Anafielas - Józef Ignacy Kraszewski (wirtualna biblioteka cyfrowa TXT) 📖
Anafielas to epos autorstwa Józefa Ignacego Kraszewskiego, opowiadający o dziejach Litwy z czasów panowania wielkiego księcia litewskiego Witolda Kiejstutowicza.
Książę Witold jest jej głównym bohaterem, pojawia się również książę Jagiełło, który później doprowadził do powstania unii Litwy i Korony. Anafielas to jedno z dzieł, dzięki którym Kraszewski jest bardzo ceniony przez Litwinów — w swoich utworach ocalił pogańską i wczesnochrześcijąńską historię Litwy. Epos był wydawany w latach 1843–46.
Kraszewski był jednym z najważniejszych — i najpłodniejszych — pisarzy XIX wieku. Wciągu 57 lat swojej działalności napisał 232 powieści, głównie o tematyce historycznej, społecznej i obyczajowej. Zasłynął przede wszystkim jako autor Starej baśni.
- Autor: Józef Ignacy Kraszewski
- Epoka: Pozytywizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Anafielas - Józef Ignacy Kraszewski (wirtualna biblioteka cyfrowa TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Józef Ignacy Kraszewski
1108. Murgowie (mit. litew.) — duchy szczęśliwe, rycerze polegli w boju. [przypis edytorski]
1109. Kunkietojowie (mit. litew.) — cienie rycerzy. [przypis edytorski]
1110. Żemajtys, dziś raczej Żmudź, litew. Žemaitija — płn.-zach. region dzisiejszej Litwy. [przypis edytorski]
1111. nócić — dziś popr. pisownia: nucić. [przypis edytorski]
1112. sta — dziś: setki. [przypis edytorski]
1113. tryzna — stypa, obrzędowa uczta na cześć zmarłego. [przypis edytorski]
1114. Z kamienia na wierzchu zmarłego postawę wykuli i wbili — wykuli z kamienia posąg zmarłego i wbili w ziemię na grobie. [przypis edytorski]
1115. lud mu się modli — modlić się komuś to efekt wpływu rekcji wschodniosłowiańskiej, dziś popr.: modlić się do kogoś. [przypis edytorski]
1116. Dźwina (brus. Дзьвiна, łot. Daugava) — rzeka na terytorium dzisiejszej Rosji, Białorusi i Łotwy, płynie przez Połock, Witebsk i Rygę. [przypis edytorski]
1117. stroić (tu z ros.) — budować. [przypis edytorski]
1118. puścizna — dziś: spuścizna; tj. spadek, dziedzictwo. [przypis edytorski]
1119. Bogowie Żemajtys — bogowie żmudzcy, litewscy. [przypis edytorski]
1120. wziąść — dziś popr.: wziąć. [przypis edytorski]
1121. gniezdzie — dziś popr. pisownia: gnieździe. [przypis edytorski]
1122. biegą — dziś popr. forma: biegną. [przypis edytorski]
1123. kosy (tu daw.) — warkocze; Żemajtys znowu kosy zaplatała — Żmudź (personifikacja krainy jako młodej dziewczyny) znowu była szczęśliwa. [przypis edytorski]
1124. gniezdzie — dziś popr. pisownia: gnieździe. [przypis edytorski]
1125. bojary — dziś popr. forma M. lm: bojarzy. [przypis edytorski]
1126. gniezdzie — dziś popr. pisownia: gnieździe. [przypis edytorski]
1127. mieczu — dziś popr. forma C. lp: mieczowi. [przypis edytorski]
1128. dawasz — dziś popr. forma: dajesz. [przypis edytorski]
1129. łzów — dziś popr. forma D. lm: łez. [przypis edytorski]
1130. Bogi same — dziś popr. forma M. lm: bogowie sami. [przypis edytorski]
1131. Udegita (mit. litew.) — kometa. [przypis edytorski]
1132. peleda a. pełeda (z litew. pelėda) — sowa. [przypis edytorski]
1133. obydwaśmy starzy — dziś obydwaj jesteśmy starzy. [przypis edytorski]
1134. na miejscu łuczywa — zamiast łuczywa. [przypis edytorski]
1135. gniezdzie — dziś popr. pisownia: gnieździe. [przypis edytorski]
1136. piać (tu daw.) — śpiewać. [przypis edytorski]
1137. z dary — dziś popr. forma N. lm: z darami. [przypis edytorski]
1138. Wiedzieliż, czyje od was wydziérali — czy wiedzieli (lub: wiedzieli przecież), czyją własność wam zrabowali. [przypis edytorski]
1139. stośmy im razy mówili — sto razy im mówiliśmy. [przypis edytorski]
1140. szyderstwy — dziś popr. forma N. lm: szyderstwami. [przypis edytorski]
1141. woje — dziś popr. forma B. lm: wojów, tj. wojowników. [przypis edytorski]
1142. znamię — tu: znak. [przypis edytorski]
1143. żórawi — dziś popr. pisownia: żurawi. [przypis edytorski]
1144. lietauros, częściej litaury (z gr. polytauréa) — bębny, kotły. [przypis edytorski]
1145. otrok (daw.) — chłopiec; tu: młodzieniec, wojownik. [przypis edytorski]
1146. głównia — dziś popr. pisownia: głownia (tj. płonący kawałek drzewa). [przypis edytorski]
1147. mnichy — dziś popr. forma M. lm: mnisi. [przypis edytorski]
1148. martwiec (daw.) — trup, umarły. [przypis edytorski]
1149. łupieztwo — dziś popr. pisownia: łupiestwo. [przypis edytorski]
1150. na (tu daw. a. gw.) — masz, trzymaj. [przypis edytorski]
1151. tłómaczyć — dziś popr. pisownia: tłumaczyć. [przypis edytorski]
1152. kamieńmi — dziś popr. forma N. lm: kamieniami. [przypis edytorski]
1153. Pregela, właśc. Pregoła (ros. Преголя) — obecnie najdłuższa rzeka obwodu kaliningradzkiego, przepływa przez Kaliningrad (daw. Królewiec), wpada do Zalewu Wiślanego. [przypis edytorski]
1154. Morze Białe — tu: Bałtyk. [przypis edytorski]
1155. Lach (daw., z rus.) — Polak. [przypis edytorski]
1156. obrońce — dziś popr. forma M. lm: obrońcy. [przypis edytorski]
1157. nadbiegą — dziś popr. forma: nadbiegną. [przypis edytorski]
1158. pastwa (daw.) — ofiara, żer. [przypis edytorski]
1159. odbiedz — dziś popr. pisownia: odbiec. [przypis edytorski]
1160. czwał — dziś: cwał. [przypis edytorski]
1161. przedać — dziś: sprzedać. [przypis edytorski]
1162. chrześcijan — tu w źródle pisownia: chrześcjan, będąca próbą zapisu wymowy dwusylabowej: chrześć-jan, niezbędnej w tym miejscu ze względu na rytm wiersza. [przypis edytorski]
1163. mieciones (z litew.) — napój z wywaru krup z miodem. [przypis edytorski]
1164. karmia (daw.) — pokarm; tu: korzyść. [przypis edytorski]
1165. dosiądz — dziś popr.: dosięgnąć. [przypis edytorski]
1166. Christjan — dziś popr. pisownia: Chrystian (polska norma ortograficzna) a. Christian (jeśli nosiciel imienia jest np. Niemcem, jak w tym wypadku). [przypis edytorski]
1167. spójrzenie — dziś popr. pisownia: spojrzenie. [przypis edytorski]
1168. zpod — dziś popr. pisownia: spod. [przypis edytorski]
1169. numa (z litew.) — chata; numów — dziś popr. forma D. lm r.ż.: num. [przypis edytorski]
1170. stoła — dziś popr. forma D. lp: stołu. [przypis edytorski]
1171. kędy (daw.) — dokąd, którędy; tu: gdzie. [przypis edytorski]
1172. z pode — dziś popr. pisownia: spode. [przypis edytorski]
1173. nieraźnie — tu: niechętnie, bez zapału. [przypis edytorski]
1174. wypróżniać — tu: opróżniać. [przypis edytorski]
1175. mnichy — dziś popr. forma M. lm: mnisi. [przypis edytorski]
1176. tentent — dziś popr. pisownia: tętent. [przypis edytorski]
1177. dwónastu — dziś popr. pisownia: dwunastu. [przypis edytorski]
1178. reszty — tu: resztki, szczątki. [przypis edytorski]
1179. dziecki (daw.) — urzędnik, pomagający księciu w obowiązkach sądowniczych. [przypis edytorski]
1180. żałoba (tu daw.) — skarga, oskarżenie. [przypis edytorski]
1181. dziecióm — dziś popr. forma C. lm: dzieciom. [przypis edytorski]
1182. przybieżać (daw.) — przybiec, przyjść. [przypis edytorski]
1183. swalgon (trad. litew.) — kapłan weselnych obrzędów. [przypis edytorski]
1184. z wrogi — dziś popr. forma N. lm: z wrogami. [przypis edytorski]
1185. drużbić się — przyjaźnić się, bratać się. [przypis edytorski]
1186. w sokolém gniezdzie — dziś popr. pisownia: w sokolim gnieździe. [przypis edytorski]
1187. ztąd — dziś popr. pisownia: stąd. [przypis edytorski]
1188. Pojmie lud po tém — z tego (dzięki temu) lud zrozumie. [przypis edytorski]
1189. Bogóm — dziś popr. forma C. lm: Bogom. [przypis edytorski]
1190. stoła — dziś popr. forma D. lp: stołu. [przypis edytorski]
1191. paciórki — dziś popr. pisownia: paciorki. [przypis edytorski]
1192. pieszczono — pieszczotliwie, łagodnie. [przypis edytorski]
1193. powinny — tu: powinowaty, członek rodziny. [przypis edytorski]
1194. mrówisko — dziś popr. pisownia: mrowisko. [przypis edytorski]
1195. Dotąd gom w kupę nie zmienił popiołów — dziś raczej: dotąd nie zmieniłem go w kupę popiołów. [przypis edytorski]
1196. w Prusiech — dziś popr. forma: w Prusach. [przypis edytorski]
1197. doń (daw.) — do niego; tu: mówi do niego. [przypis edytorski]
1198. Christjan — dziś popr. pisownia: Chrystian (polska norma ortograficzna) a. Christian (jeśli nosiciel imienia jest np. Niemcem, jak w tym wypadku). [przypis edytorski]
1199. stok (tu daw.) — źródło. [przypis edytorski]
1200. pargamin — dziś popr.: pergamin. [przypis edytorski]
1201. Christjan — dziś popr. pisownia: Chrystian (polska norma ortograficzna) a. Christian (jeśli nosiciel imienia jest np. Niemcem, jak w tym wypadku). [przypis edytorski]
1202. zpod — dziś popr. pisownia: spod. [przypis edytorski]
1203. tentent — dziś popr. pisownia: tętent. [przypis edytorski]
1204. wziąść — dziś popr.: wziąć. [przypis edytorski]
1205. hradyszcze (daw., z rus.) — grodzisko, miejsce warowne. [przypis edytorski]
1206. odbiegą — dziś popr. forma: odbiegną; odbiec (kogoś lub coś) — tu: porzucić. [przypis edytorski]
1207. duszny (tu daw.) — duchowy. [przypis edytorski]
1208. nieprzyjazni — [przypis edytorski]
1209. zejść — tu: wzejść, tj. wyrosnąć. [przypis edytorski]
1210. zwrót — dziś popr. pisownia: zwrot. [przypis edytorski]
1211. poprzysiądz — dziś popr. forma: poprzysiąc. [przypis edytorski]
1212. znam, co one ważą — wiem, ile są warte. [przypis edytorski]
1213. słodzéj — dziś popr. forma: słodziej. [przypis edytorski]
1214. druhóm — dziś popr. forma C. lm: druhom. [przypis edytorski]
1215. Trojnatu — dziś popr. forma C. od imienia Trojnat: Trojnatowi. [przypis edytorski]
1216. xiążę — dziś popr. pisownia: książę. [przypis edytorski]
1217. chrześcijan — tu w źródle pisownia: chrześcjan, będąca próbą zapisu wymowy dwusylabowej: chrześć-jan, niezbędnej w tym miejscu ze względu na rytm wiersza. [przypis edytorski]
1218. Christjan — dziś popr. pisownia: Chrystian (polska norma ortograficzna) a. Christian (jeśli nosiciel imienia jest np. Niemcem, jak w tym wypadku). [przypis edytorski]
1219. numy rzucając otworem — zostawiając otwarte domy bez opieki. [przypis edytorski]
1220. Marij-gród — Marienburg, siedziba Zakonu Krzyżackiego, dziś Malbork. [przypis edytorski]
1221. zwycięztwo — dziś popr. pisownia: zwycięstwo. [przypis edytorski]
1222. kroplmi — dziś popr. forma N. lm: kroplami. [przypis edytorski]
1223. zpod — dziś popr. pisownia: spod. [przypis edytorski]
1224. pójrzeć — spojrzeć, popatrzyć. [przypis edytorski]
1225. wilcy głodni — dziś popr. forma M. lm: głodne wilki. [przypis edytorski]
1226. zmięszać — dziś popr. pisownia: zmieszać. [przypis edytorski]
1227. chrześcijańskiéj — tu w źródle pisownia: chrześcjańskiej, będąca próbą zapisu wymowy trzysylabowej: chrześć-jań-skiej, niezbędnej w tym miejscu ze względu na rytm wiersza. [przypis edytorski]
1228. tłómacz — dziś popr. pisownia: tłumacz. [przypis edytorski]
1229. najgrawać — dziś popr.: naigrawać się (z kogoś a. z czegoś), tj. wyśmiewać (kogoś, coś), wyśmiewać się (z kogoś, z czegoś), szydzić. [przypis edytorski]
1230. Menes (z litew. Mėnulis) — księżyc. [przypis edytorski]
1231. peleda (z litew. pelėda) — sowa. [przypis edytorski]
1232. Menes (z litew. Mėnulis) — księżyc. [przypis edytorski]
1233. mięszać — dziś popr.: mieszać. [przypis edytorski]
1234. krucy krakają — dziś popr.: kruki kraczą. [przypis edytorski]
1235. puhacz — dziś popr. pisownia: puchacz. [przypis edytorski]
1236. zwycięztwo — dziś popr. pisownia: zwycięstwo. [przypis edytorski]
1237. zanócić — dziś popr. pisownia: zanucić. [przypis edytorski]
1238. tentent — dziś popr. pisownia: tętent. [przypis edytorski]
1239. zkąd — dziś popr. pisownia: skąd. [przypis edytorski]
1240. kędy (daw.) — dokąd, którędy; tu: gdzie. [przypis edytorski]
1241. smerda — wasal, dworzanin; smerdóm — dziś popr. forma C. lm: smerdom. [przypis edytorski]
1242. chrześcijan — tu w źródle pisownia: chrześcjan, będąca próbą zapisu wymowy dwusylabowej: chrześć-jan, niezbędnej w tym miejscu ze względu na rytm wiersza. [przypis edytorski]
1243. chrześcijanin — tu w źródle pisownia: chrześcjanin, będąca próbą zapisu wymowy trzysylabowej: chrześć-ja-nin, niezbędnej w tym miejscu ze względu na rytm wiersza. [przypis edytorski]
1244. chrześcijan — tu w źródle pisownia: chrześcjan, będąca próbą zapisu wymowy dwusylabowej:
Uwagi (0)