Jobsjada - Karl Arnold Kortum (gdzie czytać książki txt) 📖
Krótki opis książki:
Jobsjada to historia o życiu Hieronima Jobsa. Poznajemy ją od najmłodszych lat głównego bohatera.
Przed jego narodzinami, jego matce przyśniło się, że urodziła róg. Zdaniem sąsiadki to pewny znak, że urodzi chłopca. Gdy dziecko przychodzi na świat, rodzice słyszą kolejne proroctwo — kształt twarzy noworodka wskazuje na to, że będzie on księdzem. Rodzice Hieronima biorą sobie tę wróżbę do serca. Chłopiec od najmłodszych lat posyłany jest na nauki. Nie jest wybitnym uczniem, ale rodzice decydują się posłać go do akademii. Hieronim prowadzi hulaszcze życie, płacąc oczywiście pieniędzmi rodziców. Gdy wraca do domu, okazuje się, że nauka w akademii nie przyniosła zbyt wiele efektów. Czy Hieronim zostanie duchownym?
Autorem Jobsjady, poematu satyrycznego, jest Karol Arnold Kortum. Był on niemieckim fizykiem i pisarzem, żył na przełomie XVIII i XIX wieku. Jobsjada została napisana w 1784 roku.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Karl Arnold Kortum
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jobsjada - Karl Arnold Kortum (gdzie czytać książki txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Karl Arnold Kortum
siłą.
Na ustach piana, oczy w słup
I do wieczora już był trup.
Wrzask powstał w domu i lamenty, zaczem
Ryknął Hieronim też ogromnym płaczem,
Bo chociaż tępy, pojął on,
Że sam przyśpieszył ojcu zgon.
Tu mógłbym zażyć dość szeroko pióra,
Ale że wszelka materia ponura
Mierzi146 nam księgi, tudzież płacz —
Więc wieczny pokój dać mu racz!
Rozdział dwudziesty drugi
jako Hieronim o włos, że instruktorem młodego barona nie został.
Choć dni czternaście przeszło już od chwili,
Jak Jobsa krewni do grobu złożyli,
Biadała jeszcze wdowa wciąż:
«Ach, mój nieboszczyk drogi mąż! »
Hieronim za to na matczynym wikcie
Prędko wydobrzał po onym konflikcie
I rad był całe życie swe
U jej fartucha trzymać się,
Gdyby miał tylko pewność pożądaną,
Że w żłobie swoim znajdzie zawsze siano;
Gdy jednak matka stara już
I co dzień słabsza, to więc cóż?
Rzeczy fatalną wprost przybrały postać!
Znikła nadzieja, by plebanem zostać,
Kazanie swe coś razy sześć
Prawił, lecz to nie daje jeść.
Dewotki wprawdzie były mu łaskawe,
Na likier proszą, na babkę, na kawę,
Nowości wszakże i te chcą.
Nie ma — to dają kawę złą.
Nieraz wysoki umysł, wielkie serce
Szukały szczęścia swojego w belferce,
Więc i Hieronim myśl tę miał,
Gdy z betów dnia któregoś wstał.
Nie była mu w tym fortuna przeciwną,
Przez kombinację albowiem dość dziwną,
Jak rzuca kitę lis pod nos,
Szczęście to pomknął mu sam los.
Była to bowiem akurat ta pora,
Gdy baron pewien szukał instruktora
Za czątych147 na rok sześć i pół
I wikt na drugi z służbą stół.
Instruktor miał mieć piękne obyczaje,
Znać pięć języków tudzież obce kraje,
Toż filozofię, kunszty i
Mocnym być w geografii.
Poetą miał być także i fizykiem,
Toż historykiem i matematykiem,
Taniec, muzykę też znać miał
I et cetera148 — co by chciał.
Także i to mu przeszkadzać nie miało,
Gdyby rysować umiał, choćby mało,
I na rapiry rąbał się,
Bo za cóż brałby myto swe?
Zaczem Wielmożność jego kazać raczył,
By Jobs się stawił; a gdy go obaczył,
Zapytał, czy za czątych sześć,
Gmach tej instrukcji może wznieść?
Odrzekł Hieronim: «Najłaskawszy panie,
Być instruktorem — ciężkie to zadanie!
I osiem czątych, według mnie,
Mało jest za nauki te.
By wszakże wstęp mieć do dalszego względu,
Tak mozolnego chwycę się urzędu
I z godnym synem zaraz chcę
Instrukcję całą zacząć tę.»
Tak więc pomyślnie i prawie w dwa słowa
Stanęła z Jobsem barona umowa
I tylko o to jeszcze szło,
Czy też instruktor umie co
Z nauk tych, w które za osiem dukatów
Latorośl młodą wielkich antenatów149
Miał wtajemniczać, aby czas,
A także pieniądz nie szły w las.
Wszakże drobnostka ta, jak to niektóre
Drobnostki czynią, urosła wnet w górę,
Za którą lis ów kitę skrył,
Choć jej tak blisko Jobs nasz był.
Koniunktur bowiem arcydziwnych zbiegiem
Przeróżnych pytań zaskoczon szeregiem,
Hieronim tak pomieszał się,
Że ani «be» wprost, ani «me».
W pokoju tedy został odpuszczony
I powracając na próg swój rodzony,
Życzył, ażeby porwał kat
Barona, wiedzę, cały świat.
Zaś ich Wielmożność szukali usilnie
Wzdłuż, wszerz i w poprzek, upatrując pilnie,
Jeśliby na warunki te
Instruktor jaki znalazł się.
Czy jednak do tej godziny i pory
Pedagog jaki objawił się skory
Za osiem czątych i za wikt
Na drugim stole — nie wie nikt!
Rozdział dwudziesty trzeci
jako Hieronim pewnego starego pana, który miał pokojową z dźwięcznym imieniem amalia, skrybentem150 został i jako się na urzędzie tym chwalebnie aż do następnego rozdziału sprawował.
Wśród kondycyi151 wszelkich na tej ziemi,
Pomiędzy, owszem, stanami wszystkiemi
Jest bez wątpienia wdowi stan
Jako najcięższy dobrze znan.
Tam, gdzie niewieście braknie męża głowy
Trudno jest w domu o statek152 jakowy
I niech haruje, jako chce,
Ciężko jej idzie, nawet źle.
Dochodów nie ma, wydatki wciąż rosną,
Być wdową — też jest niewieście żałosno,
Więc dom się każdy zmienia bez
Męża w dolinę gorzkich łez.
Doznała tego i pani Jobsowa,
Po senatorze Jobsie smętna wdowa,
Której już w pierwszych parę lat
Przybyło zmarszczek, trosk i łat.
Że się Hieronim przyczynił do tego,
To nic w tym nie ma, zaprawdę, dziwnego;
Ciężka to sprawa, gdy z rąk bab
Pieczeni patrzy taki drab.
Toteż choć nasza utrapiona wdowa
Kawą i plackiem żyć była gotowa,
Musiała mięsa mieć na stół
Funtów ze sześć lub pięć i pół.
Lecz jak fortecę zbyt wielka załoga
Ogłodzi, tak też i ona, nieboga,
Dodała nieraz kości, żył,
Byle gagatek syty był.
Dopieroż gdy się porcje przykurczyły
I biedę w domu poczuł synek miły,
Oglądać pilnie zaczął się,
By tłuściej mógł opływać gdzie.
A iż to zwykle głupcy i pijani
Są przez Opatrzność jakoby wybrani,
Znalazł się stary szlachcic gdzieś,
Co go do siebie wziął na wieś.
Pan ten żył sobie w kawalerskim stanie
(Do ciszy w domu miał upodobanie),
Tak samo trawiąc153 rentę swą
Jak insi, co posiedli ją.
Brał ongi udział w siedmioletniej wojnie,
Lecz że z młodości żyć lubił spokojnie,
Więc w garnizonie tylko był,
Podając zawsze wrogom tył.
Jako miłośnik cichego spokoju,
Wnet z wojennego otarł czoło znoju,
Lecz za zasługi dzielne tak
Brał pensję i miał Legii znak.
Przyjemnie było słuchać, kiedy prawił,
Gdzie, kiedy, w jakim zwycięstwie się wsławił
I w rejteradzie154 jak o włos,
Że go w niewolę nie dał los.
A iż bezkarnie nikt z Marsem155 nie żyje,
Próbował czasem, jak mu fuzja bije
Czy do szaraka, czyli znów
Do wołokitów, luźnych psów.
Tak burgund156 stary, jak i polowanie
Cieszyły pana w bezżenności stanie,
Miał pokojową przy tym, co
Także cieszyła nieraz go.
Tak szczędząc mądrze sił ułomnych ciała,
Nie dbał, choćby się ziemia gdzie zarwała,
Dwom wiernym sługom, jakie miał,
Dawno kłopoty wszystkie zdał.
Jednym w tej parze był fenomen prawy157,
Rządca, pańskiego grosza nieciekawy,
A drugim sługą zwykł tam być
Skrybent158, co lekko mógł też żyć.