Darmowe ebooki » Komedia » Cyrano de Bergerac - Edmond Rostand (gdzie czytac ksiazki txt) 📖

Czytasz książkę online - «Cyrano de Bergerac - Edmond Rostand (gdzie czytac ksiazki txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Edmond Rostand



1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 14 ... 28
Idź do strony:
id="anchor-218">218... 
 
Zgiełk za drzwiami; słychać szczęk szpad i łoskot kroków w ciężkich butach. CARBON
zacierając ręce
Już!... Już idą!... Już są na ulicy!... 
  KADECI
wchodząc do paszteciarni
Milledious!... Capdedious!... Mordious!... Pocapdedious!...219 
  RAGUENEAU
cofając się z przerażeniem
To waszmoście tu wszyscy sami Gaskończycy?... 
  KADECI
Wszyscy!... 
  PIERWSZY KADET
do Cyrana
Brawo!... 
  CYRANO
Baronie!... 
  DRUGI KADET
ściskając mu ręce
Niech żyje!... 
  CYRANO
Baronie!... 
  TRZECI KADET
całując go
Buzi!... 
  CYRANO
Baronie!... 
  KILKU KADETÓW
wyciągając do niego ręce
Pozwól uścisnąć twe dłonie!... 
  CYRANO
nie wiedząc już, któremu z nich odpowiedzieć
Baronie!... Ach, baronie, łaski!... 
  RAGUENEAU
Pan Bóg z nami!... 
To waszmoście jesteście wszyscy baronami?... 
  KADECI
Wszyscy!... 
  RAGUENEAU
Ej, czy to waście powiadacie szczerze?... 
  PIERWSZY KADET
Z perełek naszych koron zbudowałbyś wieżę!... 
  LE BRET
wszedłszy, podbiega ku Cyranowi
Szukają cię! Tłum ludzi w gorączce tu śpieszy; 
Ci, co szli wczoraj z tobą przodują tej rzeszy!... 
  CYRANO
Nie mówiłeś, gdzie jestem? 
  LE BRET
Owszem, powiedziałem!... 
  JAKIŚ MIESZCZANIN
wchodząc na czele kilku ludzi
Wasza cześć! Marais220 całe pędzi tu nawałem. 
  LE BRET
uśmiechając się, z cicha do Cyrana
A ona?... 
  CYRANO
z żywością
Milcz!... 
  LICZNE GŁOSY
za sceną
Cyrano!... 
 
Tłum wpada do paszteciarni. Okrzyki, zgiełk, ścisk, potrącania. RAGUENEAU
wylazłszy na stół
Przewrócą sklep cały, 
Cha, cha, cha!!... Tłuką wszystko!... To widok wspaniały!... 
  LUDZIE
otaczający Cyrana
Przyjacielu kochany, drogi przyjacielu!... 
  CYRANO
Wczoraj jeszcze nie miałem przyjaciół tak wielu. 
  LE BRET
w zachwycie
Powodzenie!... 
  JEDEN Z MARGRABIÓW
podbiegając z wyciągniętymi rękami
Ach, gdybyś ty wiedział, mój drogi... 
  CYRANO
Gdybyś?... Ty?... Czyśmy razem pasali bezrogi?... 
  INNY MARGRABIA
Chcę waćpana przedstawić damom, które trawi 
Ciekawość... 
  CYRANO
Lecz asindziej, kto mi go przedstawi?... 
  LE BRET
zdumiony
Co tobie?...  
  CYRANO
Milcz!... 
  JAKIŚ LITERAT
z przyborami do pisania
Czy mogę prosić o szczegóły?... 
  CYRANO
Nie!... 
  LE BRET
potrącając go łokciem
To jest Teofrastus Renaudot221, bibuły 
Gazeciarskiej inwentor222 znakomity... 
  CYRANO
Basta!... 
  LE BRET
Ten świstek, nowin pełny ze świata i z miasta, 
Jak mówią, rolę wielką odegra w przyszłości!... 
  JEDEN Z POETÓW
podchodząc
Wasza cześć!... 
  CYRANO
Jeszcze?... 
  POETA
Chciałbym z nazwiska waszmości 
Ułożyć pięcioraki akrostych223... 
  KTOŚ Z TŁUMU
podchodząc
Mości panie!... 
  CYRANO
Dosyć!...  
 
Poruszenie. Obecni dają rum wchodzącemu hrabi de Guiche i jego orszakowi. Cuigy, Brissaille i oficerowie, którzy na końcu pierwszego aktu towarzyszyli Cyranowi. Cuigy podchodzi ku niemu z żywością. CUIGY
do Cyrana
Hrabia de Guiche!... 
  TŁUM
ustępując miejsca hrabiemu
Aaa!... 
  CUIGY
Przynosi posłanie 
Od marszałka Gassiona!... 
  DE GUICHE
kłaniając się Cyranowi
...który za mą sprawą 
Hołd imprezie224 najnowszej aści składa... 
  TŁUM
Brawo!... 
  CYRANO
uchylając czoła
Jegomość pan marszałek na odwadze zna się. 
  DE GUICHE
Nie wierzył, aż przysięgli obecni w tym czasie 
Pod bramą, że widzieli... 
  CUIGY
Oczyma własnymi. 
  LE BRET
z cicha do Cyrana, który zda się być nieprzytomny
Ależ... 
  CYRANO
Milcz!... 
  LE BRET
Cierpisz, widzę... 
  CYRANO
drgnąwszy, podnosi głowę żywym ruchem
Co? Przed ludźmi tymi 
wąsy jego stroszą się, pierś się nadyma 
Ja cierpieć?... Wnet zobaczysz!... 
  DE GUICHE
któremu Cuigy coś szeptał do ucha
Waść już tyle wieńców 
Zdobyłeś?... Waćpan służysz w pułku tych szaleńców, 
Gaskończyków. 
  CYRANO
sucho
W kadetach służę, mości panie! 
  JEDEN Z KADETÓW
głosem tubalnym
U nas!... 
  DE GUICHE
spoglądając na Gaskończyków, zgrupowanych za Cyranem
Więc ci panowie z miną niesłychanie 
Butną to są... 
  CARBON DE CASTEL-JALOUX
Cyrano.... 
  CYRANO
Mości kapitanie!... 
  CARBON
Ponieważ tu kompania zebrana w całości, 
Zechciej ją waść przedstawić hrabi jegomości!... 
  CYRANO
postąpiwszy dwa kroki naprzód ku Hrabiemu i pokazując ręką Gaskończyków
Gaskońskie oto są junaki...225 
Carbona de Castel-Jaloux; 
Bezczelni łgarze, zabijaki, 
Gaskońskie oto są junaki!... 
Tak dumni każdy, jak król jaki, 
Bo w każdym łotr, lecz szlachty dwu; 
Gaskońskie oto są junaki 
Carbona de Castel-Jaloux!... 
 
Wzrok orli, czapli chód, lwie kłaki, 
Wąs rysi, głód wilczego kłu! 
W puch walą podły gmin wszelaki 
Wzrok orli, czapli chód, lwie kłaki!... 
Ich kapelusze — to przetaki, 
Lecz za to czub — od diabłów stu! 
Wzrok orli, czapli chód, lwie kłaki, 
Wąs rysi, głód wilczego kłu!... 
 
„Rozwal-mu-pysk” i „Pruj-mu-flaki” — 
Tak zową się z krwawego chrztu! 
Krew chłepcą tak, jak lwie szczeniaki 
„Rozwal-mu-pysk” i „Pruj-mu-flaki”!... 
Gdzie gra na pięść-kij-nóż-tasaki, 
He-hej! w lot pędzą tam co tchu; 
„Rozwal mu pysk” i „Pruj-mu-flaki” — 
Tak zową się z krwawego chrztu! 
 
Gaskońskie oto są junaki, 
Co mężom spokój trują snu! 
Kobietko — diable siedmioraki! — 
Gaskońskie oto są junaki!... 
Niech rogal z gniewu ssie kułaki226; 
Graj trąbko, graj: Tra-ta!... Ku-ku!... 
Gaskońskie oto są junaki, 
Co mężom spokój trują snu!... 
  DE GUICHE
rozparłszy się niedbale w fotelu, który mu skwapliwie był przystawił Ragueneau
Poeta to dziś zbytek, co się płaci drogo. 
Chcesz waść należeć do mnie?... 
  CYRANO
O nie, do nikogo!... 
  DE GUICHE
Stryj mój, kardynał, dość się nacieszyć nie może 
Twą werwą.... Forytować227 mogę... 
  LE BRET
olśniony
Wielki Boże!... 
  DE GUICHE
Waćpan pięć aktów rymem napisałaś pono228?... 
  LE BRET
do Cyrana na ucho
Słuchaj! Twa Agrypina229 będzie wystawioną!... 
  DE GUICHE
Zanieś mu je!... 
  CYRANO
uradowany, na wpół ulegając
Prawdziwie!... 
  DE GUICHE
On się w znawcę bawi, 
Wszystkiego kilka wierszy może ci poprawi... 
  CYRANO
którego twarz zamroczyła się natychmiast
Nie sposób, mości panie! Krew się we mnie pieni, 
Na myśl samą, że komę230 jedną mi ktoś zmieni... 
  DE GUICHE
Lecz w zamian, jeśli wiersz go upieści przyjemnie, 
Drogo płaci za niego... 
  CYRANO
Nie drożej ode mnie, 
Bo najlepszą zapłatą za wiersz, który zrobię, 
Jest to, że mnie upaja, gdy go nucę sobie!... 
  DE GUICHE
Waćpan dumny!... 
  CYRANO
Prawdziwie? Waszmość zauważył?... 
  JEDEN Z KADETÓW
wchodząc, z nadzianymi na szpadę swą zatłuszczonymi i podziurawionymi kapeluszami o połamanych piórach
Patrz, Cyrano, zwierzyna, jaką los nam zdarzył!... 
Kapelusze te naszlim231 rano na bulwarku232; 
To po tych, co zmykali, mając śmierć na karku!... 
  CARBON
Świetne łupy!... 
  WSZYSCY
śmiejąc się
Cha, cha, cha!... 
  CUIGY
Ten, co te łajdaki 
Posłał, wściekać się musi!... 
  BRISSAILLE
Kto to mógł być taki? 
  DE GUICHE
To ja!... 
Śmiechy milkną; po pauzie 
Gdy własne ręce brudzi praca taka, 
Ukarać im kazałem poetę-pijaka!... 
 
Ogólne zakłopotanie; wszyscy milczą. KADET
półgłosem do Cyrana, pokazując mu kapelusze
Co z tym zrobić?... Tłuszcz kapie!... Udusić w śmietanie?... 
  CYRANO
biorąc szpadę, na której zawieszone są kapelusze, i zsuwając je w ukłonie do stóp Hrabi
Racz to swym przyjaciołom zwrócić, mości panie!... 
  DE GUICHE
zerwawszy się, głosem gromkim, sucho
Lektyka! Służba moja!... Idę precz! Dość tego!... 
do Cyrana gwałtownie 
A waszmość... 
  GŁOS NA ULICY
wołając
Hej, kolebka233 jaśnie wielmożnego 
De Guiche!... 
  DE GUICHE
opanowawszy się, z uśmiechem
Waść Don Kichota234 czytałeś?... 
  CYRANO
z ukłonem
Czytałem, 
I głowę przed tym wzniosłym kłonię sowizdrzałem235!... 
  DE GUICHE
Więc polecam... 
  HAJDUK236 HRABIEGO
we drzwiach
Kolebka czeka przede drzwiami!... 
  DE GUICHE
Rozdział, gdzie opisuje walkę z wiatrakami... 
  CYRANO
z ukłonem
Rozdział trzynasty!... 
  DE GUICHE
Właśnie, bo się czasem zdarza, 
Że tego, co napadać na nie się odważa... 
  CYRANO
Napadam więc na ludzi, których wiatr obraca? 
  DE GUICHE
Wiatrak młyńcem swych ramion po żebrach pomaca, 
I porwawszy go w wiry napowietrznej jazdy, 
Wbije w błotną kałużę... 
  CYRANO
Lub unosi w gwiazdy!... 
 
De Guiche wychodzi. Widać, jak wsiada do lektyki. Szlachta oddala się, szepcząc między sobą. Le Bret odprowadza gości do drzwi. Tłum się rozchodzi. SCENA ÓSMA
Cyrano, Le Bret, Kadeci, którzy obsiedli stoły po prawej i po lewej i którym usługa paszteciarni podaje jadło i napitek. CYRANO
kłaniając się tym, którzy wychodzą, nie śmiejąc go pożegnać
Czołem, waszmoście!... Czołem!... 
  LE BRET
zrozpaczony, powracając ode drzwi, z podniesionymi ramionami
Ubrałeś się caca!... 
  CYRANO
O, ty! ty musisz gderać!... 
  LE BRET
Czyż ta wroga praca 
Przeciw fortunie237, gdy się uśmiechnie w przelocie, 
Nie jest dziełem szaleńca?... 
  CYRANO
Szaleję w istocie!... 
  LE BRET
tryumfująco
Aaa! 
  CYRANO
Czynię to z zasady, bo to czasem rzeźwi, 
Być szalonym narwańcem, gdy inni zbyt trzeźwi... 
  LE BRET
Gdybyś twą muszkieterską chciał okiełzać duszę, 
Grosz, sława... 
  CYRANO
Cóż więc w celu tym uczynić muszę?...238 
Uczepić się gdzieś klamki na magnackim dworze 
I jak ów bluszcz, po dębu pełzający korze, 
Piąć się w górę służalstwem, a nie własną siłą?... 
Nie, dzięki!... Dedykować, jak tylu zrobiło, 
Wiersze swe mecenasom głupim i przywyknąć, 
By słuchając ich bredni, w nos śmiechem nie ryknąć? 
Na błazna lisi ogon w pióropusz zamienić, 
By chmurną twarz ministra śmiechem rozpromienić?... 
Nie, dzięki!... Mydlić oczy i pić te mydliny, 
Rankoru239 swej infamii240 nie zdradzając z miny? 
Od czołgania się w prochu brudne mieć kolano, 
Skórę na brzuchu zdartą, do cna wyświechtaną?... 
Nie, dzięki!... Chorągiewką być, która co chwilka 
Zwraca się do kapusty? — do kozy? — do wilka? 
Być ręką, która, myjąc drugą, siebie brudzi? 
Trybularzem241, co marnych nos okadza ludzi?... 
Nie, dzięki!... Ze szczebelków pnąc się na szczebelki, 
Zajaśnieć w małym kółku jako pisarz wielki, 
I w łodzi, którą wiosło madrygałów242 żenie243, 
Płynąć, unosząc w żaglach starych bab westchnienie?... 
Nie, dzięki!... Własnym sumptem244 swe tłoczyć piosenki 
U starego wydawcy Sercy245?... O, nie! dzięki!... 
Dać się wybrać papieżem na onych synodach, 
Co sejmują przy dzbanie w szynkownych gospodach?... 
Nie, dzięki!... Skrzętnie kuszcze246 podlewać laurowe, 
Zdobyte sonecikiem, miast247 sięgać po nowe?... 
Dzięki!... Przyznawać talent marnym tylko chłystkom? 
Submitować się kornie dziennikarskim świstkom? 
Budzić się co dnia z myślą: ach, byle me imię 
Redaktor „Merkurego” zachował w estymie248?... 
Nie, dzięki!... Drżąc ze strachu, ważyć każde słowo? 
Torować sobie drogę czapką, a nie głową? 
Uniżać się do prośby? Dać się forytować?... 
Nie, dzięki! dzięki! dzięki!... Chcę sobie dworować, 
Śpiewać, śnić, mym natchnieniom folgując swawolnym, 
Być samotnym, to prawda, lecz sobą! lecz wolnym! — 
Nieskrępowany zgoła, pełnię animuszu 
Wylewać
1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 14 ... 28
Idź do strony:

Darmowe książki «Cyrano de Bergerac - Edmond Rostand (gdzie czytac ksiazki txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz