Darmowe ebooki » Komedia » Cyrano de Bergerac - Edmond Rostand (gdzie czytac ksiazki txt) 📖

Czytasz książkę online - «Cyrano de Bergerac - Edmond Rostand (gdzie czytac ksiazki txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Edmond Rostand



1 ... 3 4 5 6 7 8 9 10 11 ... 28
Idź do strony:
się ośmielił ślinić... ją!... spojrzeniem!... 
Zdawało mi się wzrokiem, gdy dotknął jej lica, 
Że widzę, jak po róży... pełza gąsienica... 
  LE BRET
ze zdziwieniem
Co? Jak?... Czy to możliwe?... 
  CYRANO
Bym kochał?... 
zmieniając ton 
Niestety!... 
  LE BRET
Tyś nie mówił... nie wspomniał nigdy... 
  CYRANO
Tej kobiety?... 
Ach, pomyśl! Ta ironia!... Gdy mi nie pozwala 
Ten nos, co tak jak laufer152 poprzedza mnie z dala, 
Bym śnił, żem jest kochany, choćby przez brzydala, 
To ja!... Lecz to konieczne! to nieuniknione!... 
Ja kocham... To tak proste, ach, a tak szalone!... 
Ja kocham najpiękniejszą w świecie... 
  LE BRET
Najpiękniejszą?... 
  CYRANO
Najbardziej złotowłosą... 
z przygnębieniem 
i najwykwintniejszą!... 
  LE BRET
Na Boga, mów, kto ona?... 
  CYRANO
Hazard153 sercom gwoli154, 
Rozkoszny — mimo wiedzy, groźny — mimo woli. 
Pułapka zdrad natury, róża, w której łonie 
Amor155 czyha w zasadzce, srogie ostrząc bronie!... 
Ten, kto poznał jej uśmiech, poznał doskonałość. 
Ona w najmniejszy drobiazg zaklina wspaniałość, 
I umie w każdym ruchu zamknąć bóstwa całość!... 
Nie!... Ty byś nie umiała, boska Afrodyto156, 
Wstąpić w konchę, jak ona w lektykę odkrytą, 
Ni ty, czysta Dyjano157, kroczyć tak po lesie, 
Jak ona po paryskim bruku kroki niesie!... 
  LE BRET
Ach, rozumiem!... To jasne!... 
  CYRANO
Łatwo zrozumiane! 
  LE BRET
Ty kochasz twą kuzynkę Robin?... 
  CYRANO
Tak!... Roksanę!... 
  LE BRET
Ano, tym lepiej!... Kochasz?... Powiedz jej... Masz prawo, 
Zwłaszcza dziś, gdy w jej oczach okryłeś się sławą!... 
  CYRANO
Przypatrz mi się, kochany! Czyż mi nie zabrania 
Ta narośl śnić o błogich zachwytach kochania?... 
O, nie, ja się nie łudzę! Chyba że chwilowo 
Zakwili we mnie rzewność w porę wieczorową, 
Kiedy w woń się rozpłyną sny kwiatów miłosne, 
A mój drągal-nosisko wciąga w siebie wiosnę!... 
I zdarza się, że błądząc w promieniach księżyca, 
Spotkam w ogrodzie parę: z młodzieńcem dziewica! 
Wzruszony, za śladami stóp ich biegnę okiem, 
I myślę, że to dobrze, chodzić wolnym krokiem 
W księżycu, ręka w rękę, z ukochaną w parze, 
A wtedy zapominam — unoszę się — marzę!... 
Aż znienacka zobaczę, spojrzawszy z ukosa, 
Na ogrodowym murze cień mojego nosa!... 
  LE BRET
Mój drogi!... 
  CYRANO
O, mój drogi, miewam ja rozpacze, 
I gdy jestem samotny... 
  LE BRET
ze współczuciem
To płaczesz... 
  CYRANO
z protestem
Ja?... Płaczę?... 
Nie, to by nazbyt szpetnym było, gdyby rosa 
Łez popłynęła kiedy wzdłuż takiego nosa, 
I nie pozwolę na to, póki we mnie siła, 
Aby ich boska piękność kiedy się splamiła 
Związkiem z taką brzydotą... Toż nie znajdziesz przecie 
Nic zgoła, od łez bólu, świętszego na świecie; 
Więc nie chcę, by z tych pereł jedna z mej przyczyny 
Została na szydercze narażona drwiny... 
  LE BRET
pocieszając
Nie smuć się!... Czas sposobność i radę ci poda. 
Wszak prawem, co miłością rządzi, jest przygoda. 
  CYRANO
z goryczą
Nie! Nie! Nie!... Jest stosunek! Jest ład! I jest miara!... 
Ja kocham Kleopatrę158 — mamże159 twarz Cezara?... 
Ubóstwiam Berenikę160 — licoż mam Tytusa?... 
  LE BRET
z żywością
Lecz twój rozum! Twe męstwo!... 
wskazując miejsce, na którym stała przedtem roznosicielka 
Złożyłeś całusa 
Na ręku tej tu małej, rumieniąc niebogę. 
Wszak widziałeś jej oczy — czyż były ci wrogie?... 
  CYRANO
zdziwiony
To prawda!...  
  LE BRET
I Roksana, gdy Valvert pchnął szpadą, 
Godząc w ciebie, okropnie blada była... 
  CYRANO
zdziwiony
Blada. 
  LE BRET
Już dzisiaj twoje męstwo, dowcip pokochała. 
Śmiało!... Idź do niej.... wyznaj... 
  CYRANO
Aby mnie wyśmiała?... 
Nie znam trwogi, lecz myśleć nie mogę bez drżenia... 
  ODŹWIERNY
wprowadzając kogoś ode drzwi
Pytają o waćpana!... 
  CYRANO
spostrzegłszy ochmistrzynię
Boże! Jej duenna161!... 
  SCENA SZÓSTA
Cyrano, Le Bret, Ochmistrzyni. OCHMISTRZYNI
z głębokim ukłonem
Walecznego kuzyna w dniu jutrzejszym z rana 
Pragną widzieć tajemnie... 
  CYRANO
wstrząśniony
Mnie widzieć? 
  OCHMISTRZYNI
dygając
Waćpana!... 
Chcą mu się z czymciś162 zwierzyć... 
  CYRANO
Mnie?... 
  OCHMISTRZYNI
z nowym dygiem
Tak!... 
  CYRANO
słaniając się
O, mój Boże!... 
  OCHMISTRZYNI
Skoro jutro na niebie pierwsze błysną zorze, 
Pójdą mszy świętej słuchać u Świętego Rocha... 
  CYRANO
opierając się na ramieniu Le Breta
O, mój Boże!... 
  OCHMISTRZYNI
Wracając, by pomówić trocha, 
Gdzie mają wstąpić?... 
  CYRANO
jakby oszalały
Gdzie?... Ha?... Zaraz!... O, mój Boże!... 
  OCHMISTRZYNI
Mów waszmość!... 
  CYRANO
O, mój Boże!... Zaraz!... Szukam w głowie!... 
W paszteciarni Ragueneau’a... 
  OCHMISTRZYNI
Gdzież to? Niech waść powie! 
  CYRANO
Ulica Honoriusza... ciasta w okien szybie... 
  OCHMISTRZYNI
dygając
Przyjdziem... Godzina siódma... Bądź waszmość!... 
  CYRANO
Nie chybię163!... 
 
Ochmistrzyni wychodzi. SCENA SIÓDMA
Cyrano, Le Bret, później Komedianci, Komediantki, Cuigy, Brissaille, Lignière, Odźwierny, Skrzypiciele. CYRANO
rzucając się w objęcia Le Breta
Ja?... Z nią?... Schadzkę?... 
  LE BRET
wesoło
Cóż smutek?... Już inny wiatr wieje?... 
  CYRANO
Przynajmniej wie, że żyję!... Szaleję... Szaleję!... 
  LE BRET
Takie mi tu bajałeś przed chwilą androny; 
Teraz będziesz spokojny?... 
  CYRANO
zapalając się
Przeciwnie!... Szalony!... 
Nieprzeparty, jak piorun, gdy w miał kruszy skałę!... 
Sam mi tu całą armię! Wojsko dajcie całe!... 
Mam dziesięć serc! Dwadzieścia ramion!... Wielkie nieba!... 
Precz z karlęcą hołotą!... 
wrzeszczy na całe gardło 
Olbrzymów mi trzeba!... 
 
Od jakiegoś czasu poruszają się cienie komediantów i komediantek w głębi na scenie. Słychać szmery i gwary. Próba się odbywa. Skrzypiciele zajęli swe miejsce. GŁOS ZE SCENY
Ciszej!... Próbę zaczęto!... O spokojność prosim!... 
  CYRANO
śmiejąc się
Chodźmy!... 
 
Zmierzają ku wyjściu. W tej chwili otwierają się wielkie drzwi. Wchodzą Cuigy, Brissaille i kilku oficerów, podtrzymując spitego Lignière’a. CUIGY
Cyrano?... 
  CYRANO
Co tam?... 
  CUIGY
śmiejąc się
Bąka ci przynosim164!... 
  CYRANO
poznając Lignière’a
Lignière!... Co z tobą, chłopcze?... 
  CUIGY
Został bez noclega!... 
  BRISSAILLE
Nie może wrócić do dom...  
  CYRANO
nie rozumiejąc
Co?... 
  LIGNIÈRE
bełkocąc i pokazując papier pomięty
Ten list ostrzega 
O zasadzce... Stu zbirów zasadzono na mię165... 
To z powodu mej piosnki... Tour de Nesle, przy bramie... 
Iść do domu koniecznie muszę popod166 wieżę!... 
Pozwól mi się dziś przespać na twojej kwaterze!... 
  CYRANO
z żywością
Stu ludzi, mówisz?... Brawo!... Będziesz spał u siebie!... 
  LIGNIÈRE
przerażony
Ależ... 
  CYRANO
straszliwym głosem
Jam salvaguardią167 twoją, jak Bóg w niebie!... 
pokazując mu latarnię, którą w ręku trzyma odźwierny, przysłuchujący się tej scenie 
Weź tę latarnię!... 
Lignière bierze ją skwapliwie. 
Naprzód marsz!... 
do oficerów 
Waszmoście z nami!... 
W oddaleniu... Wy tylko jesteście świadkami!... 
  CUIGY
tonem przestrogi
Lecz stu ludzi!... 
  CYRANO
Dziś właśnie na stu chrap168 mnie zbiera!... 
 
Komedianci i komediantki zeskakują ze sceny i podbiegają w rozmaitych kostiumach. LE BRET
Lecz na cóż łba nadstawiać... 
  CYRANO
O, Le Bret już gdera!... 
  LE BRET
Dla opilca takiego?... 
  CYRANO
Bo ten pijaczyna, 
Bo ta kadź rosolisu169, bo ta beczka wina, 
Wykonał w moich oczach czyn bardzo subtelny, 
Oto, gdy dama jego raz po mszy niedzielnej 
Umaczała paluszki wedle obyczaju 
W kropielnicy, on skoczył, przypiął się do skraju, 
I choć nie cierpi wody, wypił wszystko do dna!... 
  JEDNA Z KOMEDIANTEK
kostium subretki170
Aaa! To rzecz bardzo ładna i pochwały godna!... 
  CYRANO
Co, nieprawdaż, subretko?... 
  SUBRETKA
do drugiej komediantki
Ciekawam też, czemu 
Stu, aż stu zasadzili przeciwko jednemu?... 
  CYRANO
Idziem... 
do oficerów 
A waściów proszę, niech się nikt nie waży 
Spieszyć do mnie z sukursem171, cokolwiek się zdarzy!... 
  JEDNA Z KOMEDIANTEK
zeskakując ze sceny
Nie, ja to widzieć muszę!... 
  CYRANO
Dalej!... 
  JEDNA KOMEDIANTKA
przyłącza się i woła starego komedianta
Chodź, Kasandrze172!... 
  CYRANO
Chodźcie wszyscy: doktorze, subretko, Leandrze! 
Dalej, szalone pałki! Pójdziem wszyscy zatem! 
Złączymy włoską farsę z hiszpańskim dramatem... 
Niech chrapliwy jęk śmierci wesoła drużyna 
Brzękiem dzwonków otoczy, jak krąg tamburyna!... 
  WSZYSTKIE KOBIETY
skacząc z radości
Brawo!... Gdzie mój kapturek?... Mój płaszcz!... 
  JODELET
Idźmy!... Brawo!... 
  CYRANO
do skrzypków
Panowie muzykanci zagrają nam żwawo!... 
Skrzypiciele przyłączają się do pochodu. Wszyscy porywają świece płonące przy rampach. Pochód przybiera wygląd capstrzyku173 z pochodniami 
Brawo! Oficerowie, damy, skrzypiciele, 
Światła. A o dwadzieścia kroków... 
idzie naprzód 
...ja na czele, 
Sam pod mym pióropuszem!... Gotowo?... 
  POCHÓD
Gotowo... 
  CYRANO
I niech się nikt nie waży pomagać mi!... Słowo?... 
Choćby mi śmierć groziła, słowo!... No, ruszamy! 
Raz, dwa trzy!... Hej, odźwierny! Otwieraj nam bramy!... 
Odźwierny otwiera podwójne drzwi sali, a w świetle księżyca ukazuje się malowniczy zaułek starego Paryża. 
Patrzcie, ha! Paryż senny, mroczny, niby mglisty; 
Z dachów spływa księżyca blask, jak deszcz srebrzysty! 
Oto jest dekoracja sceny, jak dobrana! 
Tam pod szarfą mgieł srebrnych toczy się Sekwana, 
Tajne zwierciadło nocy, tak złote o świcie... 
A teraz zobaczycie to, co zobaczycie!... 
  WSZYSCY
Dalej, do bramy Nesle!... Marsz!... 
  CYRANO
z progu do subretki
Waćpanna pytała, 
Słysząc, że tam w zasadzce setka leży cała, 
Czemu rąk na jednego zbrojono tak wiele?... 
wyciąga szpadę i ze spokojem 
Dlatego, iż wiedziano, żeśmy przyjaciele!... 
 
Wychodzi, a za nim cały pochód. Na czele Lignière z latarnią, zataczając się, za nim Cyrano; dalej komediantki, oparte na ramieniu oficerów, i komedianci w podskokach. Kroczą przy dźwięku skrzypiec w zmroku nocnym, oświeceni blaskiem świec.
Kurtyna.
AKT DRUGI

Paszteciarnia poetów.

(przekład W. Zagórskiego)

Scena przedstawia gospodę restauratora-pasztetnika Ragueneau. Jest to duża sala na rogu ulic Saint Honoré i Arbre-Sec, które przez szklane drzwi w głębi widnieją, zarysowujące się w pierwszych brzaskach świtu.
Na lewo pierwszy plan: bufet pod baldachimem z kutego żelaza i porozwieszanymi na nim gęsiami, kaczkami i białymi pawiami. W wielkich fajansowych wazonach ogromne bukiety z kwiatów, głównie słoneczników. Po tejże stronie drugi plan: olbrzymi komin, przy którego ogniu, między żelaznymi podstawami, dźwigającymi rondelki i rynki, smażą się w brytfannach pieczenie.
Po prawej stronie pierwszy plan ze drzwiami. Na drugim planie schody prowadzące do małej salki w półpięterku, której wnętrze, widoczne przez otwartą okiennicę, zajmuje stół nakryty, oświecony małym flamandzkim pająkiem. Jest to gabinet, w którym podają gościom jedzenie i picie. Drewniana galeria, będąca niejako przedłużeniem schodów, zdaje się prowadzić do podobnych gabinetów.
W środku wielka obręcz żelazna, którą można za pomocą sznurów podciągać i spuszczać, niby pająk jaki, a na której, przyczepione hakami, wiszą grubsze sztuki zwierzyny.
W piecach pomieszczonych w cieniu pod schodami tli się żar. Miedź rondli świeci się. Rożny obracają się za pomocą sprężynowej maszynerii. Jarzyny i mięso, przygotowane do kuchni, leżą w piramidach, szynki wiszą. Jest to chwila, kiedy przyrządzają śniadanie. Spłoszone kuchciki potrącają się wzajemnie; ogromni kucharze i małe kuchciki krzątają się pilnie. Pełno czapek z kogucimi piórami lub skrzydłami pantarek174. Co chwila wnoszą na blachach lub plecionych z wikliny noszach stosy potraw i ciast.
Stoły zastawione ciastami i potrawami; inne, ponakrywane i krzesłami otoczone, czekają
1 ... 3 4 5 6 7 8 9 10 11 ... 28
Idź do strony:

Darmowe książki «Cyrano de Bergerac - Edmond Rostand (gdzie czytac ksiazki txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz