Darmowe ebooki » Tragedia » Judasz - Kazimierz Przerwa-Tetmajer (gdzie czytac za darmo ksiazki txt) 📖

Czytasz książkę online - «Judasz - Kazimierz Przerwa-Tetmajer (gdzie czytac za darmo ksiazki txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Kazimierz Przerwa-Tetmajer



1 2 3 4 5 6 7 8 9
Idź do strony:
class="stanza-spacer">  SCENA IV
Judasz i Jakób.
Jakób Zebedeuszów wchodzi od lewej strony. JAKÓB
Szukamy cię, 
wieczerzać zasiadł Pan — 
co ci jest?  
  JUDASZ
Nic! krew do głowy — 
  JAKÓB
Weź zimnej wody dzban, 
wypij —  
 
wychodzą na prawo.
Zasłona podnosi się.
W głębi na podwyższeniu, wewnątrz domu widać ucztę. Za stołem siedzi Pan, Uczniowie, Judasz i inni, mężczyźni i kobiety. Od prawej strony wchodzi Nawrócona z alabastrowem naczyniem z wonnym olejkiem, uklęka u stóp Pana, namaszcza mu stopy i wyciera je włosami, poczem powstaje i rzuca naczynie opodal od siebie, tak, że pryska z dźwiękiem.
Zasłona spada.
Mrok. SCENA V JUDASZ
O rozpaczy! rozpaczy! rozpaczy!  
  NIEZNANY
Przyzywasz mnie?  
  JUDASZ
Ha! To ty! Płód kainowy! 
Prowadź mnie!  
  NIEZNANY
Dokąd? 
  JUDASZ
Tam!!... 
O! O! O!... 
O ja nieszczęsny! Ja przeklęty! 
O miłujący tak!... O wzięty 
na tortur krzyż!... Kamionowany!... 
O miłujący!... O oplwany!... 
O serce!... Serce!... Żywot mój!... 
O boleść bez dna!... 
Jego krew... 
Stój!! 
Co czynisz?!... 
Jeden dzień!... 
Jeden raz... Szczęścia siew — jedno ziarno — ziarenko małe — — 
Niech piekło schłonie 
mnie i ich!... 
Jedno ziarenko na życie całe... 
Wstąpić w sień — — 
tam — o — na tronie 
Szatan — 
książę złych — — — 
Ha! Niebo wszerz 
przerznie mój cień 
jak tęcza!... 
Nas dwu — On — ja!! 
Skujemy świat — — 
obręczą — — 
On słońcem — jam tęcza — 
pioruny dźwięczą 
i tysiąc lat 
w jednem westchnieniu przedźwięcza... 
Jam — wieczność...  
  NIEZNANY
Nie lękasz się mnie?  
  JUDASZ
Nie! 
Jam wieczność... 
A ona — Ewa — — 
dwa drzewa — 
tu i tam — 
w Raju i tu... 
Jakóbie! wiodłeś mnie w Raj — 
wewiodłeś w Raj... 
w kraj snu... 
Po dwakroć gubi Ewa...  
 
dotyka pnia nad ławką ręką
dwa drzewa... 
tu i tam... 
Adam i On... wąż — i jam... 
Jam wąż... ninie... 
On zginie...  
 
do Nieznanego
Pójdź... 
 
Wyciąga ku Nieznanemu dłoń, ujmuje go za rękę, wychodzą.
Zasłona spada.
Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
AKT CZWARTY
Rano. Dom Judasza od innej strony. Duże drzewa. Od prawej strony mały pagórek. Omszone głazy półkręgiem po lewej stronie sceny.
Judasz siedzi na głazie po środku sceny z głową zwisłą ku ziemi. GŁOS Z GÓRY
Judaszu! Judaszu!...  
  JUDASZ
Jak gromem ugodzony
To On!...  
  GŁOS Z GÓRY
Judaszu! Judaszu!  
  JUDASZ
przychyla się, zakrywając głowę płaszczem.
To On... Szuka mnie... Ha!... 
Woła...  
 
po chwili
Cyt — cicho... 
Ucichło... 
A — — 
ucichło... 
Cisza... 
Wieki brzmią! 
ten głos... 
Wołał mnie... 
Jak ciche drzewa... 
Złudzenie! 
Nie wołał nikt...  
 
uśmiecha się boleśnie
Jam miał 
przywidzenie... 
Cicho... Trawa śpi — — 
zielona trawa — — wonieje — — — 
O, co za straszne dni... 
Co za dzieje... 
Trawa — — zielona — — czysta — — 
cicha tak... 
Glista 
sunie się — o — — 
Mrówka się spieszy — 
niesie coś — — co?... 
Z pieleszy 
wyłazi pająk ziemny — co za brzuch 
pękaty... Wszędy ruch, 
życie... 
Tak — trawa cicha — — 
cicho wokół — nie wzdycha 
nikt — — nie jęczy — — nie łka — —  
 
w najwyższem przerażeniu
A!! 
Ta trawa cała krzyczy:  
 
drżąc
Judaszu!... Judaszu!...  
 
po chwili głucho
Stało się... 
Któż sobie życzy 
być żywcem chowany w grobie? 
Są 
którzy chcą — 
chcieli — — — 
W tej dobie 
 
opiera się o pień
oparty o drzewa pień 
jest — — człowiek — — —  
 
zakrywa gwałtownie twarz
A!! Dzień Rady!!... 
Ów dzień! Ów dzień! Ów dzień!... 
Dzień Rady...  
 
Bezradnie obwisa cały ze zwieszonemi rękoma w dół.
Dzień rady...  
 
po chwili
Gdyby wrócił — — — 
Znów — — 
 
ze strasznem westchnieniem
O! 
Gdyby wrócił...  
 
po chwili zimno
Szatan chciał, 
lub On... Włada...  
 
po chwili z rozpaczą
Kto gnał 
w tę sieć? Jam człowiek...  
 
po chwili
Czemże jest człowiek 
przeciw Boga? i przeciw Czarta? Nic...  
 
dotyka końcem stopy
Oto ten nędzny rydz 
rosnący tu 
pod krzem: roztoczy skrzydeł dwoje 
i wzleci w strop, jak sokół niedosiężny, 
gdy zechce On — lub Szatan... Któż jest mężny 
przeciw nim?... 
 
drży
Ach!... Przecz się boję? 
Jest las — — i nic...  
 
wielkim głosem, zimno
Jam chciał — mą wolą się stało, 
chciałem zabić — i jest zabitem Ciało...  
 
po chwili
Te ulice... w Jeruzalem... tam... 
idę — — sam — — 
sam jeden — — z żelazem w duszy — — 
ni jeden się nie ruszy 
pod nogą głaz chodnika, ani zadrgnie 
kamienny schód — — 
idę, a nikt nie pragnie 
zatrzymać — — Rady Dom — — wszedłem, 
by wydać Go... Paść musiał...  
 
po chwili
Wszedłem: 
przed Radę wiodą — — — przecz 
nie wstrzymał nikt? Wstecz 
nie pchnął?... Tak być musiało — — 
chciałem zabić — — i jest zabitem Ciało...  
 
po chwili
O co za natłok krwi — — w głowie — — szum — — 
czy chwyta sen gorączki?... Jakiś tłum — — 
zjawa — — czy mór — — — orszak głów — — 
widzę — — —  
 
Ściemnia się. WIDZENIE
Wchodzi Annasz, Kaifasz, dziesięciu z Rady i urzędnik arcykapłanów. Zasiadają półkolem na głazach, arcykapłani w środku. Urzędnik staje obok Kaifasza z pergaminem w ręku. Judasz powstaje w hallucynacji, czyni kilka kroków i staje przed arcykapłanami. Cała ta scena trzymana być ma matowo.
Rozjaśnia się, lecz niezupełnie. KAIFASZ
Ktoś jest?  
  JUDASZ
Judaszem mnie zwą 
z Keriothu, dzień od Hebronu —  
  KAIFASZ
Czego chcesz?  
  JUDASZ
Zdrady. 
  KAIFASZ
Jego?  
  JUDASZ
Zgonu. 
  KAIFASZ
Mów!  
  JUDASZ
Przychodzę k’wam, 
aby się stały ostateczne rzeczy... 
Ja znam — — 
Syn Człowieczy, 
który jest Synem Bożym, będzie 
wydan. 
Jam jest narzędzie. 
Jam uczeń Jego.  
  KAIFASZ
Jezusa z Nazarethu? 
  JUDASZ
Tak. 
  KAIFASZ
Ktoś jest, jak rak 
wyciągający szczypce? A zuchwale. 
Przed Radą jesteś!  
  JUDASZ
Większa jest zbrodnia ma, niż wy. 
  KAIFASZ
Wiesz: kto my? 
W jakiej chwale? 
Pokłon nam!  
  JUDASZ
Wam? 
Ja Boga mam 
w rękach... 
 
rozstawia palce
tu — — — 
Cóż wy? 
Jam jest, który wali zrąb 
co stawił Bóg — —  
ćmy 
spadające na trup!... 
Wy — popiół będzie z was, 
choćbyście trwali świat — — 
robactwa kłąb — 
Syn Boga jest mój łup. 
Przychodzę zabić ciało... 
Czas 
przyszedł... 
Lat 
tysiące... Chwałą 
napełnion...  
 
nagle
On znał! 
Potargał mnie i psom mnie dał! 
On przeklął!... 
On tknął 
palcem czoło — przychodzę zabić ciało — 
Bóg żywie — ciało zginie... 
  KAIFASZ
Zabijasz, co jest ziemi?  
  JUDASZ
Tyś powiedział.  
  KAIFASZ
Zemsta cię gna?  
  JUDASZ
On wiedział. 
To życie — kał: 
któż je dał 
ulepił ręcy swemi 
w glinie?... 
I przyszedł czas... i przyszedł dzień... 
zaświtał blask... zajaśniał dzień... 
com czuł...  
 
zakrywa twarz
odsłaniając twarz
Arcykapłani 
i wy, przytomni! 
Jeden był Słońca Wschód!... 
Com czuł — — gdy w lasu cień 
podobna łani — — — 
u Boga się upomni 
krew...  
  TRZYNASTU
Biada!...  
  JUDASZ
Dwa cienie przewalą świat — — 
orzeł i lew — — 
Abel tu padł — — 
wstał Kain — — 
Krew 
znowu rzucona...  
 
po chwili
Ruń zielona. 
Niebieskie zioła i różane. 
Od słońca wody wysrebrzane. 
Od słońca obłok złotem jasny. 
Kielichy kwiatów i pąkowie. 
Wszędy chleb, wszędy napój własny. 
Wszędy dom. Wszędy jest wezgłowie... 
Słowo po słowie tak upada, 
jak między wróblów ziarno prosa, 
jak otrząs wiśni gdy się czyni, 
jak manna spadła na pustyni — 
i otwierają się niebiosa 
gdzie Boga widzą oczy ludzi... 
A cóż ze snu takiego budzi?... 
 
po chwili
Ile jest w świecie ścieżek, dróg, 
chodników, zewsząd przez wsze kraje 
pielgrzymi idą, idzie tłum, 
przez wieki, wieków wieki... 
Wszyscy przeciwko mnie 
z rękoma 
wyciągniętemi... 
wstaje 
krzyż nad mną — — jak orzeł...  
 
krzyczy przeraźliwie
Bóg 
na krzyżu!...  
 
pada na twarz, po chwili powstając
Jam 
przyszedł wydać. Wiadoma 
mnie rzecz. Nie we dnie, 
w noc... 
On przed wiekami 
wiedział... w niebie... Dajcie mi straż. Powiodę!  
  ANNASZ
Jakąć nagrodę 
dać?  
  JUDASZ
Nagrodę? 
Starcze! Tyś proch przede mną! Cóż od ciebie? 
  ANNASZ
Dajcie srebrników mu trzydzieści!  
  JUDASZ
wyciągając rękę
Dajcie! Aby był większy stos! 
Na hańbę?  
 
chwyta włos na głowie
Starcze, widzisz włos? 
Jeszcze ten jeden włos — — — 
na nim się mieści 
nagroda za mękę Boską...  
 
Ściemnia się. Rada zapada się w cień. Judasz stoi chwilę nieruchomy, potem woła głośno.
O niezwładana trosko, 
od której włos nie siwieje, 
ale odpryska od głowy!... 
  EBAL
uchylając okno domu Judasza.
Co to jest? Co się dzieje? 
Kto krzyczy?  
  JUDASZ
Ebal! 
  EBAL
No, nowy 
gospodarz —  
 
poznając Judasza
To ty? A po co?  
  JUDASZ
Ukradł!  
  EBAL
A tyś oddał dług? 
  JUDASZ
Gdzie dzieci?!  
  EBAL
drwiąco, wysuwając równocześnie koniec kija
Poszły pod stóg. 
 
Judasz jakby się chciał rzucić ku Ebalowi, gdy ukazują się Sella, Ada i Mawiael z tobołkami na plecach. Nie widzą Judasza. ADA
Dokądże pójdziem?  
  SELLA
Przed siebie, 
po prośbie.  
  MAWIAEL
Przez ojca tego! 
Niech go czart żywcem pogrzebie!  
  JUDASZ
nie posuwając się
Dzieci!  
 
Dzieci Judasza zatrzymują się. Chwila milczenia. MAWIAEL
Ojciec?! 
  ADA
Wygnali nas! 
  SELLA
Ty?! 
  EBAL
Precz! Pachołki domu strzegą! 
Kijami was odegrzmocą!  
  JUDASZ
Dzieci!  
 
Ani Judasz, ani dzieci nie robią ku sobie kroku. MAWIAEL
Odszedłeś! 
  SELLA
Zapłacić 
przychodzisz dług?  
  EBAL
Są i psy! 
  MAWIAEL
Musieliśmy dom utracić 
przez ciebie!  
  JUDASZ
A tyś uderzył 
ojca w czoło! Gdzie trzy srebrniki?!  
  SELLA
Przyszedłeś się kłócić z nami?  
 
Ukazują się sąsiedzi wychodzący do rannej pracy koło domu. SĄSIAD I
Patrz! Judasz! Kto by uwierzył?! 
  SĄSIAD II
Już kłótnia!  
  SĄSIADKA I
Dziada z dziadami! 
  SĄSIADKA II
Patrzcie, jaki Judasz dziki — 
jakiś inny, niźli był —  
  SELLA
Przez ciebie cierpimy nędzę!  
  JUDASZ
Przez was czartu dałem duszę!  
  SELLA
Czartaś, boś rodzice bił!  
  JUDASZ
A ty?!  
  SĄSIADKA I
Żrą się, jak te jędze! 
  SĄSIADKA II
Ledwie się spotkali.  
  SĄSIAD I
Ale! 
  JUDASZ
Przez was piekło się otwarło! 
Przez was się w męczarni duszę!  
  SELLA
Przez ciebie iść nędzy w gardło! 
Przez ciebie się wstydem spalę!  
  ADA
głupowato powtarza
Przez ciebie!  
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Idź do strony:

Darmowe książki «Judasz - Kazimierz Przerwa-Tetmajer (gdzie czytac za darmo ksiazki txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz