Anafielas - Józef Ignacy Kraszewski (wirtualna biblioteka cyfrowa TXT) 📖
Anafielas to epos autorstwa Józefa Ignacego Kraszewskiego, opowiadający o dziejach Litwy z czasów panowania wielkiego księcia litewskiego Witolda Kiejstutowicza.
Książę Witold jest jej głównym bohaterem, pojawia się również książę Jagiełło, który później doprowadził do powstania unii Litwy i Korony. Anafielas to jedno z dzieł, dzięki którym Kraszewski jest bardzo ceniony przez Litwinów — w swoich utworach ocalił pogańską i wczesnochrześcijąńską historię Litwy. Epos był wydawany w latach 1843–46.
Kraszewski był jednym z najważniejszych — i najpłodniejszych — pisarzy XIX wieku. Wciągu 57 lat swojej działalności napisał 232 powieści, głównie o tematyce historycznej, społecznej i obyczajowej. Zasłynął przede wszystkim jako autor Starej baśni.
- Autor: Józef Ignacy Kraszewski
- Epoka: Pozytywizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Anafielas - Józef Ignacy Kraszewski (wirtualna biblioteka cyfrowa TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Józef Ignacy Kraszewski
1958. łyko, częściej w lm łyka — sznury, więzy. [przypis edytorski]
1959. swoję — dziś popr. forma B. lp r.ż.: swoją. [przypis edytorski]
1960. strzymać (daw.) — tu: utrzymać. [przypis edytorski]
1961. zdać (tu daw.) — zdradzić, oddać. [przypis edytorski]
1962. przedać (daw.) — dziś: sprzedać. [przypis edytorski]
1963. strzedz — dziś popr. pisownia: strzec. [przypis edytorski]
1964. wstrzęsie — dziś popr. forma: wstrząśnie. [przypis edytorski]
1965. od skarbcu — dziś popr. forma D. lp: od skarbca. [przypis edytorski]
1966. mnieś przedał (daw.) — mnie sprzedałeś. [przypis edytorski]
1967. plemie — dziś popr.: plemię. [przypis edytorski]
1968. cieśń — tu: ciasne miejsce. [przypis edytorski]
1969. nizko — dziś popr. pisownia: nisko. [przypis edytorski]
1970. spójrzeć — dziś popr. pisownia: spojrzeć. [przypis edytorski]
1971. widny (tu daw.) — widoczny. [przypis edytorski]
1972. Saułe a. Saule (z litew. Saulė) — Słońce; w mit. litew. bogini nieba. [przypis edytorski]
1973. maszli (daw.) — czasownik masz z partykułą pytajną li: czy masz. [przypis edytorski]
1974. mścić — dziś popr.: mścić się. [przypis edytorski]
1975. chrześcijan — tu w źródle pisownia: chrześcjan. Rytm wiersza sugeruje, że wyraz ten w tym miejscu należy wymawiać jako dwusylabowy: chrześć-jan. [przypis edytorski]
1976. sargas (litew.) — stróż, strażnik. [przypis edytorski]
1977. ku Grodnowi — dziś popr. forma C.: ku Grodnu. [przypis edytorski]
1978. roskosz — dziś popr. pisownia: rozkosz. [przypis edytorski]
1979. przelata — dziś popr. forma: przelatuje. [przypis edytorski]
1980. przypomnieć — dziś popr.: przypomnieć sobie. [przypis edytorski]
1981. przedsienie — przedpokój, poczekalnia. [przypis edytorski]
1982. lękać — dziś popr.: lękać się. [przypis edytorski]
1983. xięztwo — dziś popr. pisownia: księstwo. [przypis edytorski]
1984. siepaczów — dziś popr. forma D. lm: siepaczy. [przypis edytorski]
1985. probować — dziś popr. pisownia: próbować. [przypis edytorski]
1986. dniowy (daw.) — dzienny. [przypis edytorski]
1987. mięszać — dziś popr. pisownia: mieszać. [przypis edytorski]
1988. plec — dziś popr.: pleców. [przypis edytorski]
1989. nié ma litości, jak mnie jéj nie było — nie ma litości (dla ciebie), jak dla mnie jej nie było. [przypis edytorski]
1990. biegą — dziś popr. forma: biegną. [przypis edytorski]
1991. oczy (...) obie — dziś popr.: oboje oczu. [przypis edytorski]
1992. Witoldu — dziś popr. forma C.: Witoldowi. [przypis edytorski]
1993. xsiążę — dziś popr. pisownia: książę. [przypis edytorski]
1994. na krewnéj nie mścijmy się głowie — nie zabijajmy naszego krewnego. [przypis edytorski]
1995. zadosyć — zadość. [przypis edytorski]
1996. z mnichy — dziś popr. forma N. lm: z mnichami. [przypis edytorski]
1997. Jagielle dać xięztwo i władzę utracić — tj. Jagiełłó powinien oddać księstwo i utracić władzę. [przypis edytorski]
1998. na wolę — na wolność. [przypis edytorski]
1999. oczów — dziś popr. forma D. lm: oczu. [przypis edytorski]
2000. wśpierać — dziś popr. pisownia: wspierać. [przypis edytorski]
2001. wrotóm — dziś popr. forma C. lm: wrotom. [przypis edytorski]
2002. dwornia — dwór, dworzanie. [przypis edytorski]
2003. pienić — dziś popr.: pienić się. [przypis edytorski]
2004. spójrzeć — dziś popr. pisownia: spojrzeć. [przypis edytorski]
2005. poklasną — dziś: przyklasną. [przypis edytorski]
2006. wykrzyka — dziś popr. forma: wykrzykuje, krzyczy. [przypis edytorski]
2007. zwycięzki — dziś popr. pisownia: zwycięski. [przypis edytorski]
2008. wczora (daw.) — wczoraj. [przypis edytorski]
2009. xiążęcy — dziś popr. pisownia: książęcy. [przypis edytorski]
2010. żyw (daw.) — żywy. [przypis edytorski]
2011. oczów — dziś popr. forma D. lm: oczu. [przypis edytorski]
2012. nasłuchać — dziś: nasłuchać się. [przypis edytorski]
2013. wykrzyka — dziś popr. forma: wykrzykuje, krzyczy. [przypis edytorski]
2014. przymykać — tu: zbliżać się. [przypis edytorski]
2015. sromocić (daw.) — hańbić. [przypis edytorski]
2016. plwać — pluć. [przypis edytorski]
2017. zbliżać — tu: zbliżać się. [przypis edytorski]
2018. petla — dziś: pętla. [przypis edytorski]
2019. spójrzeć — dziś popr. pisownia: spojrzeć. [przypis edytorski]
2020. martwa upadła — faktycznie Maria Olgierdówna po śmierci Wojdyłły wyszła za mąż za księcia Dawida horodeckiego. [przypis edytorski]
2021. ani (...) mogą — dziś: nie mogą; w tym zdaniu: (nawet) słowa Witolda nie mogą go wytrącić z odrętwienia. [przypis edytorski]
2022. bajoras (z litew.) — bojar, rycerz, szlachcic (tu w lm: bojarzy). [przypis edytorski]
2023. syny — dziś popr. forma M. lm: synowie. [przypis edytorski]
2024. sciągać — dziś popr. pisownia: ściągać, tj. wyciągać. [przypis edytorski]
2025. xięztw dwoje — dziś popr.: dwa księstwa. [przypis edytorski]
2026. z Krzyżaki — dziś popr. forma N. lm: z Krzyżakami. [przypis edytorski]
2027. wmięszać — dziś popr. pisownia: wmieszać. [przypis edytorski]
2028. wejrzenia (...) skinienia (...) czatował — czekał na każde spojrzenie i skinienie. [przypis edytorski]
2029. cieszyć we smutku — dziś: pocieszać w smutku. [przypis edytorski]
2030. cóś — dziś popr. pisownia: coś. [przypis edytorski]
2031. imie — dziś popr. pisownia: imię. [przypis edytorski]
2032. uciecze — dziś popr. forma: ucieknie. [przypis edytorski]
2033. ptastwo — dziś: ptactwo. [przypis edytorski]
2034. blanki — zwieńczenie murów obronnych. [przypis edytorski]
2035. sługi — dziś popr. forma M. lm: słudzy. [przypis edytorski]
2036. zaskrzypły — dziś popr. forma: zaskrzypiały. [przypis edytorski]
2037. puhacz — dziś popr. pisownia: puchacz. [przypis edytorski]
2038. imie — dziś popr. pisownia: imię. [przypis edytorski]
2039. Hanul Nakiemna — Hanul z Rygi, namiestnik Wilna 1382-1387; w trakcie konfliktu między Jagiełłą a Kiejstutem oddał Wilno królowi: później zaufany doradca Władysława II Jagiełły i Skirgiełły. [przypis edytorski]
2040. wnijść (daw.) — wejść. [przypis edytorski]
2041. za rękę go ciśnie — ściska mu dłoń. [przypis edytorski]
2042. xiążęcia — dziś raczej: księcia. [przypis edytorski]
2043. zszarzany — dziś: zszarzały. [przypis edytorski]
2044. zwalany — zabrudzony. [przypis edytorski]
2045. synóm — dziś popr. forma C. lm: synom. [przypis edytorski]
2046. ramie — dziś popr. pisownia: ramię. [przypis edytorski]
2047. przytomny (tu daw.) — obecny. [przypis edytorski]
2048. powrótu — dziś popr. pisownia: powrotu. [przypis edytorski]
2049. rękę ci tylko ściągnąć już po niego — wystarczy, że wyciągniesz po nie rękę. [przypis edytorski]
2050. blizko — dziś popr. pisownia: blisko. [przypis edytorski]
2051. wykrzyka — dziś popr. forma: wykrzykuje, krzyczy. [przypis edytorski]
2052. bajoras (z litew.) — bojar, rycerz, szlachcic. [przypis edytorski]
2053. lietaury (z gr. polytauréa) — bębny, kotły. [przypis edytorski]
2054. patrzają — dziś: patrzą. [przypis edytorski]
2055. przebierać się (tu daw.) — przekradać się. [przypis edytorski]
2056. Korybut — Korybut Dymitr (zm. 1404), książę nowogrodzko-siewierski. [przypis edytorski]
2057. ztamtąd — dziś popr. pisownia: stamtąd. [przypis edytorski]
2058. nizko — dziś popr. pisownia: nisko. [przypis edytorski]
2059. pożyć (daw.) — pokonać. [przypis edytorski]
2060. namieśnik — dziś popr.: namiestnik. [przypis edytorski]
2061. podarkiem ucina rozmowie — kończy rozmowę wręczeniem podarunku. [przypis edytorski]
2062. Olgierdów — Olgierda, Olgierdowicz. [przypis edytorski]
2063. wykrzyka — dziś popr. forma: wykrzykuje, krzyczy. [przypis edytorski]
2064. najezdca — dziś popr. pisownia: najeźdźca. [przypis edytorski]
2065. xiążęcia — dziś raczej: księcia. [przypis edytorski]
2066. zaprzeć (tu daw.) — zamknąć. [przypis edytorski]
2067. wiarę strzymać — pozostać wiernym. [przypis edytorski]
2068. zwyciężca — dziś popr.: zwycięzca. [przypis edytorski]
2069. nakładną — dziś: nałożą. [przypis edytorski]
2070. pocześnie (daw.) — z szacunkiem, jak należy. [przypis edytorski]
2071. dwónastu — dziś popr. pisownia: dwunastu. [przypis edytorski]
2072. Kobole (z litew.) — domowe bożki. [przypis edytorski]
2073. dwónastu — dziś popr. pisownia: dwunastu. [przypis edytorski]
2074. wnętrznośćmi — dziś popr. forma N. lm: wnętrznościami. [przypis edytorski]
2075. twoję — dziś popr. forma B. lp r.ż.: twoją. [przypis edytorski]
2076. ubiedz (daw.) — uciec. [przypis edytorski]
2077. władnie — dziś popr. forma: włada. [przypis edytorski]
2078. bolu — dziś popr. pisownia: bólu. [przypis edytorski]
2079. obrachujem — tu: policzymy się. [przypis edytorski]
2080. z Krzyżowemi — tj. z Krzyżakami. [przypis edytorski]
2081. zatętniała — dziś popr. forma: zatętniła. [przypis edytorski]
2082. spójrzeć — dziś popr. pisownia: spojrzeć. [przypis edytorski]
2083. ufiec — dziś popr.: hufiec. [przypis edytorski]
2084. skórami i pałki zbrojną — w skórzanych zbrojach i z pałkami. [przypis edytorski]
2085. męztwo — dziś popr. pisownia: męstwo. [przypis edytorski]
2086. sokoł — dziś popr. pisownia: sokół. [przypis edytorski]
2087. zpod — dziś popr. pisownia: spod. [przypis edytorski]
2088. rozstawuje — dziś popr. forma: rozstawia. [przypis edytorski]
2089. xsiążę — dziś popr. pisownia: książę. [przypis edytorski]
2090. imie — dziś popr. pisownia: imię. [przypis edytorski]
2091. wahać — dziś popr.: wahać się. [przypis edytorski]
2092. pośpiesza z gałęzią — nadchodzi z symbolem poselstwa, zawieszenia broni; w późniejszych wiekach zamiast gałęzi zaczęto używać białej chorągwi. [przypis edytorski]
2093. przeciw — tu: naprzeciw. [przypis edytorski]
2094. zgodzić — dziś popr.: zgodzić się. [przypis edytorski]
2095. słowy jednemi — samymi słowami. [przypis edytorski]
2096. śpierać — dziś popr. pisownia: spierać. [przypis edytorski]
2097. niemożny — tu: niemożliwy. [przypis edytorski]
2098. mówcie o zgodę — rozmawiajcie o zgodzie. [przypis edytorski]
2099. szydersko — dziś: szyderczo. [przypis edytorski]
2100. utrzymać — tu: utrzymać się. [przypis edytorski]
2101. śpierać — dziś popr. pisownia: spierać. [przypis edytorski]
2102. czas idzie marnie — marnujemy czas. [przypis edytorski]
2103. czyli (tu daw.) — czy, czy też; czyżby. [przypis edytorski]
2104. kładną klątwę — składają przysięgę. [przypis edytorski]
2105. nareście — dziś popr.: nareszcie. [przypis edytorski]
2106. przeciw — tu: naprzeciw. [przypis edytorski]
2107. zkąd — dziś popr. pisownia: skąd. [przypis edytorski]
2108. czwałem — dziś popr.: cwałem. [przypis edytorski]
2109. dumami ognie rozpala — w myślach zapala ognie. [przypis edytorski]
2110. dni ubiegłe odżywia — wskrzesza przeszłość. [przypis edytorski]
2111. bojarów dziesięciu ciekawie patrzą szyderskiemi oczy — dziś popr.: dziesięciu bojarów ciekawie patrzy szyderczymi oczami. [przypis edytorski]
2112. płacząc zdrady — opłakując zdradę. [przypis edytorski]
2113. zostać się — dziś popr.:
Uwagi (0)