Reineke - Lis - Johann Wolfgang von Goethe (biblioteka publiczna online txt) đź“–
KrĂłtki opis ksiÄ…ĹĽki:
Reineke-lis to poemat autorstwa Johanna Wolfganga Goethego napisany w 1793 roku, będący adaptacją średniowiecznej opowieści o ścieraniu się dwu stronnictw w otoczeniu lwa-króla: takiego, które stosuje siłę i terror oraz tego, w którym metodą jest chytrość, podstęp i inteligencja.
Pierwsze z nich skupia się wokół wilka, drugie — wokół lisa. Ukazane są również trudności i zagrożenia związane z nadużyciami obydwu tych metod. Tekst autorstwa Ludwika Jenikego to, zgodnie z jego słowami, opracowanie niebędące dokładnym tłumaczeniem utworu Goethego.
Johann Wolfgang Goethe to najsłynnijeszy niemiecki pisarz przełomu XVIII i XIX wieku, reprezentował okres tzw. Sturm und Drang (Burzy i naporu). Obecnie wiązany z tradycją romantyczną, ale w rzeczywistości był przedstawicielem estetyki klasycznej i znawcą wielu dziedzin nauki i sztuki. Znany przede wszystkim jako autor Cierpień młodego Wertera, tworzył jednak zarówno prozę jak i poezje oraz dramaty.
Przeczytaj ksiÄ…ĹĽkÄ™
Podziel siÄ™ ksiÄ…ĹĽkÄ…:
- Autor: Johann Wolfgang von Goethe
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Reineke - Lis - Johann Wolfgang von Goethe (biblioteka publiczna online txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Johann Wolfgang von Goethe
href="part3.xhtml#anchor-5">5. z sumptem (daw.) — ponosząc koszty; strojnie. [przypis edytorski]
6. frant (daw.) — spryciarz. [przypis edytorski]
7. kryjomo — dziś: po kryjomu. [przypis edytorski]
8. moję — dziś popr. forma B. lp r.ż.: moją. [przypis edytorski]
9. doskwierzyć (daw.) — dokuczyć. [przypis edytorski]
10. kapłon — tuczny kurczak, kastrowany kogut, hodowany na mięso. [przypis edytorski]
11. zwan (daw.) — zwany, nazywany. [przypis edytorski]
12. płużyć — tu: pasować, być korzystnym. [przypis edytorski]
13. ambaje — zmyślenia, bzdury. [przypis edytorski]
14. mój mości (daw.) — mój panie. [przypis edytorski]
15. waszeć (daw.) — zwrot grzecznościowy: szanowny pan. Skrót od wasza miłość. [przypis edytorski]
16. spólnik — dziś: wspólnik. [przypis edytorski]
17. karmny — tu: utuczony. [przypis edytorski]
18. kmotr a. kumoter, a. kum (daw.) — ktoś bliski; powinowaty. [przypis edytorski]
19. krzywulec — tu: hak. [przypis edytorski]
20. on (tu daw.) — ten. [przypis edytorski]
21. chłopię (daw.) — chłopiec, tu: uczeń. [przypis edytorski]
22. patrzyć niedbale przez szpary — dziś: patrzeć przez palce. [przypis edytorski]
23. swe wrogi — dziś popr. forma B. lm: swych wrogów. [przypis edytorski]
24. jam się radował wiośnie (daw.) — cieszyłem się z wiosny. [przypis edytorski]
25. roku łońskiego (daw., gw.) — w zeszłym roku. [przypis edytorski]
26. zwierzęty — dziś popr. forma N. lm: zwierzętami. [przypis edytorski]
27. śród — dziś popr.: wśród. [przypis edytorski]
28. zbrodzień (daw.) — zbrodniarz. [przypis edytorski]
29. kmotr a. kumoter, a. kum (daw.) — ktoś bliski; powinowaty. [przypis edytorski]
30. zepewnić się — dziś: upewnić się. [przypis edytorski]
31. człek (daw.) — człowiek. [przypis edytorski]
32. gody (daw.) — tu: uczta. [przypis edytorski]
33. aleć (daw.) — spójnik ale, wzmocniony partykułą -ć. [przypis edytorski]
34. roki (daw.) — termin, posiedzenie sądu. [przypis edytorski]
35. czyżem ja żarłok (daw.) — czy jestem żarłokiem. [przypis edytorski]
36. czymciś (daw. a. gw.) — czymś. [przypis edytorski]
37. zoczyć (daw.) — zauważyć, zobaczyć. [przypis edytorski]
38. kół (daw.) — duży kołek, kij. [przypis edytorski]
39. postradać (daw.) — stracić. [przypis edytorski]
40. szerść (daw.) — dziś popr. pisownia: sierść. [przypis edytorski]
41. dżgnąć — dziś popr. pisownia: dźgnąć. [przypis edytorski]
42. zoczyć (daw.) — zauważyć, zobaczyć. [przypis edytorski]
43. naśmieli się — dziś raczej: naśmiali się. [przypis edytorski]
44. jakżem ja kontent (daw.) — jak bardzo jestem zadowolony. [przypis edytorski]
45. zoczyć (daw.) — zauważyć, zobaczyć. [przypis edytorski]
46. gotówem (daw.) — jestem gotów. [przypis edytorski]
47. schorzały (daw.) — chory, osłabiony chorobą. [przypis edytorski]
48. personat (z łac.) — ważna osoba. [przypis edytorski]
49. zmóc — pokonać. [przypis edytorski]
50. wasze — tu zwrot grzecznościowy, skrót od wasza miłość. [przypis edytorski]
51. mię (daw.) — dziś popr. forma B.: mnie. [przypis edytorski]
52. leniwo — dziś: leniwie. [przypis edytorski]
53. na cię (daw.) — dziś popr.: na ciebie. [przypis edytorski]
54. mienić (daw.) — tu: nazywać. [przypis edytorski]
55. siostrzan (daw.) — dziś: siostrzeniec. [przypis edytorski]
56. człek (daw.) — człowiek. [przypis edytorski]
57. śpiżarnia — dziś popr. pisownia: spiżarnia. [przypis edytorski]
58. zdybać się z kimś — spotkać się z kimś, trafić na kogoś, przyłapać kogoś. [przypis edytorski]
59. dzięciorek (daw.) — kojec dla drobiu. [przypis edytorski]
60. stawają — dziś popr. forma 3os. lm cz.ter.: stają. [przypis edytorski]
61. zadzierzgnąć — zaciągnąć, zawiązać. [przypis edytorski]
62. zapłacić kuraka — dziś popr.: zapłacić za kurczaka. [przypis edytorski]
63. bolu — dziś popr. pisownia: bólu. [przypis edytorski]
64. zabaczyć (daw.) — zapomnieć. [przypis edytorski]
65. stanąć — tu: stawić się. [przypis edytorski]
66. wolej (daw.) — lepiej. [przypis edytorski]
67. spółtowarzysz (daw.) — dziś: towarzysz podróży. [przypis edytorski]
68. mię (daw.) — dziś popr. forma B.: mnie. [przypis edytorski]
69. wujam niedźwiedzia uwięził — uwięziłem wuja niedźwiedzia. [przypis edytorski]
70. pularda (z fr.) — młoda kura hodowana na mięso; tu: danie z mięsa kurzego. [przypis edytorski]
71. mię (daw.) — dziś popr. forma B.: mnie. [przypis edytorski]
72. kędyż (daw.) — gdzie, którędy, w którą stronę. [przypis edytorski]
73. mię (daw.) — dziś popr. forma B.: mnie. [przypis edytorski]
74. mojaż — zaimek moja z partykułą -ż; mojaż wina: czy to moja wina, czyżby to była moja wina. [przypis edytorski]
75. mię (daw.) — dziś popr. forma B.: mnie. [przypis edytorski]
76. osieł (daw.) — dziś popr.: osioł. [przypis edytorski]
77. kozieł (daw.) — dziś popr.: kozioł. [przypis edytorski]
78. mieszkańce — dziś popr. forma M. lm: mieszkańcy. [przypis edytorski]
79. przysłużyć się stryczkiem komuś (iron.) — spowodować czyjeś powieszenie, doprowadzić do czyjejś śmierci. [przypis edytorski]
80. kmotr a. kumoter, a. kum (daw.) — ktoś bliski; powinowaty. [przypis edytorski]
81. wrogi — dziś popr. forma M. lm: wrogowie. [przypis edytorski]
82. wielem nabroił (daw.) — wiele nabroiłem, zrobiłem wiele złego. [przypis edytorski]
83. ciężyć — dziś popr.: ciążyć. [przypis edytorski]
84. odłączon (daw.) — odłączony; tu: odstawiony. [przypis edytorski]
85. mię (daw.) — dziś popr. forma B.: mnie. [przypis edytorski]
86. śród — dziś popr.: wśród. [przypis edytorski]
87. stolec (tu daw.) — tron. [przypis edytorski]
88. zalać pałkę (pot.) — upić się. [przypis edytorski]
89. takem pomyślał (daw.) — tak pomyślałem. [przypis edytorski]
90. kopa (tu daw.) — 60 sztuk; dwie kopy niedźwiedzi to 120 osobników. [przypis edytorski]
91. kędy (daw.) — dokąd; tu: gdzie. [przypis edytorski]
92. mię (daw.) — dziś popr. forma B.: mnie. [przypis edytorski]
93. kierz (daw.) — krzew, krzak. [przypis edytorski]
94. mię (daw.) — dziś popr. forma B.: mnie. [przypis edytorski]
95. do dnia (daw.) — o świcie, przed wschodem słońca. [przypis edytorski]
96. oczyszczon — dziś: oczyszczony. [przypis edytorski]
97. skazać na gardło (daw.) — skazać na śmierć. [przypis edytorski]
98. pokrzepion — pokrzepiony, wzmocniony. [przypis edytorski]
99. mię (daw.) — dziś popr. forma B.: mnie. [przypis edytorski]
100. kosztur — dziś popr.: kostur, tj. kij, laska. [przypis edytorski]
101. ze sumptem, właśc. z sumptem (daw.) — tu: odpowiednio uroczyście. [przypis edytorski]
102. zasię (daw.) — natomiast, zaś. [przypis edytorski]
103. do tyla (daw.) — tak bardzo, do tego stopnia. [przypis edytorski]
104. raczyć się — częstować się, delektować się, jeść. [przypis edytorski]
105. zioły — dziś popr. forma N. lm: ziołami. [przypis edytorski]
106. mię (daw.) — dziś popr. forma B.: mnie. [przypis edytorski]
107. lisięty — dziś popr. forma N. lm: lisiętami. [przypis edytorski]
108. tą razą — dziś popr.: tym razem. [przypis edytorski]
109. rada bym zapytać (daw.) — chciałabym zapytać. [przypis edytorski]
110. daktylów — dziś popr. forma D. lm: daktyli. [przypis edytorski]
111. Ryb nie zabraknie w jeziorach, gdy pościć nam przyjdzie ochota — dawniej uważano, że mięso ryb nie jest mięsem i można je jeść w dni postu, kiedy należy się powstrzymać od pokarmów mięsnych. [przypis edytorski]
112. liszka (daw.) — lisica. [przypis edytorski]
113. jeżelić — spójnik jeżeli z daw. partykułą wzmacniającą -ć. [przypis edytorski]
114. bo — tu daw. partykuła wzmacniająca o znaczeniu zbliżonym do: przecież. [przypis edytorski]
115. zajęcze — dziś popr. forma W. lp: zającu. [przypis edytorski]
116. na wychodnym — przy wyjściu, wychodząc. [przypis edytorski]
117. zasiędą — dziś popr.: zasiądą. [przypis edytorski]
118. posły szły — dziś popr.: posłowie szli. [przypis edytorski]
119. przyczajon — dziś: przyczajony. [przypis edytorski]
120. tą razą — dziś popr.: tym razem. [przypis edytorski]
121. ligawka — daw. ludowy instrument dęty, zwany też bazuną a. trombitą. [przypis edytorski]
122. kobza — daw. ludowy instrument strunowy o półokrągłym pudle rezonansowym i krótkim gryfie; w polskiej literaturze czasem nazwę kobza stosuje się (mylnie) do kozy, czyli dud, instrumentu dętego z miechem z koziej skóry i piszczałkami. [przypis edytorski]
123. odzian (daw.) — ubrany. [przypis edytorski]
124. pątniczy — pielgrzymi, pokutny. [przypis edytorski]
125. mię (daw.) — dziś popr. forma B.: mnie. [przypis edytorski]
126. tą razą — dziś popr.: tym razem. [przypis edytorski]
127. komu — tu dziś: komuś. [przypis edytorski]
128. siostrzan (daw.) — dziś: siostrzeniec. [przypis edytorski]
129. liszka (daw.) — lisica. [przypis edytorski]
130. przepomnieć (daw.) — zapomnieć. [przypis edytorski]
131. postradać (daw.) — stracić. [przypis edytorski]
132. gwoli obżarstwu — z powodu obżarstwa, folgując obżarstwu. [przypis edytorski]
133. osnowa — tu: treść, sens, główny wątek. [przypis edytorski]
134. in absentia (łac.) — pod nieobecność. [przypis edytorski]
135. sześcią — dziś: sześcioma. [przypis edytorski]
136. pisanie — tu: napis, pismo. [przypis edytorski]
137. on (tu daw.) — ten. [przypis edytorski]
138. wskrzesnąć (daw.) — zmartwychwstać, ożyć. [przypis edytorski]
139. złodziejów — dziś popr. forma D. lm: złodziei. [przypis edytorski]
140. pochyba (daw.) — pomyłka. [przypis edytorski]
141. śród — dziś popr.: wśród. [przypis edytorski]
142. pokrzepion — pokrzepiony, wzmocniony. [przypis edytorski]
143. liczne czyhały nań wrogi (daw.) — czyhali na niego liczni wrogowie. [przypis edytorski]
144. giest — dziś popr. pisownia: gest. [przypis edytorski]
145. obudzać — dziś: budzić. [przypis edytorski]
146. człowiecze — dziś częstsza forma W. lp: człowieku. [przypis edytorski]
147. kasać się — tu: zbliżać się. [przypis edytorski]
148. kryjomo — dziś: po kryjomu. [przypis edytorski]
149. snadź (daw.) — tu: najwidoczniej, pewnie. [przypis edytorski]
150. śród — dziś popr.: wśród. [przypis edytorski]
151. źwierciadło — dziś popr. pisownia: zwierciadło. [przypis edytorski]
152. Parys, hołdując Wenerze, doręcza jej jabłko (mit. gr.) — mowa o tzw. sądzie Parysa, królewicza trojańskiego, który miał zażegnać spór pomiędzy boginiami o złote jabłko z napisem „dla najpiękniejszej”. Parys Aleksander wybrał Afrodytę (tu w wersji rzymskiej: Wenus, Wenera), boginię miłości, która w nagrodę obiecała mu miłość pięknej Heleny, żony króla Sparty, co stało się przyczyną wojny trojańskiej i zagłady Troi. [przypis edytorski]
153. miast (daw.) — zamiast. [przypis edytorski]
154. zaszczwany — zaszczuty. [przypis edytorski]
Darmowe książki «Reineke - Lis - Johann Wolfgang von Goethe (biblioteka publiczna online txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Podobne ksiÄ…ĹĽki:
Dodaj komentarz
Uwagi (0)