Anafielas - Józef Ignacy Kraszewski (wirtualna biblioteka cyfrowa TXT) 📖

class="annotation" id="annotation-1805">1805. zanócić — dziś popr. pisownia: zanucić. [przypis edytorski]

1806. bojary — dziś popr. forma M. lm: bojarzy. [przypis edytorski]

1807. Juljanna — dziś popr. pisownia: Julianna. [przypis edytorski]

1808. z płaczki swemi — dziś popr. forma N. lm: ze swoimi płaczkami. [przypis edytorski]

1809. Słupy rozstawne, do słupów młodź goni, zdobywa pieniądz i zbroje — opis rytualnych turniejów, związanych z obrzędami pogrzebowymi w daw. Litwie. [przypis edytorski]

1810. xiążę — dziś popr. pisownia: książę. [przypis edytorski]

1811. roskosz — dziś popr. pisownia: rozkosz. [przypis edytorski]

1812. roskosz — dziś popr. pisownia: rozkosz. [przypis edytorski]

1813. Dungus (litew. Dangus) — Niebo. [przypis edytorski]

1814. Gdzie twe ojce, gdzie twe Bogi — tj. tam, gdzie twoi ojcowie i gdzie twoi bogowie. [przypis edytorski]

1815. Jodsy (mit. litew.) — złe duchy. [przypis edytorski]

1816. synóm — dziś popr. forma C. lm: synom. [przypis edytorski]

1817. Olgierdowo — dziś popr. forma M. lp r.n.: Olgierdowe. [przypis edytorski]

1818. spójrzeć — dziś popr. pisownia: spojrzeć. [przypis edytorski]

1819. Juljanna — dziś popr. pisownia: Julianna. [przypis edytorski]

1820. łzy — dziś popr. forma N. lm: łzami. [przypis edytorski]

1821. Dawid — być może mowa o Giliginie, księciu wileńskim z XIII w., który ochrzcił się i przyjął imię Dawid. [przypis edytorski]

1822. bracióm — dziś popr. forma C. lm: braciom. [przypis edytorski]

1823. obadwa (daw.) — obydwaj; tu: razem. [przypis edytorski]

1824. Andrzej, właśc. Andrzej Garbaty a. Andrzej Olgierdowic (1319–1399) — książę połocki, starszy brat Jagiełły. [przypis edytorski]

1825. moskiewski — Dymitr Doński. [przypis edytorski]

1826. xiążę — dziś popr. pisownia: książę. [przypis edytorski]

1827. zkąd — dziś popr. pisownia: skąd. [przypis edytorski]

1828. podły — tu: niskiego stanu. [przypis edytorski]

1829. synu — dziś popr. forma C. l.poj.: synowi. [przypis edytorski]

1830. z bojary — dziś popr. forma N. lm: z bojarami. [przypis edytorski]

1831. kniazie — dziś popr. forma M. lm: kniaziowie. [przypis edytorski]

1832. z rozkazy — dziś popr. forma N. lm: z rozkazami. [przypis edytorski]

1833. od skarbcu — dziś popr. forma D. lp: skarbca. [przypis edytorski]

1834. syny xiążęce — dziś popr. forma: książęcy synowie. [przypis edytorski]

1835. bojary — dziś popr. forma M. lm: bojarzy. [przypis edytorski]

1836. Kiejstutu — dziś popr. forma C.: Kiejstutowi. [przypis edytorski]

1837. urągać się — dziś: urągać. [przypis edytorski]

1838. zpod — dziś popr. pisownia: spod. [przypis edytorski]

1839. dójść — dziś popr. pisownia: dojść. [przypis edytorski]

1840. bracióm — dziś popr. forma C. lm: braciom. [przypis edytorski]

1841. żałośny — dziś popr. pisownia: żałosny. [przypis edytorski]

1842. w służebniczych ręku — w rękach sługi, w niewolniczych rękach. [przypis edytorski]

1843. xiążę — dziś popr. pisownia: książę. [przypis edytorski]

1844. niechęcić — dziś: zniechęcać. [przypis edytorski]

1845. xiążę — dziś popr. pisownia: książę. [przypis edytorski]

1846. Orda — państwo mongolsko-tatarskie. W XIV w. wasalami zależnymi od władcy Ordy byli m.in. książęta ruscy, w tym wielki książę moskiewski. [przypis edytorski]

1847. xiążę — dziś popr. pisownia: książę. [przypis edytorski]

1848. Austryj — dziś popr. forma: z Austrii. [przypis edytorski]

1849. wybiedz — dziś popr. pisownia: wybiec. [przypis edytorski]

1850. za niemi — dziś popr. forma: za nimi. [przypis edytorski]

1851. salamandra — dawniej wierzono, że salamandry potrafią przeżyć w ogniu, a nawet, że się w ogniu rodzą. Dziś płazy te objęte są w Polsce ochroną. [przypis edytorski]

1852. xiążęcy — dziś popr. pisownia: książęcy. [przypis edytorski]

1853. pędzić się — dziś popr.: pędzić. [przypis edytorski]

1854. zbyć — pozbyć się, tu: pogubić, zapomnieć. [przypis edytorski]

1855. xiążę — dziś popr. pisownia: książę. [przypis edytorski]

1856. traktować — tu: pertraktować, prowadzić rozmowy. [przypis edytorski]

1857. ukować — wykuć. [przypis edytorski]

1858. stoła — dziś popr. forma D. lp: stołu. [przypis edytorski]

1859. wnukli (daw.) — czy wnuk. [przypis edytorski]

1860. wyprawieni — tu: odprawieni, odesłani. [przypis edytorski]

1861. połyska — dziś popr. forma: połyskuje; błyska. [przypis edytorski]

1862. uduszony — tu: zduszony, stłumiony. [przypis edytorski]

1863. dusza mu patrzy w oku — w jego oczach widać jego duszę. [przypis edytorski]

1864. słowy zimnemi — dziś popr. forma N. lm: zimnymi słowami. [przypis edytorski]

1865. wreście — dziś popr.: wreszcie. [przypis edytorski]

1866. dosiądz — dziś: dosięgnąć. [przypis edytorski]

1867. bojary — dziś popr. forma M. lm: bojarzy. [przypis edytorski]

1868. z psy swojemi — dziś popr. forma N. lm: ze swoimi psami. [przypis edytorski]

1869. ptastwo — dziś: ptactwo. [przypis edytorski]

1870. synowiec — syn brata, bratanek. [przypis edytorski]

1871. z ogary — dziś popr. forma N. lm: z ogarami. [przypis edytorski]

1872. wreście — dziś popr.: wreszcie. [przypis edytorski]

1873. jednastu (daw.) — dziś popr.: jedenastu. [przypis edytorski]

1874. wrogi twoje — dziś popr. forma M. lm: twoi wrogowie. [przypis edytorski]

1875. zazdrośném — dziś popr. forma: zazdrosnym. [przypis edytorski]

1876. oczów — dziś popr.: oczu. [przypis edytorski]

1877. dopatrzeć — tu: wypatrzeć, wykryć. [przypis edytorski]

1878. knować — dziś: knuć. [przypis edytorski]

1879. Lida — miasto, dziś w zachodniej części Białorusi. [przypis edytorski]

1880. wydział — tu: dzielnica, majątek. [przypis edytorski]

1881. zmięszać — dziś popr.: zmieszać. [przypis edytorski]

1882. przeciw niemu — tu: naprzeciw niego. [przypis edytorski]

1883. wykrzyka (daw.) — krzyczy. [przypis edytorski]

1884. marszczki — dziś: zmarszczki. [przypis edytorski]

1885. ztąd — dziś popr. pisownia: stąd. [przypis edytorski]

1886. synu — dziś popr. forma C. l.poj.: synowi. [przypis edytorski]

1887. trup — dziś popr. forma B. lp: trupa. [przypis edytorski]

1888. pletnia — dyscyplina, narzędzie chłosty. [przypis edytorski]

1889. Wilii — tu rytm wiersza sugeruje dawną trzysylabową wymowę: Wi-li-ji. [przypis edytorski]

1890. obówie — dziś popr. pisownia: obuwie. [przypis edytorski]

1891. snieg — dziś popr. pisownia: śnieg. [przypis edytorski]

1892. bolu — dziś popr. pisownia: bólu. [przypis edytorski]

1893. spisywać się — korespondować; tu: spiskować. [przypis edytorski]

1894. xiążęcy — dziś popr. pisownia: książęcy. [przypis edytorski]

1895. Marij Olgierdównéj — dziś popr. forma D.: Marii Olgierdówny. [przypis edytorski]

1896. Narymundowicz — jeden z synów Narymunta Gleba (1300–1348), brata Olgierda: Michał, książę piński lub Aleksander, książę Bełzu, lub Patrycy, książę Starodubowski. [przypis edytorski]

1897. wezmie — dziś popr. pisownia: weźmie. [przypis edytorski]

1898. scierpiszże — dziś popr.: ścierpisz, ścierpiszże. [przypis edytorski]

1899. na tośmy przyszliśmy — do tego doszliśmy. [przypis edytorski]

1900. starcu — dziś popr. forma C. lp: starcowi. [przypis edytorski]

1901. zapobiedz — dziś popr. pisownia: zapobiec. [przypis edytorski]

1902. szalić — dziś: szaleć. [przypis edytorski]

1903. z Krzyżaki się piszą — spiskują z Krzyżakami. [przypis edytorski]

1904. zdradny (daw.) — zdradziecki. [przypis edytorski]

1905. takem mą głowę położyć gotowy — dam sobie głowę uciąć; ręczę głową. [przypis edytorski]

1906. jeślim w ustach fałsz miał — jeżeli skłamałem. [przypis edytorski]

1907. uśpieszyć — tu: wyprzedzić. [przypis edytorski]

1908. Witoldu — dziś popr. forma C.: Witoldowi. [przypis edytorski]

1909. k’niemu (daw.) — do niego. [przypis edytorski]

1910. dójść — dziś popr. pisownia: dojść. [przypis edytorski]

1911. duma — tu: dumanie, myśli. [przypis edytorski]

1912. sparł (daw.) — oparł. [przypis edytorski]

1913. bachmat — koń, wierzchowiec. [przypis edytorski]

1914. samotrzeć — z dwoma towarzyszami. [przypis edytorski]

1915. lice słoni — zasłania twarz. [przypis edytorski]

1916. paleć — dziś popr. pisownia: palec. [przypis edytorski]

1917. tobiem ja winien — tobie jestem winien. [przypis edytorski]

1918. dowody — dziś popr. forma N. lm.: dowodami. [przypis edytorski]

1919. Daug, właśc. Daugi a. Dougi, litew. Daugai — miasto położone ok. 80 km na płd. zachód od Wilna. [przypis edytorski]

1920. strzymać (daw.) — tu: dotrzymać. [przypis edytorski]

1921. jagody (daw.) — policzki. [przypis edytorski]

1922. zpod — dziś popr. pisownia: spod. [przypis edytorski]

1923. xiążę — dziś popr. pisownia: książę; xiążęciu — dziś częściej: księciu. [przypis edytorski]

1924. zabyć (daw.) — zapomnieć. [przypis edytorski]

1925. urość (daw.) — dziś popr.: urosnąć. [przypis edytorski]

1926. xiężnéj — dziś popr. pisownia: księżnej. [przypis edytorski]

1927. Marij — dziś popr. forma D.: Marii. [przypis edytorski]

1928. wyszlij — dziś popr.: wyślij. [przypis edytorski]

1929. nawalny (daw.) — burzliwy, sztormowy. [przypis edytorski]

1930. źwierzóm — dziś popr. forma: zwierzom, tj. zwierzętom. [przypis edytorski]

1931. obówie — dziś popr. pisownia: obuwie. [przypis edytorski]

1932. spójrzeć — dziś popr. pisownia: spojrzeć. [przypis edytorski]

1933. rozśmiać się — dziś: roześmiać się, śmiać się. [przypis edytorski]

1934. pomnieć (daw.) — pamiętać, przypominać sobie. [przypis edytorski]

1935. pletnia — dyscyplina, narzędzie chłosty. [przypis edytorski]

1936. łzy gorzkiemi — dziś popr. forma N. lm: gorzkimi łzami. [przypis edytorski]

1937. jutrzeńka — dziś popr. pisownia: jutrzenka. [przypis edytorski]

1938. zejść — tu: stać się. [przypis edytorski]

1939. Mariam — ja jestem Maria. [przypis edytorski]

1940. spójrzeć — dziś popr. pisownia: spojrzeć. [przypis edytorski]

1941. szalić — dziś: szaleć. [przypis edytorski]

1942. Krzyżaki — dziś popr. forma N. lm: Krzyżakami. [przypis edytorski]

1943. xięztwo — dziś popr. pisownia: księstwo. [przypis edytorski]

1944. Neris — Wilia, rzeka na terytorium Litwy, prawy dopływ Niemna. [przypis edytorski]

1945. xiążęcy — dziś popr. pisownia: książęcy. [przypis edytorski]

1946. kościoł — dziś popr. pisownia: kościół. [przypis edytorski]

1947. Antokol — dziś dzielnica Wilna, położona na lewym brzegu rzeki Neris, kilka kilometrów na płn. wschód od historycznego grodu wileńskiego. [przypis edytorski]

1948. z odzieża — dziś popr. forma r.ż. (D. lp): z odzieży. [przypis edytorski]

1949. śmiać — dziś popr.: śmiać się. [przypis edytorski]

1950. coraz — dziś: coraz bardziej. [przypis edytorski]

1951. czerni — dziś popr.: czerni się a. czernieje. [przypis edytorski]

1952. dziwić — dziś: dziwić się. [przypis edytorski]

1953. czyli (tu daw.) — czy, czy też. [przypis edytorski]

1954. odzywać — dziś popr.: odzywać się. [przypis edytorski]

1955. urągać się — dziś raczej: urągać. [przypis edytorski]

1956. powróccie — dziś popr. pisownia: powróćcie. [przypis edytorski]