Darmowe ebooki » Dramat szekspirowski » Stracone zachody miłości - William Shakespeare (Szekspir) (biblioteka techniczna online TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Stracone zachody miłości - William Shakespeare (Szekspir) (biblioteka techniczna online TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 14
Idź do strony:
mój Tępaku, Dictynna, dobry mój Tępaku. TĘPAK

Któż to jest ta Dictynna?

NATANIEL

Tytuł Feby, Luny, księżyca.

HOLOFERNES
Gdy Adam miesiąc liczył, miesiąc także liczyła Dictynna, 
A nie miała pięciu tygodni, gdy stary Adam starego miał syna. 
Aluzja zawsze dobra, choć przemienione nazwiska. 
  TĘPAK

To prawda, koluzja zawsze dobra, choć przemienione nazwiska.

HOLOFERNES

Panie, dopomóż twojemu dowcipowi! Ja mówię, że aluzja zawsze dobra, choć przemienione nazwisko.

TĘPAK

A ja mówię, że poluzja zawsze dobra, choć przemienione nazwiska, bo księżyc nigdy nie ma więcej jak miesiąc, a do tego dodaję, że jeleń, którego zabiła księżniczka, był to koziołek.

HOLOFERNES

Dostojny Natanielu, czy chcesz, żebym ci wydeklamował epitaphium, które napisałem ex tempore62 na śmierć jelenia? Żeby się nie sprzeciwiać nieukowi, nazwałem jelenia, którego zabiła księżniczka, koziołkiem.

NATANIEL

Perge63, mądry Holofernesie, perge, tylko żadnych wszeteczności.

HOLOFERNES
Będę trochę igrał z literami, bo to dowód łatwości w kompozycji. 
Kolec królewny, kłując, w kozła jelenia przerzucił, 
Bo jeleń kozłem został, gdy kozła przewrócił, 
Przy koziołku „L” napisz, pięćdziesiąt ich będzie, 
Będzie ich sto, gdy jeszcze drugie „L” przybędzie. 
  NATANIEL

Rzadki talent!64

HOLOFERNES

To dar, który posiadam; powszedni, bardzo powszedni. Wyobraźnia szalona i błędna, pełna forma, figur, postaci, przedmiotów, wyobrażeń, aprehensji65, poruszeń, rewolucji, poczętych w brzuszku pamięci, żywionych w łonie pia mater66, a porodzonych przy dojrzałej sposobności. Dobry to dar jest dla ludzi, którym na bystrości nie zbywa, za co Panu Bogu dziękuję.

NATANIEL

I ja też chwalę Pana za ciebie, i wszyscy moi parafianie to samo by robić powinni, bo ich synowie dobrze są przez ciebie ćwiczeni, a ich córki wielkie robią postępy pod twoim kierunkiem; jesteś też zacnym członkiem rzeczypospolitej.

HOLOFERNES

Mehercle67 jeśli ich synom nie zbywa na dowcipie, nie zbędzie im na nauce; jeśli ich córki są otwarte, napełnię je nauką. Ale vir sapit, qui pauca loquitur68. Niewieścia dusza nas pozdrawia.

Wchodzą Żakinetta i Łepak. ŻAKINETTA

Bóg wam daj dzień dobry, panie wikary.

HOLOFERNES

Panie wikary? Quasi69 „wio kary”? A skoro „wio!” wołasz, który z nas kary?

ŁEPAK

A jużci ten, panie bakałarzu, który najpodobniejszy do konia.

HOLOFERNES

Niezgorzej wierzgnął. Dobry połysk dowcipu w garści ziemi, dosyć ognia dla krzemienia, dosyć pereł dla wieprzaka. Pięknie, dobrze.

ŻAKINETTA

Dobry panie wikary, bądź tak dobry, list mi ten przeczytaj, oddał mi go Łepak, a przysłał pan Harmata. Proszę cię, przeczytaj mi go.

HOLOFERNES

Fauste, precor, gelida quando pecus omne sub umbra ruminat70 i tam dalej. O dobry stary Mantuańczyku!71 Mogę do ciebie zastosować, co jeden podróżny o Wenecji powiedział:

Venetia! Venetia! 
Chi non ti vede, non ti pretia.72 
 

Stary Mantuańczyku! Stary Mantuańczyku! Kto cię nie rozumie, ten cię nie kocha. — Ut, re, sol, la, mi, fa73. — Z przeproszeniem, jaka treść listu? Albo raczej, jak powiada Horacjusz w swojej... — Na moją duszę, wiersze!

NATANIEL

Wiersze, mospanie, a do tego bardzo uczone wiersze.

HOLOFERNES

Odczytaj mi choć jedną zwrotkę, strofę, stanzę. Lege, domine74.

NATANIEL
czyta
Przeniewierca z miłości, miłość przysiąc pragnę; 
Bo niezmienne jest słowo jasnym oczom dane; 
Sobie niewierny, wiernym wiecznie ci zostanę: 
Myśl, dąb dla mnie, przed tobą jakby trzcinę nagnę. 
Błędny wprzód umysł, odkąd czyta w tych źrenicach, 
Poznał wszystkie rozkosze i zachwyty sztuki; 
Kto ciebie ujrzał, wszystkie ten zgłębił nauki; 
Mądry język, co godnie o twych śpiewał licach. 
Niskie cię tylko widzą bez zachwytu dusze; 
Ja też dumny, że widzieć i kochać cię muszę. 
Twój wzrok jest błyskawicą, głos twój, gdy surowy, 
Jest jak piorun, inaczej słodki jak muzyka. 
O aniele, miłości przebacz śmiertelnika, 
Że niebios córkę śpiewa śmiertelnymi słowy. 
  HOLOFERNES

Nie oddajesz z potrzebną energią apostrofu, dlatego też chybiasz w akcencie. Pozwól mi raz jeszcze przejrzeć canzonettę75. Liczba zgłosek zachowana, ale i na tym koniec. Co do elegancji, łatwości, złotej kadencji i poetycznej, caret76. Ovidius Naso77, to mi był człowiek; a dlaczego, proszę Naso, jeśli nie dlatego, że umiał wąchać wonne kwiaty wyobraźni, wstrząśnienie inwencji? Imitari78 jest nic: i pies robi za panem, i małpa za dozorcą, i koń tresowany za jeźdźcem. Ale, damozello, panienko, czy to do ciebie pisano?

ŻAKINETTA

Tak jest, przez niejakiego pana Birona, jednego z dworzan cudzoziemskiej królewny.

HOLOFERNES

Rzućmy oko na adres. „Do śnieżnobiałej rączki najpiękniejszej pani Rozaliny”. Wejrzyjmy raz jeszcze na treść listu; obaczmy imię adresującej i osoby adresowanej. „Twój sługa, pani, na wszystko gotów, Biron”. Wielebny Natanielu, ten Biron jest to jeden ze sprzymierzonych królewskich; wystosował on ten list do towarzyszki obcej królewny; a list, przypadkowo albo drogą podstępu, zabłąkał się. Dreptaj, moja duszko, oddaj ten papier w królewskie ręce. Jego królewskiej mości wiele na tym może zależeć. Mniejsza o komplementy, uwalniam cię na ten raz od powinności. Adieu!79

ŻAKINETTA

Dobry Łepaku, chodź ze mną. Niech Bóg zachowa waspanów.

ŁEPAK

Jestem gotowy, dziewczynko.

Wychodzą Żakinetta i Łepak. NATANIEL

Zrobiłeś to, panie, w bojaźni bożej i bardzo pobożnie, a jak to mówi jeden ojciec Kościoła...

HOLOFERNES

Nie mów mi o ojcach Kościoła, boję się farb farbowanych. Ale wracając do wierszy, czy ci się podobały, wielebny Natanielu?

NATANIEL

Cudownie, co do stylu.

HOLOFERNES

Zaproszony dziś jestem na obiad przez ojca jednego z moich uczniów. Jeśli ci po myśli, nim siądziemy do stołu, zaszczycić nas twoim błogosławieństwem, mocą powagi, której używam u rodziców wyżej wzmiankowanego wyrostka albo ucznia, podejmuję się otrzymać ci ben venuto80, a przy obiedzie dowiodę, że wiersze te zdradzają nieuctwo, nie mają ani poetycznego smaku, ani dowcipu, ani inwencji. Błagam cię, zaszczyć nas swoją obecnością.

NATANIEL

Dziękuję z całego serca, bo towarzystwo, mówi tekst, jest szczęściem żywota.

HOLOFERNES

A tym razem tekst niewątpliwą mówi prawdę.

do Tępaka

Ciebie także zapraszam. Nie sądzę, żebyś mi chciał „nie” powiedzieć, pauca verba81. Chodźmy! Gdy dwór bawi się polowaniem, użyjmy też i my naszego wczasu82.

Wychodzą. SCENA TRZECIA
Inna część parku. Wchodzi Biron z papierem w ręku. BIRON

Król poluje na jelenia, ja poluję na samego siebie; oni łapią ptactwo smolnym lepem, ja się sam smołą oblepiłem, smołą, która plami. Plami, brzydkie słowo! Niech i tak będzie! Ukój się, boleści, bo, jak powiadają, błazen to powiedział, a ja dziś na błazna wyszedłem. Dobrze rozumujesz, dowcipnie! Przez Boga, ta miłość jest szalona jak Ajaks83, zabija barany, zabije też i mnie, mnie barana. To drugi niezbity na moją obronę dowód. Nie chcę kochać, niech mnie powieszą, jeśli będę kochał. Nie, przysięgam, nie chcę. Ale ach, jej oczy! Na to światło dzienne, gdyby nie jej oczy, nie kochałbym jej, tak jest, gdyby nie dwoje jej oczu. Ale postrzegam, że tylko kłamię, bezwstydnie samemu sobie kłamię. Na niebo, kocham, to mnie nauczyło rymować, melancholizować, a oto próbki moich rymów i mojej melancholii. Cóż robić! Odebrała już jeden mój sonet. Pajac go poniósł, szaleniec go posłał, a odebrała go pani: słodki pajac, słodszy szaleniec, a najsłodsza pani! Na świat przysięgam, że gdyby i trzej inni w te same wpadli sidła, nie troszczyłbym się o to więcej niż o szpilkę. Ale widzę, że zbliża się z nich jeden z papierem, o Boże, ześlij mu wzdychanie!

Włazi na drzewo. Wchodzi Król z papierem. KRÓL

Niestety!

BIRON
na stronie

Postrzelony, jak Bóg żywy! Dalej, słodki Kupidynie! Trafiłeś go twoją ptasią kuszą pod lewą brodawkę: na uczciwość — tajemnie.

KRÓL
czyta
Nie tak słodkim całunkiem złote słońce darzy 
Świeżą kroplę poranku na róż listkach drżącą 
Jak ócz twych złoty promień, gdy na mojej twarzy 
Pije rosę wśród chłodów nocy spadającą; 
I nie tak jasno promień srebrnego księżyca 
Przegląda się w srebrzystym jasnych wód krysztale, 
Jak się jasno twe piękne przeglądają lica 
We łzach, co z ócz mych płyną jak wód wieczne fale. 
Każda łza jest rydwanem; z jego wysokości, 
Okrutna, z cierpień moich śmiejesz się i szydzisz, 
Na moją twarz poglądasz, a w mojej bladości 
Tylko pewny twój triumf i twą chwałę widzisz. 
Okrutna, czyliż w wiecznych smutków przepaść wpadłem? 
Czy wiecznym łzy me będą dla ciebie zwierciadłem? 
Twych wdzięków, o królowo królowych wszechwładna, 
Ani język wypowie, ni myśl pojmie żadna. 
 
By się jej dostał, tu papier zostawię, 
Słodkie szaleństwo, ukryj się w tej trawie! 
 
Odchodzi na stronę. Wchodzi Longaville z papierem.
Ha, to Longaville; czyta zadumany.  
  BIRON
na stronie
Witaj nam, trzeci szaleńcze zbłąkany!  
  LONGAVILLE
Niestety, krzywoprzysiągłem! 
  BIRON
Prawda, przychodzi z papierem jak krzywoprzysięzca.84 
  KRÓL
na stronie
Kolega, widzę, w grzechu i katuszy.  
  BIRON
na stronie
Pijak pijaka kocha zwykle z duszy.  
  LONGAVILLE
Jamże jest pierwszy z krzywoprzysiężników?  
  BIRON
na stronie
Pociesz się, dwóch już miałeś poprzedników: 
Ty szubienicy trzecie drewno w rzędzie, 
Na której cnota nasza wisieć będzie.  
  LONGAVILLE
Wiersz ten zbyt słaby, serca jej nie wzruszy. 
Słodka Maryjo, królowo mej duszy! 
Sądzę, że proza lepiej myśl mą wyda! 
  BIRON
na stronie
Rym to jest lampas na spodniach Kupida, 
Nie szpeć ich, proszę.  
  LONGAVILLE
Wolę tak je posłać. 
 
Czyta.
Twoich oczu niebieską ujęte wymową, 
Me serce niegdyś dane zgwałciło przysięgi. 
Lecz grzechem być nie może dla takiej potęgi 
O przysięgach zapomnieć, złamać dane słowo. 
Kobiet się wyprzysięgłem — ty jesteś bogini; 
Nie kochałem ziemianki, kochając anioła; 
Jeżeli miłość moja zyskać twoją zdoła, 
Twoja miłość, aniele, niewinnym mnie czyni. 
Ślub mój tchnieniem był tylko, tchnienie parą było, 
Którą ty, słońce moje, jak parę wypiło; 
Samemu sobie obcy, wsiąkłem odtąd w ciebie, 
Jeżeli to jest grzechem, pośród głupców tłumu 
Gdzie głupiec, co by dosyć nie znalazł rozumu, 
Aby grzech taki spełnić i utonąć w niebie? 
  BIRON
na stronie
Miłosne szały z mięsa bóstwo czynią, 
Głupiuchną gąskę zmieniają w boginią, 
To bałwochwalstwo! Niech nam Bóg poradzi, 
Na dobrą drogę zbłąkanych sprowadzi!  
 
Wchodzi Dumain z papierem. LONGAVILLE
Jak jej to posłać? — Ale ktoś nadchodzi.  
 
Odchodzi na stronę. BIRON
Widząc, że w zmrużka85 gramy jakby młodzi, 
Niby półbożek, chmurami owity, 
Na ból poglądam w ludzkich piersiach skryty. 
To worek nowy do jednego młyna. 
Wszystko po mojej myśli iść zaczyna; 
I Dumain marzy wśród miłosnych smutków: 
W jednym półmisku czterech widzę dudków86.  
  DUMAIN
O Kasiu boska!  
  BIRON
na stronie
Szalony błazenku! 
  DUMAIN
Z nieba na ziemię zesłany aniele!  
  BIRON
na stronie
Mało w niej nieba, gliny tylko wiele.  
  DUMAIN
Bursztyn ćmią blaskiem włosy bursztynowe.  
  BIRON
na stronie
Kruk bursztynowy, widowisko nowe. 
  DUMAIN
Jak cedr wysmukła.  
  BIRON
na stronie
A chodzi zgarbiona, 
Rzekłbyś, że w ciąży oba jej ramiona.  
  DUMAIN
Jak dzień pogodna.  
  BIRON
na stronie
Jak jest dzień czasami, 
Kiedy się słońce schowa za chmurami.  
  DUMAIN
Mym prośbom, Boże, racz dać wysłuchanie.  
  LONGAVILLE
na stronie
I moim także.  
  KRÓL
na stronie
I moim, o Panie! 
  BIRON
na stronie
I moje amen niech wszystko uświęci.  
  DUMAIN
Darmo ją pragnę wyrzucić z pamięci; 
Ona, jak febra, we krwi mojej płynie, 
I myśleć każe o sobie jedynie.  
  BIRON
na stronie
Krwi sobie upuść co prędzej, człowiecze, 
Na salaterkę z krwią może wyciecze.  
  DUMAIN
Obaczmy, jak ją Muza moja śpiewa.  
  BIRON
na stronie
Nowa piosenka na stare motywa.  
  DUMAIN
czyta
Raz w pogodnym ranku wiosny 
Miłość, której wiosna wszędzie, 
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 14
Idź do strony:

Darmowe książki «Stracone zachody miłości - William Shakespeare (Szekspir) (biblioteka techniczna online TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz