Darmowe ebooki » Tragedia » Judasz - Kazimierz Przerwa-Tetmajer (gdzie czytac za darmo ksiazki txt) 📖

Czytasz książkę online - «Judasz - Kazimierz Przerwa-Tetmajer (gdzie czytac za darmo ksiazki txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Kazimierz Przerwa-Tetmajer



1 2 3 4 5 6 7 8 9
Idź do strony:
class="verse">Odpuść nam winy, jako i my? 
Kędy kał grzechu zrzuca dusza? 
Kędy jest słowo, jako rosa? 
Kędy jest wszystko nie jak dymy? 
 
do Ebala
Weź dom! Za srebrne wsadź do trzosa!  
 
do Lamecha, który stoi nie wiedząc co zrobić
Bądź zdrów!  
 
chwyta Jakóba za rękę
Ja idę z nim! 
 
Wybiega, ciągnąc Jakóba.
Podoba Ci się to, co robimy? Wesprzyj Wolne Lektury drobną wpłatą: wolnelektury.pl/towarzystwo/
AKT DRUGI
Przed zachodem słońca pod miasteczkiem. Na lewo niewielka chata podleśna z oknem zamkniętem, za nią zarośla, dalej las. Pośrodku i na prawo plac podmiejski targowy wolny. W głębi za nim las. SCENA I
Uczniowie w liczbie jedenastu i Judasz. Wszyscy mają płaszcze. Na lewo sceny. Przed nimi mały ogienek z drewek. Jan śpi. PIOTR
Cudna noc była. Słońce wstanie 
niedługo.  
  MATEUSZ
Nie wiem, czyli budzić Pana? 
  PIOTR
Nie. Niech śpi. Tak mi miłe jego spanie 
jak kwiat woniący.  
  ANDRZEJ
Mnie się zawdy zdaje 
gdy śpi, że wtedy duch Jego powstaje 
i w niebo wraca. Uważcie, że z rana, 
gdy się obudzi, w oczach Jego błyska 
blask, co go ziemia w oczach nie zapala. 
  MATEUSZ
Jak gwiazda, co się o świcie oddala, 
błękitnem światłem świeci w czystej studni.  
  PIOTR
do jednego z Uczniów, podrzucając mu drewka
Suchutkie drewka... Dorzuć do ogniska...  
  JUDASZ
do Jakóba
Niedługo się tu zaludni.  
  JAKÓB
z uśmiechem
Już ci pachnie z targowiska?  
  JUDASZ
Praca mi się w rękach spala 
jakby ogień buchał z ręki! 
Zda mi się, że dźwignę górę, 
takim silny!  
  JAKÓB
Bogu dzięki, 
żeś odżył tu pośród nas.  
  JUDASZ
żywo
Niech przeklętym będzie czas!...  
 
na znak ręką Jakóba
Przeinaczę mą naturę, 
pośród świętych będę święty!...  
  JAKÓB
Porówna się ze zwierzęty, 
co ryczą z gniewu w pustyni, 
kto przeklina.  
  JUDASZ
Czart to czyni 
w człowieku...  
 
zamyśla się. JAKÓB
Co myślisz? 
  JUDASZ
At — — 
myśl o domu... 
Kręci się świat...  
  JAKÓB
Dom był przekleństwa i sromu.  
  JUDASZ
Z nienacka nadleci myśl...  
  JAKÓB
Precz 
odegnaj.  
  JUDASZ
Gdybym mógł miecz 
pochwycić i przeciąć węzły 
co z dawnym żywotem wiążą... 
Tak, jak gdyby nogi grzęzły 
i ciało ku ziemi ciążą, 
gdy dusza skrzydeł dostała... 
  JAKÓB
Potrzeba wyjść duszą z ciała, 
jak Jan.  
  JUDASZ
Są takie godziny — — 
są inne... 
Kupię dziś grochu, 
daktyli, czosnku po trochu, 
kołaczy... 
Są takie godziny... 
Wczoraj, wiesz, posłał mię Pan — 
spotkałem Helkiasza syny: 
chcę mówić, co każe Pan — 
urwał się głos... 
Chwytam słowo, 
zaczynam znowu — na nowo, 
aby odpuszczali winy, 
aby, niosąc wody dzban, 
spragnionego napoili 
wprzód, zanim by sami pili — 
więzgnie słowo... rwie się wpół... 
ginie w ustach... 
  JAKÓB
Ciążyć dom. 
Życie dawne. Czas wyzwoli 
i staniesz się jako łom 
w Pańskiej ręce, abyś kuł 
w opoczystem ludzkich dusz 
Pańskiemu posłaniu gwoli.  
 
Jan budzi się, siada na ziemi, gdzie spał. JUDASZ
I Jan się obudził już. 
Pośród nas on jako róża 
czerwona, lub żagiew ognia. 
I wonie i płonie razem.  
  JAKÓB
Ducha jego Pan rozognia, 
wichry myśli Pan rozchmurza, 
zaświat mu staje obrazem...  
  JAN
ujmującej, zdolnej jednak grozy powierzchowności młodzieniec
Świta...  
  PIOTR
Dnieje.  JAN
Kędym był... 
Czy to wy?... To Galileja 
ta ziem?...  
  JAKÓB
Śniłeś bracie? 
  JAN
Śnił... 
Oto 
śniła mi się chmur zawieja, 
skłębione morze chmur... 
Widziałem: orzeł z głową złotą 
przelatał — w poprzecz — chmur... 
Jam stał na szczycie — pode mną, w dół, 
otchłań — w mgłach ginął mur 
skały, co biegła w dół... 
Rozwarta przepaść... Jam czuł 
martwy wiew z głębi — mrożący kość... 
I czułem skrzydeł orła wiew... 
Naprzeciw rozdarły się mgły — 
blask żółty począł róść — 
jawił się lew — — 
pół-lew, pół-wąż, 
z lica pół-wąż, pół-mąż... 
  PIOTR
kiwając głową
Janowe sny...  
  JAN
Rzucił się w przepaść — w mgły — 
szponami orła chwycił — 
za pierś — 
widziałem bój — — 
orlą krwią jęzor sycił — 
świat grzmiał... Krwi zdrój 
lał się w przepaść... W noc... 
Trwał bój... 
Jam stał 
bez ruchu, zda się w kloc 
kamienny zmienion... 
Orzeł padł... 
Wraz z lwem... 
Przepaść zagrzmiała... 
W posadach drżał 
świat... 
Pode mną skała 
zawisła. 
  PIOTR
Janowe sny... 
  JAN
Ocknąłem się... Pan jeszcze śpi?  
  PIOTR
Tak.  
  JUDASZ
Słuchałem drżący — 
  JAN
spojrzawszy nań mimo woli
Z lica pół-mąż, pół-wąż...  
  ANDRZEJ
Dzień będzie dzisiaj gorący.  
  PIOTR
do Jana
Sny nawiedzają cię wciąż — 
trawią cię.  
  JAN
Głowa jest moja 
jak wieża pośród chmur zwoja...  
  JUDASZ
do Jakóba
Sen dziwny... Straszny...  
 
z wymusem
Ach! Jak 
błogo tu — w lesie... Tam ptak 
na drzewie świergoce nam... 
Tam synogarlic para 
leci — o tam...  
 
przechodząc z wymusu w szczerość
Szczęście tu mieszka, 
wśród nas... 
Gdy zbieram do mieszka 
grosze, za które was żywię: 
myślę: o jak to szczęśliwie! 
człowiek się o nic nie stara, 
żyje pół w raju żywotem 
uniesion słowem Pańskiem 
i Pańską obecnością: 
tonie we świetle złotem, 
w świetle niebiańskiem, 
gorze światłością — 
Zaiste — szczęście jest z nami!... 
  PIOTR
Oto przekupnie z warzywami, 
dzienny gwar...  
 
Od prawej strony na plac nadchodzą przekupnie obojej płci, z koszami w rękach i toczonymi na wózkach. Rozstawiają je. Napływa ludność kupująca. Tymczasem rozedniało zupełnie. JAKÓB
do Judasza
Pójdź na zakup. 
  PIOTR
Wszystkiego, co trzeba, nakup, 
nie wiem gdzie Pan nas zwróci.  
 
wskazując
Widzę tam pewnej dobroci 
dynie.  
 
Judasz bierze koszyki i zbliża się do przekupniów. Uczniowie powstają. PIOTR
Pan śpi. Jest czas. 
Pójdźmy na chwilę w ten las — 
pomodlić się. 
 
Odchodzą. SCENA II
Targ ogólny. JUDASZ
do najbliższego przekupnia
Dzień dobry!  
  PRZEKUPIEŃ
Dzień dobry ci. 
  JUDASZ
Masz świeże jarzyny?  
  PRZEKUPIEŃ
Pi! 
Cóż myślisz, że mi zostały 
od wczoraj?!  
 
wskazując towar
Mam ogród cały! 
  JUDASZ
Wiele za czosnek chcesz?  
  PRZEKUPIEŃ
Pięć groszy. 
  JUDASZ
Dwa. 
  PRZEKUPIEŃ
O wa!  
 
do drugiego
Dwa! 
 
drugi kiwa głową. JUDASZ
No wiele?  
 
przekupień macha lekceważąco ręką
Trzy? 
No? 
  PRZEKUPIEŃ
Powiedziałem. 
  JUDASZ
Pięć?! Za to nic?! Za tę wiązę! 
Za pięć groszy fig gałązkę!  
  PRZEKUPIEŃ
To nie kup! Kto ci każe!  
  JUDASZ
Trzy!  
  PRZEKUPIEŃ
Nie! 
  JUDASZ
Cztery, dałem.  
  PRZEKUPIEŃ
Nie!  
  DZIEWCZYNA Z LUDU
Idą kuglarze! 
O! 
 
Nadchodzi kilku kuglarzy ludowych. Jeden gra na flecie. INNY Z LUDU
pokazując błazna
Jak śmiesznie podryga ciałem! 
  JUDASZ
Cztery!  
  PRZEKUPIEŃ
Nie! 
  JUDASZ
Niech cię Szatani! 
  PRZEKUPIEŃ
Niech ciebie!  
  PRZEKUPKA
Cygani, 
jeszcze klnie!  
  JUDASZ
Ja cyganię?! Ja?! 
  INNY PRZEKUPIEŃ
śmiejąc się
Kręcisz, jak biczem po wodzie! 
Dość na cię spojrzeć!  
  JUDASZ
gwałtownie
Ty!! A!! 
 
miarkując się
Drzeć się nie chcę dać!  
  DZIEWCZYNA
Cicho! Cicho! Będą grać!  
  KTOŚ Z TŁUMU
Sztuki będą pokazywać!  
  JUDASZ
U tej marchwi śmierdzi nać! 
Nie chcę!  
  PRZEKUPIEŃ
Bodajś w takim smrodzie 
całe życie...  
  SCENA III
Ciż sami. Szalona, trzej młodzieńcy. Szalona młoda, piękna, ubrana strojnie i wykwintnie. Młodzieniec jeden Rzymianin, drugi Assyryjczyk, trzeci Egipcjanin. Bogato i wytwornie ubrani. PRZEKUPKA
do sąsiadki
Patrz — idzie ta drań — wstyd! rano!  
  DRUGA
Idzie spać!  
  SZALONA
Świeże daktyle, 
figi — a! jest i muzyka! 
Dobrze, będą nam przygrywać!... 
  PRZEKUPKA
Wieleś miała w nocy?  
  SZALONA
śmiejąc się
Pięciu! 
  PRZEKUPKA
Ja myślałam, że dziesięciu! 
  SZALONA
śmiejąc się
I to się trafiało już — 
Potrafię i drugie tyle — —  
  II PRZEKUPKA
do pierwszej
Nie mów z nią! z tą...  
  SZALONA
Dajcie róż! 
Świeże róże, świeże figi — — 
świeże słońce — świeży dzień!  
 
Judasz spostrzega Szaloną — zapomina się PRZEKUPIEŃ
No! Bierzesz daktyle — nie?  
  SZALONA
Świeże róże! Świeży dzień!  
  PRZEKUPIEŃ
Zgłupiał!  
 
ciągnie Judasza za rękaw, ten mimo woli wstrząsa ręką
Będziesz kupował na migi? 
Zgłupiał naraz...  
  JUDASZ
Nie szarp mnie. 
  PRZEKUPIEŃ
Bierzesz daktyl?  
  JUDASZ
nieprzytomnie
Wiele? 
  PRZEKUPIEŃ
Groszy sześć. 
Ośm dał — zgłupiał...  
 
do sąsiada
O czosnek się targował, 
a przy daktylach darował — 
zgłupiał...  
  SZALONA
Wieńce pleść! 
Wiecie co? Będziem sprzedawać! 
Więcej kwiatów, lilij, róż! 
Kwiatów! Kwiatów! Kwiatów dawać! 
Chcę utonąć w kwiatach cała, 
jak kuropatwa wśród zbóż, 
i świecić ciałem przez kwiaty, 
w kwiatach świecić kwiatem ciała 
jak gwiazda w morzu spłoniona, 
jak dyjament przez szkarłaty, 
jak przez kobiet sto tysięcy 
błyszczy się Pani Szalona! 
Kto chce wieńcy! wieńcy! wieńcy! 
  I PRZEKUPKA
Od Szatanów opętana —  
  II PRZEKUPKA
Suka! 
  III PRZEKUPKA
Gzi się! Jak się gzi! 
  I PRZEKUPIEŃ
chwytając pieniądz rzucony przez Szaloną
Srebrniaka rzuciła mi —  
  SZALONA
Hollaho! Hallo! Hollaho! 
Dajcie wina na śniadanie! 
Daktyli, fig — będziem jeść! 
Płynu z pomarańczy w dzbanie! 
Kwiatów! Kwiatów! Wiele stanie! 
Wiele stanie: kwiatów znieść! 
Przez noc całą miłowanie! 
Przez dzień cały róże pleść! 
  II PRZEKUPIEŃ
Suka...  
  III PRZEKUPIEŃ
Jak się gzi — 
  SZALONA
Hej tam! 
Grać! A żywo!  
 
dookoła rzucając kwiaty
Róże dam! 
 
śmiejąc się do Rzymianina
Tym za darmo — a ty płać!... 
  I PRZEKUPKA
Ja jej pójdę w gębę dać! 
Gorszy!  
  II PRZEKUPKA
Płaci jak królowa. 
  III PRZEKUPKA
Lekko zarabia i chowa...  
  I PRZEKUPKA
Zgnije kiedyś...  
  SZALONA
do jakiegoś przechodnia
A ty chcesz? 
Ah! Przeraził się, jak zwierz! 
Hahahaha! Zląkł się!... Cóż? 
Mnie przeląkłeś się, czy róż? 
Każdy bierze —  
 
rzuca kwiaty, wszyscy chwytają
a ty co?!... 
Ach! Popląsać chęć mnie bierze!  
  PRZEKUPKI
Siedm szatanów! Siedm szatanów! 
  SZALONA
Chce mi się szaleństwa, tanów!  
 
okręca się
Lalaho! 
Lalaho! Lalaho! Z drogi!! 
Assyryi i Syryi bogi! 
Mithry, Isthary, Baale, 
Izydy, Jowisze — z drogi! 
Promienna, Bezcenna w szale! 
Depce człowieka i bogi! 
Krasa, kwiatami owiana! 
Światło, kochanka Szatana!!... 
Lalaho! Lalaho!! 
 
chwyta przekupnia, okręca nim, rzuca
Precz! 
 
chwyta innego
Precz! 
 
wiruje sama sypiąc kwiaty z rozwianemi złotemi włosami. Spostrzega Judasza, który stoi osłupiały, zatrzymuje się.
A!! 
 
do młodzieńców
Wilk, człowiek wąż, sowa, lew, 
czy wszystko w człowieku wraz?! 
Ktoś jest?  
 
Judasz milczy
Ktoś jest? Mów! 
 
do otoczenia
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Idź do strony:

Darmowe książki «Judasz - Kazimierz Przerwa-Tetmajer (gdzie czytac za darmo ksiazki txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz