Darmowe ebooki » Tragedia » Judasz - Kazimierz Przerwa-Tetmajer (gdzie czytac za darmo ksiazki txt) 📖

Czytasz książkę online - «Judasz - Kazimierz Przerwa-Tetmajer (gdzie czytac za darmo ksiazki txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Kazimierz Przerwa-Tetmajer



1 2 3 4 5 6 7 8 9
Idź do strony:
class="verse" style="margin-left: 12em">Zabiłeś!... Rano — 
pomnisz?  
  JUDASZ
Nie żrej mnie!... 
  SELLA
Pomnisz? Rano? 
Rzuciłeś z łoża rozespaną — 
nie wstała więcej — 
wyłeś potem — 
  JUDASZ
Zamilcz —  
  SELLA
lekceważąco
I kto? Taki człeczyna — 
z pierza, ni z mięsa — czyś to dał 
sługi, pałace, wozy, konie? 
Inna po uszy w zbytku tonie, 
ty się dzień cały zlewasz potem 
a nie masz w domu stągwi wina! 
Cóżeś dał, żeś tak żądać śmiał?! 
Cóż miała biedna kobiecina?! 
A córkęś z lepszych, niż sam, miał! 
  JUDASZ
Jam —  
  SELLA
wpadając w słowo
Pracowałeś  
 
z rosnącą wzgardą
jakeś umiał. 
Żuk rył się w łajnie, orzeł szumiał.  
  JUDASZ
dotknięty
A! Ty niegodna —  
  MAWIAEL
przerywając
Mówię tacie — 
  JUDASZ
Ty masz wziąć chłostę!  
  MAWIAEL
Niech mnie prędzej 
złapią! A ty mi daj pieniędzy, 
inaczej będę kradł, co da się! 
Choćby spod własnej twej pościeli. 
 
Podsuwa się. JUDASZ
Psie!  
  MAWIAEL
Choćby to, co sam masz w pasie! 
 
chwyta i wyrywa pieniądze. JUDASZ
A!  
 
rzuca się ku niemu, Mawiael uderza go pieniędzmi w węzełku w czoło i ucieka; Judasz zatacza się w tył.
A! A! A! 
  SĄSIADKA
drwiąc
Gońże prędzej! 
 
Ada, Sella wychodzą. JUDASZ
nieprzytomnie
Wyście widzieli?  
  SĄSIADKA inna
My widzieli. 
  SĄSIAD
Jakto sąsiedzi, po sąsiedzku.  
  SĄSIADKA
pierwsza, wskazując guz, drwiąc
Nie trzeba wody, to po dziecku... 
 
Sąsiedzi odchodzą. JUDASZ
pada na stół i zasłania twarz rękami
A! A! A!  
  SCENA IV
Judasz, Jakób Zebedeuszów.
Jakób wchodzi w płaszczu, młody. JAKÓB
Pokój domowi temu.  
  JUDASZ
dźwigając głowę napółprzytomnie
Pokój — 
Kto zacz i czego chce? 
  JAKÓB
Spocznienia. 
  JUDASZ
Jest.  
  JAKÓB
Co jest z tobą? 
  JUDASZ
Nic. 
  JAKÓB
Z kamienia 
nie poznasz śladu przeszłej nogi, 
ale nie z lica człowieczego.  
  JUDASZ
Dobrześ rzekł; poznasz nóg stąpanie 
po ludzkiem licu.  
  JAKÓB
Żal uspokój 
i ciszę weź do serca twego. 
W wierzącym mieszka spokój błogi. 
  JUDASZ
W wierzącym? Wierzę w złość i zbrodnię, 
w grzechy i w grzechów pokaranie!...  
  JAKÓB
dotykając mu czoła
Głowa ci gorze — niech ochłodnie. 
Uderzyłć kto? 
  JUDASZ
Syn. 
  JAKÓB
A?! 
  JUDASZ
w rozdrażnieniu coraz większem
Ja biłem — 
  JAKÓB
Gdy winien —  
  JUDASZ
Jam bił me rodzice — 
  JAKÓB
A!?  
  JUDASZ
Mnie z kolei — 
  JAKÓB
Nie mów! 
  JUDASZ
Drżysz? 
W pokrzywyś wszedł, chciałeś w winnicę 
W soczystem chciałeś, jesteś w zgniłem! 
Myślałeś ogród, a to gnój!... 
  JAKÓB
Ukój się bracie, bracie mój!...  
  JUDASZ
Czyś ty rodzice swe katował 
i sam od dzieci swych był bit, 
że zwiesz mnie bratem?...  
  JAKÓB
kładzie mu rękę na ramieniu
Bracie, cyt! 
Dotykam ręką — dźwignę wzwyż —  
  JUDASZ
Jam dług miał spłacić — ukradł syn, 
com na dług jeden zaś pożyczył 
i com tu, o, za pasem schował — 
w dwie strony teraz dwie mam win —  
 
unosząc się
w dwie strony teraz czynić rzecz! 
Precz! Bom jest wściekły! Mówię: precz!  
 
jakby w szale
Precz! Bym cię pasem nie oćwiczyl!! 
Precz!  
  JAKÓB
nie cofając się
Bracie! 
  JUDASZ
Bratem jest mi Szatan! 
Z nim jednym jestem jednej krwi! 
Pozdrowion bądź, jeżeliś on!  
  JAKÓB
Bracie, Jehowa —  
  JUDASZ
Z ludzi drwi! 
Na niebie siedzi utajony, 
w ukryciu swój postawił tron, 
aby tem snadniej patrzeć mógł — 
a grzech żre ludzi, jak Lewiatan, 
a śmiech jest Boga grom czerwony, 
a żyje, kiedy żywych zmógł! 
Szyderstwo jeno Jahwy duszą! 
Na szyd swój stworzył człeczy ród! 
Z Szatanem jest płomieniem zbratan! 
Szatan — Jehowa! Jahwe — Szatan! 
Za szyję jego ręce duszą! 
Jak topór, żywo rąbie z nóg! 
Dymy ofiarne — piekła smród! 
 
pieni się. JAKÓB
Tyś opętany od Demona!  
  JUDASZ
On szczęsny, gdy kto w bólach kona! 
Promienny, gdy w boleściach serca 
człowiek się w krwawej glinie kurczy! 
O ojce moi! O ma żona! 
Wyrzutów, bólu straszny jad! 
O Jahwe, Jahwe, o szyderca! 
Człowieczy syn jest syn jaszczurczy! 
Jam zbrodniarz — zbrodni pod nóż padł!...  
 
słania się i opada w tył, plecami o drzewo się opierając. JAKÓB
Zmilcz!  
  JUDASZ
szalony, pokazuje na gardło
Wszystkie lata ot, tu grzęzną — 
cały mojego życia wiek!... 
Pójdę — tam w lesie gałąź jest — 
wynajdę gałąź tam uwięzną, 
tęgą — zawisnę —  
 
wyczerpany, dźwiga się, chce iść. JAKÓB
Brałeś chrzest?! 
  JUDASZ
jakby nie słysząc
I raz w spoczynku obym legł!...  
  JAKÓB
Pytam się: brałeś chrzest od Jana?!  
  JUDASZ
osłabły wybuchem
Była mi woda na grzbiet lana. 
Wszyscy szli, tom też poszedł razem. 
Prorok nauczał niedaleko. 
Myślałem: może spłynie z rzeką 
chwast zła i grzechu rodu mego, 
lecz nie mknie z wodą, co jest głazem 
i nie zostałem zbawion złego... 
Lecz ktoś jest? Przecz mię pytasz? Jakie 
prawo twe pytać? Nie znam cię! 
  JAKÓB
uroczyście
I jam cię nie znał, ale znał 
Ten, co stworzenie zna wszelakie — 
gdy zechce: w owoc zmienia kał.  
  JUDASZ
uderzony mimo rozdrażnienia słowami Jakóba, z pewnem zdziwieniem, nieco frazesowo
Mojżesz uczynił z laski węża — 
aza się drugi Mojżesz zrodził?  
  JAKÓB
kończąc uprzednie
I ten mnie właśnie w drogę słał.  
 
z akcentem
a snadź, abym po nic nie chodził.  
  JUDASZ
By w owoc zmienić kał?  
  JAKÓB
By serce 
człowiecze znaleźć w poniewierce. 
  JUDASZ
wyczerpany, wpadając w dialektykę.
Jesteś zbieraczem serc?  
  JAKÓB
On z góry, 
kto słał mię, rzeszom mówił: 
„I odpuść nam nasze winy 
jako i my odpuszczamy 
naszym winowajcom”.  
  JUDASZ
Który? 
  JAKÓB
Ten, który rzeszom mówił z góry: 
„Błogosławieni, którzy płaczą; albowiem 
będą pocieszeni. Błogosławieni 
pokój czyniący, albowiem 
nazwani będą synami Bożymi”.  
  JUDASZ
do siebie, wyczerpany
O co za straszne ciężkie dni... 
O co za straszny ciężki dzień...  
  JAKÓB
w przejęciu nauką
Zaprawdę, zaprawdę, powiadam ci: 
czyja się dusza pada, psowa, 
czyja się dusza zsuwa w cień, 
czyjej się duszy chwycił grzyb, 
wziąwszy chleb w koszyk, nieco ryb, 
do Galilei niechaj spieszy, 
bo w Galilei wielkie dni 
i wielka moc słyszącej rzeszy....  
  JUDASZ
nie rozumiejąc
Nie tłomaczona mi twa mowa. 
  JAKÓB
Aby ci była tłomaczona, 
zaodziej płaszcz twój na ramiona, 
pójdź ze mną!  
  JUDASZ
Dokąd? 
  JAKÓB
Ruń zielona. 
Niebieskie zioła i różane. 
Od słońca wody wysrebrzane. 
Od słońca obłok złotem jasny. 
Kielichy kwiatów i pąkowie. 
Wszędy chleb, wszędy napój własny. 
Wszędy dom. Wszędy jest wezgłowie.  
  JUDASZ
Aza mi prawisz zaś o raju?  
  JAKÓB
Aza nie jesteś z cierpień kraju?  
  JUDASZ
Aza jest raj od Boga dany?  
  JAKÓB
Aza nie we krwi twoje rany?  
  JUDASZ
Aza lekarstwo obiecujesz?  
  JAKÓB
Aza swej studni sam nie trujesz?  
  JUDASZ
Azaś wysłannnik do mnie Boży?  
  JAKÓB
Aza się żywot twój nie sroży 
przeciw cię?  
  JUDASZ
Mów: raj. 
  JAKÓB
Jest na ziemi. 
  JUDASZ
Gdzie?  
  JAKÓB
Pójdź. 
  JUDASZ
Jest cisza? 
  JAKÓB
Jest. Podziemi. 
  JUDASZ
Jest sen?  
  JAKÓB
Jest. Nieba. 
  JUDASZ
Jest wesele? 
  JAKÓB
Jest. Dzieci. 
  JUDASZ
Wróg jest? 
  JAKÓB
Jest. Przy ciele. 
  JUDASZ
Dusza?  
  JAKÓB
Błyszczenie. 
  JUDASZ
Jakoż z domu — 
  JAKÓB
Dom jest złoczyństwa i jest sromu.  
  JUDASZ
Domy odlecieć —  
  JAKÓB
Jak orłowie — 
  JUDASZ
Twarz odwracając —  
  JAKÓB
W niebo twarz! 
  JUDASZ
Kędy raj wróżbisz?  
  JAKÓB
Imię znasz? 
  JUDASZ
Imię?  
  JAKÓB
Który skarb zamknął w słowie, 
który naucza ludu rzesze.  
  JUDASZ
Jan?  
  JAKÓB
Większy. 
  JUDASZ
Mów! 
  JAKÓB
Wokoło lud. 
On, siedząc jasny, jako cud, 
kędy nad wodą, gdzie przy strzesze, 
na wzgórzu, w cieniu fig, w winnicy, 
czasem w miasteczku gdzie w ulicy, 
w rzeźwy poranek, w późny chłód 
Królestwo Boże opowiada.  
  JUDASZ
Królestwo Boże?  
  JAKÓB
Słucha lud. 
Słowo po słowie tak upada, 
jak między wróblów ziarno prosa, 
jak otrząs wiśni gdy się czyni, 
jak spadła na pustyni — 
i otwierają się niebiosa 
gdzie Boga widzą oczy ludzi!...  
  JUDASZ
nieufnie, matowo
A cóż ze snu takiego budzi?  
  JAKÓB
Błogość serdeczna, jako woda 
kryniczna rano —  
  JUDASZ
Imię jego? 
  JAKÓB
Święte.  
  JUDASZ
Tyś co? 
  JAKÓB
Uczeń posłany —  
 
słychać bębnienie
Co to? tam bębnią?  
 
Widać zbliżającą się Adę w worze, Lamecha i grupę ludzi.
Orszak idzie — 
  JUDASZ
słoniąc oczy
O hańbo! Bólu! O mój wstydzie!  
  JAKÓB
Dziewczynę wiodą — dziewka młoda — 
  JUDASZ
Ha!  
 
chce biec ku Adzie — zatrzymuje się
Pójdź!! 
  JAKÓB
Gdzie? 
  JUDASZ
Tam! 
Do raju!  
 
nagle rzucając się ku tłumowi
Łotry! Ja nie dam! 
Dziecko me! Łotry!  
 
Lamech i inni odtrącają go
rzuca się ponownie
Psy! Pogany!!!  
 
Lamech chwyta go z tyłu za ręce i przytrzymuje — tłum z wrzaskiem przechodzi — wchodzi Ebal. SCENA V
Judasz, Jakób, Lamech, Ebal. JUDASZ
do Lamecha
Puść!!  
  LAMECH
spokojnie
Stój, aniele pozłacany. 
  JUDASZ
Córka ma! Córka! Ja nie dam 
hańbić!  
  EBAL
wsuwa się. Ryży. Przygarbiony
Przepraszam. 
  JUDASZ
do niego
Precz! Zabiję! 
  EBAL
poruzumiewa się oczami z Lamechem, uspokojony, tłomacząc Jakóbowi
Przepraszam. Ja tu po trzy srebrne —  
  JUDASZ
Precz!  
  EBAL
Czemu? Ja zawołam straży! 
 
do Jakóba.
Winien —  
  JAKÓB
Wiem 
  EBAL
Grozić się tu waży! 
 
podnosząc głos
Niech naprzód odda co jest czyje!  
  JAKÓB
On odda.  
 
do Lamecha
Puść go. 
  LAMECH
Nie. 
  JUDASZ
do Ebala
Weź dom! 
I wszystkie sprzęty! I mój srom, 
jeżeli ci się przyda na co! 
Weź! Za trzy srebrne ci zapłacą!  
 
do Lamecha
Ty precz!  
 
wyrwawszy się
bo czaszkę ci rozbiję! 
 
odtrącając Lamecha
Pachołku podły!  
 
Ebal przestraszony cofa się, Lamech odskakuje.
O me córy! 
O syn mój! Hańba!... piekieł dym! 
Oczy wyżera — pierś zadusza — 
wszystko dym. Kędy są niebiosa? 
Kędy jest raj i ten co w nim? 
Kędy jest głos mówiący z góry: 
 
do Jakóba
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Idź do strony:

Darmowe książki «Judasz - Kazimierz Przerwa-Tetmajer (gdzie czytac za darmo ksiazki txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz