Jobsjada - Karl Arnold Kortum (gdzie czytać książki txt) 📖
Krótki opis książki:
Jobsjada to historia o życiu Hieronima Jobsa. Poznajemy ją od najmłodszych lat głównego bohatera.
Przed jego narodzinami, jego matce przyśniło się, że urodziła róg. Zdaniem sąsiadki to pewny znak, że urodzi chłopca. Gdy dziecko przychodzi na świat, rodzice słyszą kolejne proroctwo — kształt twarzy noworodka wskazuje na to, że będzie on księdzem. Rodzice Hieronima biorą sobie tę wróżbę do serca. Chłopiec od najmłodszych lat posyłany jest na nauki. Nie jest wybitnym uczniem, ale rodzice decydują się posłać go do akademii. Hieronim prowadzi hulaszcze życie, płacąc oczywiście pieniędzmi rodziców. Gdy wraca do domu, okazuje się, że nauka w akademii nie przyniosła zbyt wiele efektów. Czy Hieronim zostanie duchownym?
Autorem Jobsjady, poematu satyrycznego, jest Karol Arnold Kortum. Był on niemieckim fizykiem i pisarzem, żył na przełomie XVIII i XIX wieku. Jobsjada została napisana w 1784 roku.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Karl Arnold Kortum
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jobsjada - Karl Arnold Kortum (gdzie czytać książki txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Karl Arnold Kortum
lamentem okrutnym Hieronim,
Jęcząc i krzycząc, że teraz już po nim,
I począł garścią włosy rwać
Jak pietruszczaną z grzędy nać.
Aż się gospodarz ulitował tego
Jęku a krzyku, a płaczu rzewnego
I tylko surdut zabrał mu
Za ekspens199 jadła, picia, snu.
Bezpłatną nawet radę dodał przy tem,
By dłuższym tu się nie przykrzył pobytem,
Gdyż w karczmie nie ma miejsca dość,
By go zawalał goły gość.
Z przypadku tego miejmy tę naukę,
Że los jak magik nieraz wytnie sztukę.
Tu masz, tu nie masz! Tak to czas
Doczesne dobra zmienia wraz.
Wczoraj był jeszcze gościem pożądanym
W gospodzie owej i wielmożnym panem,
A dzisiaj za próg musiał wnet,
Bez tynfa200, nagi mając grzbiet.
W pierwszej więc chwili chciał już kości rzucić
I na złość losom do damy się wrócić,
Gdzież bowiem miał się w biedzie tej
Puścić i w tej nagości swej?
Gdy przecież wspomniał całą jej postawę,
Kościste łokcie i oczy kaprawe,
Tak nagły w sobie uczuł dreszcz,
Że ruszył w pole, choć był deszcz.
Już tak dni kilka błąkał się na ślepo,
Śpiąc w rowach, żyjąc wygrzebaną rzepą,
Nie wiedząc, co to chleb, co dach,
Zmizerowany, że aż strach!
Ale jak zwykle na tym świecie bywa,
Że bieda sama łeb sobie urywa,
Tak i bohater smętny nasz
Przyjazną losu ujrzał twarz.
Na dzień coś czwarty, w przedwieczornej porze,
W blisko nad drogą czerniącym się borze
Krzyki posłyszał, jakby kto
Na pomoc właśnie wołał go.
Nie myśląc wiele skoczył więc w gęstwinę,
Złamawszy gibki dębczak czy grabinę,
I biegł co siły tam aż, gdzie
Straszny mu prospekt201 zjawił się.
Czwórka się koni rwała u karocy,
Furman na ziemi bez ducha, bez mocy,
W karecie pani mdleje i
Krzycząc ratunku — leje łzy.
Tuż u powozu pan walczy na pięście
Z dwoma zbójami, ale na nieszczęście
Z daleka to już było znać,
Że rady sobie nie mógł dać.
Biegnąc, Hieronim po oznakach różnych
Poznał od razu swych kupców podróżnych.
Jakże nie wzniesie kij by cep,
Jakże nie lunie ich przez łeb!
«Złodzieje! — wrzaśnie — gdzie moje talary?!»
Padł zaraz jeden puściwszy z ust pary,
A drugi widząc, iż jest źle,
Jakby wiatr poniósł — puścił się.
Chciał go Hieronim zaraz z kijem ścigać,
Lecz łotr się tylko cieniem zdawał migać
Między drzewami, które go
Prędko zakryły gęstwą swą.
Trudne, zaprawdę, są do opisania
Łzy młodej pani i podziękowania
Pana, co w pięknej szubie stał
I jeszcze się na nogach chwiał.
Oboje państwo, dzięk czyniąc mu rzewnie,
Uściskaliby Hieronima pewnie,
Ale bohater mężny nasz,
Dni cztery miał nie mytą twarz.
Już do zachodu mieć się chciało słońca,
A jeszcze dziękom tym nie było końca,
Gdyż wdzięcznym sercem państwo to
Za zbawiciela miało go.
I nie pytając, co jest przykład rzadki,
O brak surduta i insze przydatki,
Proszą, by z nimi jechać chciał,
A w domu ich nagrodę brał.
Hieronim nie był w ciemię pałką bity,
Więc się skłoniwszy za takie zaszczyty,
Obu rękami chwycił los,
Co go znów kitą machnął w nos.
Nie tracąc tedy zbyt drogiego czasu,
Zdjął odzież zbója, co leżał wśród lasu.
Ta pokazała się być wprost
Na tuszę jego tudzież wzrost.
Lecz kto wypowie radość jego wielką,
Gdy razem z westą202 czy też kamizelką
Znalazł i cały mieszek swój,
Jak spod poduszki wziął go zbój.
Więc spojrzy bliżej, plaster odpadł z twarzy
Rabusia. Czy śni, czy też tylko marzy?
Wszak mu nie obce rysy te...
«Ach — krzyknie — łotrze! Znam ja cię!
Tyś to ów pan jest, co w wielkiej peruce
Talary moje wziął sztuka po sztuce,
Gdym w Akademię wstąpić miał
I w karty z tobą, bratku, grał!
Więc my się z sobą teraz skwitowali!»
Tu siadł na kozioł, gdyż państwo czekali,
I ważąc w głowie myśli te,
Jechał tak milę czy też dwie.
Zanim ten rozdział do kresu dobieży,
Mój czytelniku, wiedzieć ci należy,
Iż tylko jednym czynem tym
Mógł się pochwalić Hieronim.
Rozdział dwudziesty siódmy
jako Hieronim do baraniej woli przybył i jak nauczycielem w szkole tamtejszej został.
Pan w pięknej delii203 oraz młoda pani
Bardzo do siebie byli przywiązani,
Przed rokiem bowiem ledwo lub
Mniej nieco — wzięli z sobą ślub.
Pan był dziedzicem licznych posiadłości
Cum krzakis, boris204 i czynszowych włości,
Ale swój pański trzymał dwór
W Baraniej Woli do tych pór.
By mu się żona w domu nie nudziła,
W sąsiedztwie wizyt musiał składać siła205,
Jeżdżąc to blisko, to znów w dal,
Chociaż mu koni było żal.
I dziś, gdy w boru mieli tę przygodę,
Z balu wracało to małżeństwo młode,
Kiedy z gęstwiny nagle zbój,
Cugle chwyciwszy, krzyknął: «Stój!»
Zaraz furmana cisnęli o piasek,
Zaczem podniosła pani srogi wrzasek,
Zwłaszcza że z zbójów jeden tuż
Z szyi jej łańcuch ściągał już.
Krzyczy więc pani, co ma gardła: «Rety!»
Pan skoczył wtedy ze stopni karety
Broniąc się zbójom, co miał sił,
Lecz bez pomocy padłby był.
Taką powieścią skracając swą drogę,
Tulił pan drżącą dotychczas niebogę,
A zaś Hieronim tak był rad,
Jakby narodził się na świat.
I on powiadał też państwu nawzajem,
Jakowym kształtem albo obyczajem
Dotąd na bożym świecie żył
I jak mu los przeciwny był.
Tak z górki prędko, a w piasku powoli,
Aż do Baraniej dobili się Woli,
W który Hieronim wpadłszy kraj
Myślał, że mu się otwarł raj.
Odzież, honory i traktament206 wszelki,
Tytuń, wędliny i wina butelki,
Co tylko wypić mógł i zjeść —
Miał więcej, niż podobna znieść.
Tak spoczywając przez tygodni parę,
Mile wdzięczności przyjmował ofiarę,
A zaś na przyszłość przyrzekł pan
Przystojny mu obmyślić stan.
Traf zdarzył właśnie, że w tamtejszej szkole
Zmarł nauczyciel po długim mozole;
Tej kolatorstwo207 że pan miał,
Mógł dać prezentę, komu chciał.
W pierwszej uczono abecadła klasie,
Sylabizować z wolna w drugiej zasię,
A ten, kto umiał czytać druk,
Wychodził z niej jak biały kruk.
Wszelką sposobność zaś do głębszej wiedzy
Rozumnie z swojej oddalił pan miedzy,
Bo chłop uczony — każdy wie —
Hardy i krnąbrny robi się.