Darmowe ebooki » Tragedia » Judasz - Kazimierz Przerwa-Tetmajer (gdzie czytac za darmo ksiazki txt) 📖

Czytasz książkę online - «Judasz - Kazimierz Przerwa-Tetmajer (gdzie czytac za darmo ksiazki txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Kazimierz Przerwa-Tetmajer



1 2 3 4 5 6 7 8 9
Idź do strony:
class="kwestia">

Bbe — — cemu?

NUN

Uwidzisz.

zamyśla się

Hm... Żeby to do nasz szam pan prekurator Pilatusz Poncziusz — albo szam pan arczykapłan Kaifas przyszedł — ciekawość, ktoby na pierwszem miejszczu siedział? Czy Pan Syn Boży, czy pan prekurator Pilatusz na ten przykład, albo na ten przykład pan arczykapłan, czy Pan Syn Boży?

HUL

Tak się pise: Syn Bozy?

NUN

Głupiś. Tak Go nazywa moje pańsztwo. Ale — hm — kto by na pierwszem miejszczu siedział? Zawsze to, choć osoba niezwyczajna, ale co prekurator, to prekurator, a jeszcze rzymski! Albo i arczykapłan... Musieliby się państwo dobrze namyśleć... A ty co myślis?

HUL

Co myślę? Niby względem tego, kto by na pierwsem miejscu za stołem siedział? Ja myślę, ze ten, co by se na niem pierwsy siad.

NUN

Głupiś. Ale kogo by posadzić trzeba? W tem rzecz.

HUL

W tem rzec? Niby Pana Syna Bożego, cy pana prekuratora, abo pana arcykapłana? He, cłeku, Pan Bóg daleko, a prekurator i arcykapłan blisko.

NUN

Mądrześ powiedział, dobrześ powiedział, słuśnieś wykalkulował. Pan Syn Boży jak Syn Boży, a co urząd to urząd i o honór stoi. Lada Rzymianin, abo i nasz Saduceus, jak się mu nie ustąpisz, to cię w pysk dziabnie, aż oczy bolą... Co urząd to urząd...

Słychać głos kobiecy wołający: Nun! Hul! NUN

Żara! Żara!

do Hula

Chybaj! Aleśmy się też nagadali, aż oczy bolały...

Wychodzą. SCENA II
Judasz wchodzi powoli z lewej strony i siada na ławce, schylając głowę w zamyśleniu. W chwilę za nim pojawia się z tej samej strony Nieznany i staje obok Judasza z założonemi na piersiach rękami. Judasz spostrzegłszy go przeraża się. JUDASZ
Jesteś znów!?  
  NIEZNANY
Widzisz. 
  JUDASZ
Jak tu wszedłeś?  
  NIEZNANY
Bramą. 
  JUDASZ
Zawarta.  
  NIEZNANY
Nie — otwarta owszem oścież.  
  JUDASZ
oglądając się, rwąc myśl
Zawarta! Widzę!...  
  NIEZNANY
Uczta będzie. Proścież. 
  JUDASZ
Kogo?  
  NIEZNANY
Kto prawo ma to samo 
wejść, co ty.  
  JUDASZ
Prawo to samo? 
Któż ma je?  
  NIEZNANY
Cień twój... 
  JUDASZ
głowa zwisa mu bezradnie
Cień mój... Iście... 
Co cię tu wiodło?  
  NIEZNANY
Smród. 
  JUDASZ
opanowując się siłą
He — he! Straszysz... 
 
wzdryga się strachem. NIEZNANY
Liście. 
  JUDASZ
Tak... liście...  
 
znów siłą się opanowując
He — he... straszysz... 
  NIEZNANY
„Gdziekolwiek było 
ciało, tam się i orłowie zgromadzą”...  
  JUDASZ
posuwa się buntowniczo
Nie jesteś władzą! 
Nie jesteś siłą!...  
 
z rozpaczą
Ty jesteś niczem!...  
  NIEZNANY
Wszystkiem. 
  JUDASZ
Nie dla mnie!  
  NIEZNANY
Właśnie dla ciebie. 
  JUDASZ
broniąc się z rozpaczą
Nie jestem twoim! Nie jestem listkiem! 
Nie jesteś wichrem! Z drzewa nie urwiesz mnie!  
  NIEZNANY
Zawieszę ciebie mocno — na kształt wiech — 
  JUDASZ
kuląc się
Gdzie?... 
  NIEZNANY
By cień twój był na niebie.  
  JUDASZ
Na niebie? Mój cień?  
  NIEZNANY
Wszerz! 
 
Ściemnia się. JUDASZ
Jak tęcza?...  
  NIEZNANY
Jako cień. 
  JUDASZ
Ty wiesz?...  
  NIEZNANY
Ty wiesz. 
  JUDASZ
z rozpaczą słaniając się ku ziemi
Nie!!  
  NIEZNANY
Popełnisz! 
  JUDASZ
buntowniczo
Nie!!  
  NIEZNANY
Popełnisz — 
  JUDASZ
błagalnie
Nie!! 
  NIEZNANY
Popełnisz grzech!... 
 
znika.
Rozjaśnia się. Judasz zatacza się bez sił z zamkniętemi pod grozą oczyma. SCENA III
Judasz. Nawrócona. NAWRÓCONA
w białej sukni, błękitnym płaszczu. Wchodząc od prawej strony spostrzega Judasza.
Co to?  
  JUDASZ
otwiera oczy i upada na kolana przed Nawróconą
A!! 
  NAWRÓCONA
Co czynisz?! 
  JUDASZ
Święta! 
  NAWRÓCONA
Świętym jest Pan. Przecz padłeś na kolana? 
Słyszałam głos...  
  JUDASZ
z rozpaczną rezygnacją szepce
Szatana... 
  NAWRÓCONA
z ufną pogodą
Już nie ma wstępu... 
  JUDASZ
podnosząc się
Posłuchaj mnie. 
 
ujmuje Nawróconą za rękę, siada i lekko przymusza ją do usiąścia obok.
Pamiętasz?...  
  NAWRÓCONA
Moment, gdym ocknęła się 
z martwych?  
  JUDASZ
Nie. Serce pamięta — 
  NAWRÓCONA
Serce pamięta wzrok 
co na mnie padł jak ton 
Dawida harfy w żal ducha...  
  JUDASZ
On!... 
  NAWRÓCONA
z miłością nieziemską uwielbiającą
On — winnicy sok, 
który napełnia kielich próżny.  
  JUDASZ
On!...  
 
nieśmiało
Ty — nie dasz i jałmużny?  
  NAWRÓCONA
Ubogie miłować każe —  
  JUDASZ
On?  
  NAWRÓCONA
On. 
  JUDASZ
A kto ma uszy, 
niech słyszy —  
  NAWRÓCONA
Mów 
  JUDASZ
O miłowaniu. 
  NAWRÓCONA
Pana naszego.  
  JUDASZ
do siebie
O piekło! 
  NAWRÓCONA
Mów.  
  JUDASZ
O darze — 
  NAWRÓCONA
Słowo jak balsam wciekło 
w głąb duszy — 
w trwaniu...  
  JUDASZ
szukając sposobu
Cierpiałem srodze... 
  NAWRÓCONA
Pocieszy.  
  JUDASZ
Życie się wlekło 
jak gad.  
  NAWRÓCONA
z nieograniczoną ufnością
Ulęże przy nodze. 
  JUDASZ
Nieszczęsny byłem —  
  NAWRÓCONA
z nieograniczoną wiarą
Ukoi. 
  JUDASZ
szukając innego sposobu
Jam grzech...  
  NAWRÓCONA
W Nim przebaczenie. 
  JUDASZ
szukając innego sposobu
Żona zdradzała mnie... Dzieci złe... 
Dom lichwiarz wziął... Wróg stoi 
wokół...  
  NAWRÓCONA
W Nim przecie 
żona i dzieci i dom i przyjaźń.  
  JUDASZ
szukając innego sposobu
Posłuchaj mnie... 
 
zastanawia się, wreszcie
Patrz na mą twarz: 
jam wstręt — jam — — obrzydzenie — —  
  NAWRÓCONA
Przed duchem niebo masz...  
  JUDASZ
szybko, namiętnie
Cierpiałem... Nienawiść ojca, 
ból matki, braci wstyd, 
pospólstwa żart — 
kryłem się, jak zabójca — pytałem sam: com wart? 
echo mówiło: ciemności...  
  NAWRÓCONA
W ciemnościach Światło gości...  
  JUDASZ
I żyłem tak — i jeden dzień 
nie był radosny — jeden świt — 
ot: 
robak deptany, śmieć za płot 
rzucony — pleń, 
który się czołga, a ptaki żrą — 
i żyłem tak, dławiony krwią... 
bom prawo miał! 
I żyłem tak — — 
a wszak 
byłem człowiekiem, prawom miał 
jak drudzy żyć! 
Pośród róż! 
Szczęście znać! 
Szczęście ciał! 
Szczęście dusz! 
Prawom miał 
jak drudzy żyć! 
Jeść i pić 
z szczęścia mis — 
rozkosz pić, 
kochanym być, 
jak drudzy!... Prawom też miał! 
I dzień mój zwisł 
i spadł — —  
uwiądł kwiat, 
życia kwiat — — 
 
gwałtownie
bom był od urodzenia przeklęty!... 
przeklęty!... przeklęty!... 
Bo przeklął Bóg!...  
 
Nawrócona chce mówić. Judasz nie dopuszcza jej do słowa, usuwa się do jej kolan i mówi szybko chwytając oddech
I przyszedł dzień — i przyszedł czas: 
jam szczęśliw był... jam szczęście czuł... 
wśród cichych głusz... wśród błędnych dróg, 
wśród ciemnych drzew, wśród wonnych ziół, 
jam szczęśliw był... i wyrósł las 
co szczęście krył... 
I nadszedł czas 
i był ten czas, 
żem szczęśliw był...  
 
powstaje, z potęgą
I muszę być!!  
  NAWRÓCONA
spokojnie
W Nim żyć.  
  JUDASZ
po chwili
Nie — nie w Nim — nie — nie w Nim —  
 
z rosnącą namiętnością
Słowa — dym!  
 
chwyta Nawróconą za rękę, jak nieprzytomny
Jam krew — krwi chcę! 
Wiem, w kim mi żyć — nie w Nim — 
słowa — dym! 
Pędzą dnie, 
nie wrócą — pójdź!  
  NAWRÓCONA
odtrącając go
Precz! 
  JUDASZ
Nie! 
Jam krew — krwi chcę! 
Pójdź!!  
  NAWRÓCONA
Precz! 
  JUDASZ
Nie! 
Jam silny!... Przecz 
odtrącasz? W rękuś drżała!... 
Las widział nas — — 
Pójdź!!  
  NAWRÓCONA
obejmując ramieniem drzewo
Precz! Tyś jest zakała, 
trąd —  
  JUDASZ
szarpiąc ją ochrypły z żądzy
Pójdź!... 
  NAWRÓCONA
Opętańcze! 
Precz!!  
  JUDASZ
nieprzytomny z uniesienia
Sen w piersi niańczę — — 
cienisty las — —  
 
piorunująco
Co ty?! nieszczędna za dukata! 
Ty jesteś szmata!! 
 
chce ją unieść w rękach, Nawrócona wydaje krzyk. Judasz pada po raz trzeci na kolana z widoczną nową błyskawicą myśli w głowie.
Przebacz mi!... 
 
po chwili, gdy Nawrócona dyszy nie mogąc przyjść do siebie.
Ja wydam... 
  NAWRÓCONA
przerażona
Coś rzekł?!  
  JUDASZ
Wydam Go... 
 
Nawrócona chce się zerwać, biec, Judasz przytrzymuje ją, powstając.
W twojem jest ręku Jego los.  
 
Nawrócona jakoby zobaczyła otwartą przepaść u stóp.
Pójdź...  
 
Widzisz cios 
nad Jego sercem?... 
Widzisz kły 
Saduceuszów?... 
Pazurów sto. 
w Jego pierś — Faryzeusze!... Patrz!... 
Pójdź... 
Bacz: 
w twem ręku On...  
 
do siebie
Piekielny jad... 
 
głośno
Twa siostra, brat — 
uczniowie, Matka Jego... lud...  
 
do siebie
Stanie się cud...  
 
głośno
I cały świat — — 
On — pasterz trzód —  
 
do siebie
Omdlewa kwiat...  
 
głośno
W twem ręku Jego los — 
wydam — 
Patrz: rany — 
cały we krwi skąpany, 
ciało odpada od kości, 
język schnie, kona głos, 
a każdy, każdy włos 
śliną oplwany, 
błotem zbryzgany 
krwawem — 
po kamieniach 
wloką Go głową — skronią bije — 
słyszysz?! On wyje — 
wyje w cierpieniach — 
kona — 
przez ciebie — — 
wydam... 
Jeden dzień! Dziś!... 
Inaczej: kto sprawcą? Tyś!! 
  NAWRÓCONA
w najwyższem przejęciu błagalnie
O słuchaj!... Tyś z Nim chodził razem, 
w Jego owczarni jako pies — 
drzwi Mu maiłeś wonnym ślazem 
i miętą w chacie, kędy spał — 
ty okna Mu stroiłeś w bez 
i wiśni kwiat — tyś karmił Go — 
tyś kochał Go — o Niego dbał — 
ty byś Go wrogom wydać miał? 
Ty — — wydać Go?!... 
  JUDASZ
Ja okna Mu stroiłem ślazem 
i miętą w chacie, kędy spał — — 
ja z Nim chodziłem, jak pies, razem, 
karmiłem Go, o Niegom dbał — —  
 
z ponurą odwagą
jeśli On czaszka: jam jest głazem! 
jeśli On głazem; jam jest grom! 
Albo ty ze mną pójdziesz razem, 
lub runie dom!  
  NAWRÓCONA
błagalnie
O wysłuchaj!...  
  JUDASZ
Pójdź! W twem ręku Jego los — 
 
namiętnie
za ten twój włos — 
za ten twój kark — 
za białość bark — 
za łona srom —  
  NAWRÓCONA
z rozpaczą
Zabij mnie!...  
 
rzuca mu się do nóg
Ja u nóg twych — — 
włosami — patrz — 
Nie wydaj Go!!  
  JUDASZ
Daremny płacz — — W twojem jest ręku Jego los...  
  NAWRÓCONA
z rozpaczą
Ha! Na stos 
ofiarny — w płomień... w serce nóż... 
Oto kara 
za złota trzos, 
za fale róż, 
za wina żar — oto kara 
za żądzy war, 
rozkoszy głębokie fale — 
oto się palę 
jak suchy szczep w rozpaczy, 
w bezdennej męce — 
oto ofiara — jeśli poświęcę — — 
On i ja — 
grzech — i On — 
o piekło!... piekło!... zgon!...  
  JUDASZ
Wola twa — — 
pójdź — — przebaczy — —  
  NAWRÓCONA
nagle zrywając się z ziemi
Ja wiem, czego On chce! 
Nie!! Nie!!  
 
do Judasza
Słaby! Ty będziesz u Jego stóp 
jak wiór!... Tyś grób! 
Życie — On!!  
 
wybiega na prawo. JUDASZ
z podniesionemi rękami
Ha!!... O rozpaczy!!...  
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Idź do strony:

Darmowe książki «Judasz - Kazimierz Przerwa-Tetmajer (gdzie czytac za darmo ksiazki txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz