Brand - Henryk Ibsen (literatura naukowa online .txt) 📖

krzepki, silny. [przypis edytorski]

69. winch — kabestan a. wciągarka, tu chyba urządzenie do wciągania łodzi na brzeg. [przypis edytorski]

70. bachmat (daw.) — rumak. [przypis edytorski]

71. widomy (daw.) — widoczny. [przypis edytorski]

72. pomnieć (daw.) — pamiętać. [przypis edytorski]

73. tucza (daw.) — chmura burzowa. [przypis edytorski]

74. karmia (daw.) — pokarm. [przypis edytorski]

75. li (daw.) — tylko. [przypis edytorski]

76. ninie (daw.) — teraz. [przypis edytorski]

77. wzdyć (reg.) — przecież. [przypis edytorski]

78. zgoła (daw.) — całkiem. [przypis edytorski]

79. quantum satis (łac.) — ile wystarczy. [przypis edytorski]

80. caritatis (łac.) — miłosierdzia. [przypis edytorski]

81. luty (daw.) — srogi. [przypis edytorski]

82. ninie (daw.) — teraz. [przypis edytorski]

83. Abraham — biblijny patriarcha, ojciec narodu żydowskiego (hebr. znaczenie jego imienia to: „ojciec narodów”); swego długo wyczekiwanego syna Izaaka był gotów złożyć w ofierze Bogu na górze Moria (wg tradycji utożsamianej późn. ze wzgórzem świątynnym w Jerozolimie), lecz dawszy dowód swej wiary i bojaźni bożej (hebr. Akeda: „związanie”, „ofiarowanie”), został w ostatniej chwili powstrzymany od tego przez anioła, wysłannika Jahwe. [przypis edytorski]

84. klamry w parentezie — nawiasy. [przypis edytorski]

85. szkły — dziś popr. forma N.lm: szkłami. [przypis edytorski]

86. mienny — majętny, bogaty. [przypis edytorski]

87. król Bela — legendarny król norweski (nie mylić z władcami Węgier o tym samym imieniu). [przypis edytorski]

88. Thor (mit. nordycka) — bóg pioruna, rolnictwa, małżeństwa i rodziny. Przedstawiany z młotem w dłoni, na rydwanie ciągniętym przez kozły. [przypis edytorski]

89. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]

90. Goliat (bibl.) — olbrzymi wojownik filistyński pochodzący z Gat (1Sm 17,4) zabity przez wypuszczony przez Dawida z procy kamień (1Sm 17,49–50). [przypis edytorski]

91. ćma — tu: ciemność. [przypis edytorski]

92. wraz (daw.) — zaraz. [przypis edytorski]

93. widomie (daw.) — w sposób widoczny. [przypis edytorski]

94. stawka — tu: zakład. [przypis edytorski]

95. snać (daw.) — widocznie. [przypis edytorski]

96. snadno (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]

97. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]

98. wedle (daw.) — obok. [przypis edytorski]

99. żywie — dziś popr. forma 3 os. lp. cz. ter.: żyje. [przypis edytorski]

100. febra (daw.) — gorączka połączona z dreszczami. [przypis edytorski]

101. okuć — tu: opancerzyć. [przypis edytorski]

102. siły — dziś popr. forma N.lm: siłami. [przypis edytorski]

103. wał (daw.) — fala morska. [przypis edytorski]

104. snać (daw.) — widocznie. [przypis edytorski]

105. wraz (daw.) — zaraz. [przypis edytorski]

106. wiano — posag. [przypis edytorski]

107. li (daw.) — tylko. [przypis edytorski]

108. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]

109. o mą boleść On nie stoi — nie troszczy się on o mój ból. [przypis edytorski]

110. zali (daw.) — czy. [przypis edytorski]

111. ninie (daw.) — teraz. [przypis edytorski]

112. Dedal — mityczny architekt i rzeźbiarz ateński; żył na Krecie, gdzie królowi Minosowi wybudował sławny labirynt. Poróżniwszy się potem z Minosem, sporządził sobie i swemu synowi Ikarowi skrzydła, by za ich pomocą uciec na Sycylię. Ikar, jak wiadomo, spadł do morza podczas tej podróży. [przypis edytorski]

113. wszytek (daw.) — cały. [przypis edytorski]

114. pokąd (daw.) — dopóki. [przypis edytorski]

115. patrzyć — czasownik patrzy z partykułą -ć. [przypis edytorski]

116. luty (daw.) — srogi. [przypis edytorski]

117. datis (łac.) — datków. [przypis edytorski]

118. Bela — legendarny król norweski (nie mylić z władcami Węgier o tym samym imieniu). [przypis edytorski]

119. li (daw.) — tylko. [przypis edytorski]

120. siklawa — górski wodospad. [przypis edytorski]

121. in summa (łac.) — razem, w ogóle. [przypis edytorski]

122. snadnie (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]

123. feniks — legendarny, długowieczny ptak, odradzający się w ogniu. [przypis edytorski]

124. chimera — tu: złudzenie. [przypis edytorski]

125. kurek — wskaźnik wiatru w formie blaszanego koguta. [przypis edytorski]

126. Adju — zniekszt. franc. pożegnanie audieu. [przypis edytorski]

127. żenąć (daw.) — rzucać, miotać. [przypis edytorski]

128. stora — zasłona. [przypis edytorski]

129. perć — górska ścieżka. [przypis edytorski]

130. zawrzeć (daw.) — zamknąć. [przypis edytorski]

131. mienny — majętny, bogaty. [przypis edytorski]

132. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]

133. szych — nitka owinięta drucikiem, przeważnie złotym, używana w hafcie; przen.: coś pozornie drogiego, w istocie zaś bezwartościowego. [przypis edytorski]

134. przemóc (daw.) — pokonać. [przypis edytorski]

135. pochopnie — tu: chętnie. [przypis edytorski]

136. dank (z niem.) — podziękowanie. [przypis edytorski]

137. laufpas (daw.) — wypędzenie ze służby. [przypis edytorski]

138. notabene (z łac. nota bene) — zwróć uwagę (dosł. zauważ dobrze). [przypis edytorski]

139. li (daw.) — tylko. [przypis edytorski]

140. snać (daw.) — widocznie. [przypis edytorski]

141. myto — opłata za przejazd drogą; tu: obowiązek. [przypis edytorski]

142. niepłono — nie nadaremnie. [przypis edytorski]

143. jądry — dziś popr. forma N.lm: jądrami. [przypis edytorski]

144. chram (daw.) — świątynia. [przypis edytorski]

145. czerń (daw., pogardl.) — tłum. [przypis edytorski]

146. zgoła (daw.) — całkiem. [przypis edytorski]

147. młoty — dziś popr. forma N.lm: młotami. [przypis edytorski]

148. pieśnie — dziś popr. forma B.lm: pieśni. [przypis edytorski]

149. li (daw.) — tylko. [przypis edytorski]

150. ramiony — dziś popr.forma N.lm: ramionami. [przypis edytorski]

151. płużyć (daw.) — sprzyjać. [przypis edytorski]

152. innej modły — innego sposobu postępowania. [przypis edytorski]

153. wiano — posag. [przypis edytorski]

154. li (daw.) — tylko. [przypis edytorski]

155. konfrater (z łac.) — współbrat. [przypis edytorski]

156. widomy (daw.) — widoczny. [przypis edytorski]

157. na nice — na drugą stronę. [przypis edytorski]

158. ninie (daw.) — teraz. [przypis edytorski]

159. wieża Babel — wieża z biblijnej opowieści (Rdz 11,1–9); podczas wznoszenia wieży Babel Bóg pomieszał budowniczym języki, dzieląc w ten sposób ludzi na różne narody, a zarazem udaremniając im zjednoczenie się i zbuntowanie przeciw jego potędze. [przypis edytorski]

160. Uriasz Hetyta (bibl.) — dowódca w armii króla Dawida i mąż Batszeby; król Dawid, pragnąc Betszeby, wysłał go na placówkę, na której Uriasz musiał zginąć (2 Sm 11,15). [przypis edytorski]

161. Kain (bibl.) — pierworodny syn Adama i Ewy, zabił swojego brata Abla (Rdz 4,1–8). [przypis edytorski]

162. wcale (daw.) — całkiem. [przypis edytorski]

163. wieluć — wielu z partykułą -ć. [przypis edytorski]

164. płony (daw.) — jałowy. [przypis edytorski]

165. kijanka — drewniana łopatka służąca do uderzania ubrań podczas prania. [przypis edytorski]

166. Natan (bibl.) — prorok z czasów króla Dawida i Salomona, oskarżył tego pierwszego o spowodowanie śmierci Uriasza Hetyty. [przypis edytorski]

167. diacki — diakoński. [przypis edytorski]

168. chram (daw.) — świątynia. [przypis edytorski]

169. Zakon — tu: prawo Boże. [przypis edytorski]

170. poziomy — tu: przyziemny. [przypis edytorski]

171. Arka — mowa o Arce Przymierza, legendarnej skrzyni, w której w czasach biblijnych Żydzi mieli przechowywać obiekty kultu. [przypis edytorski]

172. wsze (daw.) — wszystkie. [przypis edytorski]

173. helota — niewolnik w starożytnej Sparcie. [przypis edytorski]

174. Kanaan — starożytna kraina na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego, której część stanowi obecna Palestyna, według Biblii była to Ziemia Obiecana. [przypis edytorski]

175. słowy — dziś popr. forma N.lm: słowami. [przypis edytorski]

176. mir (daw.) — pokój. [przypis edytorski]

177. miliony — ze względu na rytm należy to słowo czytać: mi-li-jo-ny. [przypis edytorski]

178. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]

179. cum laude (łac.) — z pochwałą (dawniej tekst pojawiający się na dyplomach ukończenia szkół średnich i uczelni wyższych). [przypis edytorski]

180. krotochwila (daw.) — żart. [przypis edytorski]

181. zmóc (daw.) — pokonać. [przypis edytorski]

182. dyć (reg.) — przecież. [przypis edytorski]

183. vox populi, vox dei (łac.) — głos ludu [to] głos Boga. [przypis edytorski]

184. losy — dziś popr. forma N.lm: losami. [przypis edytorski]

185. smugi (daw.) — łąki. [przypis edytorski]

186. luto (daw.) — srogo. [przypis edytorski]

187. Ahaswer — Żyd Wieczny Tułacz, wg legendy miał uderzyć Jezusa idącego na Golgotę, za co został ukarany wieczną tułaczką. [przypis edytorski]

188. perć — górska ścieżka. [przypis edytorski]

189. nie ktej stronie — nie w tę stronę, nie w tym kierunku. [przypis edytorski]

190. kłócić — tu: zakłócać. [przypis edytorski]

191. tą dobą (daw.) — w tym czasie. [przypis edytorski]

192. skrzydły — dziś popr. forma N.lm: skrzydłami. [przypis edytorski]

193. sztuciec — tu: sztucer, myśliwska broń palna o gwintowanej lufie krótszej niż w przypadku karabinu. [przypis edytorski]

194. oczy — dziś popr. forma N.lm: oczami. [przypis edytorski]

195. quantum satis (łac.) — ile wystarczy. [przypis edytorski]

196. deus caritatis (łac.) — bóg miłosierdzia. [przypis edytorski]