Darmowe ebooki » Poemat heroikomiczny » Jobsjada - Karl Arnold Kortum (gdzie czytać książki txt) 📖

Czytasz książkę online - «Jobsjada - Karl Arnold Kortum (gdzie czytać książki txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Karl Arnold Kortum



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 15
Idź do strony:
długo nie miał żyć, 
Mógłbyś plebanem po nim być.  
 
Ta mała Kasia naszego sąsiada 
Wciąż się o ciebie rozpytuje rada; 
A że ma stary grosze, to 
Mogłoby z tego i być co!  
 
Twoje rodzeństwo pozdrawia cię szczerze, 
Siostry i bracia, wszyscy w równej mierze, 
Więc nie zapomnij przywieźć im 
Gościńca95 za powrotem swym.  
 
Ja ci wraz z matką uścisk ślę stokrotny! 
Twój wierny ojciec, 
Hans Jobs, 
Dożywotny 
Prezes szyldburskich miejskich Rad, 
Senator pro tempore96. 
Dat.» 
 
Rozdział szesnasty

jako Hieronim, nauki rzuciwszy, do ojczyzny wracał jak się rzecz z rozumem jego miała pięknie i dokładnie w poniższym miedziorycie przedstawione.

A jako wiecznie, co i sami wiecie, 
Nikt zaś nie siedzi w Uniwersytecie, 
Więc gdy minęło trzy coś lat, 
Wracał Hieronim rad nie rad.  
 
Co z pakowaniem, mało miał roboty: 
Wziął rękawice, napierśnik, forboty97, 
Szpadę i gałkę na jej szpic, 
Zresztą nie było nic a nic.  
 
Do ksiąg mu także niepotrzebna paka, 
Bowiem się żadna nie znalazła taka. 
Stare kazanie, na nim kurz, 
To były całe skrypta98 już.  
 
Kolega jeden mu je skomponował 
I wiersz po wierszu do głowy wpakował, 
By kto z nich księdzem będzie wprzód, 
Mógł na czas każdy uczyć lud.  
 
Więc gdy tak spojrzał na mantelzak99 próżny, 
Jakoś się młody zamyślił podróżny, 
Zbyt bo z tej pustki mógł być znan 
W całej nagości rzeczy stan.  
 
Więc po ratunek gdy skoczył do głowy, 
Przyszedł mu koncept dobry, choć nienowy: 
Powie rodzicom, że — ot kto — 
W powrotnej drodze okradł go.  
 
Tu westchnął. Mogło bowiem się przygodzie, 
Że ojciec pytać zechce i dochodzić 
W jakąś fatalną chwilę złą, 
Czego się uczył, jak i co.  
 
Więc spuścił głowę i pierwszy raz zasię 
Żal go ogarnął, ale żal po czasie, 
Że jak chcesz, próbuj, naprzód, w tył, 
Tak głupi został, jak i był.  
 
Ale frasunki żadne i wzdychania 
Pomóc nie mogły teraz do odstania 
Tego, co się już stało raz, 
Gdy pożądany minął czas. 
 
Więc żeby nieco rozerwać te żale, 
Sprawił Hieronim swym kolegom vale100, 
Grzecznej kompanii dawszy fest 
«Na kredę» — co najłatwiej jest. 
 
Raz zatem jeszcze do białego rana 
Jadła i piła drużyna dobrana, 
Szumiąc, śpiewając, póki świt 
Nie zgasił świateł, uczty syt.  
 
Lecz na to hasło zapłakał Hieronim 
Ściskając druhów, bo czuł, że już po nim. 
Że czy tak pójdzie, czy też tak, 
Zawsze na jakiś trafi hak.  
 
Zanim mu jednak przyszła jechać pora, 
Po zaświadczenie poszedł do Rektora, 
Jako trzy lata, co miał sił, 
W tej Akademii pilnym był.  
 
Dał mu je Rektor (niepochlebne wcale), 
Lecz nie czytając, co stoi w szpargale, 
Skoro łacinę ujrzał w nim, 
Wtłoczył go w kieszeń Hieronim.  
 
Puszczam go tedy, niechaj z Bogiem jedzie. 
Ty zaś, lektorze101, na rozdziału przedzie 
Raz jeszcze obacz, jeśli chcesz, 
Stan jego wiedzy wzdłuż i wszerz.  
 
Rozdział siedemnasty

jak się Hieronim z nauk w butach i w ostrogach do rodzinnych pieleszy powrócił.

Więc dnia jednego, po obiedzie właśnie, 
Kiedy senator czekając, aż zaśnie, 
W starym fotelu z fajką siadł, 
Kontent, że sobie smaczno zjadł,  
 
I gdy na sługę pani Jobs tymczasem 
Małym się w kuchni bawiła hałasem, 
I kiedy w domu stronach dwóch 
O złym nie myślał żywy duch — 
 
Nagle przed ganek zajechał galopem 
Jeździec, który się zdał sążnistym chłopem, 
I usłyszano zaraz szczęk, 
Jak gdyby we drzwiach zamek pękł. 
 
A takie groźne były owe dźwięki, 
Że Jobs senator puścił fajkę z ręki, 
Tylko że nie zbił jej o włos, 
A pani — coś odjęło głos.  
 
Przecież ją prędko oprzytomnił z trwogi 
Jeździec, który już przestępował progi, 
W sztylpach102, w ostrogach, tak jak był 
I jak go drożny przysuł103 pył.  
 
Patrzą się starzy, a nie śmieją pytać, 
On też nie mówi, kogo mają witać, 
Aż dobry ojciec poznał go 
I chwycił w swe objęcia — z łzą.  
 
Tu różnych rzeczy brak mi, bym mógł zadość 
Tak wielką śpiewać i gwałtowną radość, 
Która wstrząsnęła starym tak, 
Że mało go nie trafił szlag.  
 
Jak w febrze104 matka tak się trzęsła cała, 
Drżały jej ręce i głowa jej drżała, 
Szczęście ją prawie zbiło z nóg, 
Iż syna znów jej wrócił Bóg.  
 
Tak w zbytku uczuć milczeli oboje, 
Stojąc i lejąc rzęsistych łez zdroje, 
Po czym witania i znów łzy 
Zajęły coś kwadransów trzy.  
 
Zbiegł się dom cały: dzieci senatora 
Stoją ciekawe — Greta była chora — 
Co za pan taki, jak i co, 
Lecz żadne nie poznało go.  
 
Zabawnie było widzieć, jak z daleka, 
By105 na obcego zerkali człowieka, 
Zgadując, że to może wuj, 
A może cudzy, może swój.  
 
Z zmieszaniem siostry i ze strachem w oku 
Na rękawice, na szpadę przy boku 
Patrzą, nie wiedząc, kto by był, 
I ku drzwiom się cofają w tył.  
 
Tak się Hieronim zmienił przez te lata, 
W których zażywał w Akademii świata! 
Podbródek piękny tudzież brzuch, 
Na brodzie zasię tęgi puch.  
 
Wielki kapelusz z białym pióropuszem, 
Kozłowa westa106 z takimże podbrzuszem 
I krótki kolet107, przy tym pas — 
Dziwnie go stroił na ten czas.  
 
Toż pętle, sznury, zwieszone u szpady 
(Tak dla obrony, jak i dla parady), 
Dobrej do sztychu i do cięć, 
Lat mu przydały najmniej z pięć.  
 
Dodajmy jeszcze tej marsowej108 minie 
Zjeżone dziko włosy na czuprynie, 
Toż kresy przez twarz tak i tak, 
Kawalerskiego męstwa znak.  
 
W niemym zdziwieniu ten rynsztunek cały 
Oczy starego Jobsa oglądały, 
Gdyż mniemał, że syn od trzech lat 
Zażywa czarnych księżych szat. 
 
Insze też rzeczy starego raziły 
W tym teologu, co mu był tak miły, 
Gdyż co trzy słowa lub co dwa, 
Klął tak Hieronim, że to ha!  
 
Dał mu senator wnet do zrozumienia, 
Aby hamował nieco nawyknienia, 
Gdyż musi, kto chce księdzem być, 
Wciąż na duchownej stopie żyć.  
 
Gdy w chwilę później o kufer zapytał, 
Najpierw Hieronim zębami zazgrzytał, 
Potem się zaklął w żywy pień, 
Że go okradli w biały dzień.  
 
Przykro senator przyjął tę nowinę, 
Spojrzał spod oka, poskrobał łysinę 
I mruczeć zaczął, tylko że 
Matka wmieszała tutaj się.  
 
I zaraz — jako w młynie czyni woda — 
Trzepać zaczęła, że to jest przygoda, 
Że dziecko nic nie winne, że 
Każdemu może trafić się.  
 
W mieście tymczasem od posła do posła, 
Jak ogień, wieść się tak prędko rozniosła 
I nim mrok zapadł, jeszcze wprzód 
Wiedział o szczęściu cały gród.  
 
Wszystkie umysły były poruszone. 
Kto szedł, drugiego zaraz brał na stronę109, 
A stanął? Zaraz drugi z nim: 
«Czy wiesz? Powrócił Hieronim.»  
 
Wesoło wieczór przeszedł w starym dworku. 
O kufrze mowy nie było ni worku, 
Jak gdyby to był tylko mit. 
Chciał ojciec... matka zaraz: «Cyt!» 
 
Jadł więc Hieronim i pił, co się zmieści; 
Najosobliwsze zmyślając powieści, 
I powiadając wszystko het, 
Wypróżnił kapciuch110 ojca wnet. 
 
Rozdział osiemnasty

jak Hieronim, czarne suknie wraz z peruką wziąwszy, duchownej postawy nabrał i jak pierwsze kazanie prawił.

Ale nazajutrz gdy do rannej kawy 
Zasiadł był każdy wesoły i żwawy, 
Kiedy Hieronim nawet wstał, 
A na podwórku kogut piał,  
 
Senator rzecze: «Jakoś nie przystoi, 
Abyś, mój synu, zażywał tej zbroi, 
I, moim zdaniem, ubiór twój 
Na inny trzeba zmienić strój.  
 
Przed wszystkim innym księdzu nie wypada, 
Żeby po piętach szczękała mu szpada, 
A i ostrogi, ile wiem, 
Też w powołaniu na nic tem.  
 
Także i westa, kolet, szarawary111 
Ze służbą bożą nie idą do pary, 
I pióropusza, jak to wiesz, 
Nie nosi żaden pleban też. 
 
Gdyby cię tedy na mieście widziano 
Z onym żeleźcem bijącym w kolano, 
Każdy by myślał, chcąc nie chcąc, 
Żeś jest kirasjer112, a nie ksiądz.  
 
A i to przyznasz, iż peruka krótka, 
Nie zaś czub taki jakoby u dudka, 
Duchownych strojem bywa głów, 
Więc copf113 ten trzeba zgolić znów.  
 
Dzisiaj więc jeszcze zrzucisz suknie stare, 
A krawiec przyjdzie i weźmie ci miarę 
Na teologa czarny strój 
I na płaszcz długi, synu mój. 
 
Kazałem także wezwać perukarza, 
Który na głowach zna się od ołtarza 
I dobrze swą rozumie rzecz — 
Ten ci czuprynę zgoli precz.  
 
Zaraz szanowną to ci nada postać. 
Z klątwami także nie może tak zostać... 
Gdzieżeś ty słyszał, by ksiądz znów 
Diabłami sadził od dwóch słów?»  
 
Słuchał Hieronim tej ojcowskiej mowy 
Gwiżdżąc przez zęby kurancik114 jakowy, 
Lecz wszystko, jak Jobs senior chciał, 
Przeperswadować115 sobie dał.  
 
I zanim dzień ten dobiegł aż do zmroku, 
W płaszczu, w peruce przedstawił się oku, 
Przy czym obojczyk biały mu 
Matka przypięła też co tchu.  
 
Tak uduchownion od czuba do pięty, 
Stanął Hieronim niby jaki święty, 
A taki z suknią duch wszedł weń, 
Że już na drugi kazał dzień. 
 
Bóg zdarzył właśnie, że była niedziela, 
Więc na ambonę, wobec ludu wiela, 
Wszedł Hieronimus jakby nic. 
Ani byś poznał, że to fryc116.  
 
Bo jak w szesnastym rozdziale już stało, 
Jedno mu z skryptów kazanie zostało, 
Które mu w głowę włożył druh 
Tak dzielnie jak sam Święty Duch.  
 
Kazanie było, że choć wal z armaty! 
Naszpikowane jak comber117 w cytaty, 
Tak mądre, że ni żadna z dam, 
Ni mówca nie rozumiał sam.  
 
Lecz urok mowy był nie tylko w słowie, 
Orator wygląd miał też, co się zowie, 
A głos donośny, śmiały gest 
Zdradzały, co za mistrz to jest.  
 
Aplauz więc słuszny zyskał w całym mieście, 
W którym, jak wiemy, domów było dwieście, 
Chwiał z dziwu głową cały gmin: 
«Na co to wyrósł Jobsów syn!  
 
Kto by, u kata, mógł mieć to na względzie, 
Że z tego osła taki mówca będzie, 
Toć go tu przecie każdy znał, 
Że tylko bił się, kradł i łgał!»  
 
Toć i krewniacy stojąc w całej kupie 
Patrzą, jak dawne to chłopczysko głupie, 
Niby z rękawa, sypie grad 
Nauk zbawiennych, mądrych rad.  
 
A któż rodziców wypowie zachwyty! 
Stał Jobs senator i patrzał, jak wryty: 
«A co, mosanie118? Jaki łeb! 
I Demostenes119 przy nim kiep!» 
 
Lecz matka, z szczęścia topniejąc w łzach cała, 
Wnet przyjaciółkom szeptem wiedzieć dała, 
Że u nich schab dziś na ten fest 
I migdałowe ciasto jest. 
 
Więc się ruszyli wszyscy wprost z kościoła 
Do gościnnego państwa Jobsów stoła, 
By na dzielnego mówcy cześć 
Po przyjacielstwie pić i jeść.  
 
Tak, zachwyceni nowym apostołem, 
By Hieronimus — uradzili społem — 
Wnet, jak optima forma120 chce, 
Na kandydata podał się.  
 
Prawdą jest, że tu dla wymagań gminu 
Obejść nie może się bez egzaminu, 
Lecz cóż egzamin, nawet dwa, 
Przy wiedzy, jaką młodzian ma!  
 
Odwłóczyć wszakże by z tym nie potrzeba, 
Gdyż pleban (przychyl mu tam, Boże, nieba! ) 
Ledwo że zipie, jest jak cień 
I umrzeć może lada dzień. 
 
Gdy więc — jak losy łatwo wypaść mogą — 
Wszystkich śmiertelnych stary pójdzie drogą, 
Dobrze już teraz pewność mieć, 
Kto po nim Piotra weźmie sieć.  
 
Chciał nasz bohater nieco oponować, 
Lecz wszyscy jęli121 ściskać go, całować, 
Tak że się bronić nie miał sił, 
Choć egzaminów wrogiem był.  
 
By więc uciszyć zabobonną trwogę, 
Pił to na jedną, to na drugą nogę, 
Choć ojciec dawał głową znak, 
Że księdzu nie przystoi tak.  
 
Przyjaciele Wolnych Lektur otrzymują dostęp do prapremier wcześniej niż inni. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur: wolnelektury.pl/towarzystwo/
Rozdział dziewiętnasty

jak Hieronimus na kandydata egzamin składał i jak mu się to powiodło.

Gdy zamiar stanął jako mur forteczny, 
Zaczęto listy pisać w gród stołeczny 
I wkrótce przybył cały kler, 
Od wielkich figur aż do zer. 
 
Pot zimny zrosił Hieronima czoło, 
Gdy to fatalne objęło go koło 
Jako obława w puszczy ta, 
Co zwierza dobyć z kniei ma.  
 
Tak się więc tedy miało ku wybiciu 
Najokropniejszej z godzin w jego życiu, 
A choć na kuraż122 jadł i pił, 
Coraz jej
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 15
Idź do strony:

Darmowe książki «Jobsjada - Karl Arnold Kortum (gdzie czytać książki txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz