Dybuk - Sz. An-ski (internetowa biblioteka naukowa .TXT) 📖
Dramat przedstawiający historię nieszczęśliwej miłości dwojga ludzi, Lei i zmarłego przedwcześnie Nisena.
Gdy ojciec kobiety planuje jej ślub, wstępuje w nią duch kochanka — dybuk. Od tego momentu z pomocą rabina i jeszybotników stara się wypędzić ducha z ciała Lei, by zdążyć przed ślubem. Jest to smutna i zaskakująca historia, w której fakty z przeszłości odkrywane są powoli tak, by wkrótce ułożyć się w spójną całość. Dybuk jest jednym z najbardziej znanych utworów Anskiego. Jest też jedną z najczęściej wystawianych sztuk jidiszowych w Polsce.
- Autor: Sz. An-ski
- Epoka: Dwudziestolecie międzywojenne
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Dybuk - Sz. An-ski (internetowa biblioteka naukowa .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Sz. An-ski
Amen!
LEA (DYBUK)Zmówcie po mnie Kadisz. Wybiła godzina.
RABI AZRIELSenderze! Zmów pierwszy Kadisz.
SENDERNiechaj wywyższone będzie i uświęcone imię Pańskie na świecie stworzonym wedle Jego woli.
I niechaj wywyższone będzie królestwo Jego przez wszystkie dni naszego żywota i całego Izraela.
I niechaj się to ziści za naszych dni. Amen!
Ojej! pada zemdlona na kanapę
RABI AZRIELProwadźcie pannę młodą do ślubu!
Dopiero co wrócił ostatni goniec. Powiada, że wóz wiozący rodzinę narzeczonego zgubił koło. Idą więc na piechotę. Są już blisko, tam, na wzgórzu. Już ich stąd widać.
RABI AZRIELNiech się stanie to, co miało się stać! do Sendera Niechaj stara zostanie tu przy Lei, a my wszyscy pójdziemy przywitać pana młodego.
Kto tu jest przy mnie? To wy, babuniu? Tak mi ciężko. Pomóżcie mi... Utulcie mnie...
FRADENie smuć się, dzieweczko. Tobie nie do smutku. Niechaj smutek dręczy czarnego kota, a ciebie niech święte aniołki obejmują swoimi skrzydełkami.
Słyszycie? Tańczą dokoła świętej mogiłki, chcą uradować pochowaną tam męczeńską parę.
FRADENie drżyj, dzieweczko, nie bój się! Nad tobą czuwa straż. Potężna straż. 60 mężnych wojów z obnażonymi mieczami strzeże cię od złego. Święci praojcowie i światłe pramatki mają cię w opiece. powoli przechodzi w skandowany śpiew
Kto tu tak ciężko wzdycha?
GŁOS CHANANAJa.
LEASłyszę twój głos, ale cię nie widzę.
GŁOS CHANANADzieli nas zaklęty krąg.
LEAGłos twój brzmi słodko jak łkanie skrzypiec wśród ciszy nocnej. Powiedz, ktoś ty?
GŁOS CHANANAZapomniałem. Tylko przez twoją pamięć mogę odzyskać własną.
LEAPrzypominam sobie... Serce moje wyrywało się ku świetlanej Gwieździe... W ciche noce płakałam ze szczęścia. We śnie widziałam zawsze jedną postać... czyś ty nią był?
GŁOS CHANANAJa.
LEAPrzypominam sobie. Miałeś miękkie, jakby łzami zroszone włosy i smutne łagodne oczy... Miałeś długie i cienkie palce... Dzień i noc myślałam tylko o tobie. pauza, smutno Tyś jednak odszedł i światło moje zgasło i dusza moja zwiędła. I byłam jako wdowa opuszczona. A wtedy obcy mężczyzna zbliżył się do mnie... Potem ty wróciłeś i w sercu moim zakwitło życie śmierci i radość smutku. Dlaczegoś mnie znowu opuścił?
GŁOS CHANANAZniszczyłem wszystkie przegrody i zapory. Wzniosłem się ponad śmierć. Zburzyłem porządek i wszystkie od wieków panujące prawa. Zmagałem się z potężnymi i bezlitosnymi mocami.
A kiedy zgasła we mnie ostatnia iskra siły, opuściłem ciało, aby powrócić do twojej duszy.
LEAWróć do mnie, mój oblubieńcze, mój mężu... Umarłego będę cię nosiła w mym sercu i w nocnych snach razem będziemy kołysali nasze nienarodzone dzieci... Będziemy im szyli koszuleczki, będziemy im nucili pioseneczki.
Opuściłem twoje ciało i wracam do twojej duszy.
Krąg przełamany! Widzę cię, mój luby. Chodź do mnie!
CHANANChodź do mnie!
LEAIdę do ciebie.
CHANANIdę do ciebie.
GŁOSYProwadźcie pannę młodą do ślubu!
Ogromna światłość rozlewa się dokoła. Na wieki złączona jestem z tobą, mój ty przeznaczony... razem wznosimy się coraz wyżej, wyżej i wyżej...
Za późno...
MESZUŁACHNiech będzie pochwalony Sędzia Prawdy.
1. bima (hebr.) — podest z pulpitem usytuowany w centralnej części synagogi. [przypis edytorski]
2. tałes — duży, prostokątny materiał nakładany do modlitwy na głowę lub ramiona, w którego rogach znajdują się frędzle (cicis). [przypis edytorski]
3. tefilin — dwa skórzane pudełka, w których znajdują się zwitki pergaminu z cytatami z Tory. Nakładają je do modlitwy jedynie mężczyźni w zwykły dzień tygodnia. [przypis edytorski]
4. kańczug — krótki bicz spleciony z rzemienia. [przypis edytorski]
5. Sitra Achra (hebr.) — dosł. druga strona, a oznacza siły zła. [przypis edytorski]
6. Golem — postać ulepiona z gliny, w którą zostało tchnięte życie. [przypis edytorski]
7. kabała — mistyka, ezoteryka. [przypis edytorski]
8. Gemara — zbiór rabinicznych objaśnień kodeksu prawa obyczajowego. [przypis edytorski]
9. „grzech czyha u bram” — cytat z Bereszit (Księga Rodzaju) 4, 7. [przypis edytorski]
10. Simchat Tora — Radość Tory, święto obchodzone zaraz po święcie Sukkot. [przypis edytorski]
11. Mazl tow! — szczęścia, gratulacje. [przypis edytorski]
12. żupica — krótki płaszcz do jazdy konnej. [przypis edytorski]
13. kabalista — znawca kabały. [przypis edytorski]
14. Beit Hamidrasz (hebr. beit hamidrasz, także: bet ha-midrasz, bet midrasz, besmedresz) — dosł. dom nauki; pomieszczenie przeznaczone do studiów talmudycznych dla chłopców i dorosłych mężczyzn, zaopatrzone w bibliotekę; także miejsce modlitw (była w nim arka na Torę) oraz noclegownia. [przypis edytorski]
15. szofar — instrument muzyczny zrobiony z baraniego rogu. [przypis edytorski]
16. kadisz — składnik wszystkich ważnych modlitw w judaizmie; również modlitwa. [przypis edytorski]
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.
Jak możesz pomóc?
Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056
Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.
Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.
Ten utwór jest udostępniony na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa - Na Tych Samych Warunkach 3.0.PL
Źródło: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/anski-dybuk
Tekst opracowany na podstawie: Szymon Anski, Dybuk. Między dwoma światami. Legenda dramatyczna w 4 aktach, tłum. Michał Friedman, wyd. Teatr Rozmaitości, Warszawa 2003.
Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Fundację Nowoczesna Polska z książki udostępnionej przez Fundację im. Michała Friedmana. Dofinansowano ze środków Programu Archiwistyka Społeczna Narodowego Instytutu Audiowizualnego.
Opracowanie redakcyjne i przypisy: Natalia Judzińska, Wojciech Kotwica.
Okładka na podstawie: Agata Środa, CC BY SA
ISBN 978-83-288-3030-1
Plik wygenerowany dnia 2021-07-08.
Uwagi (0)