzymu. Dydona z rozpaczy popełniła samobójstwo na stosie. [przypis edytorski]
516. kozerna (daw.) — karta atutowa. [przypis edytorski]
517. Pall-Mall — ulica w Londynie, w dzielnicy Westminster. [przypis edytorski]
518. kędy (daw.) — gdzie. [przypis edytorski]
519. galwanizm — oddziaływanie prądu elektrycznego. [przypis edytorski]
520. Coehorn, Menno van (ok. 1641–1704) — holenderski specjalista od fortyfikacji. [przypis edytorski]
521. parapet — tu: zwieńczenie muru obronnego. [przypis edytorski]
522. pletnie (daw.) — baty. [przypis edytorski]
523. Wellington, właśc. Arthur Wellesley, 1. książę Wellington (1769–1852) — arystokrata, wojskowy i polityk, dowodził siłami brytyjskimi w bitwie pod Waterloo. [przypis edytorski]
524. Pistol — postać z dramatu Williama Shakespeare’a Henryk VI. [przypis edytorski]
525. kartauna — rodzaj działa ładowanego od przodu. [przypis edytorski]
526. Boon, Daniel (1735–1820) — dowódca, który pokonał Indian w Kentucky. [przypis edytorski]
527. opieka — dziś popr. forma 3 os.lp cz. ter.: opiekuje. [przypis edytorski]
528. wywczas (daw.) — odpoczynek. [przypis edytorski]
529. brona (daw.) — brama. [przypis edytorski]
530. baterią — dziś popr. forma B.lp: baterię. [przypis edytorski]
531. giaur (tur.) — niewierny, nie-muzułmanin. [przypis edytorski]
532. strzały — dziś popr. forma N.lm: strzałami. [przypis edytorski]
533. seraskier (tur.) — wezyr dowodzący armią. [przypis edytorski]
534. dzięgi (z ros.) — pieniądze. [przypis edytorski]
535. Włodzimierz — tj. rosyjski order św. Włodzimierza. [przypis edytorski]
536. puszka (z węg.) — armata. [przypis edytorski]
537. umią — dziś popr.: umieją. [przypis edytorski]
538. aga (tur.) — dowódca janczarów, tj. piechoty tureckiej. [przypis edytorski]
539. nargila — fajka wodna. [przypis edytorski]
540. Erynu — tj. Irlandii. [przypis edytorski]
541. moszej — zniekształcone mosques, tj. meczetów. [przypis edytorski]
542. Wellington, właśc. Arthur Wellesley, 1. książę Wellington (1769–1852) — arystokrata, wojskowy i polityk, dowodził siłami brytyjskimi w bitwie pod Waterloo. [przypis edytorski]
543. Villaintonie — gra słów od ang. villain (łotr, czarny charakter). [przypis edytorski]
544. w sprawie Marineta — sprawa roku 1818 dotyczyła nieudanej próby zamachu na Wellingtona. [przypis edytorski]
545. Cyncynnat — Lucius Quinctius Cincinnatus, rzymski patrycjusz z V w. p.n.e., sprawował urząd konsula w 480 p.n.e.; wg legendy, po upływie swej kadencji wrócił do pracy na roli. [przypis edytorski]
546. Epaminondas (ok. 420–362 p.n.e.) — strateg wojskowy i polityk z Teb w Grecji, jeden z twórców potęgi Teb; jego reformy wykorzystał macedoński król, Filip II, dzięki czemu Macedonia również stała się potęgą. [przypis edytorski]
547. larwa (daw.) — maska. [przypis edytorski]
548. cesarskiego — w oryginale mowa o Napoleonie. [przypis edytorski]
549. trzewa — dziś popr. forma M.lm: trzewia. [przypis edytorski]
550. Montaigne, Michel de (1533–1592) — francuski filozof i pisarz, prekursor eseju (Próby). [przypis edytorski]
551. przyrodzenie — dziś: przyroda, natura. [przypis edytorski]
552. Cassio — Kasjo, bohater Otella Williama Shakespeare’a. [przypis edytorski]
553. Melanchton, Filip (1497–1560) — współpracownik Marcina Lutra, profesor uniwersytetu w Wittenberdze, reformator religijny. [przypis edytorski]
554. przecz (daw.) — dlaczego. [przypis edytorski]
555. Ceres (mit. rzym.) — bogini urodzaju. [przypis edytorski]
556. Nadir Szach — Thamas Kouli Chan, (1688–1747), zdobywca Indii. [przypis edytorski]
557. podarki — dziś popr. forma N.lm: podarkami. [przypis edytorski]
558. frajlina (z niem.) — dama dworu. [przypis edytorski]
559. mdły (daw.) — słaby. [przypis edytorski]
560. borealney (z łac.) — północny. [przypis edytorski]
561. cicisbeo (z wł.) — oficjalny kochanek zamężnej kobiety. [przypis edytorski]
562. snadnie (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]
563. Parys — syn Priama i Hekabe, królewicz trojański; porwał Helenę, żonę władcy Myken Menelaosa, co było bezpośrednim powodem rozpoczęcia wojny trojańskiej. [przypis edytorski]
564. O teterrima causa (...) belli (łac.) — najwstydliwsza przyczyna wojny. [przypis edytorski]
565. Wiktoria (mit. rzym.) — bogini zwycięstwa. [przypis edytorski]
566. aliaż (daw.) — stop, mieszanka. [przypis edytorski]
567. Febus (mit. gr.) — przydomek Apolla, boga słońca. [przypis edytorski]
568. Pallas (mit. gr.) — przydomek Ateny, bogini mądrości. [przypis edytorski]
569. gach (daw., gw.) — kochanek. [przypis edytorski]
570. Klitemnestra a. Klitajmnestra (mit. gr.) — żona i zabójczyni Agamemnona, zwycięzcy spod Troi. [przypis edytorski]
571. sklep — tu: sklepienie. [przypis edytorski]
572. wcale (daw.) — całkiem. [przypis edytorski]
573. Epruweska (z fr.) — służąca testująca możliwości kochanka. [przypis edytorski]
574. Arno — rzeka we Włoszech. [przypis edytorski]
575. oszedziały — oszroniały, także: sędziwy. [przypis edytorski]
576. tuszyć (daw.) — mieć nadzieję. [przypis edytorski]
577. Southey, Robert (1774–1843) — angielski poeta okresu romantyzmu. [przypis edytorski]
578. łątka (daw.) — lalka, kukiełka. [przypis edytorski]
579. gunia — góralskie odzienie wierzchnie. [przypis edytorski]
580. Banko — bohater Makbeta Williama Shakespeare’a. [przypis edytorski]
581. ekspens — wydatek. [przypis edytorski]
582. antenat (daw.) — przodek. [przypis edytorski]
583. suchoty (daw.) — gruźlica. [przypis edytorski]
584. secundum artem (łac.) — zgodnie ze sztuką. [przypis edytorski]
585. hiatus (z łac.) — przerwa, luka. [przypis edytorski]
586. Baillie, Matthew (1761–1823) — anatom, lekarz Byrona. [przypis edytorski]
587. uti possidetis (łac.) — co posiadasz; zasada prawa międzynarodowego, wg której kończy się konflikt zbrojny z zachowaniem aktualnego stanu posiadania. [przypis edytorski]
588. emulacja — współzawodnictwo poprzez naśladownictwo. [przypis edytorski]
589. Ifigenia (mit. gr.) — córka Agamemnona i Klitajmnestry, z której złożono ofiarę za pomyślność wyprawy przeciwko Troi. [przypis edytorski]
590. Cuvier, Georges (1769–1832) — francuski zoolog, twórca paleontologii. [przypis edytorski]
591. alkalia — zasady. [przypis edytorski]
592. mantelzak — wojskowy worek na płaszcz, mocowany u siodła. [przypis edytorski]
593. fryc (daw.) — nowicjusz. [przypis edytorski]
594. Hundsfotl, Verfluchter — niemieckie obelgi. [przypis edytorski]
595. Becket, Thomas (1118–1170) — kanclerz Anglii, arcybiskup Canterbury, męczennik. [przypis edytorski]
596. el — ang. ale, gatunek piwa. [przypis edytorski]
597. surgit amari aliquid (łac.) — wznosi się coś gorzkiego (Lukrecjusz, De rerum natura). [przypis edytorski]
598. Machiavelli, Niccolo (1469–1527) — wł. dyplomata z Florencji, historyk, prawnik i pisarz okresu renesansu, autor traktatu o sprawowaniu władzy i cechach skutecznego politycznie władcy (Książę, 1513), a także maksymy „cel uświęca środki”. [przypis edytorski]
599. John Bull — tj. typowy Anglik. [przypis edytorski]
600. pani Fraj — Elizabeth Fry (1780–1845), angielska filantropka i reformatorka systemu więziennictwa. [przypis edytorski]
601. w Newgecie — tj. w więzieniu Newgate. [przypis edytorski]
602. Falstaff — żołnierz samochwał ze sztuk Williama Shakespeare’a. [przypis edytorski]
603. Berkeley, George (1685–1753) — filozof irlandzki, zwolennik empiryzmu, autor maksymy esse est percipi (łac.: być znaczy być postrzeganym). [przypis edytorski]
604. Paktol — złotonośna rzeka w Turcji. [przypis edytorski]
605. święta Hermandad — hiszpańskie bractwo poświęcone obronie np. miasta. [przypis edytorski]
606. God damn — angielskie przekleństwo. [przypis edytorski]
607. Kensington — dzielnica Londynu, znana ze swoich ogrodów. [przypis edytorski]
608. lucus (łac.) — las. [przypis edytorski]
609. niedostawać (daw.) — brakować. [przypis edytorski]
610. grog — napój alkoholowy na bazie rumu rozcieńczonego wodą, zwykle gorącą. [przypis edytorski]
611. szynion — rodzaj damskiego nakrycia głowy. [przypis edytorski]
612. Bedlam — potoczna nazwa Bethlem Royal Hospital, pierwszego szpitala psychiatrycznego. [przypis edytorski]
613. Mansion House — rezydencja Lorda Mayora Londynu. [przypis edytorski]
614. Diogenes z Synopy (413 p.n.e.–ok. 323 r. p.n.e.) — filozof grecki, cynik, znany z demonstracyjnej abnegacji. [przypis edytorski]
615. piekło — określenie na domy gry. [przypis edytorski]
616. Malthus, Thomas Robert (1766–1834) — angielski ekonomista, jako pierwszy zwrócił uwagę na zagrożenie przeludnieniem. [przypis edytorski]
617. fawor (daw.) — łaska. [przypis edytorski]
618. Eryn — Irlandia. [przypis edytorski]
619. czerń — tu: tłum. [przypis edytorski]
620. empressement (z fr.) — gorliwość, przesada. [przypis edytorski]
621. wcale (daw.) — całkiem. [przypis edytorski]
622. metier (fr.) — fach. [przypis edytorski]
623. ninie (daw.) — teraz. [przypis edytorski]
624. Coleridge, Samuel Taylor (1772–1834) — jeden z tzw. poetów jezior i prekursorów romantyzmu w literaturze angielskiej. [przypis edytorski]
625. Wordsworth, William (1770–1850) — poeta angielski, jeden z prekursorów romantyzmu, zaliczany do tzw. poetów jezior. [przypis edytorski]
626. Southey, Robert (1774–1843) — angielski poeta okresu romantyzmu. [przypis edytorski]
627. Savage Landor, Walter (1775–1864) — pisarz angielski. [przypis edytorski]
628. Keats, John (1795–1821) — jeden z ważniejszych poetów angielskiego romantyzmu, niedoceniany za życia. [przypis edytorski]
629. partykuła — tu: cząsteczka. [przypis edytorski]
630. pretorianie — straż przyboczna cesarza rzymskiego. [przypis edytorski]
631. smoku — dziś popr. forma D.lp: smoka. [przypis edytorski]
632. Nessos (mit. gr.) — centaur zabity zatrutą strzałą przez Heraklesa; przed śmiercią poradził żonie Heraklesa, Dejanirze, by podarowała mężowi tunikę nasączoną jego krwią, bo to zapewni jej wierność męża. Dejanira posłuchała rady po wielu latach; krew centaura okazała się zatruta. [przypis edytorski]
633. faeton — czterokołowy sportowy powóz. [przypis edytorski]
634. buduar (z fr.) — pokój kobiety, służący głównie do odpoczynku. [przypis edytorski]
635. spektator — widz. [przypis edytorski]
636. chybka — pomyłka. [przypis edytorski]
637. skud — złota lub srebrna moneta włoska. [przypis edytorski]
638. Gdzie Napoleon wielki? — parafraza Wielkiego testamentu François Villona, wers 357 i dalej. [przypis edytorski]
639. do kaduka — do diabła. [przypis edytorski]
640. Wigowie — angielska partia polityczna, zwolennicy monarchii konstytucyjnej a przeciwnicy absolutyzmu, funkcjonujący od XVII do XIX wieku. [przypis edytorski]
641. synekura — dobra posada niewymagająca dużo pracy (z łac. sine cura, bez troski). [przypis edytorski]
642. kongres — kongres w Weronie (1822). [przypis edytorski]
643. Carpe diem (łac.) — chwytaj dzień, przen.: używaj życia (z Horacego). [przypis edytorski]
644. furfant (daw.) — oszust. [przypis edytorski]
645. Atalanta (mit. gr.) — królewna porzucona przez ojca, który chciał mieć tylko męskich potomków; sławna łowczyni i biegaczka; niechętna małżeństwu, kandydatom na męża stawiała warunek, by ją zwyciężyli w biegach; udało się to dopiero Hippomenesowi, ponieważ Atalanta dała mu się wyprzedzić. [przypis edytorski]
646. gerylas — partyzant (w oryginale mowa o powstańcach hiszpańskich). [przypis edytorski]
647. Laffitte, Jacques (1767–1844) — dyrektor Banku Francji, polityk. [przypis edytorski]
648. mina (daw.) — kopalnia. [przypis edytorski]
649. Aurora (mit. rzym.) — bogini jutrzenki. [przypis edytorski]
650. majorat — sposób dziedziczenia własności ziemskiej polegający na przejmowaniu majątku zmarłego przez najstarszego syna lub najbliższego krewnego bądź majątek tak odziedziczony. [przypis edytorski]
651. Malthus, Thomas Robert (1766–1834) — angielski ekonomista, jako pierwszy zwrócił uwagę na zagrożenie przeludnieniem. [przypis edytorski]
652. lapsus calami (łac.) — błąd pióra. [przypis edytorski]
653.
Darmowe książki «Don Juan - George Gordon Byron (warszawska biblioteka cyfrowa TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)