Don Juan - George Gordon Byron (warszawska biblioteka cyfrowa TXT) đź“–
KrĂłtki opis ksiÄ…ĹĽki:
Don Juan — dygresyjny poemat satyryczny pisany w latach 1818–1824 i wydawany we fragmentach. Byron poniekąd odwraca w nim mit Don Juana — główny bohater poematu jest w nim częściej uwodzonym niż uwodzącym.
Kobiety, na które trafia podczas swoich podróży, to kolejno przyjaciółka matki, córka greckiego pirata, żona sułtana i nałożnice z jego haremu, dziewczynka uratowana podczas rosyjskiego oblężenia Izmaiłu, caryca Katarzyna i złośliwie sportretowane angielskie arystokratki.
Ważniejsze od warstwy fabularnej poematu są jednak rozliczne dygresje, w których Byron okazuje się bystrym obserwatorem życia społecznego, złośliwym krytykiem literackim oraz ironicznym komentatorem własnego życia.
Don Juan odegrał istotną rolę także w literaturze polskiej, przede wszystkim jako inspiracja dla Beniowskiego Juliusza Słowackiego. Warto jednak wspomnieć także utwór Ryszarda Berwińskiego z 1844 roku, zatytułowany Don Juan poznański.
Przeczytaj ksiÄ…ĹĽkÄ™
Podziel siÄ™ ksiÄ…ĹĽkÄ…:
- Autor: George Gordon Byron
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Don Juan - George Gordon Byron (warszawska biblioteka cyfrowa TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 George Gordon Byron
class="foreign-word">dzięgi (z ros.) — pieniądze. [przypis edytorski]
654. Plutarch (I–II w. n.e.) — grecki biograf, filozof, orator; znany z Od Augusta do Witeliusza, zbioru czterdziestu sześciu żywotów sławnych Greków i Rzymian. [przypis edytorski]
655. przecz (daw.) — dlaczego. [przypis edytorski]
656. paulo majora (łac.) — rzeczy nieco bardziej wzniosłe. [przypis edytorski]
657. umizgać się (daw.) — zalecać się. [przypis edytorski]
658. Balaam (bibl.) — postać biblijna, prorok z Mezopotamii (Lb 22–23), do którego przemówiła oślica. [przypis edytorski]
659. płochość — lekkomyślność. [przypis edytorski]
660. shocking (ang.) — szokujące. [przypis edytorski]
661. Hallam, Henry (1778–1859), autor wydanej w 1818 książki o średniowieczu. [przypis edytorski]
662. Tantae-ne — por. Wergiliusz, Eneida, Tantaene animis caelestibus irae? (czy bogowie mogą się tak gniewać?). [przypis edytorski]
663. naśledni (daw.) — następny. [przypis edytorski]
664. dowcip (daw.) — rozum. [przypis edytorski]
665. prynuka (z ukr.) — zachęta. [przypis edytorski]
666. westalka — rzymska kapłanka Westy, zobowiązana pozostać dziewicą przez czas sprawowania tej funkcji. [przypis edytorski]
667. zastanowić — tu: zatrzymać. [przypis edytorski]
668. gazem — tu: latarnią gazową. [przypis edytorski]
669. bos piger (łac.) — leniwy wół. [przypis edytorski]
670. dictum (łac.) — powiedzenie. [przypis edytorski]
671. Auzonia (poet.) — Włochy. [przypis edytorski]
672. blasé (fr.) — zblazowany. [przypis edytorski]
673. ninie (daw.) — teraz. [przypis edytorski]
674. Johnson, Samuel (1709–1784) — angielski pisarz i krytyk. [przypis edytorski]
675. karta — tu: mapa. [przypis edytorski]
676. czyli — czy z partykułą -li. [przypis edytorski]
677. Nihil admirari (łac.) — niczemu się nie dziwić a. niczym się nie zachwycać. [przypis edytorski]
678. wyskok (przest.) — spirytus. [przypis edytorski]
679. Parry, Sir William Edward (1790–1855) — brytyjski eksplorator Arktyki. [przypis edytorski]
680. fryc (daw.) — nowicjusz. [przypis edytorski]
681. fuimus (łac.) — byliśmy. [przypis edytorski]
682. kocz — rodzaj resorowanego pojazdu konnego. [przypis edytorski]
683. dwaj Arcades — dwaj Arkadyjczycy, por. Wergiliusz, Bukoliki, Ekloga VII. [przypis edytorski]
684. Cosi viaggino I ricchi (wł.) — więc podróżują bogaci. [przypis edytorski]
685. fait divers (fr.) — rozmaitości. [przypis edytorski]
686. Credo (łac.) — wierzę (pierwsze słowo modlitwy Wyznanie wiary). [przypis edytorski]
687. Pope, Alexander (1688–1744) — czołowy poeta angielskiego Oświecenia. [przypis edytorski]
688. vide (łac.) — zobacz. [przypis edytorski]
689. Caractacus — wódz brytyjskiego plemienia Katuwelaunów w I w. n.e., który przez 10 lat opierał się Rzymianom, pokonany i ułaskawiony przez cesarza Klaudiusza. [przypis edytorski]
690. mdły (daw.) — słaby. [przypis edytorski]
691. Memnony — posągi faraona Amenhotepa III; jeden z nich o wschodzie słońca pod wpływem ciepła wydawał dźwięki. [przypis edytorski]
692. robron — rodzaj sukni z trenem. [przypis edytorski]
693. Lely, Peter (1618–1680) — angielski malarz holenderskiego pochodzenia. [przypis edytorski]
694. Habeas Corpus (łac.) — dosł. abyś miał ciało; formalny protest przeciw aresztowaniu lub zatrzymaniu, którego zasadność musi zostać potem oceniona przez sąd. [przypis edytorski]
695. Komnata gwiaździsta — izba gwiaździsta, trybunał angielski wydzielony z rady królewskiej. [przypis edytorski]
696. kseres — sherry, rodzaj mocnego wina. [przypis edytorski]
697. wieńcy — dziś popr. forma N.lm: wieńcami. [przypis edytorski]
698. wilegiatura (daw.) — dłuższy, wypoczynkowy pobyt na wsi. [przypis edytorski]
699. Omne tulit punctum, quae miscuit utile dulci — zdobędzie wszystkie punkty ten, kto miesza użyteczne ze słodkim (Horacy, Ars Poetica, wers 343). [przypis edytorski]
700. el — ale, gatunek piwa. [przypis edytorski]
701. Wigowie — angielska partia polityczna, zwolennicy monarchii konstytucyjnej a przeciwnicy absolutyzmu, funkcjonujący od XVII do XIX wieku. [przypis edytorski]
702. „Punch” — satyryczne czasopismo angielskie. [przypis edytorski]
703. Marcus Tullius Cicero (106 p.n.e.–43 p.n.e.) — polityk i mówca rzymski, autor dzieł filozoficznych i przynależnych do teorii retoryki. Zasłynął wykryciem i zniszczeniem spisku Katyliny, przeciwnik Marka Antoniusza, umieszczony przez niego na listach proskrypcyjnych i zabity. [przypis edytorski]
704. arlekin (wł.) — postać sprytnego i zakochanego sługi z commedia dell’arte z końca XVII wieku. [przypis edytorski]
705. bądź ty Boozem, ja Rutą — aluzja do biblijnej Księgi Ruth; Ruth poślubiła Booza, z którego pola zbierała kłosy jęczmienia, by się wyżywić. [przypis edytorski]
706. Kitket, rozmowny mędrzec, humorysta — być może Richard Sharp (1759–1835). [przypis edytorski]
707. szmermel (daw.) — raca, fajerwerk. [przypis edytorski]
708. gêné (fr.) — skrępowany. [przypis edytorski]
709. Dolon (mit. gr.) — wojownik trojański, który wyruszył szpiegować Greków, schwytany i zabity przez Odyseusza. [przypis edytorski]
710. Saturn (mit. rzym.) — bóg rolnictwa, zasiewów i czasu, syn Urana, daw. władca bogów obalony przez swego syna Jowisza; odpowiednik gr. Kronosa. według jednego z mitów pożarł swoje dzieci, by nie przejęły władzy. [przypis edytorski]
711. przecz (daw.) — dlaczego. [przypis edytorski]
712. słusza — dziś popr. forma 3 os.lp. cz.ter: słucha. [przypis edytorski]
713. ci-devant jeunes hommes (fr.) — ci młodzi ludzie tutaj. [przypis edytorski]
714. subretka (z fr. soubrette) — postać sprytnej pokojówki. [przypis edytorski]
715. Haud ignara loquor (łac.) — nie mówię o rzeczach nieznanych. [przypis edytorski]
716. pars parva fui (łac.) — byłem małą częścią. [przypis edytorski]
717. Odi profanum (łac.) — nienawidzę nieoświeconego... (początek pieśni III, 1 Horacego: Odi profanum vulgus et arceo: nienawidzę niekulturalnego tłumu i trzymam się od niego z daleka). [przypis edytorski]
718. Parry, Sir William Edward (1790–1855) — brytyjski eksplorator Arktyki. [przypis edytorski]
719. Jazon (mit. gr.) — heros z Tesalii, przywódca wyprawy po złote runo. [przypis edytorski]
720. czyli — czy z partykułą -li. [przypis edytorski]
721. sirocco — suchy i gorący wiatr południowy lub południowo-wschodni wiejący na ziemie włoskie znad wybrzeży afrykańskich. [przypis edytorski]
722. prawy (daw.) — prawdziwy. [przypis edytorski]
723. faux pas (z fr.) — nietakt. [przypis edytorski]
724. fox-hunt (ang.) — polowanie na lisa. [przypis edytorski]
725. Mykita (reg.) — lis. [przypis edytorski]
726. farba — tu: barwa, kolor. [przypis edytorski]
727. Kupidyn (mit. rzym.) — błg miłości, przedstawiany jako dziecko z łukiem i strzałami. [przypis edytorski]
728. Dyjana (mit. rzym.) — dziewicza bogini łowów, odpowiednik gr. Artemidy, mającej świątynię w Efezie. [przypis edytorski]
729. Job a. Hiob — postać występująca w Księdze Hioba; pochodził z kraju Us. Bóg i szatan założyli się o jego wiarę, konsekwencją zakładu było zesłanie na Hioba trądu, śmierć jego rodziny i pozbawienie go bogactwa (Hi 1,14–22; Hi 2,7). Hiob, mimo namów przyjaciół, nie zwątpił w Boga za co został nagrodzony późniejszym zdrowiem, nowymi dziećmi i ponownym bogactwem (Hi 42,10–17). [przypis edytorski]
730. chamsin — gwałtowny, gorący i suchy wiatr pustynny wiejący w północnej Afryce i na Półwyspie Arabskim, pojawiający się najczęściej od kwietnia do czerwca. Porywy chamsinu wywołują burze piaskowe i pyłowe. [przypis edytorski]
731. Oxenstiern, Axel (1583–1654) — polityk szwedzki. [przypis edytorski]
732. aksjom — dziś: aksjomat, tj. zasada. [przypis edytorski]
733. Liwiusz — Titus Livius (59 p.n.e.–17 n.e.), historyk rzymski. [przypis edytorski]
734. Je ne sais quoi (fr.) — nie wiem co; nieokreślona jakość a. zaleta. [przypis edytorski]
735. Menelaos (mit. gr.) — syn Atreusa, król Sparty; jego żona Helena została porwana przez Parysa, co doprowadziło do wojny trojańskiej. [przypis edytorski]
736. Tejrezjasz (mit. gr.) — wróżbita, który część życia przeżył jako kobieta. [przypis edytorski]
737. Voilà la Pervenche (fr.) — oto barwinek. [przypis edytorski]
738. Rousseau, Jean Jacques (1712–1778) — francuski pisarz oraz filozof; postulował powrót do natury, odrzucał zdobycze cywilizacji, w tym pojęcie własności prywatnej; swój model człowieka idealnego, dobrego, wychowywanego w naturze przedstawił w dziele z 1762: Emil, czyli o wychowaniu. [przypis edytorski]
739. Medea (mit. gr.) — żona Jazona, morderczyni rywalki i własnych synów. [przypis edytorski]
740. Beatus ille qui procul negotiis — Szczęśliwy ten, kto z dala od zajęć (Horacy). [przypis edytorski]
741. Noscitur a sociis (łac.) — znany dzięki towarzyszom (poprzez przyjaciół). [przypis edytorski]
742. Wilberforce, William (1759–1833) — angielski polityk, filantrop i przeciwnik niewolnictwa. [przypis edytorski]
743. w kluby (daw.) — w dyby. [przypis edytorski]
744. Bedlam — potoczna nazwa Bethlem Royal Hospital, pierwszego szpitala psychiatrycznego. [przypis edytorski]
745. karambol — odmiana bilarda. [przypis edytorski]
746. udany — tu: udawany. [przypis edytorski]
747. larwa (daw.) — maska. [przypis edytorski]
748. wyskok (daw.) — spirytus. [przypis edytorski]
749. Alcybiades (450–404 p.n.e.) — wódz i polityk ateński, w młodości uczeń Sokratesa, jako strateg odegrał dużą rolę w ostatnich 15 latach wojny peloponeskiej; znany z wystawnego życia. [przypis edytorski]
750. dandys — elegant. [przypis edytorski]
751. Locke, John (1632–1704) — ang. filozof, polityk i ekonomista; rozwinął empirystyczną teorię poznania, stworzył nowożytną teorię tolerancji i państwa konstytucyjnego. [przypis edytorski]
752. Bacon, Roger (ok. 1214–1292) — ang. filozof i naukowiec, franciszkanin, jeden z pierwszych w nauce europejskiej zwolenników empiryzmu. [przypis edytorski]
753. improvisatore (wł.) — improwizator. [przypis edytorski]
754. Omnia vult belle Matho dicere — dic aliquando Et bene, dic neutrum, dic alicuando male (łac.) — Matho chce wszystko powiedzieć pięknie. Powiedz dobrze, powiedz zwyczajnie, czasem powiedz źle. [przypis edytorski]
755. faeton — czterokołowy sportowy powóz. [przypis edytorski]
756. laissez-aller (fr.) — pozwólcie iść. [przypis edytorski]
757. Stagiryta — przydomek Arystotelesa (384 p.n.e.–322 p.n.e.), filozofa greckiego, tu pojawiającego się jako autor Poetyki. [przypis edytorski]
758. birbant — alkoholik. [przypis edytorski]
759. Harmonia — osada w Ameryce stworzona przez emigrantów z Wirtembergii. [przypis edytorski]
760. Malthus, Thomas Robert (1766–1834) — angielski ekonomista, jako pierwszy zwrócił uwagę na zagrożenie przeludnieniem. [przypis edytorski]
761. Hans Holbein Młodszy (1498–1543) — wybitny malarz niemiecki. [przypis edytorski]
762. truna — dziś popr. forma M.lp: trumna. [przypis edytorski]
763. zmóc (daw.) — pokonać. [przypis edytorski]
764. Cezar, Gajusz Juliusz (100–44 p.n.e.) — rzym. dowódca wojskowy, polityk, dyktator i pisarz; członek I triumwiratu; zdobywca Galii; odegrał kluczową rolę w wydarzeniach, które doprowadziły do upadku republiki i początku cesarstwa w państwie rzymskim. [przypis edytorski]
765. niepodobna (daw.) — nieprawdopodobne, niemożliwe. [przypis edytorski]
766. Scott,Walter (1771–1832) — szkocki autor powieści historycznych (m.in. Ivanhoe, Rob Roy) i poeta, bardzo popularny w swojej epoce. [przypis edytorski]
767. à la bonne femme (fr.) — wykonana tak, by przypominała dobrą kobietę. [przypis edytorski]
768. jest bonne vivante (z fr.) — umie cieszyć się życiem. [przypis edytorski]
769. Lukullus, Lucius Licinius (118 p.n.e.–56 p.n.e.) — polityk rzymski, znany także z wystawnych uczt. [przypis edytorski]
770. Diogenes z Synopy (413 p.n.e.–ok. 323 r. p.n.e.) — filozof grecki, cynik, znany z demonstracyjnej abnegacji. [przypis edytorski]
771. sine qua non (łac.) — (warunek) bez którego nie. [przypis edytorski]
772. sunduk (z ros.) — skrzynia. [przypis edytorski]
773. Hekla — gorące źródło w Islandii. [przypis edytorski]
774. rozhowor (rus.) — rozmowa. [przypis edytorski]
775. filozof z Malmsbury — Thomas Hobbes. [przypis edytorski]
776. ptak (...) palladowy — sowa, ptak Ateny, gr. bogini mądrości.
Darmowe książki «Don Juan - George Gordon Byron (warszawska biblioteka cyfrowa TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)