Darmowe ebooki » Komedia » Cyrano de Bergerac - Edmond Rostand (gdzie czytac ksiazki txt) 📖

Czytasz książkę online - «Cyrano de Bergerac - Edmond Rostand (gdzie czytac ksiazki txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Edmond Rostand



1 ... 10 11 12 13 14 15 16 17 18 ... 28
Idź do strony:
class="verse">A ja mam serce wielkie, pani uszko drobne. 
Zresztą słowa twe schodzą, zbiegają nadobne300, 
A moje — w górę muszą... 
  ROKSANA
Lecz już im lżej, wnoszę... 
  CYRANO
Tak, do tej gimnastyki nawykły po trosze... 
Zawsze jednak, by wspiąć się, czasu im potrzeba. 
  ROKSANA
Istotnie, mówię z wyżyn... 
  CYRANO
Sprawiedliwe nieba! 
Z wyżyn takich, że padłbym trupem, pani miła, 
Gdybyś mi twarde słówko na serce rzuciła! 
  ROKSANA
z odpowiednim ruchem
Schodzę... 
  CYRANO
żywo
Nie! 
  ROKSANA
To wejdź waszmość na ławkę przy murze... 
  CYRANO
O nie! 
  ROKSANA
Dlaczego? 
  CYRANO
Nie... Nie!... Pozostań tam, w górze... 
Zerwijmy kwiat uroków tej czarownej chwili. 
I mówmy — nie widząc się — jakeśmy mówili! 
  ROKSANA
Nie widząc? 
  CYRANO
O tak, pani! To rozkosz tak żywa! 
Zgadujesz czarność płaszcza, co z ramion mi spływa. 
Mnie świeci biel twej szaty przezroczym301 marzeniem... 
Ty jesteś tylko światłem, a ja — tylko cieniem. 
Nie domyślasz się nawet, czym dla mnie te chwile... 
Jeślim kiedy wymowny był... 
  ROKSANA
O, razy tyle! 
  CYRANO
Me słowa nigdy przecież dotąd żywą wodą 
Nie trysły z serca! 
  ROKSANA
Czemu? 
  CYRANO
Bom walczył z przeszkodą, 
Mówiąc przez... wskroś... 
  ROKSANA
Wskroś?... 
  CYRANO
...Dreszczu, który wstrząsa duszą 
Tych, co pod jasnym wzrokiem twoim mówić muszą. 
Dziś więc, gdy głos mój wznoszę w mroków tych ukryciu, 
Zda mi się, że raz pierwszy mówię z tobą w życiu! 
  ROKSANA
Prawda, że głos twój, panie, jakby inny słyszę!... 
  CYRANO
podchodząc, gorąco
O tak! I błogosławię tę noc i tę ciszę, 
W której dziś po raz pierwszy śmiem być sobą!... 
zatrzymuje się i mówi z ekstazą 
Ale... 
Gdzież się unoszę w moim wzruszeniu i szale! 
O, przebacz! Rzecz to dla mnie tak ogromnie nowa! 
  ROKSANA
Nowa?... 
  CYRANO
walcząc ze wzruszeniem i usiłując zapanować nad słowami
Ależ tak... Dla mnie... ta szczera rozmowa... 
Strach, by nie być wyśmianym, ściskał mnie jak zbroja... 
  ROKSANA
Wyśmianym? 
  CYRANO
Za mój zapał... Dotąd miłość moja 
Za dowcip, za kunszt słowa wstydliwie się kryła! 
Ileż razy ku gwieździe, co z nieba świeciła, 
Rwałem się, gdy wtem, lękiem śmieszności wstrzymany, 
Nie gwiazdy — kwietnych słówek zbierałem liczmany302!... 
  ROKSANA
Te kwietne słówka — pachną... 
  CYRANO
Pogardźmy dziś nimi! 
  ROKSANA
Nigdyś nie mówił, panie, słowy podobnymi... 
  CYRANO
O, gdyby od kołczanu i od strzał Amora 
Uciec ku świeższym rzeczom, choć tego wieczora! 
Zamiast kropla po kropli mdłe Lignonu303 wody 
Czerpać złotym naparstkiem — i nie czuć ochłody. 
Iść tam, w ten świat ogromny, nowy i daleki, 
Gdzie dusza, z wielkiej życia napawa się rzeki! 
  ROKSANA
A dowcip?... 
  CYRANO
Pod twe stopy rzuciłem go, pani, 
By cię zatrzymać... Teraz — pożądam otchłani! 
— Bluźnilibyśmy nocy tej, tej wielkiej chwili, 
Gdybyśmy jak pasterze z sielanki mówili... 
O, niech niebo gwiazd pełne, co nad nami stoi, 
Z kunsztu nas miłosnego rozbierze, rozbroi! 
Gdyż drżę o to, by z filtru słówek zbyt subtelnych, 
Nie uleciał aromat uczuć nieśmiertelnych... 
By dusza, w tej grze pustej nie wystygła z słońca, 
By końcem subtelności nie był koniec końca... 
  ROKSANA
A rozum?... 
  CYRANO
Ja nim gardzę, gdy idzie o serce! 
Zbrodnia kochać, a gust w tej znajdować szermierce, 
Zresztą musi przyjść chwila — i takich żałuję, 
Dla których nie przychodzi — kiedy dusza czuje 
Prostotę swej miłości... i gdy ją zasmuca, 
Jeśli ktoś ją, jak piłkę, rzuca i odrzuca. 
  ROKSANA
Więc dobrze! Lecz gdy dla nas przyszła ta godzina, 
Jakież słowa mi powiesz?... 
  CYRANO
Wszystkie, o jedyna, 
Jakie mi kwitną w sercu... Nie wiążąc ich w snopy, 
Zroszone ci je rzucę garściami pod stopy... 
Bo cię kocham, bo one swą wonią mnie duszą, 
I — jeśli zginąć nie mam — do ciebie dojść muszą! 
Imię twoje w mym sercu jest jak serce w dzwonie... 
A gdy mówię, gdy słuchasz mnie na twym balkonie, 
Drży dzwon serca i w piersi mej uderza młotem... 
A w dzwonie imię twoje dźwięczy szczerym złotem! 
Każdy drobiazg mi drogi, co dotyka — ciebie... 
Przed rokiem był poranek i maj stał na niebie, 
Puściłaś luźno włosy i szłaś — złota cała... 
Więc jak w tarczę słoneczną, gdy nad ziemią pała304, 
Wzrok, zbyt długo utkwiony, nie widzi nic zgoła 
Prócz rumianej światłości złocistego koła, 
Tak ja, po twoim przejściu olśnion od promieni 
Włosów twych, wszędzie jasność widziałem w przestrzeni! 
  ROKSANA
głosem wzruszonym
Tak... To jest miłość...  
  CYRANO
Miłość zazdrosna, okrutna, 
Miłość przez nic szczęśliwa, i znów — przez nic — smutna. 
To miłość!... Samolubna nie jest ona przecie! 
Dla szczęścia twego, pani, dałbym wszystko w świecie, 
Gdybym chociaż niekiedy i chociaż przez szpary, 
Widzieć mógł uśmiech szczęścia z mej zrodzon ofiary! 
Czy rozumiesz mnie teraz?... znasz?... Czujesz, jak z cienia 
Duch mój ku tobie wzlata podmuchem płomienia?... 
O, słodka chwilo! Nocy, bądź błogosławiona! 
Ja ci śmiem to wyznawać... ty — słuchasz wzruszona... 
Chcę umrzeć!... Bom już zaznał szczęścia na tej ziemi! 
Bo ta gałąź zadrżała pod słowy mojemi... 
Bo ty sama jak listek drżysz tam... Bo ja czuję... 
Bo twe drżenie tu, do mnie, po listkach zstępuje!... 
 
Całuje z uniesieniem zwieszającą się z balkonu gałąź jaśminu. ROKSANA
Tak... drżę, płaczę i kocham, tobą upojona... 
Jestem twoja... 
  CYRANO
O, śmierci! Do ciebie ramiona 
Wznoszę! Przyjdź!... To ja słodki podałem jej trunek 
Upojenia!... I jedno jeszcze tylko... jedno... 
  CHRYSTIAN
spod balkonu
...pocałunek... 
  ROKSANA
cofając się
Co?  
  CYRANO
Ach! 
  ROKSANA
Żądasz... 
  CYRANO
Żądałem... 
do Chrystiana 
Diabli z tym pośpiechem! 
  CHRYSTIAN
z cicha
Nie korzystać z wzruszenia?... Toć305 było by grzechem! 
  CYRANO
do Roksany
Żądałem... tej rozkoszy chwilą oszalały, 
Lecz wiem, że to zuchwalstwo... że byłem zbyt śmiały... 
  ROKSANA
z lekkim rozczarowaniem
Więc... waszmość... nie nalegasz... 
  CYRANO
O tak, tak, nalegam! 
Ale — bez nalegania! Bo oto spostrzegam 
Niewinność twoją w trwodze... dziewiczość w frasunku... 
Tak... Ja pragnę... Lecz ty mi odmów pocałunku! 
  CHRYSTIAN
ciągnąc go za płaszcz
Dlaczego?...  
  CYRANO
Milcz, Chrystianie! 
  ROKSANA
wychyla się
Co tak szepczesz z cicha?... 
  CYRANO
Łaję się, żem z twych lilii pić pragnął kielicha, 
I mówię: milcz, Chrystianie! 
słychać odzywające się teorbany 
do Roksany 
Na chwilkę... 
Roksana usuwa się z balkonu i zamyka okno. Cyrano nasłuchuje teorbanistów, z których jeden gra skoczną piosenkę, a drugi ponurą arię. 
...Do licha! 
Mężczyzna czy kobieta? A to kaptur mnicha! 
 
Ukazuje się Kapucyn z latarnią zapaloną i chodząc od domu do domu, drzwi ogląda. SCENA SIÓDMA
Cyrano, Chrystian, Kapucyn. CYRANO
do Kapucyna
Cóż to, wasza wielebność gra w Diogenesa306? 
  KAPUCYN
Szukam domu imć307 pani... 
  CHRYSTIAN
do Cyrana, niecierpliwie
Niech rusza, do biesa! 
  KAPUCYN
Imć Magdaleny Robin... 
  CHRYSTIAN
Wyślij go do diaska. 
  CYRANO
ukazując oddaloną, stromo pnącą się uliczkę
Tędy, pobożny ojcze, tędy, jeśli łaska! 
W górę!... Wciąż prosto, w górę... Do miejskiego szańca308! 
  KAPUCYN
Bóg zapłać! Zmówię za was, panie, część różańca, 
Aż do grubego ziarnka... Aż do Ojcze nasza... 
  CYRANO
Szczęść Boże twym ogórkom!... Spiesz, pobożność wasza! 
 
Powraca do Chrystiana. SCENA ÓSMA
Cyrano, Chrystian. CHRYSTIAN
wrzący
Pocałunek... Zdobądź go! 
  CYRANO
Nie. 
  CHRYSTIAN
I cóż to zmienia? 
  CYRANO
Prawda!... Przyjdzie ta chwila z dreszczem upojenia, 
Kiedy się wasze wargi poczną szukać wzajem, 
Bo ty masz piękny wąsik. — Jej usta tchną majem! 
do siebie 
Wolę, że z innej racji... 
 
Słychać trzask otwieranych okiennic. Chrystian kryje się pod balkon. SCENA DZIEWIĄTA
Cyrano, Chrystian, Roksana. ROKSANA
idzie ku przodowi balkonu
To wy?... Więc na nowo 
Mówimy o... o... o... 
  CYRANO
O pocałunku. Słowo 
Przesłodkie! Czemuż przed nim drżą usta z korali? 
I cóż to będzie z rzeczą, gdy nazwa już pali! 
O niechaj cię to czyste nie przestrasza płomię309!... 
Wszak nieraz mimowolnie, nawet nieświadomie, 
Przechodziłaś wśród żartu i bez przerażenia 
Do westchnień od uśmiechu — do łez od westchnienia. 
To przejście, tak subtelne, chciej przedłużyć chwilką... 
Od łez do pocałunku dreszcz jeden jest tylko! 
  ROKSANA
w pomieszaniu
Milcz, waszmość... 
  CYRANO
...Bo nareszcie, cóż jest pocałunek? 
Maleńki ust zadatek, na serca rachunek... 
Punkt różowy, po słowie „kocham” postawiony... 
Sekret luby, nie uchu, lecz ustom zwierzony... 
Moment wieczności, który brzęczy, niby pszczoła... 
Komunia lilii białej, z ust wzięta anioła... 
Sposób, by dyszeć chwilę słodką serca wonią 
I pokosztować duszy, z warg, co ci się kłonią... 
  ROKSANA
Milcz! Milcz!... 
  CYRANO
Jest pocałunek tak szlachetną rzeczą — 
Czego mi i kroniki świata nie zaprzeczą — 
Że królowa francuska z ust swoich korala 
Najszczęśliwszemu z lordów zabrać go pozwala... 
Sama królowa, pani! 
  ROKSANA
Więc... 
  CYRANO
z wzrastającą egzaltacją
I ja cierpiałem 
Jak Buckingham310, w milczeniu... I z równym zapałem 
Wielbię królowę, którą ty jesteś, o damo! 
Jak on — wierny i smutny... 
  ROKSANA
I piękny tak samo! 
  CYRANO
na stronie, z rozczarowaniem
A prawda! Zapomniałem... Piękny jest! Do licha! 
  ROKSANA
A więc pójdź! Zerwij kwiat ten, co niebem oddycha!... 
  CYRANO
popychając ku balkonowi Chrystiana
Właź!  
  ROKSANA
...Pójdź więc i pokosztuj tego smaku duszy! 
  CYRANO
do Chrystiana
Właźże! 
  ROKSANA
Niech złota pszczoła brzękiem nas ogłuszy 
Wieczności... 
  CYRANO
niecierpliwie
Właźże prędzej! 
  CHRYSTIAN
Kiedy mi się zdaje, 
Że źle robię.... 
  ROKSANA
Weź lilię, co ci się oddaje... 
  CYRANO
z pasją
Mamże podsadzać jeszcze?... Przystawiać ci zydle? 
A właźże, niedołęgo jakiś! Właźże, bydlę!... 
 
Chrystian rzuca się ku balkonowi, skacze na ławkę, czepia się słupów i dosięga balustrady, którą okracza. CHRYSTIAN
Ach, Roksano!... 
 
Obejmuje ją i pochyla się nad nią w długim pocałunku. CYRANO
Aj, serce!... Aj, jak w sercu kole!... 
Otom Łazarz311 zgłodniały przy bogacza stole... 
Lecz i mnie okruszyna z stołu tego spada... 
Tak... I Łazarz w tej uczcie czystkę swą posiada! 
Bo wszak na jego ustach Roksana całuje 
Moje słowa, mą duszę... Ja to wiem... Ja czuję... 
Słychać odzywające się teorbany. 
Marsz żałobny... Gawota312... To kapucyn. 
udaje, że przybiega z daleka i woła pełnym głosem 
Hola!... 
  ROKSANA
Co to? 
  CYRANO
Nic. Ja. Czy Chrystian nie zszedł jeszcze z pola? 
  CHRYSTIAN
udając mocne zadziwienie
A! Cyrano!... 
  ROKSANA
Kuzynie! 
  CYRANO
pozdrawiając
Kuzynko!  
  ROKSANA
Wnet schodzę! 
 
Znika z balkonu. W głębi ukazuje się kapucyn. CHRYSTIAN
Ten znowu!...  
 
Idzie za Roksaną. SCENA DZIESIĄTA
Cyrano, Chrystian, Roksana, Kapucyn, Ragueneau. KAPUCYN
przyświecając sobie latarnią
Tu, z pewnością... Uf, jakżem się srodze 
Zmęczył! Tu... Ma-gda-lena — Robin — 
  CYRANO
Mój wielebny! 
Wszakżeś wyraźnie mówił — Rolin... 
  KAPUCYN
Niepotrzebny 
Zamęt! Mówiłem: Ro-bin. B. I. N. Czy jasno? 
  ROKSANA
ukazuje się na progu domu. Za nią Ragueneau z wysoko osadzoną latarnią i Chrystian.
Co takiego?... 
1 ... 10 11 12 13 14 15 16 17 18 ... 28
Idź do strony:

Darmowe książki «Cyrano de Bergerac - Edmond Rostand (gdzie czytac ksiazki txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz