Darmowe ebooki » Tragedia » Sabinki - Paul Heyse (nowoczesna biblioteka txt) 📖

Czytasz książkę online - «Sabinki - Paul Heyse (nowoczesna biblioteka txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Paul Heyse



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 13
Idź do strony:
ci dam uczuć mą władzę 
Mieczem sędziego. 
  ANKUS
I u mnie miecz w dłoni, 
I towarzysze moi nie bez broni. 
  ROMULUS
Ha! bunt otwarty. — Bądź ustami śmiało 
Wszystkich tych, którym właściwym się zdało 
Szemrać i stawiać opór porządkowi, 
Jaki roztropność w grodzie tym stanowi. 
Zagarnij władzę; wszak ona przystoi 
Młodości twojej i krewkości twojej? 
Tym bardziej, iż tyś najbliższy tyrana, 
I tyś istota przezeń ukochana. 
Szalej! Istotnie, ten przymus jest srogi, 
Niegodny ciebie. Dlaczegoś mi drogi? 
Bo przypominasz zabitego brata! 
Lecz braciom moim zła dola u świata; 
Oni mi giną! A, przez wielkie bogi! 
Tego mi starczy. Choćby konać w męce, 
Już ja drugiego brata nie poświęcę. 
Ankus milczy; Romulus po krótkim przestanku45 mówi dalej. 
Idź, Anku, z Rzymu i uprowadź bracię46, 
Toż cały stoi świat otworem dla cię47. 
Kto ma dość siły i woli po temu, 
Znajdzie powolne48 duchy. Czemuż, czemu 
Remus nie wyszedł, nim zginął przeze mnie! 
Teraz ty znowu... ale to daremnie; 
Idź stąd, idź! folgi ja nie dam pokusie! 
 
Odwraca się. ANKUS
Jak możesz tak mnie ranić, Romulusie?  
  ROMULUS
Jest mi tak, jakbym z własnej głowy oko 
Wydrzeć i rzucić miał w studnię głęboką. 
Jednak ty tego chcesz z takim zapałem... 
  ANKUS
Rozstać się z tobą?... Nie chcę, nie myślałem!  
  ROMULUS
Choćbyś i nie chciał, losy nie ominą.  
  ANKUS
Wyrwij mi język; on wszystkiemu winą! 
Och! to niesforne, dziecinne gadanie 
Tego szczebiota; nie uważaj na nie. 
Rozstać się z tobą! Lecz to by znaczyło 
Od pnia żywego liść odedrzeć siłą, 
By pozbawiony rodzimej zieleni 
Usechł i zmarniał pod wiatrem jesieni. 
Przebacz, najdroższy! i bądź mi cierpliwy 
Za nas obudwóch49. Jam jest niegodziwy, 
Że, by pragnienie stłumić, zdjęty szałem, 
Ciebie i siebie razem zapomniałem. 
  ROMULUS
Anku!  
  ANKUS
Już się nie gniewasz. Zamiast wina 
Dobroć mnie twoja orzeźwiać zaczyna. 
Przebacz! Me serce, zdobyczą kochanki 
Radosne, ślepo skoczyło za szranki50. 
  ROMULUS
podając mu rękę
A moje było ciężkie i ściśnione, 
Więc zapomnijmy.  
  ANKUS
A teraz ja żonę 
Muszę nawiedzić. W domu ją zamknąłem. 
Twoja tu siedzi, a z ponurym czołem, 
Spiżowy posąg. Tęgiego płomienia 
Trzeba, aby ją stopić. Do widzenia, 
Mój przyjacielu! A w uprzejmym słowie 
Od ciebie siostrę, Hersylio, pozdrowię. 
  HERSYLIA
w najwyższym wzruszeniu
Jeśli swe życie kochasz, Rzymianinie, 
Pamiętaj na to51, com ci powiedziała!  
  ANKUS
Wieszczko! Kto na śmierć kocha się w dziewczynie, 
Jak ja, to życie — rzecz mu nader mała. 
Przyjm dobrej nocy, Romulu, życzenia; 
Jutroć52 zobaczym. 
  ROMULUS
Jutro! Do widzenia.  
 
Ankus odchodzi. SCENA III
Hersylia, Romulus. HERSYLIA
Ankus! Odchodzi. Zatrata go czeka! 
Przebóg! Przywołaj, och! tego człowieka! 
Daremnie!... Zniknął. Skała się zapada... 
I dziecię moje przytłucze mi! Biada! 
  ROMULUS
nie patrząc na nią
Hersylio! 
Milczenie. 
Wejdź w dom. Już zapadły cienie. 
Siądź przy ognisku. Jest mięso jelenie, 
Owoce w domu i kawałek chleba. 
Posil się nieco. 
  HERSYLIA
Nic mi nie potrzeba. 
  ROMULUS
To uściel sobie w mym domu łożysko53, 
A zanim uśniesz, zgaś proszę ognisko 
I spocznij po dniu, co cię znużył srodze. 
  HERSYLIA
Ja tu spać będę. 
  ROMULUS
Na to się nie zgodzę. 
Och! ty mnie nie znasz. Wejdź tam, uściel łoże 
I śpij; ja nogą nie stanę w komorze. 
Ta wilcza skóra, co mi za płaszcz służy, 
Nieraz mi łożem bywała w podróży, 
Śród przykrej nocy. Tę sobie rozścielę 
I tu na stopniach noc przepędzę sam. 
  HERSYLIA
Ten dom jest twoim, ja nie stąpię tam; 
Dopóki dom ten nie legnie w popiele, 
Tu pozostanę. 
  ROMULUS
Czyń, jak chcesz, dziewico! 
Żonąś54 Romula, nie zaś niewolnicą. 
  HERSYLIA
Jestem Sabinką! 
  ROMULUS
Tyś córą Tacjusza. 
Wbrew przerażeniu wzniosła twoja dusza, 
Co promieniała ku mnie z twego czoła, 
Gdym cię chciał prośbą z rodzinnego koła 
Zabrać — wszak nie zastygła. Do tej duszy 
Ja się odzywam. 
  HERSYLIA
Lecz jej nie poruszy 
Prośba ni groźba. Porzuć mowę, która 
Nic wobec czynu twojego nie wskóra. 
Jakąż nadzieją jesteś ożywiony? 
Moją jest jedna: umrzeć — niezhańbioną. 
  ROMULUS
Moją byłaby hańba mojej żony. 
Zimno potrząsasz głową?... W twoje łono 
Nie zstąpi głos pokoju. Choćby bóg 
Z wyroku głosem zstąpił na ten próg, 
Ty w rozdrażnieniu wstrząsnęłabyś głową 
I nie słuchała, gdyby jego słowo 
Nie brzmiało zemstą. 
  HERSYLIA
Zgadłeś. Więc daremnie 
Wszczynasz rozmowę. Oddal się ode mnie. 
  ROMULUS
zbliżając się do niej
Hersylio! 
  HERSYLIA
z mocą
Z dala! nie tknij ręki mojej. 
Klątwa ojcowska między nami stoi. 
  ROMULUS
Bóg, co mu służy nad klątwą opieka, 
Z jej wykonaniem nie kwapi się wcale. 
Gdy człek za człekiem w rozognienia szale 
Rzuci pochodnię klątwy, to bóg czeka, 
Aż gdzie na drodze łagodniejsze tchnienie 
Przytłumi zgubne pochodni płomienie; 
Aby, nim wyrok na winnym się ziści, 
Powstrzymać w życiu pożar nienawiści. 
Gdym czyn zamierzył srogi, wtedy głucho, 
Z dala ta klątwa już mi brzmiała w ucho; 
Jednak musiałem spełnić. W tej potrzebie 
Na ciebie-m liczył — najwięcej na ciebie. 
  HERSYLIA
Więc taką tobie zdałam się nikczemną, 
Żeś aż polegał na pomocy mojej? 
  ROMULUS
Natura w ciebie wlała niedaremno 
Ducha miłości. Tobie też przystoi 
Pojednać ludy. 
  HERSYLIA
Nigdy, Rzymianinie! 
Myśmy ofiary, nie pojednawczynie. 
  ROMULUS
Rozważ wszelako, czyliż się nie godzi 
Pojednać tego, co niepojednane; 
Jadem niechęci zaogniając ranę, 
Was równo z nami do śmierci przywodzi. 
Gdy zemsta przyjdzie, to zniesie i was, 
Jako Rzymianki. Więc uratowane — 
Wdowami Rzymian gdy będziecie w czas. 
  HERSYLIA
O, nie! Wdowcami was ona zastanie. 
A gdy się znajdzie jaka niegodziwa, 
Co rzymską żoną pozostanie żywa, 
Jej lud ją strąci, jako obcą nam. 
  ROMULUS
Nielitościwa!  
  HERSYLIA
Któż miał litość tam, 
Gdym ja z rozpaczą za siostrą błagała? 
Gdy kurcz wykręcał matek naszych ciała? 
Kto, gdy ojcowie bezbronni w tej chwili, 
O miecze rzymskie próżno pięść krwawili?... 
Ja duchem na wiatru fali 
Słyszę z oddali 
Jęk moich; słyszę młodzieży zgrzytanie, 
Którym bohdanki55 porwali Rzymianie. 
Słyszę... i mnież to poruszy, 
Co mi Rzymianin czule szepcze w uszy? 
  ROMULUS
po chwili
Ty kochasz siostrę; lecz się na to zgódź! 
Tak ci nienawiść nie mroczy pojęcia, 
Byś nie wiedziała, że na całą młódź, 
Nigdzie rodzicom za mąż dla dziewczęcia 
Ani pomyśleć świetniejszego zięcia. 
Nie nam się chwalić; niech między narody 
Sam się nad Tybrem chwali nasz gród młody. 
I wy, przybywszy do nas na igrzyska, 
Ciekawie wszystko oglądając z bliska, 
Cośmy w tak prędkiej dokonali chwili, 
Wszystkoście przecież otwarcie chwalili. 
Bogate pole zdumieniem was zdjęło, 
Na barkach góry miasto lśni wspaniale; 
I na gród nowy, świątynia ku chwale 
Bogów, to także nie ostatnie dzieło. 
A teraz dom ten, Hersylio, — dom, który 
Zwiedziłaś z ojcem! To mieszkanie... ono 
Miłym się tobie wydało, choć mury 
Broń tylko zdobi, a w rogu sierp z broną. 
Jak ci się zdaje, gdybyś tak po latach 
Mogła rzec sobie: — Ja jestem przyczyną, 
Że to domostwo nie legło ruiną, 
Że w winie ogród stoi, w róży kwiatach, 
A dwór w radości. Jam to strzegła bogi 
Tego ogniska, zżęła pokój błogi 
Na siewie gniewu, co zszedł bezpotomnie. 
Więc gdy w przyszłości o założycielu 
Rzymu ktoś wspomni, to wspomni i o mnie! 
  HERSYLIA
wahająco
A gdybym tego próbowała celu, 
Wydarła z duszy ziarno nienawiści, 
To czyż się wolność siostry mej uiści? 
Powiedz. 
  ROMULUS
Hersylio!... 
  HERSYLIA
Nie. Wiedziałam wprzód. 
A więc wy tylko bez wstydu i miary 
Żądacie od nas ofiar na ofiary. 
Cóż mi stąd, czy tam zakwitnie wasz gród? 
Wyście z szyderstwem życia mego kwiecie 
W proch rozszarpali. Dziecię moje, dziecię! 
 
Twarz zakrywa rękami. ROMULUS
Płaczesz! 
  HERSYLIA
Nie płaczę. Zostaw tu mnie biedną! 
Niech się los spełni. 
  ROMULUS
Czemuż o to jedno 
Prosisz mnie, czemu o to mianowicie, 
Co niepodobne? On za własne życie 
Nie odda Tullii, ni za pojednanie. 
Bo, jako zwycięstw chwalebne wawrzyny, 
Przed jego myślą drga postać dziewczyny 
Od pierwszej chwili, kiedy spojrzał na nią; 
I on, póki żyw, z nią się nie rozstanie. 
Jeżeli przecież własna twa swoboda 
Do pojednania rękę twoję poda, 
To odejdź wolna. Nie myślałem wcale 
Przymusem równać losów naszych szale, 
Bo szczęścia tobie ja nie mogę dać. 
Ciężar krwi bratniej na mej głowie snadź 
Zaległ na zawsze. Miałem ja nadzieję, 
Że życie z tobą, mile ogrzewane 
Przyjaźni tchnieniem, przeszłość tę rozwieje; 
Lecz trudna rada; gdy tak być nie może, 
Odejdź! 
  HERSYLIA
Gdzie siostra, tam i ja zostanę. 
  ROMULUS
Jak chcesz. 
Idzie w głąb i otwiera drzwi. 
Po raz ostatni proszę; po co 
Zostajesz zewnątrz56? Prześpij się w komorze, 
Uciec nie myślisz, a prócz tego nocą 
Mury i rygle strzegą miasto nasze... 
Jak chcesz. Ja z tobą nie idę przemocą. 
Płaszcz ci zostawiam; sam ognisko zgaszę. 
Idzie do ołtarza i gasi ognisko. 
Niechaj twój umysł duch oświeci jasny, 
Jak masz postąpić dla korzyści własnej. 
Teraz dobranoc, dobranoc ci, żono! 
 
Porzuciwszy płaszcz na stopniach, żywo odchodzi do domu i zamyka drzwi. SCENA IV HERSYLIA
sama wciąż siedząc na kamieniu
I ja żyć mogę! Czyż mnie, przygnębioną, 
Jak grom niebieski nie zabije dzika 
Myśl, że się ona tam z śmiercią potyka? 
O! podła śmierci! czyż nie śmiesz na moje 
Targnąć się życie? Przyjdź! ja się nie boję, 
Bom przecierpiała więcej niż twe męki. 
Przyjdź! Jestem sama, bez niczyjej ręki, 
Sponiewierana. Łatwo zmożesz57 mnie. 
Zrywa się z kamienia. 
Nie! Ja nie mogę umrzeć; jeszcze nie! 
Jakżeby pójść mi ze świata, gdy tam 
Zostaje to, co najdroższego mam? 
Pójdziemy razem. Albo nie; wprzód ona, 
A ja, gdy spełnię już powinność swą, 
Gdy sprawca zbrodni z mojej ręki skona, 
Gdy zniszczę tego, który zniszczył ją. 
Cicho! Nie onaż o ratunek woła? 
Gdzie jesteś, siostro? Ciemna noc dokoła. 
Czyż mi bóg twego więzienia nie wskaże? 
Tymi rękami każde drzwi wyważę, 
Zerwę twe pęta, zbrodniarza uduszę, 
Wskaż mi dom tylko. Ja go znaleźć muszę; 
Z domu do domu, gdzie powiodą nogi, 
Pójdę! Głośniejsze serca mego bicie 
Wskaże mi wrota, co więżą me życie. 
  SCENA V
Hersylia żywo zwraca się na lewo. W tej chwili spoza sosen występuje Tullia z krótkim mieczem w ręku. TULLIA
Hersylio!  
  HERSYLIA
Siostro! Tyżeś to? na bogi! 
Powiedz, lub cień twój pyta? Jaka siła 
Mnie tu wstrzymuje? 
  TULLIA
z wolna idąc ku przodowi
Tak! jam to sprawiła. 
  HERSYLIA
Żyjesz... tyś wolna? I jak to być może? 
On ciebie zwolnił?  
  TULLIA
Zwolniła mnie moc, 
Przed którą wszystkie pękają obroże.  
  HERSYLIA
O bogi! 
  TULLIA
Cicho! nie budź ich w tę noc; 
Bo oni spali. Czuwały demony, 
Gdy się to stało, i na wszystkie strony 
Zachichotały śmiechem.  
  HERSYLIA
Coś zrobiła? 
  TULLIA
Czy to ja? Nie wiem. Lecz patrzaj, to siła 
Tego żelaza; tak, jemu to dzięki. 
Więc też je teraz ciągle z sobą noszę 
I czuję, jakby wrosło mi do ręki. 
  HERSYLIA
O! siostro... Ankus...  
  TULLIA
Nie wołaj go, proszę; 
A nużby przyszedł, by me wznowić męki! 
Czyż niepodobna, by raz jeszcze wstał 
Z miejsca, gdzie leży? Gdyby wrócić miał, 
Jakim sposobem uniknę rąk jego? 
Uchodźmy, siostro, póki jeszcze czas! 
  HERSYLIA
Uchodzić? Mury dokoła nas strzegą.  
  TULLIA
ściskając miecz
Mam klucz. Mniej twarde żelazo i głaz, 
Jak serce, które ta dłoń rozszarpała. 
  HERSYLIA
Ty drżysz, chwiejesz się... usiądź, moje dziecię, 
I powiedz wszystko. 
  TULLIA
Powiedziałam przecie. 
Ty raczej powiedz mi, jak wyszłaś cała. 
W tym domu cicho, tak cicho, jak tam, 
Skąd ja przybywam. 
  HERSYLIA
Tu spoczywa sam 
Król tego grodu.  
  TULLIA
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 13
Idź do strony:

Darmowe książki «Sabinki - Paul Heyse (nowoczesna biblioteka txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz