Stracone zachody miłości - William Shakespeare (Szekspir) (biblioteka techniczna online TXT) 📖
„Nie trzeba mówić tyle o miłości, wszelkie księgi są pełne miłości, tak wielu autorów, że straconym zachodem byłoby mówić o miłości”— John Florio, First Fruits
Szekspir nie przejął się zbytnio opinią swego znajomego, nauczyciela języków na dworze królewskim, i pokusił się o napisanie kolejnego utworu na temat miłości, komedii o nietypowym zakończeniu, obfitującej w słowne gry i aluzje.
Król Nawarry nakłania swoich trzech przyjaciół, by oddać się tylko księgom i nauce. Przez trzy najbliższe lata mają krótko sypiać, skromnie jadać, raz w tygodniu pościć oraz, co najważniejsze, nie stykać się z kobietami. Ułożony przez nich regulamin nie pozwala na dopuszczanie kobiet na bliżej niż milę od zamku. Wszyscy kawalerowie przysięgają przestrzegać uzgodnionych reguł, lecz niebawem okazuje się, że o czymś zapomnieli. Wysłana z misją dyplomatyczną francuska księżniczka jest już w drodze i lada chwila zjawi się ze swoją świtą. Niełatwo będzie dotrzymać przysięgi wobec obozującej w królewskich posiadłościach pięknej księżniczki i jej uroczych dwórek.
- Autor: William Shakespeare (Szekspir)
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Stracone zachody miłości - William Shakespeare (Szekspir) (biblioteka techniczna online TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)
„Żadna kobieta nie zbliży się o milę od mego dworu”. Czy artykuł ten był już ogłoszony?
LONGAVILLECztery dni temu.
BIRONObaczmy karę.
„pod karą utraty języka”. — Kto tę karę wymyślił?
LONGAVILLEKto wymyślił? Ja wymyśliłem.
BIRONW jakim celu, słodki mój paniczu?
LONGAVILLEBy je surową odstraszyć ustawą.
BIRONDla modnych panien niebezpieczne prawo.6
„Item7, mężczyzna, schwytany na rozmowie z kobietą w tych trzech lat przeciągu, ulegnie publicznej hańbie, której wybór zostawia się innym panom dworu”.
Który z was jest księciem we własnej osobie?
BIRONTo ten; przyjacielu, czego potrzebujesz?
TĘPAKJa sam reprehenduję10 jego osobę, bo jestem jego dostojności konwisarzem11, lecz chciałbym widzieć własną jego osobę we krwi i ciele.
BIRONTo on jest.
TĘPAKSinior Arme — Arme — poleca się waszej dostojności. Brzydkie dzieją się rzeczy na świecie. List ten opowie wam resztę.
ŁEPAKCo się tam miele, na mnie się skrupi.
KRÓLList od wspaniałomyślnego Armado.
BIRONJakkolwiek niska treść być może, mam w Bogu nadzieję, że na szczytnych słowach nie braknie.
LONGAVILLESzczytne nadzieje, a niska rzeczywistość. Daj nam Boże cierpliwość!
BIRONCzy żeby słuchać, czy żeby nie słuchać?
LONGAVILLEŻeby słuchać spokojnie, śmiać się umiarkowanie albo od jednego i drugiego się wstrzymać.
BIRONTo będzie zależeć od tego, jak nas wysoko do wesołości nastroi.
ŁEPAKWszystko, co tam stoi, mnie się tyczy i mojego uczynku z Żakinettą. A uczynek ten jest, panie, że mnie schwytano z nią na uczynku.
BIRONW jaki sposób?
ŁEPAKSposób i formę w trzech punktach wyłożę, jak następuje: widziano mnie z nią w folwarku, jak przy niej na ławie siedziałem; widziano mnie potem, jak poszedłem z nią do ogrodu, co razem wzięte stanowi sposób i formę, jak następuje. Co do sposobu jest to sposób, w jaki zwykle mężczyzna z kobietą rozmawia; co do formy, była to forma...
BIRONA co do: jak następuje?
ŁEPAKCo do: jak następuje, to zależy od nastąpić mającej kary; a niech Bóg dobrej sprawie dopomoże!
KRÓLCzy chcecie słuchać listu z uwagą?
BIRONJakbyśmy słuchali wyroczni.
ŁEPAKTak to bywa, kiedy człowiek słucha podszeptów swojego cielska.
KRÓL„Wielki deputowany, niebios namiestniku, jedyny wszechrządco Nawarry, ziemski Boże mojej duszy, a opiekunie i karmicielu mojego ciała...”
ŁEPAKJeszcze ani słowa o Łepaku.
KRÓL„tak więc się to stało”.
ŁEPAKMoże się i tak stało, ale jeśli utrzymuje, że się to tak stało, to tylko tak, tak prawdę mówi.
KRÓLPokój!
ŁEPAKMnie i ludziom dobrej woli, którym jak mnie bić się nie chce.
KRÓLAni słowa więcej.
ŁEPAKO cudzych sekretach, jeśli łaska, dobrotliwy panie.
KRÓL„Tak więc się to stało: Oblężony przez żałobnofarbną melancholię zamierzyłem dać czarno-dręczącym humorom zbawienne lekarstwo zdrowiodającego powietrza, i jak jestem szlachcic, wyszedłem na przechadzkę. O której godzinie? O szóstej godzinie, gdy bydlęta najlepiej szczypią trawę, ptactwo najlepiej dziobie ziarno, a lud zasiada do uczty, która pospolicie nazywa się wieczerzą. Tyle co do czasu: kiedy? Teraz co do gruntu: gdzie? — Gdzie, chcę powiedzieć, przechadzać się zamierzyłem: grunt ten nosi nazwisko twojego parku. Teraz co do miejsca: gdzie? — Gdzie, chcę powiedzieć, byłem świadkiem tego bezwstydnego, najniewłaściwszego wypadku, który wyciska z mego śnieżnobiałego pióra hebanowofarbny atrament, na który w tej chwili patrzysz, poglądasz lub wzrok rzucasz. Więc co do miejsca: gdzie? Miejsce to leży między północą a wschodem, między wschodnim a zachodnim kątem twojego dziwnie powikłanego ogrodu. Tam to ujrzałem tego niskodusznego pachołka, tego nikczemnego kiełbika twojej zabawy...”
ŁEPAKMnie?
KRÓL„tę ciemną, małoumną12 duszę...”
ŁEPAKMnie?
KRÓL„tego płytkiego wasala...”
ŁEPAKZawsze mnie?
KRÓL„który, ile sobie przypominam, odpowiada na imię Łepak...”
ŁEPAKO, to ja!
KRÓL„złączonego i sparzonego, wbrew twoim postanowionym i publikowanym edyktom, twoim najwyraźniejszym statutom, z-z-o! z-o! co za męka dla mej duszy, powiedzieć z kim...”
ŁEPAKZ dziewczyną.
KRÓL„z córką naszej prababki Ewy, z białogłową lub żeby łagodniejszego użyć wyrażenia, z niewiastą. Jego to, kłuty mojej wiernej powinności uczuciem, posyłam ci, by należną otrzymał karę, pod strażą komisarza waszej słodkiej dostojności, Antoniego Tępaka, męża dobrej sławy, prowadzenia się, obyczajów i kredytu”.
TĘPAKTo jest mnie, z przeproszeniem waszej wielmożności: nazywam się Antoni Tępak.
KRÓL„Co do Żakinetty (tak się nazywa słabe naczynie, które schwytałem z wyżej wyrażonym pachołkiem), zatrzymałem ją jako naczynie twoich praw surowości, a na najmniejszy znak twojej słodkiej woli, stawię ją do sądu. Twój, w całym poświęceniu i serce-palącym ogniu powinności,
Don Adriano de Armado”
BIRONNie tak dobrze, jak się spodziewałem; najlepsza to jednak kompozycja, jaką kiedykolwiek słyszeć mi się zdarzyło.
KRÓLBez zwątpienia, z najgorszych najlepsza. Ale ty, mopanku13, co ty na to?
ŁEPAKZeznaję dziewczynę.
KRÓLCzy słyszałeś o statucie?
ŁEPAKZeznaję, że słyszałem o nim wiele, ale baczyłem nań mało.
KRÓLStatut skazuje na roczne więzienie każdego schwytanego z dziewczyną.
ŁEPAKAle ja nie byłem schwytany z dziewczyną, lecz z panienką.
KRÓLStatut mówi także i o panienkach.
ŁEPAKAle to nie była panienka, to była dziewica.
KRÓLI to statut powiedział; statut mówi wyraźnie: lub dziewicą.
ŁEPAKJeśli tak mówi statut, to ja przeczę jej dziewictwu: schwytano mnie z niezamężną niewiastą.
KRÓLTa niezamężna niewiasta na nic ci się nie przyda.
ŁEPAKJako żywo, niezamężna niewiasta bardzo mi się przyda.
KRÓLSłuchaj teraz wyroku: skazany jesteś na tygodniowy post o wodzie i otrębach.
ŁEPAKWolałbym modlić się przez miesiąc o rosole i baraninie.
KRÓLCierpię za prawdę, panie, bo prawda, że mnie schwytano z Żakinettą i że Żakinetta prawdziwą jest dziewicą. Witaj więc, gorzki kielichu pomyślności! Prędzej lub później uśmiechnie się smutek, a tymczasem ukój się, boleści!
Paziu, co się to znaczy, gdy melancholia ogarnia wielką duszę?
ĆMATo znaczy niewątpliwie, że wielka dusza będzie smutna.
ARMADOSmutek i melancholia to jedno i to samo, drogi wyrostku.
ĆMABynajmniej, bynajmniej, mój panie, bynajmniej.
ARMADOJak rozróżniasz smutek od melancholii, kruchy młodzieniaszku?
ĆMAPrzez potoczny wykład ich skutków, mój twardy staruszku.
ARMADODlaczego: twardy staruszku? Dlaczego: twardy staruszku?
ĆMADlaczego: kruchy młodzieniaszku? Dlaczego: kruchy młodzieniaszku?
ARMADOPowiedziałem „kruchy młodzieniaszku” jako stosowny epitet, właściwy twoim młodym latom, które słusznie możemy nazywać kruchymi.
ĆMAA ja powiedziałem „twardy staruszku” jako tytuł właściwy twoim podeszłym latom, które słusznie możemy nazwać twardymi.
ARMADOPięknie i stosownie.
ĆMAJak to rozumiesz, panie? Czy ja piękny, a moja odpowiedź stosowna, czy ja stosowny, a moja odpowiedź piękna?
ARMADOTy jesteś piękny, bo mały.
ĆMAMało piękny, gdy mały, a dlaczego stosowny?
ARMADODlatego stosowny, że żywy.
ĆMACzy to mówisz, panie, na moją pochwałę?
ARMADONa twoją zasłużoną pochwałę.
ĆMAMógłbym to samo powiedzieć na pochwałę węgorza.
ARMADOJak to, że węgorz dowcipny?
ĆMAŻe węgorz jest żywy.
ARMADOChciałem powiedzieć, że jesteś żywy w odpowiedziach. Krew mi psujesz.
ĆMAPrzestaję na tej odpowiedzi.
ARMADOSprzeciwianie się nie popłaca u mnie.
ĆMAWierzę bardzo, bo nie masz szeląga.
ARMADOPrzyrzekłem trzy lata razem z księciem nauce poświęcić.
ĆMAGodzina wystarczy.
ARMADOByć nie może.
ĆMAIle czyni trzy razy jeden?
ARMADONie jestem mocny w rachunkach; to dobre dla szynkarczyka.
ĆMAWszak jesteś szlachcicem i szulerem, mój panie?
ARMADONie przeczę; jedno i drugie jest pokostem14 doskonałego kawalera.
ĆMAWięc wiesz niewątpliwie, ile czyni as do dwójki przyrzucony.
ARMADOCzyni dwa więcej jeden.
ĆMAA co nikczemne pospólstwo nazywa trzy.
ARMADOPrawda.
ĆMAJeżeli tak jest, mój panie, gdzież są trudności nauki? Już się nauczyłeś, co jest trzy w mgnieniu oka, a jak łatwo do wyrazu trzy dodać lata i uczyć się trzy lata w dwóch wyrazach: to by ci i tańczący koń15 powiedział.
ARMADOCudowny rachunek!
ĆMAKtóry sprowadza cię do zera.
ARMADOTeraz wyznam ci, że się zakochałem; a że miłość poniża żołnierza, zakochałem się w niskiego rodu dziewce. Gdyby dobyta szabla przeciw miłosnym honorom mogła mnie uwolnić od grzesznych o niej myśli, zabrałbym żądze do niewoli i przedał je jakiemu francuskiemu dworakowi za ukłon ostatniej mody. Gardzę westchnieniami i sądzę, że należałoby mi wykląć się Kupidyna. Pociesz mnie, mój paziu, powiedz, jacy sławni ludzie byli zakochani?
ĆMAHerkules, mój panie.
ARMADOO słodki Herkulesie! Więcej powagi, mój paziu16, przytocz mi więcej, o słodki mój paziu, a niech to będą ludzie dobrej sławy i nieugiętego charakteru.
ĆMASamson17, mój panie. To mi dopiero był człowiek nieugięty; toć on nosił na barkach bramy miasta jak tragarz, a był zakochany.
ARMADOO krzepki Samsonie! O barczysty Samsonie! O tyle jestem lepszy od ciebie na szable, o ile ty lepszy ode mnie na noszenie bram miejskich. I ja też jestem zakochany. Kto była kochanka Samsona, droga Ćmo moja?
ĆMAKobieta, panie.
ARMADOJakiej cery?
ĆMAWszystkich czterech albo trzech, albo dwóch, albo żadnej ze czterech.
ARMADOAle powiedz mi dokładnie jakiej cery?
ĆMAZielonej jak morska woda.
ARMADOCzy to ze czterech cer jedna?
ĆMAJak nauczają książki, panie, a do tego najlepsza ze wszystkich.
ARMADOPrawda, że kolor zielony jest kolorem kochanków, ale żeby wziąć kochankę zielonego koloru, nie sądzę, żeby Samson wiele miał do tego powodów. Kochał ją zapewne dla jej rozumu?
ĆMAZgadłeś, panie, bo miała rozum zielony.
ARMADOCera mojej kochanki to niepokalana białość i czerwoność.
ĆMABardzo pokalane myśli kryją się zwykle pod tak niepokalanymi kolorami.
ARMADOWytłumacz się jaśniej, paziu mój, głęboko ćwiczony.
ĆMADowcipie18 mojego ojca, a matki mojej języku, przybądźcie mi na pomoc!
ARMADOSłodka inwokacja dla dziecięcia, prześliczna i patetyczna!
ĆMA
Uwagi (0)