Don Juan - George Gordon Byron (warszawska biblioteka cyfrowa TXT) đź“–
KrĂłtki opis ksiÄ…ĹĽki:
Don Juan — dygresyjny poemat satyryczny pisany w latach 1818–1824 i wydawany we fragmentach. Byron poniekąd odwraca w nim mit Don Juana — główny bohater poematu jest w nim częściej uwodzonym niż uwodzącym.
Kobiety, na które trafia podczas swoich podróży, to kolejno przyjaciółka matki, córka greckiego pirata, żona sułtana i nałożnice z jego haremu, dziewczynka uratowana podczas rosyjskiego oblężenia Izmaiłu, caryca Katarzyna i złośliwie sportretowane angielskie arystokratki.
Ważniejsze od warstwy fabularnej poematu są jednak rozliczne dygresje, w których Byron okazuje się bystrym obserwatorem życia społecznego, złośliwym krytykiem literackim oraz ironicznym komentatorem własnego życia.
Don Juan odegrał istotną rolę także w literaturze polskiej, przede wszystkim jako inspiracja dla Beniowskiego Juliusza Słowackiego. Warto jednak wspomnieć także utwór Ryszarda Berwińskiego z 1844 roku, zatytułowany Don Juan poznański.
Przeczytaj ksiÄ…ĹĽkÄ™
Podziel siÄ™ ksiÄ…ĹĽkÄ…:
- Autor: George Gordon Byron
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Don Juan - George Gordon Byron (warszawska biblioteka cyfrowa TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 George Gordon Byron
numery na loterii. [przypis edytorski]
5. Dumourier, właśc. Dumouriez, Charles François Duperier (1739–1823) — fr. generał z czasów Rewolucji Francuskiej. [przypis edytorski]
6. Mirabeau, Barnave, Condorcet i Brissot, Lafayette, Petion, Klotz, Danton i Marat, [...] Joubert, Hoche, Marceau — politycy z czasów Rewolucji Francuskiej. [przypis edytorski]
7. Mars (mit. rzym.) — bóg wojny. [przypis edytorski]
8. Nelson, Horatio (1758–1805) — admirał brytyjski, zginął podczas zwycięskiej bitwy pod Trafalgarem, stoczonej z flotą francuską i hiszpańską. [przypis edytorski]
9. wraz (daw.) — zaraz. [przypis edytorski]
10. infanteryja (daw.) — piechota. [przypis edytorski]
11. Howe, Duncan, Jervis, Nelson — brytyjscy dowódcy floty. [przypis edytorski]
12. Atrydzi — synowie Atreusa, Agamemnon i Menelaos, bohaterowie Iliady Homera. [przypis edytorski]
13. druże (daw.) — przyjacielu. [przypis edytorski]
14. in medias res (łac.) — w środek opowieści. [przypis edytorski]
15. Horacy — Quintus Horatius Flaccus (65 p.n.e. – 8 p.n.e.), rzymski poeta i teoretyk literatury. [przypis edytorski]
16. ponik (daw., poet.) — strumyk. [przypis edytorski]
17. konterfekt (daw.) — portret. [przypis edytorski]
18. ślozy — łzy. [przypis edytorski]
19. modłą (daw.) — na sposób. [przypis edytorski]
20. hidalgo — szlachcic hiszpański. [przypis edytorski]
21. szczep gocki wczas Hiszpanię zalał — od V do VIII wieku istniało na Półwyspie Iberyjskim królestwo Wizygotów. [przypis edytorski]
22. Calderon de la Barca (1600–1681) — hiszp. dramaturg i poeta; najważniejsze dzieła: Życie snem, Książę niezłomny. [przypis edytorski]
23. Lope de Vega (1562–1635) — hiszpański poeta i dramaturg, autor ponad 2000 sztuk. [przypis edytorski]
24. Fajnagiel — Gregor von Feinagle, 1765–?, autor systemu mnemotechnicznego. [przypis edytorski]
25. kunszt mnemotechniczny — umiejętność i techniki zapamiętywania. [przypis edytorski]
26. Żart... jak z Attyki — ironiczne poczucie humoru. [przypis edytorski]
27. dymka — rodzaj tkaniny z bawełny, lnu lub konopi. [przypis edytorski]
28. Pater noster (łac.) — Ojcze nasz. [przypis edytorski]
29. cześci — dziś popr. forma D.lp: czci. [przypis edytorski]
30. Sir Samuel Romilly (1757–1818) — prawnik i polityk angielski, przeciwnik niewolnictwa. [przypis edytorski]
31. Edgeworth, Maria (1767–1849) — autorka poczytnej powieści Zamek Rackrent. [przypis edytorski]
32. Trimmer, Sara (1741–1810) — pisarka. [przypis edytorski]
33. Harrison, John (1693–1776) — wynalazca chronometrów, tj. bardzo dokładnych zegarów mechanicznych, odpornych na kołysanie statku a potrzebnych do określania długości geograficznej. [przypis edytorski]
34. cudna maść — intensywnie reklamowany wówczas l’Huile de Macassar. [przypis edytorski]
35. syn Ewin — syn Ewy, tj. mężczyzna. [przypis edytorski]
36. a zasię (daw.) — precz, nie wolno. [przypis edytorski]
37. despekt (daw.) — urażenie czyjegoś honoru bądź ambicji. [przypis edytorski]
38. srom (daw.) — wstyd. [przypis edytorski]
39. lucida momenta (łac.) — jasne momenty. [przypis edytorski]
40. eskulap — lekarz (od imienia Eskulapa, gr. boga medycyny). [przypis edytorski]
41. malus animus (łac.) — tu: złe intencje. [przypis edytorski]
42. jurysta — prawnik. [przypis edytorski]
43. Febris quartana — febra czwartaczka, czyli gorączka wzmagająca się co czwarty dzień. [przypis edytorski]
44. Numa Pompiliuszem (753 p.n.e.–673 p.n.e.) — legendarny drugi król Rzymu. [przypis edytorski]
45. Jowisz (mit. rzym.) — ojciec bogów, bóg nieba i burzy. [przypis edytorski]
46. Mars (mit. rzym.) — bóg wojny. [przypis edytorski]
47. Junona (mit. rzym.) — bogini, małżonka Jowisza. [przypis edytorski]
48. Wenera a. Wenus (mit. rzym.) — bogini miłości. [przypis edytorski]
49. et cetera (łac.) — i tak dalej. [przypis edytorski]
50. Wergili — Publius Vergilius Maro (70 p.n.e.–19 p.n.e.) rzymski poeta z czasów Oktawiana Augusta, autor Eneidy (poematu epickiego o wędrówkach Eneasza i założeniu Rzymu), Georgik i Bukolik (sielanek). [przypis edytorski]
51. Homer — autor fundamentalnych dla kultury europejskiej eposów greckich: Iliady i Odysei; żył w VIII w. n. e. [przypis edytorski]
52. Owidiusz — Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17 a. 18 r. n.e.), jeden z największych poetów rzymskich, twórca licznych elegii o tematyce miłosnej, Ars amatoria (Sztuka kochania) i poematu epickiego Metamorfozy (Przemiany). [przypis edytorski]
53. Anakreont (570 p.n.e.–ok. 485 p.n.e.) — grecki poeta znany z krótkich utworów miłosnych. [przypis edytorski]
54. Katullus — rzymski poeta z I. w. p.n.e, zaliczany do szkoły neoteryków, znany z wyrafinowanej wersyfikacji i poezji miłosnej. [przypis edytorski]
55. Safona — gr. poetka liryczna z przełomu VII i VI wieku p.n.e., autorka głównie poezji miłosnej, często sugerującej jej miłość do kobiet. [przypis edytorski]
56. Longinus — przypuszczalny autor traktatu O wzniosłości z I w. n.e. [przypis edytorski]
57. Pastor Corydon formosum (łac.) — piękny pasterz Korydon. [przypis edytorski]
58. Lukrecjusz — Titus Lucretius Carus (ok. 97 r. p.n.e.–ok. 55 r. p.n.e.), rzymski poeta, filozof; zwolennik postawy epikurejskiej i atomizmu, nie wierzył w istnienie bogów. [przypis edytorski]
59. Juwenal — Decimus Iunius Iuvenalis (ok. 60–127 n.e.), rzymski poeta satyryczny. [przypis edytorski]
60. Marcjalis — Marcus Valerius Martialis, poeta rzymski z I w. n.e, specjalizujący się w epigramatach. [przypis edytorski]
61. więcierz — rodzaj sieci rybackiej. [przypis edytorski]
62. Złotousty Jan — Jan Chryzostom (ok. 350–407), biskup Konstantynopola, znakomity kaznodzieja. [przypis edytorski]
63. Augustyn z Hippony (354–430) — łac. Aurelius Augustinus; teolog i filozof chrześc., święty, jeden z tzw. Ojców i Doktorów Kościoła; płodny autor, napisał m.in.: O Państwie Bożym oraz autobiografię Wyznania (łac. Confessiones). [przypis edytorski]
64. bona — opiekunka do małych dzieci. [przypis edytorski]
65. podwika (daw.) — kobieta. [przypis edytorski]
66. poimać (daw.) — pojmać, schwycić. [przypis edytorski]
67. bezczesny (daw.) — pojawiający się w niewłaściwym czasie. [przypis edytorski]
68. dla (daw.) — z powodu. [przypis edytorski]
69. chromać (daw.) — kuleć. [przypis edytorski]
70. Boabdil — Muhammad XII Abu Abdallah (1459–1527 lub 1533), ostatni muzułmański władca Grenady. [przypis edytorski]
71. mi vien in mente (wł.) — przychodzi mi na myśl. [przypis edytorski]
72. tłumiku — dziś popr. forma B.lp: tłumika. [przypis edytorski]
73. czyli — czy z partykułą -li. [przypis edytorski]
74. Armida — czarownica, jedna z bohaterek poematu Torquata Tassa Jeruzalem wyzwolona. [przypis edytorski]
75. poruczć (daw.) — powierzyć. [przypis edytorski]
76. zejście (się) — tu: spotkanie się. [przypis edytorski]
77. fryc — nowicjusz. [przypis edytorski]
78. chrześcijanie — rytm wymaga, by czytać to słowo na trzy sylaby (chrześ-cia-nie). [przypis edytorski]
79. inter nos (łac.) — między nami. [przypis edytorski]
80. entre nous (fr.) — między nami. [przypis edytorski]
81. cherub a. cherubin — rodzaj anioła stojącego wysoko w hierarchii niebieskiej, tj. przebywającego najbliżej Boga. [przypis edytorski]
82. Medea (mit. gr.) — córka króla Kolchidy, pomogła Jazonowi w zdobyciu złotego runa. Uciekła z Grekami, porywając swego brata Absyrta, którego następnie zamordowała i — aby zatrzymać pogoń ojca — wrzucała poćwiartowane zwłoki w morze. [przypis edytorski]
83. Wordsworth, William (1770–1850) — poeta angielski, jeden z prekursorów romantyzmu, zaliczany do tzw. poetów jezior. [przypis edytorski]
84. Coleridge, Samuel Taylor (1772–1834) — ang. poeta, prekursor romantyzmu zaliczany do tzw. poetów jezior. [przypis edytorski]
85. Boscan, Juan (1500–1544) — hiszp. poeta z Barcelony. [przypis edytorski]
86. Garcilasso de la Vega (1503–1536) — hiszp. poeta i żołnierz. [przypis edytorski]
87. frasunek — zmartwienie. [przypis edytorski]
88. jest przytomny — tu: jest świadkiem. [przypis edytorski]
89. w czas (daw.) — w porę. [przypis edytorski]
90. rajfur (daw.) — stręczyciel. [przypis edytorski]
91. Kserkses — jeden z królów Persji tego imienia. [przypis edytorski]
92. Westalskim myślom... — westalki, tj. kapłanki Westy, podczas sprawowania tej funkcji był zobowiązane pozostać dziewicami. [przypis edytorski]
93. Arystoteles (384 p.n.e.–322 p.n.e.) — filozof grecki; tu pojawia się jako autor Poetyki. [przypis edytorski]
94. Bachusowy sok — wino (Bachus był w mitologii rzymskiej bogiem wina). [przypis edytorski]
95. turma — więzienie. [przypis edytorski]
96. race Congreve’a — broń rakietowa z początków XIX wieku, wynaleziona przez Williama Congreve’a (1772–1828) na wzór rac używanych w Indiach. [przypis edytorski]
97. galwanizm — oddziaływanie elektryczności na ciało lub zwłoki, powodujące skurcze mięśni. [przypis edytorski]
98. lampa Davy’ego — lampa benzynowa, służąca w kopalniach do wykrywania metanu. [przypis edytorski]
99. sieść — dziś popr. forma bezokolicznika: siąść. [przypis edytorski]
100. siła (daw.) — wiele. [przypis edytorski]
101. snadź (daw.) — widocznie. [przypis edytorski]
102. dwie babie — relikt występującej niegdyś w języku polskim liczby podwójnej. [przypis edytorski]
103. kortej — „przyjaciel domu”, oficjalny kochanek. [przypis edytorski]
104. O’Reilly, Alexander (1722–1794)— hiszp. dowódca pochodzenia irlandzkiego. [przypis edytorski]
105. snadź (daw.) — widocznie. [przypis edytorski]
106. wszytek (daw.) — cały. [przypis edytorski]
107. Job a. Hiob — postać występująca w Księdze Hioba; pochodził z kraju Us. Bóg i szatan założyli się o jego wiarę, konsekwencją zakładu było zesłanie na Hioba trądu, śmierć jego rodziny i pozbawienie go bogactwa (Hi 1,14–22; Hi 2,7). Hiob, mimo namów przyjaciół, nie zwątpił w Boga za co został nagrodzony późniejszym zdrowiem, nowymi dziećmi i ponownym bogactwem (Hi 42,10–17). [przypis edytorski]
108. posse comitatus — w angielskim common law osoba zobowiązana przez przedstawiciela prawa do pomocy w schwytaniu przestępcy. [przypis edytorski]
109. hiatus (łac.) — przerwa, luka. [przypis edytorski]
110. walny (daw.) — główny, zasadniczy, rozstrzygający. [przypis edytorski]
111. niepodobna (daw.) — nieprawdopodobne a. niemożliwe. [przypis edytorski]
112. wcale (daw.) — całkiem. [przypis edytorski]
113. welin — rodzaj cienkiego pergaminu z cielęcej skóry. [przypis edytorski]
114. Elle vous suit partout (fr.) — ona wszędzie podąża za tobą. [przypis edytorski]
115. karniol (miner.) — odmiana chalcedonu. [przypis edytorski]
116. tuszyć (daw.) — mieć nadzieję. [przypis edytorski]
117. krasić (daw.) — upiększać. [przypis edytorski]
118. schwacić — tu: okuleć (ochwat to zapalenie miękkich części kopyta końskiego, wynikłe z niedożywienia lub przemęczenia). [przypis edytorski]
119. Wierzaj... — w dalszych słowach Byron pokazuje, że bardziej ceni angielskich poetów przedromantycznych. [przypis edytorski]
120. Dryden, John (1631–1700) — poeta i dramatopisarz angielski, od 1668 nadworny poeta rodziny królewskiej. [przypis edytorski]
121. Pope, Alexander (1688–1744) — czołowy poeta angielskiego Oświecenia. [przypis edytorski]
122. Milton, John (1608–1674) — poeta angielski, autor poematu Raj utracony. [przypis edytorski]
123. Wordsworth, William (1770–1850) — poeta angielski, jeden z prekursorów romantyzmu, zaliczany do tzw. poetów jezior. [przypis edytorski]
124. Coleridge, Samuel Taylor (1772–1834) — jeden z tzw. poetów jezior i prekursorów romantyzmu w literaturze angielskiej. [przypis edytorski]
125. Southey, Robert (1774–1843) — angielski poeta okresu romantyzmu. [przypis edytorski]
126. Crabbe, George (1754–1832) — angielski poeta romantyczny, częstow swojej twórczości odwołujący się do doświadczeń narkotycznych. [przypis edytorski]
127. Sotheby, William — poeta i tłumacz angielski. [przypis edytorski]
128. despekt (daw.) — urażenie czyjegoś honoru bądź ambicji. [przypis edytorski]
129. porać się (daw.) — zmagać się. [przypis edytorski]
130. „Przegląd” mojej babki — tj. czasopismo Grandmother’s Reviev. [przypis edytorski]
131. walny
Darmowe książki «Don Juan - George Gordon Byron (warszawska biblioteka cyfrowa TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)