Don Juan - George Gordon Byron (warszawska biblioteka cyfrowa TXT) đź“–
KrĂłtki opis ksiÄ…ĹĽki:
Don Juan — dygresyjny poemat satyryczny pisany w latach 1818–1824 i wydawany we fragmentach. Byron poniekąd odwraca w nim mit Don Juana — główny bohater poematu jest w nim częściej uwodzonym niż uwodzącym.
Kobiety, na które trafia podczas swoich podróży, to kolejno przyjaciółka matki, córka greckiego pirata, żona sułtana i nałożnice z jego haremu, dziewczynka uratowana podczas rosyjskiego oblężenia Izmaiłu, caryca Katarzyna i złośliwie sportretowane angielskie arystokratki.
Ważniejsze od warstwy fabularnej poematu są jednak rozliczne dygresje, w których Byron okazuje się bystrym obserwatorem życia społecznego, złośliwym krytykiem literackim oraz ironicznym komentatorem własnego życia.
Don Juan odegrał istotną rolę także w literaturze polskiej, przede wszystkim jako inspiracja dla Beniowskiego Juliusza Słowackiego. Warto jednak wspomnieć także utwór Ryszarda Berwińskiego z 1844 roku, zatytułowany Don Juan poznański.
- Autor: George Gordon Byron
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Don Juan - George Gordon Byron (warszawska biblioteka cyfrowa TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 George Gordon Byron
brat bliźniak Jakuba, który podstępem pozbawił go praw przynależnych pierworodnemu. [przypis edytorski]
384. maitre d’hótel (fr.) — szef obsługi hotelu bądź restauracji. [przypis edytorski]
385. munsztuk (daw.) — ustnik fajki. [przypis edytorski]
386. Nimrod (bibl.) — legendarny władca Mezopotamii, zapalony myśliwy. [przypis edytorski]
387. Nebukadnezar — Nabuchodonozor, imię królów babilońskich; wg biblijnej Księgi Daniela król tego imienia w ramach kary za bluźnierstwo zaczął jeść trawę jak wół. [przypis edytorski]
388. Tysbe i Piram — Piram i Tysbe to historia o nieszczęśliwej miłości, znana z Metamorfoz Owidiusza. Kochankowie pochodzili z dwóch rywalizujących ze sobą rodów, a rozmawiali ze sobą poprzez szparę w murze. W drodze na umówione spotkanie wskutek nieszczęśliwego zbiegu okoliczności oboje zaczęli myśleć, że drugie zostało zabite przez lwa. Każde z rozpaczy popełniło samobójstwo. [przypis edytorski]
389. Semiramida — legendarna królowa babilońska, wg niektórych podań półbogini i założycielka imperium babilońskiego. Jej imieniem nazwano babilońskie wiszące ogrody, stworzone na rozkaz króla Nabuchodonozora II (604–562 p.n.e.) i uznane za jeden z siedmiu cudów starożytnego świata. Być może pierwowzór legendy o Semiramidzie stanowi postać królowej asyryjskiej Sammu-ramat, żyjącej w IX w. p.n.e. [przypis edytorski]
390. kacerz — heretyk. [przypis edytorski]
391. pomimo wyniki — dziś popr.: pomimo wyników. [przypis edytorski]
392. Badań IMĆ Richa — aluzja do książki Memoir on the Ruins of Babylon, by Claudius James Rich, Esq., Resident for the Honourable East India Company at the Court of the Pasha of Bagdad, 1815. [przypis edytorski]
393. Horacy, właśc. Quintus Horatius Flaccus (65–8 p.n.e.) — rzymski poeta i teoretyk literatury. [przypis edytorski]
394. Sepulchri immemor struis domos (łac.) — budujesz domy na zapomnianym grobie. [przypis edytorski]
395. sieść — dziś popr.: siąść. [przypis edytorski]
396. kędy (daw.) — gdzie. [przypis edytorski]
397. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
398. prawy (daw.) — prawdziwy. [przypis edytorski]
399. kosa (daw.) — warkocz. [przypis edytorski]
400. wcale (daw.) — całkiem. [przypis edytorski]
401. Dla buntowniczych paszów sznur z jedwabi — uduszenie jedwabnym sznurem było standardową formą egzekucji wysokich tureckich urzędników. [przypis edytorski]
402. blaski — dziś popr. forma N.lm: blaskami. [przypis edytorski]
403. ikony — dziś popr. forma N.lm: ikonami. [przypis edytorski]
404. kruża (daw. a poet.) — czara. [przypis edytorski]
405. Ninon De l’Enclos (1620–1705) — słynna paryska kurtyzana. [przypis edytorski]
406. Diana (mit. rzym.) — dziewicza bogini łowów. [przypis edytorski]
407. nil admirari (łac.) — „niczemu nie należy się dziwić” a. „nic nie podziwiać”. [przypis edytorski]
408. Pope, Alexander (1688–1744) — czołowy poeta angielskiego Oświecenia. [przypis edytorski]
409. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
410. niewczesny (daw.) — pojawiający się w niewłaściwym czasie. [przypis edytorski]
411. zażec (daw.) — zapalić. [przypis edytorski]
412. poziomy — tu: niski, zwyczajny. [przypis edytorski]
413. ustawny (daw.) — ustawiczny, ciągły. [przypis edytorski]
414. przecz (daw.) — dlaczego. [przypis edytorski]
415. cieszyć — tu: pocieszać. [przypis edytorski]
416. giaur (tur.) — niewierny, nie-muzułmanin. [przypis edytorski]
417. na stronę — na bok. [przypis edytorski]
418. wraz (daw.) — zaraz. [przypis edytorski]
419. snadnie (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]
420. łacno (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]
421. kwapić się (daw.) — spieszyć się. [przypis edytorski]
422. Putyfarowa żona — żona Putyfara, wysokiego dostojnika egipskiego, próbowała uwieść Józefa, gdy ten przebywał w niewoli (zob. Rdz 39,6–9). [przypis edytorski]
423. Fedra (mit. gr.) — córka Minosa, żona Tezeusza; zakochała się w swym pasierbie Hippolicie; odepchnięta przez niego powiesiła się, w pożegnalnym liście oskarżając Hippolita o zakusy na jej cześć. Tezeusz uprosił wówczas Posejdona o śmierć Hippolita. [przypis edytorski]
424. wały (daw.) — fale. [przypis edytorski]
425. Miała chęć tylko jak Lear: „zabić, zabić” — William Shakespeare, Król Lear, akt IV, sc. 6. [przypis edytorski]
426. ekskuza — wymówka. [przypis edytorski]
427. Robert Stewart, wicehrabia Castlereagh (1769–1822) — brytyjski polityk,który uczestniczył w kongresie wiedeńskim. [przypis edytorski]
428. wywczas (daw.) — wypoczynek. [przypis edytorski]
429. hazard — tu: niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]
430. bakenbardy — bokobrody. [przypis edytorski]
431. odaliska — biała niewolnica w haremie sułtana. [przypis edytorski]
432. pleskać (daw.) — klaskać. [przypis edytorski]
433. Są w losach mężczyzn... — zob. William Shakespeare, Juliusz Cezar, akt IV, sc. 3. [przypis edytorski]
434. Böhme, Jakob (1575–1624) — niemiecki mistyk i filozof religii. [przypis edytorski]
435. Manes a. Mani (216–276) — twórca manicheizmu, systemu religijnego powstałego w III w. n.e. [przypis edytorski]
436. Marek Antoniusz (83 p.n.e.–30 p.n.e.) — rzymski polityk i dowódca wojskowy, stronnik i przez matkę daleki krewny Cezara, jego główny współpracownik w czasie wojny domowej z Pompejuszem. Po zabójstwie Cezara należał do II triumwiratu, który pokonał spiskowców. Pod koniec życia wdał się w wojnę domową z Oktawianem Augustem; pokonany w bitwie morskiej pod Akcjum, popełnił samobójstwo. [przypis edytorski]
437. Egipcjanka — mowa o Kleopatrze. [przypis edytorski]
438. Gaius Iulius Caesar (100 p.n.e.–44 p.n.e.) — rzymski dowódca wojskowy, polityk i dyktator, zapewnił sobie także miejsce w historii literatury opisami prowadzonych przez siebie wojen (De bello Gallico i De bello civile). Władzę nad Rzymem przejął po zawiązaniu I triumwiratu z Gnejuszem Pompejuszem i Markiem Licyniuszem Krassusem, oraz późniejszej wojnie domowej, w której pokonał Pompejusza. Został obwołany dyktatorem w toku 49 p.n.e. [przypis edytorski]
439. do rachunkowości sprytu — por. Wiliam Shakespeare, Otello, akt I sc. 1. [przypis edytorski]
440. Medio tu tutissimus ibis (łac.) — idź najbezpieczniej: środkiem. [przypis edytorski]
441. odżenąć (daw.) — odegnać. [przypis edytorski]
442. Atanazy Wielki (ok. 295–373) — teolog, kaznodzieja, biskup Aleksandrii. [przypis edytorski]
443. czyli — czy z partykułą -li. [przypis edytorski]
444. tyran ów — mowa o Kaliguli. [przypis edytorski]
445. Briareus (mit. gr.) — sturęki olbrzym, syn Uranosa i Gai. [przypis edytorski]
446. odaliska — biała niewolnica w haremie sułtana. [przypis edytorski]
447. Kantemir, Demetrius (ros. Дмитрий Кантемир, 1673–1723) — hospodar mołdawski, autor dzieła Wzrost i upadek imperium ottomańskiego. [przypis edytorski]
448. baron de Tott — autor pamiętników z Turcji. [przypis edytorski]
449. Afrodyta (mit. gr.) — bogini miłości. [przypis edytorski]
450. Pigmalion (mit. gr.) — król Cypru, rzeźbiarz; ożenił się z ożywionym przez Afrodytę posągiem Galatei. [przypis edytorski]
451. gwebr (pers.) — członek sekty czcicieli ognia. [przypis edytorski]
452. gotowalnia (daw.) — toaletka. [przypis edytorski]
453. Lucus a non lucendo (łac.) — las od [tego że] nie lśni (przykład fałszywej etymologii). [przypis edytorski]
454. konterfekt (daw.) — portret, podobizna. [przypis edytorski]
455. na stronę (daw.) — na bok. [przypis edytorski]
456. reduta (daw.) — bal maskowy. [przypis edytorski]
457. burnus — długie arabskie okrycie wierzchnie. [przypis edytorski]
458. cyprysa — dziś popr. forma D.lp: cyprysu. [przypis edytorski]
459. nieruchomie — dziś popr.: nieruchomo. [przypis edytorski]
460. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
461. Marcus Iunius Brutus (85 p.n.e.–42 p.n.e.) — rzymski polityk, posiadający staranne wykształcenie. Popierał Pompejusza przeciw Cezarowi, przeszedł na stronę tego ostatniego, a w końcu uczestniczył w spisku na życie Cezara. [przypis edytorski]
462. nocy — dziś popr. forma B.lm: noce. [przypis edytorski]
463. Dywan — przyboczna rada sułtana. [przypis edytorski]
464. Ekateryna — Katarzyna II Wielka (1729–1796), caryca Rosji od 1762. [przypis edytorski]
465. Tymon — tytułowy bohater sztuki Tymon Ateńczyk Williama Shakespeare’a. [przypis edytorski]
466. karbunkuł (daw.) — rubin a. granat. [przypis edytorski]
467. Pytia — kapłanka Apollina w wyroczni delfijskiej. [przypis edytorski]
468. fryc (daw.) — nowicjusz. [przypis edytorski]
469. Gaius Sallustius Crispus (86–34 p.n.e.) — historyk i polityk rzymski. [przypis edytorski]
470. mikita (reg.) — lis; tu: spryciarz. [przypis edytorski]
471. snadnie (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]
472. gusty — dziś popr. forma N.lm: gustami. [przypis edytorski]
473. czyli — czy z partykułą -li. [przypis edytorski]
474. Lewant (z wł.) — kraje na wschodnim, azjatyckim brzegu Morza Śródziemnego. [przypis edytorski]
475. mimo (daw.) — obok. [przypis edytorski]
476. mdły (daw.) — słaby. [przypis edytorski]
477. Suwarów — Aleksandr Wasiljewicz Suworow (1729–1800), rosyjski dowódca wojskowy. [przypis edytorski]
478. perpendykularnie — pionowo. [przypis edytorski]
479. paść (daw.) — pułapka. [przypis edytorski]
480. tołumbas — rodzaj bębna. [przypis edytorski]
481. Ajaks — bohater Iliady Homera. [przypis edytorski]
482. John Bull — tj. typowy Anglik. [przypis edytorski]
483. giser — rzemieślnik odlewający przedmioty z metalu (tu: działa). [przypis edytorski]
484. siła (daw.) — wiele. [przypis edytorski]
485. wysieść — dziś popr.: wysiąść. [przypis edytorski]
486. Potemkin, Grigorij Aleksandrowicz (1736–1791) — feldmarszałek armii carskiej. [przypis edytorski]
487. fiat (łac.) — niech się stanie. [przypis edytorski]
488. Ceres (mit. rzym.) — bogini urodzaju. [przypis edytorski]
489. kusy (daw.) — krótki. [przypis edytorski]
490. rubaszka — rosyjska koszula męska, przewiązywana sznurem i nie wpuszczana w spodnie. [przypis edytorski]
491. mużyk (ros.) — chłop. [przypis edytorski]
492. Momus (mit. gr.) — bóg satyry, sarkazmu i krytyki. [przypis edytorski]
493. żmudzić (daw.) — zwlekać, marnować czas. [przypis edytorski]
494. malczyk (z ros.) — chłopak. [przypis edytorski]
495. rozhowor (z ros.) — rozmowa. [przypis edytorski]
496. Da, da, zabyłem (z ros.) — tak, tak, zapomniałem. [przypis edytorski]
497. rejment — regiment. [przypis edytorski]
498. siejczas (z ros.) — teraz. [przypis edytorski]
499. wot krasnyj maładiec (z ros.) — oto piękny zuch. [przypis edytorski]
500. słuszaju (z ros.) — słyszę. [przypis edytorski]
501. wcale (daw.) — całkiem. [przypis edytorski]
502. bisior — drogocenna, delikatna tkanina używana przez władców i dostojników. [przypis edytorski]
503. lubo (daw.) — chociaż. [przypis edytorski]
504. Hektor — syn Priama i Hekaby, króla Troi, brat Parysa i Helena, bohater Iliady Homera. [przypis edytorski]
505. Febus (mit. gr.) — przydomek Apolla, boga słońca. [przypis edytorski]
506. okopy — dziś popr. forma N.lm: okopami. [przypis edytorski]
507. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
508. Wordly, właśc. William Wordsworth (1770–1850) — poeta angielski, jeden z prekursorów romantyzmu, zaliczany do tzw. poetów jezior. [przypis edytorski]
509. cyferblecie — dziś popr. forma Msc.lp: cyferblacie. [przypis edytorski]
510. zegaru — dziś popr. forma D.lp: zegara. [przypis edytorski]
511. czyn (ros.) — ranga, szczególnie ranga urzędnicza. [przypis edytorski]
512. płochy (daw.) — lekkomyślny a. zmienny. [przypis edytorski]
513. Molwitz — Małujowice, miejsce bitwy z 10 kwietnia 1741 r. wojskami austriackimi a pruskimi; dowództwo tych ostatnich z rąk króla Prus Fryderyka II przejął w pewnym momencie feldmarszałek von Schwerin. [przypis edytorski]
514. kobuz — ptak drapieżny z rodziny sokołowatych. [przypis edytorski]
515. Dydona — postać z Eneidy Wergiliusza, założycielka i królowa Kartaginy. Główny bohater poematu, Eneasz, zakochał się w niej, po czym ją porzucił, by spełnić
Darmowe książki «Don Juan - George Gordon Byron (warszawska biblioteka cyfrowa TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)