Don Juan - George Gordon Byron (warszawska biblioteka cyfrowa TXT) 📖
Krótki opis książki:
Don Juan — dygresyjny poemat satyryczny pisany w latach 1818–1824 i wydawany we fragmentach. Byron poniekąd odwraca w nim mit Don Juana — główny bohater poematu jest w nim częściej uwodzonym niż uwodzącym.
Kobiety, na które trafia podczas swoich podróży, to kolejno przyjaciółka matki, córka greckiego pirata, żona sułtana i nałożnice z jego haremu, dziewczynka uratowana podczas rosyjskiego oblężenia Izmaiłu, caryca Katarzyna i złośliwie sportretowane angielskie arystokratki.
Ważniejsze od warstwy fabularnej poematu są jednak rozliczne dygresje, w których Byron okazuje się bystrym obserwatorem życia społecznego, złośliwym krytykiem literackim oraz ironicznym komentatorem własnego życia.
Don Juan odegrał istotną rolę także w literaturze polskiej, przede wszystkim jako inspiracja dla Beniowskiego Juliusza Słowackiego. Warto jednak wspomnieć także utwór Ryszarda Berwińskiego z 1844 roku, zatytułowany Don Juan poznański.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: George Gordon Byron
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Don Juan - George Gordon Byron (warszawska biblioteka cyfrowa TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 George Gordon Byron
(daw.) — zasadniczy, decydujący. [przypis edytorski]
132. Non ego hoc ferrem callida juventa Consule Planco (łac.) — nie czyniłbym tego w gorącej młodości, gdy Plancus był konsulem (końcówka tej strofy stanowi parafrazę zacytowanego fragmentu). [przypis edytorski]
133. dwoi — tu: podwaja. [przypis edytorski]
134. cetnar — ang. jednostka masy, ok. 50 kg. [przypis edytorski]
135. steczka (daw. a poet.) — ścieżka. [przypis edytorski]
136. bodiak (reg.) — oset. [przypis edytorski]
137. kaleta (daw.) — skórzany woreczek na pieniądze. [przypis edytorski]
138. dzianet — rasowy koń. [przypis edytorski]
139. mantyla — rodzaj szala z koronki. [przypis edytorski]
140. bawić (daw.) — przebywać. [przypis edytorski]
141. karabon — rodzaj pojazdu konnego. [przypis edytorski]
142. emetyk — środek prowokujący wymioty. [przypis edytorski]
143. snadź (daw.) — widocznie. [przypis edytorski]
144. grog — napój alkoholowy na bazie rumu rozcieńczonego wodą, zwykle gorącą. [przypis edytorski]
145. przygodzić się (daw.) — przydać się. [przypis edytorski]
146. widno (daw.) — widocznie. [przypis edytorski]
147. jolla — tu: niewielka łódź wiosłowa będąca na wyposażeniu statku. [przypis edytorski]
148. pinassa — mniejsza łódź będąca na wyposażeniu statku i służąca jego komunikacji z lądem. [przypis edytorski]
149. nawa (daw.) — statek. [przypis edytorski]
150. brzemię (daw.) — ciężar. [przypis edytorski]
151. wały (daw.) — fale. [przypis edytorski]
152. szkielety — dziś popr. forma N.lm: szkieletami. [przypis edytorski]
153. dożywocie — tu: zagwarantowane umową wyżywienie i opiekę do końca życia. [przypis edytorski]
154. Argo (mit. gr.) — statek Argonautów, dowodzonych przez Jazona. [przypis edytorski]
155. opona (daw.) — zasłona. [przypis edytorski]
156. bawić (daw.) — przebywać. [przypis edytorski]
157. Ugolin — por. Dante Alighieri, Boska Komedia, Piekło, Pieśń XXXIII. [przypis edytorski]
158. Feb (mit. gr.) — przydomek Apollina, boga słońca. [przypis edytorski]
159. zaparty (daw.) — zamknięty. [przypis edytorski]
160. Dziej się wola boża, Nie moja wola! — por. Łk 22, 42. [przypis edytorski]
161. sieść — dziś popr.: siąść. [przypis edytorski]
162. szparki (daw.) — szybki. [przypis edytorski]
163. Charon (mit. gr.) — sługa Hadesa-Plutona, przewoził dusze zmarłych przez podziemną rzekę Styks do krainy umarłych. Starożytni Grecy kładli swoim zmarłym na języku obol, drobną monetę, jako zapłatę dla Charona. [przypis edytorski]
164. morszczyna — woda morska. [przypis edytorski]
165. kędy (daw.) — gdzie. [przypis edytorski]
166. Hellespont — dziś Dardanele; cieśnina między Półwyspem Bałkańskim w Europie a Azją Mniejszą, która łączy Morze Egejskie z morzem Marmara. [przypis edytorski]
167. mdły (daw.) — słaby. [przypis edytorski]
168. mimo wzrost jej smukły — dziś popr.: mimo jej smukłego wzrostu. [przypis edytorski]
169. baskina — element górnej części stroju kobiecego. [przypis edytorski]
170. razem — tu: naraz, jednocześnie. [przypis edytorski]
171. wcale (daw.) — całkiem. [przypis edytorski]
172. meszty — rodzaj miękkiego obuwia. [przypis edytorski]
173. zakon — tu: prawo. [przypis edytorski]
174. usty — dziś popr. forma N.lm: ustami. [przypis edytorski]
175. gładki (daw.) — urodziwy. [przypis edytorski]
176. płomię — dziś popr.: płomień. [przypis edytorski]
177. Minotaur (mit. gr.) — potwór, człowiek z głową byka, mieszkający w Labiryncie na Krecie, zabity przez bohaterskiego Tezeusza. [przypis edytorski]
178. Pazyfae (mit. gr.) — królowa Krety, która zakochała się w świętym byku, podarowanym Minosowi przez boga mórz i oceanów Posejdona i urodziła Minotaura. [przypis edytorski]
179. raniej (daw.) — wcześniej. [przypis edytorski]
180. foliał — tu: gruba księga. [przypis edytorski]
181. Tillotson, John (1630–1694) — arcybiskup anglikański, autor dzieł teologicznych. [przypis edytorski]
182. wywczas (daw.) — odpoczynek. [przypis edytorski]
183. Bachus (mit. rzym.) — bóg wina. [przypis edytorski]
184. Ceres (mit. rzym.) — bogini urodzaju, matka Prozerpiny. Odpowiednik Demeter z mit. gr. [przypis edytorski]
185. pularda — młoda kura tuczona w określony sposób. [przypis edytorski]
186. Neptun (mit. rzym.) — bóg morza, odpowiednik gr. Posejdona, jego atrybutem był trójząb do połowu ryb. [przypis edytorski]
187. Pluto a. Pluton — bóg świata umarłych, odpowiednik Hadesa w mit. gr. [przypis edytorski]
188. Pan (mit. gr.) — bóg pasterzy, przedstawiany z koźlimi nogami i rogami; jego rzymski odpowiednik to Faun. [przypis edytorski]
189. Zeus (mit. gr.) — najważniejszy spośród bogów olimpijskich; bóg nieba i ziemi, władał piorunami. [przypis edytorski]
190. Io (mit. gr.) — nimfa, kapłanka Hery, uwiedziona przez Zeusa, następnie zamieniona w krowę. [przypis edytorski]
191. snadź (daw.) — widocznie. [przypis edytorski]
192. gwoli (komuś, czemuś) (daw.) — ze względu na (kogo, co). [przypis edytorski]
193. firmament (daw.) — sklepienie niebieskie. [przypis edytorski]
194. błędy — dziś popr. forma N.lm: błędami. [przypis edytorski]
195. Owidiusz — Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17 a. 18 r. n.e.), jeden z największych poetów rzymskich, twórca licznych elegii o tematyce miłosnej, Ars amatoria (Sztuka kochania) i poematu epickiego Metamorfozy (Przemiany). [przypis edytorski]
196. Cezar, Gajusz Juliusz (100–44 p.n.e.) — rzym. dowódca wojskowy, polityk, dyktator i pisarz; członek I triumwiratu; zdobywca Galii; odegrał kluczową rolę w wydarzeniach, które doprowadziły do upadku republiki i początku cesarstwa w państwie rzymskim. [przypis edytorski]
197. Antoni — Marek Antoniusz (83 p.n.e.–30 p.n.e.), rzymski polityk i dowódca wojskowy, stronnik i przez matkę daleki krewny Cezara, jego główny współpracownik w czasie wojny domowej z Pompejuszem. Po zabójstwie Cezara należał do II triumwiratu, który pokonał spiskowców. Pod koniec życia wdał się w wojnę domową z Oktawianem Augustem; pokonany w bitwie morskiej pod Akcjum, popełnił samobójstwo. [przypis edytorski]
198. Horacy — Quintus Horatius Flaccus (65 p.n.e.–8 p.n.e.), rzymski poeta i teoretyk literatury. [przypis edytorski]
199. Katullus — rzymski poeta z I. w. p.n.e, zaliczany do szkoły neoteryków, znany z wyrafinowanej wersyfikacji i poezji miłosnej. [przypis edytorski]
200. sawantka (daw.) — kobieta wykształcona. [przypis edytorski]
201. Safona — gr. poetka liryczna z przełomu VII i VI wieku p.n.e., autorka głównie poezji miłosnej, często sugerującej jej miłość do kobiet. [przypis edytorski]
202. Gnaeus Pompeius Magnus (106 p.n.e.–48 p.n.e) — zwany Wielkim, polityk i dowódca wojskowy, współtwórca I triumwiratu, przegrał wojnę domową z Juliuszem Cezarem. [przypis edytorski]
203. Belizariusz, Flavius Belisarius (ok. 505–565) — wódz bizantyjski z czasów cesarza Justyniana I Wielkiego, dowodził armią bizantyjską, która w 536 r. wyparła Gotów z Italii i samego Rzymu. Według legendy pod koniec życia miał zostać oślepiony i zmuszony do życia żebraczego. [przypis edytorski]
204. Epikur (341 p.n.e.–270 p.n.e.) — filozof grecki; uznawał, że człowiek winien się kierować przede wszystkim przyjemnością; podkreślał też, że niczego nie należy przyjmować na wiarę, pierwszeństwo przyznając obserwacji i logicznemu rozumowaniu na jej podstawie. [przypis edytorski]
205. Sardanapal — właśc. Asurbanipal, król Asyrii w latach 669–631 p.n.e, w kulturze europejskiej symbol zbytku i zniewieścienia, gdyż tym właśnie miały się cechować ostatnie lata jego panowania. [przypis edytorski]
206. skoro (daw.) — szybko. [przypis edytorski]
207. beau ideal (fr.) — piękny ideał. [przypis edytorski]
208. zgorzeć — spłonąć. [przypis edytorski]
209. zakon — tu: prawo. [przypis edytorski]
210. Petrarca, Francesco (1304–1374) — włoski poeta i latynista; w 1341 uwieńczony tzw. laurem poetyckim; zasłynął cyklem wierszy miłosnych (Śpiewnik), głównie sonetów, poświęconych madonnie Laurze, której tożsamość pozostaje nieznana. [przypis edytorski]
211. Milton, John (1608–1674) — poeta angielski, autor poematu Raj utracony. [przypis edytorski]
212. cechować — znaczyć rozżarzonym żelazem. [przypis edytorski]
213. wcale (daw.) — całkiem. [przypis edytorski]
214. towary bławatne — tkaniny. [przypis edytorski]
215. mdły (daw.) — słaby. [przypis edytorski]
216. Ulisses — Odyseusz, bohater poematu Homera. [przypis edytorski]
217. Hymen (mit. gr.) — bóg małżeństwa, syn Apollona. [przypis edytorski]
218. powolny (daw.) — posłuszny. [przypis edytorski]
219. nargil — fajka wodna. [przypis edytorski]
220. wraz (daw.) — zaraz. [przypis edytorski]
221. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
222. kapłon — wykastrowany kogut. [przypis edytorski]
223. srom (daw.) — wstyd. [przypis edytorski]
224. cyklop (mit. gr.) — jednooki potwór żywiący się ludzkim mięsem. [przypis edytorski]
225. podagra — choroba stawów. [przypis edytorski]
226. piaster — dolar hiszpański lub bliskowschodnia moneta. [przypis edytorski]
227. wety (daw.) — deser. [przypis edytorski]
228. patoka — tu napar (dosł.: płynny miód pszczeli). [przypis edytorski]
229. trefniś — błazen. [przypis edytorski]
230. zgoła (daw.) — całkiem. [przypis edytorski]
231. szylkretowy — wykonany z materiału pozyskanego ze skorupy żółwia. [przypis edytorski]
232. meszty — rodzaj miękkiego obuwia. [przypis edytorski]
233. pióry — dziś popr. forma N.lm: piórami. [przypis edytorski]
234. Psyche (mit. gr.) — bogini, uosobienie duszy ludzkiej, wg jednego z mitów zakochana w bogu miłości Erosie. [przypis edytorski]
235. henneh — henna. [przypis edytorski]
236. Próżna robota Malować lilię, uzłocić blask złota — cytat ze sztuki Williama Shakespeare’a Życie i śmierć króla Jana. [przypis edytorski]
237. pukiel — lok. [przypis edytorski]
238. miesiąc — księżyc. [przypis edytorski]
239. bajadera — tancerka. [przypis edytorski]
240. Crashaw, Richard (1612–1649) — angielski poeta metafizyczny. [przypis edytorski]
241. irritabilis vates (łac.) — drażliwy poeta. [przypis edytorski]
242. Ça ira (fr.) — Powiedzie się; tytuł i refren popularnej pieśni z czasów Rewolucji Francuskiej. [przypis edytorski]
243. Pindar — ur. między 522 a 518 p.n.e., zm. między 443 a 438, poeta grecki, napisał wiele pieśni na cześć zwycięzców Olimpiad. [przypis edytorski]
244. in quarto — określenie formatu książki. [przypis edytorski]
245. Goethe, Johann Wolfgang von (1749–1832) — niemiecki poeta okresu „burzy i naporu”, przedstawiciel klasycyzmu weimarskiego, twórca nowego typu romantycznego bohatera. Dzieła: Cierpienia młodego Wertera (1774), Król olch (1782), Herman i Dorota (1798), Faust (cz. I 1808, cz. II 1831), Powinowactwo z wyboru (1809). [przypis edytorski]
246. Madame de Staël, właśc. Anne-Louise Germaine Necker (1766–1817) — francuska publicystka i powieściopisarka. [przypis edytorski]
247. trecentisti — poeci XIV wieku. [przypis edytorski]
248. ostrów (daw.) — wyspa. [przypis edytorski]
249. bitwa pod Maratonem — stoczona w 490 p.n.e.; Ateńczycy pod dowództwem Miltiadesa rozbili w niej perską armię inwazyjną. [przypis edytorski]
250. bitwa pod Salaminą — stoczona w 480 p.n.e.; sprzymierzona flota grecka pokonała wówczas inwazyjną flotę perską, wykorzystując fakt, że wąska cieśnina między wyspą Salaminą a lądem stałym uniemożliwia Persom rozwinięcie szyku. [przypis edytorski]
251. maż — „ma” z partykułą pytajną -ż. [przypis edytorski]
252. płonić się (daw.) — rumienić się. [przypis edytorski]
253. bitwa pod Termopilami — stoczona w r. 480 p.n.e; wojska greckie przegrały, broniąc wąwozu zamykającego drogę do Aten; w ostatniej fazie bitwy Persom opierało się jedynie 300 Spartan. [przypis edytorski]
254. Bachus (mit. rzym.) — bóg wina. [przypis edytorski]
255. wam gwoli (daw.) — dla was, ze względu na was. [przypis edytorski]
256. Kadmos (mit. gr.) — założyciel Teb. [przypis edytorski]
257. Anakreont (570 p.n.e.–ok. 485 p.n.e.) — grecki poeta znany z krótkich utworów miłosnych. [przypis edytorski]
258. Polikrates — tyran
Darmowe książki «Don Juan - George Gordon Byron (warszawska biblioteka cyfrowa TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)