Anafielas - Józef Ignacy Kraszewski (wirtualna biblioteka cyfrowa TXT) 📖

zostać. [przypis edytorski]

2114. przesiękły — dziś popr.: przesiąkły. [przypis edytorski]

2115. gołąb’ — dawna pisownia, z zaznaczoną miękkością końcowego b; dziś popr.: gołąb. [przypis edytorski]

2116. u muru położył — położył się przy murze. [przypis edytorski]

2117. ztąd — dziś popr. pisownia: stąd. [przypis edytorski]

2118. zwierzyć — tu: powierzyć. [przypis edytorski]

2119. bez duchu — dziś popr. forma D. lp: bez ducha. [przypis edytorski]

2120. Czas starcu dać życie — już czas, aby starzec oddał życie. [przypis edytorski]

2121. rospacz — dziś popr. pisownia: rozpacz. [przypis edytorski]

2122. wgłąb’ — dawna pisownia, z zaznaczoną miękkością końcowego b; dziś popr.: w głąb. [przypis edytorski]

2123. duchu śledzili — sprawdzali, czy oddycha. [przypis edytorski]

2124. zwycięzki — dziś popr. pisownia: zwycięski. [przypis edytorski]

2125. alus (litew.) — piwo. [przypis edytorski]

2126. zanócić — dziś popr. pisownia: zanucić. [przypis edytorski]

2127. rospacz — dziś popr. pisownia: rozpacz. [przypis edytorski]

2128. sromu (daw.) — wstyd. [przypis edytorski]

2129. dumy — myśli, rozmyślania. [przypis edytorski]

2130. rąbek (daw.) — chustka na głowę. [przypis edytorski]

2131. Olgierdow synie — dziś popr.: synu Olgierda. [przypis edytorski]

2132. klnę ciebie — przeklinam cię. [przypis edytorski]

2133. imie — dziś popr. pisownia: imię. [przypis edytorski]

2134. ciężyć — dziś popr.: ciążyć. [przypis edytorski]

2135. bole — dziś popr. pisownia: bóle. [przypis edytorski]

2136. dwie Wilije płynie — dziś: dwie Wilie płyną. [przypis edytorski]

2137. Pokole (mit. litew.) — Poklus, bóg piekła i zemsty. [przypis edytorski]

2138. nieszczęścióm — dziś popr. pisownia C. lm: nieszczęściom. [przypis edytorski]

2139. dymy objął wielkiemi — otoczył się wielkimi dymami. [przypis edytorski]

2140. wgłąb’ — dawna pisownia, z zaznaczoną miękkością końcowego b; dziś popr.: w głąb. [przypis edytorski]

2141. z kolei — tu: po kolei. [przypis edytorski]

2142. trup — dziś popr. forma B. lp: trupa. [przypis edytorski]

2143. patrzeć — tu: wypatrywać. [przypis edytorski]

2144. jękóm — dziś popr. forma C. lm: jękom; tu popr.: do jęków. [przypis edytorski]

2145. cóś — dziś popr. pisownia: coś. [przypis edytorski]

2146. pogrzebny — pogrzebowy. [przypis edytorski]

2147. dziać — dziś popr.: dziać się. [przypis edytorski]

2148. rauda (z litew.) — pieśń żałobna. [przypis edytorski]

2149. rospacz — dziś popr. pisownia: rozpacz. [przypis edytorski]

2150. je sam siebie — tj. gryzie się, przeżywa swoją klęskę. [przypis edytorski]

2151. Gulbi (mit. litew.) — duch stróż, bożek strzegący każdego mężczyzny. [przypis edytorski]

2152. skośniały — skostniały. [przypis edytorski]

2153. rospaczać — dziś popr. pisownia: rozpaczać. [przypis edytorski]

2154. cieszyć słowy (daw.) — pocieszać słowami. [przypis edytorski]

2155. sciekła — dziś popr. pisownia: ściekła. [przypis edytorski]

2156. xiężna — dziś popr. pisownia: księżna. [przypis edytorski]

2157. powolnie (daw.) — niespiesznie, powoli. [przypis edytorski]

2158. ptacy (...) się żegnali — dziś popr.: ptaki się żegnały. [przypis edytorski]

2159. ozwać — dziś popr.: odezwać się. [przypis edytorski]

2160. rospacz — dziś popr. pisownia: rozpacz. [przypis edytorski]

2161. męzki — dziś popr. pisownia: męski. [przypis edytorski]

2162. ztąd — dziś popr. pisownia: stąd. [przypis edytorski]

2163. xiążę — dziś popr. pisownia: książę. [przypis edytorski]

2164. o służebnę moję — tu: po moją służącą. [przypis edytorski]

2165. nadziewać — tu: wkładać. [przypis edytorski]

2166. huczno — dziś popr.: hucznie, tj. głośno, gwarno. [przypis edytorski]

2167. mistrz — tu: Konrad Zöllner von Rotenstein, wielki mistrz krzyżacki w latach 1382–1390, następca Winrycha de Kniprode. [przypis edytorski]

2168. godowy — tu: świąteczny, biesiadny. [przypis edytorski]

2169. Krzyżakow — dziś popr. pisownia: Krzyżaków. [przypis edytorski]

2170. Zofja — dziś popr. pisownia: Zofia. [przypis edytorski]

2171. Zofja Witoldówna (1370–1453) — córka Witolda i Anny, od 1391 r. żona Wasyla I Rurykowicza, wielkiego księcia moskiewskiego. [przypis edytorski]

2172. lilija — dziś popr. pisownia: lilia. [przypis edytorski]

2173. ustroń — miejsce ustronne. [przypis edytorski]

2174. pomnieć (daw.) — pamiętać. [przypis edytorski]

2175. dotrzymam umowę — dziś popr.: dotrzymam umowy. [przypis edytorski]

2176. sciśniecie — dziś popr. pisownia: ściśniecie. [przypis edytorski]

2177. my wam staniemy do boku — pomożemy wam, wesprzemy was. [przypis edytorski]

2178. Mindows, Mindowe, dziś raczej Mendog, litew. Mindaugas (ok. 1200–1263) — wielki książę litewski, uważany za pierwszego króla Litwinów. [przypis edytorski]

2179. przyrzekę — dziś popr. forma: przyrzeknę. [przypis edytorski]

2180. xiążę — dziś popr. pisownia: książę. [przypis edytorski]

2181. Czolner — Konrad Zöllner von Rotenstein. [przypis edytorski]

2182. xiążę olszańskie — dziś popr.: książę olszański; popr. forma B. lp: księcia olszańskiego. [przypis edytorski]

2183. półk — dziś popr. pisownia: pułk. [przypis edytorski]

2184. ojcowskie morderce — dziś popr. forma B. lm: ojcowskich morderców. [przypis edytorski]

2185. rzadkie rdzawe szablice — tj. szable występują nieczęsto w ich uzbrojeniu i są niskiej jakości. [przypis edytorski]

2186. włócznióm — dziś popr. forma C. lm: włóczniom. [przypis edytorski]

2187. dowódzca — dziś popr.: dowódca. [przypis edytorski]

2188. podzielać — tu: dzielić. [przypis edytorski]

2189. Malborg — dziś: Malbork. [przypis edytorski]

2190. ostrow a. ostrów (daw.) — wyspa. [przypis edytorski]

2191. dowódzca — dziś popr.: dowódca. [przypis edytorski]

2192. kamieńmi — dziś popr. forma N. lm: kamieniami. [przypis edytorski]

2193. stawić — tu: porozstawiać. [przypis edytorski]

2194. w chwili — w jednej chwili. [przypis edytorski]

2195. wśpierać — dziś popr. pisownia: wspierać. [przypis edytorski]

2196. widny — tu: widoczny. [przypis edytorski]

2197. pędzić się — dziś: pędzić. [przypis edytorski]

2198. rozwito — dziś: rozwinięto. [przypis edytorski]

2199. świętego krzyża część — relikwia. [przypis edytorski]

2200. zjadły — dziś: zajadły. [przypis edytorski]

2201. piać (tu daw.) — śpiewać. [przypis edytorski]

2202. cisnie — dziś popr. pisownia: ciśnie. [przypis edytorski]

2203. pomstę wywoła na szyję — sprowadzi śmierć jako zemstę. [przypis edytorski]

2204. świętokradźce — dziś popr.: świętokradcy. [przypis edytorski]

2205. morderce — dziś popr.: mordercy. [przypis edytorski]

2206. niebiańskiemi (...) chóry — dziś popr. forma N. lm: niebiańskimi chórami. [przypis edytorski]

2207. jest-li — dziś popr. pisownia: jesli, tj. czy jest. [przypis edytorski]

2208. chrześcijańskiego — tu w źródle pisownia: chrześciańskiego. Rytm wiersza sugeruje, że wyraz ten w tym miejscu należy wymawiać jako czterosylabowy: chrześć-jań-skie-go. [przypis edytorski]

2209. spójrzeć — dziś popr. pisownia: spojrzeć. [przypis edytorski]

2210. zawoła na swoje — zawoła do swoich ludzi. [przypis edytorski]

2211. zaprządz — dziś popr. pisownia: zaprząc. [przypis edytorski]

2212. zmódz — dziś popr.: zmóc, tj. pokonać. [przypis edytorski]

2213. brzemie — dziś popr. pisownia: brzemię. [przypis edytorski]

2214. chrześcijan — tu w źródle pisownia: chrześcian. Rytm wiersza sugeruje, że wyraz ten w tym miejscu należy wymawiać jako dwusylabowy: chrześć-jan. [przypis edytorski]

2215. swe syny — dziś popr. forma B. lm: swoich synów. [przypis edytorski]

2216. zdumiały — dziś: zdumiony, zdziwiony. [przypis edytorski]

2217. cudo — tu: cud. [przypis edytorski]

2218. dumy (daw.) — myśli, rozmyślania. [przypis edytorski]

2219. spójrzenie — dziś popr. pisownia: spojrzenie. [przypis edytorski]

2220. kończyna (tu daw.) — skraj, końcówka. [przypis edytorski]

2221. kościołek (...) Marii na Piaskach — kościół O.O. Franciszkanów NP Marii „na Piaskach”, jedna z najstarszych świątyń Wilna. [przypis edytorski]

2222. mnichy — dziś popr. forma M. lm: mnisi. [przypis edytorski]

2223. gniezdzie — dziś popr. pisownia: gnieździe. [przypis edytorski]

2224. nareście — dziś popr.: nareszcie. [przypis edytorski]

2225. fórtka — dziś popr. pisownia: furtka. [przypis edytorski]

2226. kościoł — dziś popr. pisownia: kościół. [przypis edytorski]

2227. rany — dziś popr. forma N. lm: ranami. [przypis edytorski]

2228. mienić — tu: przemieniać. [przypis edytorski]

2229. sadzić — tu: posadzić, sadzać. [przypis edytorski]

2230. gwardjan — dziś popr. pisownia: gwardian, przełożony klasztoru franciszkanów. [przypis edytorski]

2231. moję — dziś popr. forma B. lp r.ż.: moją. [przypis edytorski]

2232. blizki — dziś popr. pisownia: bliski. [przypis edytorski]

2233. xiążę — dziś popr. pisownia: książę. [przypis edytorski]

2234. znamie (daw.) — tu: znak, chorągiew; dziś popr. pisownia: znamię. [przypis edytorski]

2235. miljon — dziś popr. pisownia: milion. [przypis edytorski]

2236. bałwan — tu: bożek, rzeźba przedstawiająca bóstwo. [przypis edytorski]

2237. niemylny — dziś: nieomylny. [przypis edytorski]

2238. swoję — dziś popr. forma B. lp r.ż.: swoją. [przypis edytorski]

2239. Sion — dziś popr. pisownia: Syjon. [przypis edytorski]

2240. roskoszny — dziś popr. pisownia: rozkoszny. [przypis edytorski]

2241. smętarz — dziś popr.: cmętarz. [przypis edytorski]

2242. piasczystéj — dziś popr.: piaszczystej. [przypis edytorski]

2243. nikt go nie wié — dziś popr.: nikt go nie zna. [przypis edytorski]

2244. chcesz-li — dziś popr. pisownia: chceszli; tj. czy chcesz. [przypis edytorski]

2245. plemie — dziś popr. pisownia: plemię. [przypis edytorski]

2246. stradać (daw.) — stracić. [przypis edytorski]

2247. Wiész Witolda — dziś popr.: znasz Witolda. [przypis edytorski]

2248. rospacz — dziś popr. pisownia: rozpacz. [przypis edytorski]

2249. mnichy — dziś popr. forma M. lm: mnisi. [przypis edytorski]

2250. xięża — dziś popr. pisownia: księża. [przypis edytorski]

2251. cóś — dziś popr. pisownia: coś. [przypis edytorski]

2252. pogrzebny — pogrzebowy. [przypis edytorski]

2253. biegą — dziś popr. forma: biegną. [przypis edytorski]

2254. osłoniony — dziś popr.: osłonięty. [przypis edytorski]

2255. sparty (daw.) — oparty, wsparty. [przypis edytorski]

2256. spójrzeć — dziś popr. pisownia: spojrzeć. [przypis edytorski]

2257. ubielony — tu: posiwiały, siwy. [przypis edytorski]

2258. imie — dziś popr. pisownia: imię. [przypis edytorski]

2259. puścizna — dziś: spuścizna. [przypis edytorski]

2260. któś — dziś popr. pisownia: ktoś. [przypis edytorski]

2261. wrzący — tu: rozemocjonowany. [przypis edytorski]

2262. Pomszczę dzieci wam na głowie — wasza śmierć będzie zemstą za śmierć dzieci. [przypis edytorski]

2263. ciemnia (tu daw.) — ciemność. [przypis edytorski]

2264. obódwu — dziś popr.: obydwu. [przypis edytorski]

2265. spójrzenie — dziś popr. pisownia: spojrzenie. [przypis edytorski]

2266. szydersko — dziś: szyderczo. [przypis edytorski]

2267. chrześcijan — tu w źródle pisownia: chrześcian. Rytm wiersza sugeruje, że wyraz ten w tym miejscu należy wymawiać