Jobsjada - Karl Arnold Kortum (gdzie czytać książki txt) 📖
Krótki opis książki:
Jobsjada to historia o życiu Hieronima Jobsa. Poznajemy ją od najmłodszych lat głównego bohatera.
Przed jego narodzinami, jego matce przyśniło się, że urodziła róg. Zdaniem sąsiadki to pewny znak, że urodzi chłopca. Gdy dziecko przychodzi na świat, rodzice słyszą kolejne proroctwo — kształt twarzy noworodka wskazuje na to, że będzie on księdzem. Rodzice Hieronima biorą sobie tę wróżbę do serca. Chłopiec od najmłodszych lat posyłany jest na nauki. Nie jest wybitnym uczniem, ale rodzice decydują się posłać go do akademii. Hieronim prowadzi hulaszcze życie, płacąc oczywiście pieniędzmi rodziców. Gdy wraca do domu, okazuje się, że nauka w akademii nie przyniosła zbyt wiele efektów. Czy Hieronim zostanie duchownym?
Autorem Jobsjady, poematu satyrycznego, jest Karol Arnold Kortum. Był on niemieckim fizykiem i pisarzem, żył na przełomie XVIII i XIX wieku. Jobsjada została napisana w 1784 roku.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Karl Arnold Kortum
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jobsjada - Karl Arnold Kortum (gdzie czytać książki txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Karl Arnold Kortum
class="verse">Proch ni reduty, ni setki baterii,
Bo czy to twierdza, wał czy miecz,
Śmierć nie dba, czyni swoją rzecz.
Komendant siedmiu otoczon murami
I wielki wezyr263 stu odaliskami264,
Jak Diogenes265 w beczce swej —
Wszyscy się godzą na ząb jej.
Tak było zawsze za ludzkiej pamięci
I w księgach stoi, że śmierć karki kręci:
Czy Jakub Bohme266 jest, czy znów
Z arystotelskich267 która głów.
Poczwarny Ezop268 w równej idzie cenie
Przy Endymionie269 i pięknej Helenie270,
A król Salomon271, tak jak Job272,
Musi, gdy śmierć nań krzyknie: hop!
Toż Jobs senator z cesarzem Henrykiem
I Hans-Sachs273, co był moim poprzednikiem,
I Dawid, tak jak Goliat drab,
Darmo się bronią, gdy śmierć chap!
Tak wariat, jak i Marek Aureli274,
Tak błazen, jako przeor w swojej celi,
Tak Samson275, jak i Don Kiszot276,
Musieli przez jej skakać płot.
Tak Kartusz277, jak i Aleksander Wielki
(Jeden drugiego wart jak dwie kropelki),
I Cezar, tak jak Hannibal278,
Musieli wszyscy na ten bal.
Toż August Mocny, król Polski i Sasów,
Też nolens volens279 swych wyrzec się wczasów280
Tak musiał, jak i perski szach,
Kiedy prosiła ich w swój gmach.
Podobnie Kserkses281 z wojskiem swoim wiernym,
Także Putyfar282 z żoną i koszernym
Mięsem, i pani de Chantal283,
I mchem porosły Matuzal284.
Wszyscy musieli iść na czarne mary:
Kalwin285 i przeor ów od Świętej Klary,
I patriarcha Abraham,
I Erazm286 (patrzaj Rotterdam).
I młynarz Miarka, i adwokat Fapke,
I junkier287 pruski — poszli w tę pułapkę,
I nawet stary rejent Schratt,
Co w Regensburgu z schodów spadł.
Wszyscy polegli pod jej kosą ostrą:
Albertus Magnus288, Hipokrat289, Cagliostro290,
Galen291, doktorzy obu praw
Z salernitańskich spadli ław.
Żaden nie uszedł niezbędnego drzewca:
Ni Nostradamus292, ni chłopak od szewca,
I tak Swedenborg293, jak i Faust294
Musieli do niej wypić haust.
Orfeusz295 poszedł razem z muzykanty,
Z Germany Tacyt296, Molier297 z komedianty,
Apelles298, Fidiasz299, rad nie rad,
Musiał, gdy chciała, iść w jej ślad.
I Midas poszedł z uszami wielkiemi,
I Homer, piewca Olimpu300 i ziemi,
I Tamerlanus301 kusztyk302, i
Tancerz powietrzny, pan Vestri.
Ach, czytelniku! Straszydło to szpetne
Pożera nawet i damy szlachetne!
I Penelopa303, Dido304, Ksan-
Typa305 w ten z śmiercią idą tan.
Miły Demokryt306, hipochondryk Tymon307,
Herod, Pilatus308 i czarownik Symon309,
Sokrates, co miał tęgi łeb,
Poszli — ten mądry, a ten kiep!
Rosynant310 nawet razem z Bucefałem311,
Abul-Abassa312 słoń z bogactwem całem,
Osieł Baalamów313, Bayarda koń314 —
Padły, gdy ich ta sięgła dłoń.
Summa summarum315, gdy z tyłu i z przodu
Tyle zacnego poległo narodu
I żadna z kronik wprzód czy w tył
Nie piszę, by wyjątek był —
Wnioskować z tego najlogiczniej mogę,
Że wszyscy pójdziem kiedyś w ową drogę,
Co, czytelniku, ani cię
Nie minie, ni — co gorsza — mnie.
Takim to właśnie porządkiem i ładem
I Hieronimus za ojców szedł śladem,
I jego śmierć przybyła zgnieść,
Gdy lat czterdzieści miał, dni sześć.
Dostał on kiedyś, trąbiąc dżdżystej nocy,
Febry316 i byłby pewno bez pomocy
Niczyjej w tydzień jaki, zdrów,
Chodził i nocą trąbił znów.
Lecz na nieszczęście doktor pewien słynny
Dał mu eliksir życia, czy też inny,
I artis lege317 wysłał go,
Gdzie wymienieni wyżej są.
Wielki się na to lament podniósł w mieście,
Domów żałobą okryło się dwieście,
Gdyż od dawnego czasu już
Nie był w Schildburgu taki stróż.
Przypisy:
1. tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
2. regestr — rejestr, spis. [przypis edytorski]
3. rad (daw.) — chętnie. [przypis edytorski]
4. Apollo (mit. gr.) — przewodnik dziewięciu muz, bóg sztuki, wróżbiarstwa i gwałtownej śmierci. [przypis edytorski]
5. luźny burlesk — określenie konstrukcji rytmicznej niemieckiego oryginału. [przypis edytorski]
6. Sachs, Hans (1494–1576) — niemiecki poeta z Norymbergi, syn rzemieślnika, zwolennik reformacji. [przypis edytorski]
7. praszczur — przodek. [przypis edytorski]
8. Baka, Józef (1707–1780) — jezuita, polski poeta późnego baroku; na temat wartości jego dorobku wciąż toczą się ożywione dyskusje. [przypis edytorski]
9. Chodowiecki, Daniel (1726–1801) — malarz i rysownik polsko-niemieckiego pochodzenia. [przypis edytorski]
10. fidybus — kilkakrotnie złożony kawałek papieru, stosowany do zapalania fajki. [przypis edytorski]
11. et cetera a. et caetera (łac.) — i tak dalej. [przypis edytorski]
12. kancista — zwolennik filozofii Immanuela Kanta. [przypis edytorski]
13. fant — przedmiot oddany w zastaw. [przypis edytorski]
14. dziesięć od sta — dziesięć procent. [przypis edytorski]
15. podagra — choroba pociągająca za sobą bóle stawów, zwł. wielkiego palca u nogi. [przypis edytorski]
16. Atlas (mit.gr.) — tytan podtrzymujący sklepienie niebieskie. [przypis edytorski]
17. progenitura (z łac.) — potomstwo. [przypis edytorski]
18. zawżdy (daw.) — zawsze. [przypis edytorski]
19. kaducznie — diabelnie. [przypis edytorski]
20. kum — ojciec chrzestny. [przypis edytorski]
21. fizys (daw.) — twarz. [przypis edytorski]
22. drzymać — dziś popr.: drzemać. [przypis edytorski]
23. ampułka — dzbanuszek, w którym w czasie mszy podaje się kapłanowi wino i wodę. [przypis edytorski]
24. trybularz — kadzielnica. [przypis edytorski]
25. czyli — czy z partykułą pytajną -li. [przypis edytorski]
26. in pleno (łac.) — w pełnym składzie. [przypis edytorski]
27. bene (łac.) — dobrze. [przypis edytorski]
28. nadobny (daw.) — piękny. [przypis edytorski]
29. rozterka — tu w dawnym znaczeniu: spór, konflikt. [przypis edytorski]
30. staje — dawna miara odległości. [przypis edytorski]
31. preceptor — nauczyciel. [przypis edytorski]
32. mensa (łac.) — stół. [przypis edytorski]
33. wokabuły (z łac.) — słówka. [przypis edytorski]
34. verbum (łac.) — czasownik. [przypis edytorski]
35. koniugować — odmieniać przez osoby, czasy, tryby itp. [przypis edytorski]
36. koza — areszt (bądź przypominające go pomieszczenie w szkole). [przypis edytorski]
37. pensum — tu: zadanie domowe. [przypis edytorski]
38. harcap — warkocz przy peruce. [przypis edytorski]
39. incognito (łac.) — tu: bez ujawniania osoby sprawcy. [przypis edytorski]
40. prosto — po prostu. [przypis edytorski]
41. parać się — zajmować się czymś. [przypis edytorski]
42. pro (łac.) — za. [przypis edytorski]
43. contra (łac.) — przeciw. [przypis edytorski]
44. chiromancja — wróżenie z ręki. [przypis edytorski]
45. scheda — spadek. [przypis edytorski]
46. golec — biedak. [przypis edytorski]
47. Sybilla (mit. gr.) — wieszczka przepowiadająca przyszłość. [przypis edytorski]
48. kabała — tu ogólnie: wróżba. [przypis edytorski]
49. gach (daw., gw.) — kochanek. [przypis edytorski]
50. vale (łac.) — żegnaj. [przypis edytorski]
51. zwłóczyć — zwlekać. [przypis edytorski]
52. troki — rzemienie do przywiązywania bagażu. [przypis edytorski]
53. kontent (daw.) — zadowolony. [przypis edytorski]
54. podjezdek — mały a. marny koń. [przypis edytorski]
55. strawne (daw.) — pieniądze przeznaczone na posiłek. [przypis edytorski]
56. studiosus (łac.) — student. [przypis edytorski]
57. ad parnassum grade — zniekszt. łac. gradus ad Parnassum, tj. krok na Parnas. [przypis edytorski]
58. kosterski (daw.) — typowy dla graczy w kości, hazardzistów. [przypis edytorski]
59. fryc — tu: nowicjusz. [przypis edytorski]
60. przynuka (daw, gw.) — zachęta. [przypis edytorski]
61. sak — worek, tu: trzos. [przypis edytorski]
62. matrykuła (daw.) — legitymacja studencka. [przypis edytorski]
63. stante pede (łac.) — natychmiast (dosł.: na jednej nodze). [przypis edytorski]
64. in primo (łac.) — po pierwsze. [przypis edytorski]
65. item (łac.) — również, także. [przypis edytorski]
66. jurysta (daw.) — prawnik. [przypis edytorski]
67. obu praw — tj. prawa świeckiego i kanonicznego. [przypis edytorski]
68. wcale (daw.) — całkiem. [przypis edytorski]
69. bursz — członek korporacji studenckiej. [przypis edytorski]
70. in floribus (łac.) — pośród kwiatów. [przypis edytorski]
71. zawżdy (daw.) — zawsze. [przypis edytorski]
72. zdzierżyć (daw.) — wytrzymać. [przypis edytorski]
73. Gaudeamus igitur (łac.) — cieszmy się więc (początek popularnej pieśni studenckiej). [przypis edytorski]
74. pedel (daw.) — woźny. [przypis edytorski]
75. pereat (łac.) — niech zginie. [przypis edytorski]
76. fuchs a. fuks— tu: początkujący student. [przypis edytorski]
77. łyk (pogardl.) — mieszczanin. [przypis edytorski]
78. lak — topliwa substancja stosowana do pieczętowania listów. [przypis edytorski]
79. folgować (daw.) — pozwalać sobie na coś. [przypis edytorski]
80. luidor (daw.) — złota moneta francuska. [przypis edytorski]
81. et altra (łac.) — i inne. [przypis edytorski]
82. summa summarum (łac.) — uwzględniając wszystko razem. [przypis edytorski]
83. burgund — wino z Burgundii. [przypis edytorski]
84. muszkat a. muszkatel — rodzaj słodkiego wina. [przypis edytorski]
85. ukontentować (daw.) — zadowolić. [przypis edytorski]
86. mitręga (daw.) — ciężka praca, trud. [przypis edytorski]
87. part — płótno parciane. [przypis edytorski]
88. balwierz (daw.) — fryzjer a. cyrulik. [przypis edytorski]
89. cząty (daw.) — czerwony złoty. [przypis edytorski]
90. sedenteria — prawdop. pseudonaukowe określenie biegunki, z łac. sedere, tj. siedzieć. [przypis edytorski]
91. łokciowy (daw.) — długi. [przypis edytorski]
92. ekspensować (daw.) — wydawać. [przypis edytorski]
93. dalipan — dalibóg (zwrot oznaczający: słowo daję, na pewno). [przypis edytorski]
94. in pleno (łac.) — w pełnym składzie. [przypis edytorski]
95. gościniec (daw.) — prezent, zwł. przywieziony z podróży. [przypis edytorski]
96. pro tempore (łac.) — tymczasowo. [przypis edytorski]
97. forbot (daw.) — frędzel. [przypis edytorski]
98. skrypta (daw.) — pisma. [przypis edytorski]
99. mantelzak — worek troczony z tyłu siodła, zwykle służący do przewożenia płaszcza. [przypis edytorski]
100. vale (łac.) — żegnaj. [przypis edytorski]
101. lektor — tu: czytelnik. [przypis edytorski]
102. sztylpy — wysokie, skórzane buty do jazdy konnej. [przypis edytorski]