Darmowe ebooki » Dramat szekspirowski » Otello - William Shakespeare (Szekspir) (lubię czytać po polsku .TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Otello - William Shakespeare (Szekspir) (lubię czytać po polsku .TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)



1 ... 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
Idź do strony:
class="stanza">
Mój mąż? 
  OTELLO
Dopókiż powtarzać ci muszę; 
Tak jest, tak, mąż twój. 
  EMILIA
Droga moja pani, 
Czemuż łotrostwo miłość oszukało! 
Mój mąż powiedział, że była niewierną? 
  OTELLO
On, mąż twój, mówię. Czy mnie nie rozumiesz? 
Twój mąż, przyjaciel mój, uczciwy Jago. 
  EMILIA
Jeśli tak mówił, niechaj po pół grama 
Co dzień przeklętej jego duszy gnije! 
Kłamca bezczelny! Zbyt tylko kochała 
Swój lekkomyślny wybór a potworny. 
  OTELLO
Ha! 
  EMILIA
Rób, co zechcesz. Ten czyn twój okrutny 
Nie więcej nieba wart, jak ty jej serca! 
  OTELLO
Milcz! Dla twojego dobra ci to radzę. 
  EMILIA
Krzywdzić mnie nie masz połowy tej siły, 
Którą ja czuję do zniesienia krzywdy. 
O głupcze! głupcze! plugawy i głupi, 
Szydzę z twej szabli! Czyn odkryję światu, 
Choćbym dwadzieścia razy miała zginąć. 
Ratujcie! Murzyn zabił panią moją! 
Ratujcie! Zbójcy! 
 
Wchodzą: Montano, Gracjano i Jago. MONTANO
Cóż to, generale? 
  EMILIA
Dobrze, żeś przyszedł. Jago, coś ty zrobił, 
Że ludzie zbrodnie swe na grzbiet twój kładą? 
  GRACJANO
Co się tu stało? 
  EMILIA
Jeżeliś jest mężem 
Zaprzecz, o zaprzecz temu zbrodniarzowi, 
Który śmie mówić, iż od ciebie słyszał, 
Że żona jego była mu niewierną. 
Ja wiem, żeś tego nie powiedział, Jago, 
Boś nie jest łotrem. Odpowiedz mi Jago, 
Serce me pełne! 
  JAGO
Mówiłem, com myślał; 
Nie powiedziałem ani słowa więcej, 
Jak sam mógł stwierdzić i za prawdę uznać. 
  EMILIA
Lecz, Jago, czy mu powiedziałeś kiedy, 
Że mu niewierną była? 
  JAGO
Powiedziałem. 
  EMILIA
Podłe, piekielne powiedziałeś kłamstwo, 
Zbrodnicze kłamstwo, na duszę przysięgam! 
Niewierna z Kassjem! Z Kassjem powiedziałeś? 
  JAGO
Tak, mościapani; kiełznaj tylko język! 
  EMILIA
Mam kiełznać język? Muszę, muszę mówić! 
Zabita pani na łożu tym leży. 
  WSZYSCY
Uchowaj Boże! 
  EMILIA
A twoje raporta 
Stały się tego morderstwa powodem. 
  GRACJANO
Potworna prawda! 
  MONTANO
Okropny uczynek! 
  EMILIA
Pojmuję teraz — myślę — widzę — zbrodnia! 
Zaraz myślałam — zabiję się z żalu! 
O zbrodnia! Zbrodnia! 
  JAGO
Czy straciłaś rozum? 
Wyjdź stąd natychmiast i do domu wracaj! 
  EMILIA
Dobrzy panowie, pozwólcie mi mówić. 
Mą powinnością słuchać go — nie teraz. 
Już nigdy może do domu nie wrócę. 
  OTELLO
Och! och! och! 
 
Pada na łóżko. EMILIA
Wij się i rycz wśród rozpaczy, 
Boś zamordował najsłodszą niewinność, 
Co kiedykolwiek na ziemi tej żyła! 
  OTELLO
Była niewierną! Ledwo cię poznałem. 
Stryju; patrz, oto twoja synowica. 
Ta dłoń jej żywot przed chwilą przecięła. 
Czyn się wam zdaje czarny i okrutny. 
  GRACJANO
O Desdemono moja biedna, teraz 
Cieszę się z tego, że ojciec twój umarł! 
Ślub go twój zabił, ciężki żal po tobie 
Nić życia jego na dwoje rozerwał. 
Widok ten pewno w rozpacz by go pochnął, 
Anioła stróża odkląłby od siebie 
I w potępieńców rzucił się gromady! 
  OTELLO
O, to okropnie! Lecz Jago wie dobrze, 
Że z Kassjem tysiąc razy dokonała 
Sprośnego czynu. Sam Kassjo to wyznał, 
A ona, w jego uczynków nagrodę, 
Dała mu mojej miłości zadatek, 
Który ja w Kassja sam widziałem ręku. 
Była to chustka niegdyś mojej matce 
Przez ojca dana. 
  EMILIA
Niebieskie potęgi! 
  JAGO
Idź! Milcz! 
  EMILIA
Ja milczeć? O nigdy! O nigdy! 
Jak wiatr północny wolna mówić będę; 
Niechaj powstaną przeciw mnie niebiosa, 
Ziemia i piekło, i tak mówić będę! 
  JAGO
Roztropność radzę, a wracaj do domu. 
  EMILIA
Nie. 
 
Jago chce ją sztyletem uderzyć. GRACJANO
Wstydź się! Jak to, miecz przeciw kobiecie? 
  EMILIA
Głupi Murzynie, przypadkiem znalazłam 
Tę twoją chustkę i dałam mężowi, 
Bo często, długo, uroczystą prośbą, 
Większą niż warta podobna drobnostka, 
Błagał, zaklinał, abym ją ukradła. 
  JAGO
Precz, nierządnico! 
  EMILIA
Dała ją Kassjowi? 
Jam ją znalazła i mężowi dała. 
  JAGO
Kłamiesz, nędznico! 
  EMILIA
Nie kłamię, Bóg widzi! 
Nie, nie, panowie! Podły rozbójniku! 
Co miał z tak dobrą żoną taki głupiec, 
Co miał spólnego? 
 
Jago przebija Emilię i ucieka. OTELLO
O czyliż w niebiosach 
Pocisków nie ma? Na co są pioruny? 
O łotr nikczemny! 
  GRACJANO
Kobieta upada: 
Nie ma wątpienia, on żonę swą zabił. 
  EMILIA
Zabił. Połóżcie mnie przy pani mojej. 
  GRACJANO
On uszedł, ale żonę zamordował. 
  MONTANO
Ha, łotr nikczemny! Zachowajcie oręż, 
Który z Murzyna dłoni odebrałem. 
Drzwi te obsadźcie; niechaj wprzódy zginie, 
Nim próg przestąpi; ja biegnę tymczasem 
Za tym zbrodniarzem, za tym potępieńcem. 
 
Wychodzą: Montano i Gracjano. OTELLO
Nie mam odwagi; lada dzieciuch może 
Miecz mi odebrać; lecz dlaczegoż honor 
Chwilą ma przeżyć straconą uczciwość? 
Niech ginie wszystko! 
  EMILIA
O pani, o pani, 
I cóż nam twoja piosenka wróżyła? 
Czy mnie ty słyszysz? Niech będę łabędziem, 
Niech w pieśni skonam! O wierzbo zielona! 
Murzynie, słuchaj, ona była czystą; 
Srogi Murzynie, ona cię kochała; 
Jak prawdę mówię, niech Bóg mnie tak zbawi! 
Mówię, co myślę — umieram! Umieram! 
 
Kona. OTELLO
Mam tu miecz drugi; hiszpańska w nim klinga, 
A w lodowatej hartowana wodzie. 
Mam go. Mój stryju, muszę wyjść z tej izby. 
  GRACJANO
za sceną:
Strzeż się, bo drogo twój przypłacisz zamiar. 
Jesteś bezbronny, musisz ulec sile. 
  OTELLO
A więc przyjdź do mnie na chwilę rozmowy, 
Lub z gołą ręką rzucę się na ciebie. 
  GRACJANO
wchodząc:
Co chcesz? 
  OTELLO
Czy widzisz miecz w mojej prawicy? 
Nigdy przy męskim nie wisiała boku 
Wierniejsza klinga. Wierz mi, dnie widziałem, 
W których tą dłonią i tą dobrą szablą 
Przez więcej zawad przerąbałem drogę, 
Niźli dwadzieścia razy piersi twoje. 
Lecz próżna chwalba! Kto swój los przemoże? 
Nie tak jest dzisiaj. Nie lękaj się miecza, 
Bo tu jest koniec, tu cel mych podróży, 
Dla żagli moich tu port jest ostatni. 
Czemu się cofasz? Daremna obawa; 
Zwróć wiotką trzcinę ku piersiom Otella, 
A on ustąpi. Gdzież pójdzie Otello? 
Jakże wyglądasz teraz, Desdemono, 
Kobieto pod złą urodzona gwiazdą? 
Jak twe osłonki blada! Tam, w dniu sądu, 
Twój widok z niebios duszę moją strąci 
I czartom wyda. O dziewico moja, 
Zimnaś jest, zimna tak jak twoja czystość! 
O niewolniku przeklęty! Szatanie. 
Odpędź mnie od tej niebieskiej postaci, 
Wiatrem mnie miotaj, siarką pal me ciało, 
Rzuć mnie w ocean ognia płynącego! 
O Desdemono! Desdemono moja! 
Umarła! O! O! 
 
Wchodzą: Lodowiko, Montano, Kassjo niesiony na krześle, Oficerowie, Jago pod strażą. LODOWIKO
Gdzie ten szalony, nieszczęśliwy człowiek? 
  OTELLO
Jam jest, co niegdyś zwałem się Otello. 
  LODOWIKO
A gdzie ta żmija? Przywiedźcie tu łotra. 
  OTELLO
Patrzę na stopę jego — lecz to bajka34. 
Jeśliś jest diabłem, nie zdołam cię zabić. 
 
Rani Jaga. LODOWIKO
Miecz mu odbierzcie! 
  JAGO
Tylkom jest raniony. 
  OTELLO
Cieszę się z tego. Bodajeś żył długo! 
Bo śmierć, mym zdaniem, jest błogosławieństwem. 
  LODOWIKO
O ty, Otello! niegdyś tak szlachetny, 
Zgubiony podłą niewolnika sztuką, 
Jak cię mam nazwać? 
  OTELLO
Daj mi, jeśli zechcesz, 
Honorowego mordercy nazwisko, 
Bo mną kierował honor, nie nienawiść. 
  LODOWIKO
Ten nędznik zbrodnię swą po części wyznał. 
Czy z nim o Kassja śmierć się ułożyłeś? 
  OTELLO
Tak jest. 
  KASSJO
Do tego, drogi generale, 
Nigdy ci żadnych nie dałem powodów. 
  OTELLO
Wierzę ci, Kassjo, i przebacz mi, proszę. 
Zapytaj teraz tego pół-szatana, 
Czemu me ciało i duszę uwikłał? 
  JAGO
Daremno pytać; co wiecie już, wiecie, 
Odtąd z ust moich słowa nie usłyszysz. 
  LODOWIKO
Jak to, ni słowa jednego modlitwy? 
  GRACJANO
Czekaj, męczarnie otworzą ci usta. 
  OTELLO
Najlepiej zrobisz. 
  LODOWIKO
Potrzeba, Otello, 
Abyś zrozumiał cały bieg wypadków; 
Nie znasz go jeszcze. Oto są dwa listy, 
Wzięte z kieszeni zmarłego Rodriga. 
Jeden z nich mówi, że morderstwo Kassja 
Miało być dziełem ręki Roderiga. 
  OTELLO
O podły zbójca! 
  KASSJO
Nikczemny poganin! 
  LODOWIKO
Drugi list, przy nim także znaleziony, 
A zda się w wielkim napisany gniewie, 
Miał być do tego wyprawiony łotra, 
Ale, jak sądzę, widział się z nim Jago, 
I wybuch gniewu umiał załagodzić. 
  OTELLO
O ty nędzniku! Lecz wytłumacz, Kassjo, 
Jak otrzymałeś chustkę mojej żony? 
  KASSJO
Przypadkiem w mym ją znalazłem mieszkaniu, 
A i sam Jago przed chwilą nam wyznał, 
Że tam dla własnych podrzucił ją celów, 
I celów dopiął. 
  OTELLO
Głupcze! głupcze! głupcze! 
  KASSJO
W Rodriga liście znajduje się ustęp, 
W którym Jagowi surowo wyrzuca, 
Że go podmówił, aby gniew mój drażnił 
W tej nocy, która nieszczęść mych początkiem, 
Z pozornej śmierci rozbudzony wyznał, 
Że gdy mnie ranił, na podszepty Jaga, 
Jago mu zdradnie cios śmiertelny zadał. 
  LODOWIKO
A teraz musisz pójść z nami, Otello, 
Bo ci odjęta władza i dowództwo; 
Gubernatorem Cypru Kassjo teraz. 
Jeśli męczarnie jakie nowe, długie, 
Odkryje twórczy okrucieństwa przemysł, 
Na tym nędzniku pierwszą znajdą próbę. 
Otello, jesteś teraz naszym więźniem, 
Aż o naturze twojego występku 
Senat się dowie. Śpieszmy się, czas nagli. 
  OTELLO
Stój, jedno słowo, zanim się oddalisz. 
Wie senat, żem mu nieraz służył wiernie. 
Nie mówmy o tym. Błagam cię, w twych listach, 
Opowiadając te straszne wypadki, 
Mów o mnie tak, jak jestem; nic nie ujmij, 
Lecz nic nie dodaj przez złośliwość serca. 
Mów, że niemądrze, ale zbyt kochałem; 
Obcy zazdrości, gdy ją raz uczułem, 
Ostateczności dosięgnąłem granic; 
Że jak Indianin głupi odrzuciłem 
Perłę niż całe jego plemię droższą; 
Że oczy moje, choć do łez niezwykłe, 
Roniły krople jak arabskie drzewa 
Gummy woniące. Wszystko to opowiedz, 
A dodaj potem, że niegdyś, w Alepie, 
Złośliwy Turek, z turbanem na głowie, 
Szydził z Wenecji, krzywdząc jej mieszkańca, 
Jam za kark chwycił psa obrzezanego 
I tak go skarcił! 
 
Przebija się. LODOWIKO
O krwawa godzino! 
  GRACJANO
Daremne wszystkie nasze polecenia. 
  OTELLO
Jam cię całował w śmierci twej godzinie, 
Niech teraz duch mój z całunkiem wypłynie! 
 
Umiera. KASSJO
Tegom się lękał, bo wielkie miał serce; 
Ale sądziłem, że bez broni został. 
  LODOWIKO
do Jaga:
Ty psie spartański, sroższy niźli wściekłość, 
Niż głód, powietrze, niźli morza fale, 
Patrz na tragiczny łoża tego ciężar! 
To dzieło twoje; widok wzrok zatruwa. 
Spuśćcie zasłonę. A teraz, Gracjano, 
Na ciebie spada fortuna Otella; 
Zabierz dziedzictwo. Ty, gubernatorze, 
Ukarzesz zbrodnię piekielną nędznika; 
A niech męczarnie będą srogie, długie. 
Ja sam pośpieszę w senacie się stawić, 
By smutne dzieje smutnym sercem prawić. 
 
Wychodzą.
Przypisy:
1. niegdyć (daw.) — kiedyś. [przypis edytorski]
2. zręczność — tu: sprzyjające okoliczności, okazja. [przypis edytorski]
3. oba — dziś popr.: obaj. [przypis edytorski]
4. All is true (ang.) — Wszystko to prawda; pierwotny tytuł sztuki Shakespeare’a Henryk VIII. [przypis edytorski]
5. rękopism — dziś: rękopis. [przypis edytorski]
6. królowę — dziś popr. forma: królową. [przypis edytorski]
7. Uoklej — próba zapisania wymowy nazwiska Walkley, potrzebna w końcu XIX w., kiedy niewielu czytelników było oswojonych z językiem angielskim. [przypis edytorski]
8. zostawując — dziś: zostawiając. [przypis edytorski]
9. Pajac — w tekście sztuki: Błazen. [przypis edytorski]
10. osieł — dziś: osioł. [przypis edytorski]
11. kierunek — tu: kierownictwo, dowództwo. [przypis edytorski]
12. turma (daw.) — więzienie. [przypis edytorski]
13. Chciała, by Bóg jej takiego dał męża — wiersz może także znaczyć: Chciała,
1 ... 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
Idź do strony:

Darmowe książki «Otello - William Shakespeare (Szekspir) (lubię czytać po polsku .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz