Darmowe ebooki » Poemat heroikomiczny » Jobsjada - Karl Arnold Kortum (gdzie czytać książki txt) 📖

Czytasz książkę online - «Jobsjada - Karl Arnold Kortum (gdzie czytać książki txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Karl Arnold Kortum



1 ... 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 15
Idź do strony:
się, 
Czy znał, upewnić — czy też nie.  
 
Tak grunt badając ten, pewnego rana, 
Wbrew zaleceniom i warunkom pana, 
Oświadczył afekt181 pannie tej, 
Jako mu życie nic bez niej.  
 
A na toż panna wyznała, że ona 
Tymże afektem jest właśnie ruszona 
I że to łatwo jest jak nic, 
Bo pan jest stary, głupi fryc182.  
 
Poczęli tedy mile gruchać sobie, 
W tym ostrożności wszelako sposobie, 
Który by zawsze ustrzegł ich 
Od oczu i od uszu złych. 
 
Amalii nawet panna nosząc miano, 
Zdała się wcale183 w tym rutynowaną 
I sprytu miała dość i sił, 
Aby pan także kontent był.  
 
Szły więc krawaty, mankiety, żaboty184, 
Chustki, szaliki, zapinki, forboty185 — 
Ledwo pomyślał sobie co, 
Wszystko miał skrybent z panną tą.  
 
Raz w sekretarskim kiedy się urzędzie 
Na dłuższej u niej zatrzymał gawędzie, 
Zegarek piękny z skrytki gdzieś 
Wyjęła panna, mówiąc: «Weź!»  
 
Wdzięcznie z rąk panny wziął skrybent dar miły, 
Alić, spojrzawszy, zakrzyknie co siły: 
«Do diabla! Wszakci to ten sam! 
Toż ten zegarek dobrze znam.»  
 
Spuściła panna oczęta na chwilę, 
Zaś do skrybenta rozśmiała się mile, 
Rzekąc, iż student, co zna go, 
Zegarkiem tym obdarzył ją.  
 
Na to Hieronim, zdumiony wykrętem: 
«Do licha! Ja to byłem tym studentem! 
Jechałem właśnie z panną i 
Zegarek ten skradziono mi!»  
 
Puściła panna tę uwagę płazem, 
Rzekąc: «A, to my już jeździli razem! » — 
I bardzo mile jęli186 wraz 
Wspominać ów dawniejszy czas.  
 
Ileż to było śmiechu, wesołości, 
Gdy im tak gwiazda zabłysła młodości 
I ów dyliżans, który był 
Pierwszą areną panny sił.  
 
Teraz oboje już się nie dziwili 
Sympatii, którą od ujrzenia chwili 
Poczuli nic nie wiedząc, że 
Od lat tak dawnych znają się.  
 
Wielce ich owo zbliżyło odkrycie, 
Wręcz przeznaczone widzieli w nim życie 
I mniej się teraz strzegli już, 
Pędząc dni z sobą pełne róż.  
 
Szła panna w ogród albo do piwnicy, 
Wciąż skrybent jej się pilnował spódnicy, 
Czy to poranek, czy też noc — 
Taka przeznaczeń bywa moc.  
 
Także i ona, gdy miał co rachować 
Lub zapisywać, szła mu asystować, 
Tak że ją ciągle w pobok miał, 
Czyli to siedział, czy też stał.  
 
Tak żyjąc z miłym w przyjaznym zbliżeniu, 
Nie zapomniała panna o jedzeniu: 
Nerki, wątróbki, wszystko to 
Na stronę dla skrybenta szło. 
 
Nie wiedzieć także jak i której pory 
Maślacza187 ważne znikały gąsiory, 
A burgund z miejsca, w którym stał, 
Tak szedł, jak gdyby nogi miał.  
 
Dni te rozkoszy płynące potokiem 
Pod pańskim przez pół otworzonym okiem 
Złą stronę miały jedną tę, 
Że całe mógł otworzyć je.  
 
Były już znaki na niebie i ziemi 
Ostrzegające grzmoty dalekiemi 
I już się stary chmurzył pan, 
Lecz wodę jeszcze nosił dzban.  
 
Aż raz (wiecznego na świecie nic nie ma! ) 
Wezwał pan przed się nagle Hieronima 
I rzekł mu gniewnie: «Cóż to waść 
Po cudzych miedzach chodzisz kraść? »  
 
Grzmotnął się w piersi Hieronim kułakiem, 
Jako o niczym myśli nie miał takiem 
I jako woli iść stąd precz, 
Niż z panną ową mieć tę rzecz. 
 
Zaraz więc słońce wybłysło zza chmury, 
Pan się rozmarszczył (był miękkiej natury) 
I rzekł: «A toś mi wybił ćwiek! 
Jak tak, to siedź tu choćby wiek. »  
 
A że niesłusznie sekretarza sfukał, 
Szedł do komody i spinki w niej szukał 
Albo breloka, albo co, 
Lecz była, jakby wymiótł ją.  
 
Zmienił od tego ranka skrybent życie, 
W cieniu smakując rozkoszy i skrycie, 
A w dzień regestry trzymał tak, 
Że i w makówkach liczył mak.  
 
Przecież w niewiele dni od owej pory 
Pan, czy z trafunku188, czy też że był chory — 
Dość że zupełnie nie mógł spać 
I postanowił w nocy wstać.  
 
Może rumianku mógł zapotrzebować, 
A sam nie wiedział, jak by go zgotować, 
Może z lawendy kropli chciał — 
Dość że niepokój jakiś miał. 
 
I tak wędrując po domu jak Marek 
I świecy niosąc przed sobą ogarek, 
Aż do komnatki zaszedł tam, 
Gdzie pannę myślał zastać sam.  
 
Aliści nagle straszny krzyk wybucha. 
Puścił pan świecę, a podniósł cybucha: 
«Fur batalionów, beczek sto 
Milionów diabłów! A to co?!»  
 
Skąd wrzask ten powstał, o co, nie wiem zgoła, 
Bo świeca zgasła, noc była jak smoła. 
Szloch słychać panny, prośby, lecz 
Skrybent przed świtem musiał precz.  
 
O mały figiel, że i pannę samę 
Los za otwartą nie wyrzucił bramę, 
Lecz się zaklęła panu, że 
Nic nie wie co, jak albo gdzie! 
 
Wszakże kandydat z tej alternatywy 
Z kilkorgiem guzów uszedł ledwo żywy, 
Choć się na święty klęła chrzest 
Panna, że też niewinny jest.  
 
Rozdział dwudziesty piąty

jako Hieronim u pewnej pobożnej damy, która tercjarką189 będąc grzesznym ku niemu zapłonęła afektem, kondycję wziął i jak damę tę wraz z kondycją porzucił.

Szczęście to jeszcze, że nim zrejterował190 
Hieronim, dary panny w tłumok schował, 
Gdyż w oną pierwszą chwilę złą 
One żywiły właśnie go.  
 
Gdy wszakże przejadł wszystkie upominki, 
Koszule, chustki, mankiety i spinki, 
Musiał chcąc nie chcąc, aby żyć, 
Znów na kondycji jakiejś być.  
 
Mieszkała wtedy w ustronnym zamczysku 
Dama, o której nic nie wiem nazwisku 
I tegom tylko świadom, że 
Pisała tercyjarką się.  
 
Dama nie była już w swym pierwszym maju, 
Lecz pobożnego nader obyczaju, 
Pacierze trzepiąc cały dzień, 
Czy przez próg szła, czy też przez sień.  
 
Służebne także miała koło siebie, 
Z którymi wiodąc rozmowy o niebie, 
Gdy się zachrypłą czuła być, 
Ratafię191 wówczas zwykła pić.  
 
Grzech, by najmniejszy, mając w obrzydzeniu, 
Śpiewała psalmy przed i po jedzeniu, 
Także po kawie zaraz szła 
Psalm jeden śpiewać lub też dwa.  
 
Tak więc ten zamek brzęczał od pacierzy, 
Czy przed śniadaniem, czy też po wieczerzy, 
Czy w nocy, czy też we dnia pół, 
Jak wiosną brzęczy ul od pszczół.  
 
Wraz z panią wiodąc życie tak chwalebne, 
Na wiór tam wyschły niewiasty służebne, 
Gdyż wszelkie winy karcił wprost 
Suchy albo też z wodą post.  
 
Na zamku wszakże od dłuższego czasu 
W niewieścim chórze brakowało basu, 
Co było przykre damie tej 
Na drodze pobożności jej.  
 
Do zbawiennego wprawdzie dążąc celu 
Prezentowało się tam basów wielu, 
Lecz trafić żaden nie mógł tak, 
Żeby to damie poszło w smak.  
 
Jeden za stary, drugi był zbyt młody, 
Ten ciężki, gruby, ów cienkiej urody, 
To ślepy, głuchy, to znów zyz192, 
To kuternoga193 albo łys.  
 
Aż się Hieronim odważył nareszcie 
Do usług stawić pobożnej niewieście. 
Ta, gdy spojrzała tylko raz, 
Rzekła: «W sam raz to dla mnie bas! »  
 
Nie był za stary bowiem ni za młody, 
Ni nazbyt gruby, ni cienkiej urody, 
Ni ślepy, głuchy, ani zyz, 
Ni kuternoga, ani łys. 
 
Toż szaty jego, duchowne w połowie, 
Tudzież okrągła peruka na głowie 
Tak przemówiły za nim, że 
Na zamku zaraz został się.  
 
Jak najpomyślniej poszła śpiewów próba: 
Spośród dyszkantów194 wyszła nuta gruba, 
Jak gdy rechcącym żabom wtór 
Poda na zmianę z płotu kur.  
 
Cóż mówić, kiedy po śpiewaniu w chwilę 
Hieronim z księgi odczytał postyllę195 
Ku zbudowaniu wiernych dusz, 
Że lepiej pastor nie mógł już.  
 
A co najbardziej zachwyciło panią, 
To statek spojrzeń podnoszonych na nią 
I ta powaga, która tu 
Tak pasowała pięknie mu.  
 
Co dzień też duch jej gorętszy się stawał. 
«Bratem» nazwawszy go chciała, by dawał 
Rady, nauki ciągle jej, 
Czy w tej okazji, czy też w tej.  
 
Tak duchownego łakoma obroku, 
Ciągle go dama trzymała przy boku, 
Szukając nauk tudzież rad, 
Które, jak umiał, dawał «brat».  
 
A iż się często w świeckie jakie rzeczy 
Plątał, więc dama miała to na pieczy, 
Aby bez świadków być z nim i 
Zamykać dobrze wszystkie drzwi.  
 
Nie chciała bowiem powagi ujmować 
Temu, co w chórze miał przecież basować, 
A gdy zawinił, jego post 
Na innych dama kładła wprost.  
 
Tak zadość działo się sprawiedliwości, 
A «brat» Hieronim gdzieś na osobności 
Choćby i w piątek pieczeń miał, 
Wina, likiery i co chciał.  
 
Opływał tedy w tym cnotliwym domu, 
Jak mało w świecie udaje się komu, 
We wszelkie dobro jego duch 
I znowu jadł i pił za dwóch.  
 
To tylko mierził196 sobie, że od damy 
Na krok iść nie mógł i nigdy być samy. 
Tak go ta dobra dusza już 
Opanowała, że ni rusz!  
 
Kiedy czytania zajmuje go praca, 
Dama jest przy nim i kartki przewraca, 
I do ramienia tuli się, 
Już na kanapie, już też gdzie.  
 
To znów śpiewania uniesiona żarem 
W ramiona całym pada mu ciężarem, 
Takim dyszkantem piszcząc, że 
Boże wszechmocny zmiłuj się!  
 
Długi czas ślepy byl Hieronim na to, 
Z ową przejrzałą świątkując Hekatą197. 
Wreszcie miarkować począł sam, 
Co myśli ta najlepsza z dam.  
 
A tak przeraził się odkryciem owem, 
Że głos utracił na chwilę wraz z słowem 
I tak skamieniał jako głaz 
Wobec tej damy jakiś czas. 
 
W oczach mu bowiem stanęły jak żywe 
Z piękną Amalią chwile zbyt szczęśliwe, 
Każdy nadobny, pulchny wdzięk, 
Gdy dama była jako sęk.  
 
Powinien wprawdzie patrzeć był przez szpary 
Na owe wieku konieczne przywary 
I tej historii nie brać wszak 
Z podeszłą damą ściśle tak. 
 
To nakazywał bratni obowiązek 
Tudzież duchowy jego z damą związek. 
Cóż żółte zęby albo płeć 
Wspólnego z duchem mogą mieć? 
 
Nie mogąc wszakże przezwyciężyć wstrętu, 
Uciekł Hieronim pewnego momentu 
I znów na zamku śpiewa dwór — 
Ale bez basu — psalmów chór.  
 
Rozdział dwudziesty szósty

jako Hieronim jeden fortunny i jeden niefortunny przypadek miał i jak raz w życiu coś dobrego zrobił.

A że na drodze do miłego nieba 
Mało mamony lub wcale nie trzeba, 
Ulżył Hieronim damie tej, 
Co mógł, unosząc w torbie swej.  
 
Za to albowiem, że śpiewywał w chórze, 
Że damę trzeźwił w zbyt rzewnej lekturze, 
Gdy mu w ramiona chciała paść, 
Musiał być płatny, nie mógł kraść!  
 
Tak z pełnym trzosem, nie bojąc się głodu 
Wędrował luzem od grodu do grodu, 
W której wędrówce poznał też 
Niejedną karczmę wzdłuż i wszerz.  
 
Gdzie kompanija za kuflem na ławie, 
A gospodyni nie wstrętna zabawie, 
Gdzie na kominie suche drwa, 
Brał wypocznienie dzień lub dwa.  
 
Raz się zdarzyło, że przed nocą samą 
Znów przed gościnną taką stanął bramą, 
A widząc, że stateczny gmach, 
Przestąpił próg i wszedł pod dach.  
 
Najpierwsza w Szwabii gospoda to była: 
Małoś tam dostał, choć chcieć mogłeś siła, 
A zaś gospodarz, prawy mąż, 
Podwójną kredą198 pisał wciąż.  
 
Zastał Hieronim podróżnych w gospodzie, 
Co tam przybyli o słońca zachodzie, 
A z oczu im patrzyło to, 
Że kupcy i przejezdni są.  
 
Jeden z nich nawet znajomym się zdawał, 
Ale że plastra na gębie miał kawał, 
Tak to zmieniało rysy, że 
Hieronim w zdaniu wahał się.  
 
Kupcy, światowi ludzie, wnet życzliwie 
Proszą, by zasiadł przy winie, przy piwie, 
Które im w kufle karczmarz lał, 
Co za szynkwasem z butlą stał.  
 
Kiedyż, jeżeli nie przy winie gadać? 
Jął różne sztuczki ten z plastrem powiadać, 
Z których Hieronim tak się śmiał, 
Że się za oba boki brał.  
 
Więc rozweselon nie taił tak samo, 
Co mu na zamku zdarzyło się z damą, 
Rozpowiadając wszystko to, 
Czego tam zażył, jak i co.  
 
Kupcy nawzajem szczerze się uśmiali 
I też od śmiechu za boki się brali, 
Zwłaszcza gdy zaczął prawić, jak 
Napchał dukatów pełny sak.  
 
Wesoło czas im przeszedł do wieczora, 
Iż kiedy spania zbliżyła się pora, 
Chrapnął Hieronim nasz jak miech — 
Tak wino zmogło go i śmiech.  
 
Zaledwie jednak chrapnął, gdy panowie 
Kupcy zaczęli macać mu wezgłowie 
I spod poduszki mieszek ten 
Zabrali; tak miał mocny sen.  
 
Zbudził się rano z wesołym obliczem 
Nie myśląc, Boże uchowaj, o niczem, 
Lecz kiedy sięgnął po swój trzos, 
Na głowie mu się podniósł włos.  
 
Z początku szkodzie swej nie wierzył prawie, 
Myśląc, że kupcy owi ku zabawie 
Tę wyrządzili psotę mu, 
I pytać o nich szedł co tchu.  
 
Ale gospodarz machnął tylko ręką: 
Kupcy? Ci jeszcze przed słońca jutrzenką 
Poszli cichutko, żeby mu 
Nie spłoszyć porannego snu.  
 
Ryknął
1 ... 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 15
Idź do strony:

Darmowe książki «Jobsjada - Karl Arnold Kortum (gdzie czytać książki txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz