Jobsjada - Karl Arnold Kortum (gdzie czytać książki txt) 📖
Krótki opis książki:
Jobsjada to historia o życiu Hieronima Jobsa. Poznajemy ją od najmłodszych lat głównego bohatera.
Przed jego narodzinami, jego matce przyśniło się, że urodziła róg. Zdaniem sąsiadki to pewny znak, że urodzi chłopca. Gdy dziecko przychodzi na świat, rodzice słyszą kolejne proroctwo — kształt twarzy noworodka wskazuje na to, że będzie on księdzem. Rodzice Hieronima biorą sobie tę wróżbę do serca. Chłopiec od najmłodszych lat posyłany jest na nauki. Nie jest wybitnym uczniem, ale rodzice decydują się posłać go do akademii. Hieronim prowadzi hulaszcze życie, płacąc oczywiście pieniędzmi rodziców. Gdy wraca do domu, okazuje się, że nauka w akademii nie przyniosła zbyt wiele efektów. Czy Hieronim zostanie duchownym?
Autorem Jobsjady, poematu satyrycznego, jest Karol Arnold Kortum. Był on niemieckim fizykiem i pisarzem, żył na przełomie XVIII i XIX wieku. Jobsjada została napisana w 1784 roku.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Karl Arnold Kortum
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Jobsjada - Karl Arnold Kortum (gdzie czytać książki txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Karl Arnold Kortum
class="stanza">
To generałem jesteś, to żołnierzem,
To kapucynem, to znowu balwierzem243,
To żebrzesz, to masz zamek i
Przed żebrakami mocne drzwi.
To filozofem jesteś, to znów kupcem,
To szambelanem244, to zwyczajnym głupcem,
Toś jest gospodarz, to znów gość,
A śmiechu nigdy nie ma dość.
To pastor z ciebie jest, to organista,
To polihistor245, to znowu dentysta,
To król, to znów poddany, tak
Że łachman nosisz albo frak.
Przy tej odmianie ciągłej łatwo dowieść,
Iż życie bieży jak ucieszna powieść,
Z której wnet możesz poznać kart,
Że jeden kiep246 drugiego wart.
Jeśli aktorzy uwiną się żwawo,
Klaszczą im wtedy i wołają: brawo!
A gdy kurtyna spada już,
Wieńce rzucają na nich z róż.
Jeżeli wszakże pomylą się w roli,
Pisków, sykania i krzyków dowoli;
Schodzących z sceny za ten grzech
Aż za kurtynę ściga śmiech.»
Na to Hieronim: «Każde twoje słowo
Pięknie maluje mi kondycję nową
I coraz więcej gustu mam
W takim teatrum grywać sam.»
Słysząc to, panna za rękę go wiodła
Do dyrektora, co sam czyścił siodła,
Bo, jak wypadło w jednej z ról,
W orszaku wjeżdżać miał jak król.
Tu, prezentując go nader życzliwie,
Wspomniała z lekka i nie chcąc o piwie,
Przy którym, jako zwyczaj jest,
Na komedianta Jobs wziął chrzest.
Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
Rozdział trzydziesty trzeci
jak Hieronim naprawdę aktorem został i jak od panny dla huzara pewnego poniechany, w desperację wpadłszy, teatrum owe porzucił.
Szerokie teraz otwarło się pole
Dla Hieronima, który różne role,
Jak się to zaraz tu da znać,
W teatrum owym począł grać.
Łotrów, świętoszków, bawidamków szczwanych,
Kosterów247, burdów, studentów pijanych,
Tchórzów i gachów248 grał tak, że
Myślałbyś — na nich rodził się.
Tak w przyrodzonym czując się żywiole,
Aplauz zyskiwał za każdą swą rolę
I od oklasków cały gmach
Trząsł się od zrębu po sam dach.
Toż pedagogów arcyświetnie grywał,
A kiedy jako autor występywał,
Złudzenie było takie, że
Teatrum całe trzęsło się.
Lecz filozofa kiedy objął rolę
Lub gdy jak Filon249 z fujarką szedł w pole,
Na próżno tylko tracił czas:
Widz zimny wtedy był jak głaz.
Szlachetnych panów także psuł ze szczętem,
Do ról się dłuższych nie cieszył talentem,
Uczciwych i rozumnych słów
Uczył się bardzo trudno znów.
Tak przechodziło życie Hieronima
W różach i cierniach, gdyż bez nich nic nie ma,
A na osłodę doli złej
Także w objęciach panny swej.
Że ta mu rola najbardziej w smak była,
O tym nikt, nawet panna nie wątpiła,
I on ją z wszystkich wolał ról,
Choć bywał czasem wódz lub król.
Ale, jak mówi przypowieść prawdziwa,
Iż to, co świeci, rzadko złotem bywa
I że za światłem idzie cień,
A noc przychodzi, gdzie był dzień,
Tak i Hieronim, w pannie rozkochany,
Rychło takowej doświadczył odmiany
I nim się spodział, jak i co,
Już mu umknęło szczęście to.
Traf bowiem zdarzył, iż huzar250 jakowy
Ujrzawszy pannę zawrotu wnet głowy
Dostał, jak to się często dość
Zdarza, gdy wąsy mają rość.
A iż paniczyk zasobny był w złoto
I wielce panny zachwycił się cnotą,
A panna rozum miała snadź251,
Iż, kiedy dają, trzeba brać,
Gdy nadto, jak to widzieliście sami,
Z coraz nowymi była wariacjami,
Jako muzyczny motyw, ta
Panna, o którą tu szła gra —
Więc choć Hieronim miarkując, co znaczy
Ów huzar, armię całą klął w rozpaczy
I z pistoletu, który miał
Zapał252 bez kurka253, strzelać chciał,
To tylko zyskał, płacząc nieustannie,
Że tej wesołej całkiem obrzydł pannie
I że w kwaterę swą co tchu
Wstępu wzbroniła zgoła mu.
Więc w desperacji takowej bohater,
Ziejąc ogniami zazdrości jak krater,
Rzucił teatrum, poszedł w świat,
Krzyknąwszy pannie: «Bierz cię kat!»
Co zaś do panny, ta ze swym huzarem
Życia się miłym napawała darem,
Aż zmarła młodo w dwa coś lat,
Pączek wydawszy, jako kwiat.
Rozdział trzydziesty czwarty
jak Hieronim do rodzinnego Schildburga wróciwszy, wiele tam odmian zobaczył i jak mile przyjęty został.
Tak więc raz jeszcze Jobs kandydat, srodze
Strapion, na bitej obaczył się drodze,
Lecz nigdy żadnej drogi swej
Tak nie przeklinał jako tej.
Niewierność bowiem i zmienność tej panny
Tkwiła mu w sercu jak cierń nieustanny
I gdyby nie to, że był tchórz,
Byłby gdzie może wisiał już.
Lecz desperatom kiedy braknie ducha,
To brak postronka, to gałąź za sucha,
Więc postanowił Jobs nasz żyć,
Aby mógł jeszcze jeść i pić.
Tak, brew zmarszczywszy i w obliczu srogi,
Wahał się chwilę na rozstaju drogi,
Nie wiedząc, którą iść by miał,
Bo i tu, i tam także chciał.
Jedna w Bawarię wiodła, lecz nie wiedział,
Czyli254 by pan tam jeszcze z żoną siedział,
Druga w ów szwabski zasię gród,
Skąd swój początek wziął i ród.
Lecz jak zraniony ptak, kiedy z daleka
Do gniazda swego leci a ucieka,
By tam skrył ranę, którą strzał
Niecnotliwego łowca dal,
Tak wypędzony z uciech dawnych raju
Do rodzinnego wziął wracać się kraju
I (niech pochwalon będzie Bóg!)
Wkrótce przestąpił ojców próg.
Ałe zaledwie przeszedł przez rogatki
(Gdzie dał grosz celny, dziurawy i gładki),
Począł się wahać, czy by to
Był Schildburg dawny, czy też co?
Bo chociaż mile został powitany,
Na każdym kroku spostrzegał odmiany,
Gdyż i tu w ciągu owych lat
Nie stał, lecz naprzód bieżał świat.
Przy życiu wprawdzie jeszcze matka była,
Lecz w niedostatku i ubóstwie żyła,
Z niespań, z kłopotów, z łez i z trosk
Wyżółkłszy tak jak gdyby wosk.
Brat jeden poszedł ad patres255 i w grobie
Za miastem leżał od lat paru sobie.
Drugi założył mały kram,
W którym sprzedawał nici sam.
Trzeci wziął żonę najbrzydszą w tym grodzie,
Lecz za to w mleku opływał i miodzie,
Choć miewał jako księżyc znów
Pełnię na twarzy albo nów.
Najstarsza siostra także męża miała
(Czas — ten nie stoi, lecz leci jak strzała!),
Który tak samo fajkę ćmił,
Jak Jobs senator, kiedy żył.
Co zaś do Grety, która konkurenta
Miała przy sądzie tamtejszym, rejenta256,
I szersza była wszerz niż wzdłuż —
Sporego chłopca miała już.
Rejent się tylko za miastem gdzieś bawił
I narzeczoną wraz z synkiem zostawił,