Darmowe ebooki » Tragedia » Sabinki - Paul Heyse (nowoczesna biblioteka txt) 📖

Czytasz książkę online - «Sabinki - Paul Heyse (nowoczesna biblioteka txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Paul Heyse



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 13
Idź do strony:
mąż w męża 
Na słowo moje stanie do oręża. 
Ile serc mężów, braci, synów, ojców, 
Tylu mścicieli wywoła gwałt zbójców. 
Sił swych i naszych tyś dobrze świadomy. 
Zginiesz — a w przyszłych wiekach imię Romy 
Będzie oznaczać tylko zbrodnię, zdradę, 
I kaźń ich słuszną: — hańbę i zagładę. 
Patrz! widzisz tłumy — dziś jeszcze bezbronnych, 
Lecz gdy sam jeden wrócę... 
  ROMULUS
Dość słów płonnych, 
Gdy nie masz innych.  
  TACJUSZ
kończąc
Gdy sam jeden wrócę 
Ze świtem jutra — ku świata nauce, 
Ku przerażeniu równych wam zbrodniarzy, 
Nie tylko ludzie, lecz bogi z ołtarzy, 
Strażnicy wiary, gościny, pokoju, 
Zstąpią i przyjdą, by nas wieść do boju, 
By pomścić na was swoje prawa boże. 
Aż gruzy murów waszych pług zaorze, 
Aż zawalony trupami waszemi 
Tyber się cofnie i z tej sprosnej30 ziemi 
Zmyje krew waszą i wstyd krzywdy naszej. 
  ANKUS
Bezsilny starcze! O! nie nas ustraszy 
Czcza groźba twoja! — Białym by twym włosom 
Mądrzej przystało ukorzyć się losom. 
I gdyś wpadł w sidła, których już nie starga 
Słaba dłoń twoja, po co próżna skarga? 
Mądry ten tylko, kto rzecz, jak jest, bierze. 
Bierz, co się stało, za żart! lub gdy szczerze 
Chcesz mówić z nami, toć i my wzajemnie 
Powiemy tobie, że nie nadaremnie 
Dziewice wasze mężów w nas dostały. 
Wnuki pogodzą was z nami. 
  TACJUSZ
Zuchwały! 
W obliczu starca i ojca, któremu 
Wydarłeś więcej niż życie, śmiesz jemu 
Urągać jeszcze urąganiem, które 
Obraża równie bogów i naturę! 
Lecz tak! jam słaby; tak! czuję, że próżno 
Grożę, by zmiękczyć zuchwałość bezbożną. 
Wstręt zbrodni waszej i boleść tej chwili 
Więcej niż starość ku ziemi mnie chyli. 
do Romulusa 
A więc cię błagam, o królu! miej litość! 
Oddaj mi dziecię! — Wiesz, że mam obfitość 
Skarbów; bierz wszystkie! Bierz państw mych połowę! 
Tyś mnie zwyciężył bez miecza; ja głowę 
Schylam przed tobą; — niechże się twa władza 
Nie wzdyma w pychę, w gwałt się nie przeradza. 
Lud cię mój błaga przez mię31; czyż nie dosyć 
Tryumfu dla cię32? 
  TULLIA
Ojcze! przestań prosić! 
  ROMULUS
Królu, wiesz dobrze, że co chcesz ode mnie 
Stać się nie może. Nie trwoń więc daremnie 
Gróźb twych i błagań. Nasze są dziewice 
I oto kapłan, co wnet ich prawice 
Zwiąże z naszymi; gwałt ślubem uświęci. 
Ty idź do swoich — i wedle ich chęci 
Czyń twą powinność, jak my swoją czynim. 
Skarb, cośmy wzięli, jest naszym, i przy nim 
Dostoim kroku; lub jeśli nas bogi 
Skarać zań zechcą, umrzemy bez trwogi. 
Ale ty pomnij, że każdy cios, który 
Godzić w nas będzie, trafi w wasze córy, 
Małżonki nasze. — Idź zdrowo! albowiem 
Com miał rzec, rzekłem. 
  TACJUSZ
Ha! toż i ja powiem 
Słowo ostatnie; ale nie do ciebie, 
Nie do twej hordy! — do bogów na niebie, 
I do tych dziewic. — Sabińskie dziewice! 
Oto ja, król wasz, podnoszę prawicę 
I wzywam pomsty i przekleństwa bogów 
Na każdą, która pokocha swych wrogów; 
Na każdą, która ich żoną być rada! 
Biada jej samej i jej dziecku biada! 
Jeśli to zbrodni i rozpusty plemię 
Ma, na wstyd niebu, przyjść i skalać ziemię, 
Niech, gdy krew ojca pomści matki sromu, 
W hańbie i wzgardzie, od domu do domu, 
Z piętnem na czole zbrodniczego rodu, 
Błąka się, żebrząc i umiera z głodu. 
Przekleństwo żonom Rzymian! 
  HERSYLIA
Wielkie bogi! 
  TULLIA
Przekleństwo żonom Rzymian! 
  ROMULUS
do kapłana
Czas jest drogi; 
Kapłanie! dokończ obrządku ofiary!  
  PINARIUS
wchodząc na stopnie ołtarza
O wy, niebiańscy! wy na te poziome 
Świata z wysoka patrzący obszary, 
Wy, piastujący młodocianą Romę, 
Pobłogosławcie młodociane pary! 
A niech łask waszych zasilone zdrojem, 
W wielkie, potężne rozrodzą się plemię, 
Kwitną miłością, szczęściem i pokojem. 
Wylewając wino z czary 
A jak to wino rozlewam na ziemię, 
Tak niech pod mieczem krew zbrodnia33 wypływa, 
Co gwałtem, zdradą, skrycie czy widomie 
Śmiałby te święte rozrywać ogniwa. 
Pokój Rzymianom! wzrost i chwała Romie! 
  TACJUSZ
odwracając się w progu
Przekleństwo żonom Rzymian!  
  ROMULUS
Chwała Romie! 
 
Podoba Ci się to, co robimy? Wesprzyj Wolne Lektury drobną wpłatą: wolnelektury.pl/towarzystwo/
AKT DRUGI SCENA I
Taż sama dekoracja. Wieczór.
Hersylia, siedzi na jednym z kamieni przed domem Romulusa, z którego drzwi na pół otwartych widać odbłysk ogniska. Ankus wchodzi z lewej strony. ANKUS
Czy mąż twój w domu jest, Sabinko? 
  HERSYLIA
nie patrząc nań
Kogo 
Szukasz, człowieku? Jam34 niczyją żoną.  
  ANKUS
Gdzież tedy król jest, piękna narzeczono?  
  HERSYLIA
Król Tytus Tacjusz ruszył z ludem drogą 
Do Kurów, zemsta skąd idzie straszliwa. 
  ANKUS
Tęż samą piosnkę o sto kroków śpiéwa 
Mój młody ptaszek w klatce. Ale mniejsza! 
Jam myślał żeś ty, Hersylio, baczniejsza 
Niż twoja siostra. 
  HERSYLIA
Siostra moja? Bogi!... 
Tyś Ankus?...  
  ANKUS
Szwagier twój, małżonek drogiej 
Siostry, druh męża; — tego jako żywo 
Dość, byś mi dała odpowiedź życzliwą, 
Gdzie jest Romulus. — Za długo już pono 
Zostawiam żonę samą. 
  HERSYLIA
Ona żoną 
Twoją nie będzie nigdy. Nieszczęśliwy, 
Nie śmiej się! Jutro gorycząć35 się stanie 
Ten śmiech. 
  ANKUS
Gdy duch twój widzi przyszłe dziwy, 
Przecześ36 do Rzymu przyszła na wezwanie, 
Przecz nie ostrzegła swoich? 
  HERSYLIA
Nadaremnie 
Je ostrzegałam, bo śmiały się ze mnie, 
Jak ty, i jęczą, jak ty będziesz srodze. 
Ej, Rzymianinie! wierzaj mej przestrodze, 
Najmniejszym względem nie łudź się od dziecka, 
Które porwała twoja dłoń zdradziecka. 
W jej główce wola święci się dojrzała, 
Ona drwi z ciebie; — jaka śmierć, nie pyta, 
Ma ją wyzwolić. 
  ANKUS
Niejedna kobieta 
Tym się chełpiła, jednak nie przestała 
Kobietą być. 
  HERSYLIA
Lecz być kobietą ona 
I nie zaczęła. Walczy śród jej łona 
Dziewica z dzieckiem, a młodzieńcze dreszcze 
Z chłopięcą butą. Ty jej nie znasz jeszcze. 
  ANKUS
Jest wszakże bóg, co walki te łagodzi.  
  HERSYLIA
Prawda, lecz jeśli jako bóg przychodzi. 
Przemoc zaś płoszy bogi, które rade 
Są na weselną uczęszczać biesiadę. 
Patrz, ja ostrzegam ciebie, mego wroga, 
Lecz w tym nienawiść nie jest mi podnietą, 
Bo mi ma Tullia bardziej jeszcze droga 
Niż ta nienawiść. Powiadam ci przeto: 
Nigdy nie widział jasny dzień istoty, 
Którą by bardziej ukochały bogi, 
Nigdy bogatszej w szczęście i przymioty, 
Nigdy gniew bogów nie zawrzał tak srogi, 
Jak zawrze, gdy ktoś postąpi zuchwale 
Z tą ich pieszczotką. Lecz po cóż ją chwalę? 
Oko twe błysło ludzkości promieniem; 
Nie! ty nie skalasz dzikim postąpieniem 
Młodości swojej; nie rozetrzesz przecie 
Na proch uszczknionej perły! 
  ANKUS
Za nic w świecie! 
Znam ja jej wartość. Choćby mi sądzono 
Z paszczy potworów wydrzeć ją, lub z grona 
Zaciętych wrogów — byłaby mi żoną; 
Bo najpiękniejsza na ziemi jest ona, 
Jak najsilniejszym ja jestem na ziemi. 
Eh! wstyd się puszyć słowy chełpliwemi37! 
Lecz ty mnie zmuszasz porównywać miary 
Wartości jej i mojej. Lichy, stary, 
Tchórz — ja bym nie śmiał ubiegać się o nią, 
Która młodością jest, wdziękiem i wonią. 
A jakiż młodzian tam, w waszej krainie 
Godniejszym mężem byłby tej dziewczynie 
Niźli ja?... Wskaż mi, proszę, jego imię. 
W igrzysku nie był on — przeczyć daremno — 
Wasi najlepsi ulegli przede mną, 
A ja przed jednym tylko królem w Rzymie. 
  HERSYLIA
A chociaż ty byś był jako syn boży, 
Na skrzydłach uniósł ją i śród38 przestworzy 
Trzymał w złocistym uwięzioną dworze, 
Nigdy nie stłumisz gniewu wolnej duszy. 
I prędzej skruszy ostrą skałę morze, 
Niż się w niej miłość ku tobie poruszy. 
  ANKUS
Kruszyć nie myślę. Im silniejsza fala, 
Tym ciszej wszystkie zawady obala 
I krok za krokiem ima skałę ostrą, 
Więc troskę z głowy wybij sobie, siostro; 
Idzie tam król, a twój małżonek. 
  HERSYLIA
do siebie
Biada! 
Próżne me słowa i wszystko przepada!  
  SCENA II
Romulus wchodzi z prawej strony. Hersylia siada znów nieruchomo na kamieniu. Ankus zwraca się do króla. ROMULUS
Tak późno, Anku?  
  ANKUS
Zda się dosyć wcześnie, 
Jak na noc, której nie spędzimy we śnie. 
Księżyc, ten godów kaganiec39 wspaniały, 
Ledwie zaświtał na górach. Gród cały 
W ruchu. 
  ROMULUS
Widziałem. Samem obszedł góry 
I straż zaciągnął na obronne mury. 
Lecz ty dlaczegoś nie w domu, po trudzie? 
  ANKUS
Mnie tu przysłali do ciebie...  
  ROMULUS
Kto? 
  ANKUS
Ludzie, 
Których pytałem, gdzie wino stoczone; 
Bo chciałbym przecież uczcić moją żonę 
Czarą za zdrowie. Ale, jako żywo! 
Wieść ta, mój bracie, byłażby prawdziwą, 
Żeś ty, nim jeszcze igrzyska zawrzały, 
Kazał tajemnie wywieść zapas cały 
Nad Tybr, a wszystkie naczynia i miary 
Wylać do rzeki! Ja nie dałem wiary, 
To niepodobna; zaprzeczyłem z góry; 
Tyś nie powinien, nie mogłeś; ty, który... 
  ROMULUS
Mogłem, gdym zrobił!  
  ANKUS
To żart, na Bachusa40! 
Albo też... 
  ROMULUS
Albo?... 
  ANKUS
Niedobra pokusa, 
Nieznośna...  
  ROMULUS
Sprawić przez życzliwość bratnią, 
By ta noc dla was nie była ostatnią?  
  ANKUS
Czemu ostatnią? Głupstwo! 
  ROMULUS
Bracie miły, 
W sprawie tam żaden z nas nie był podpiły41, 
Niechże i skutki na czczo nas zastaną. 
  ANKUS
Kto na czczo myśli zostać, temu miano... 
Lecz po cóż ja się daremnie unoszę? 
Wziąłeś nas, przyznaj, na figiel po trosze, 
By lud nie uniósł się w zbytnim weselu 
I nie zapomniał. Ależ, przyjacielu, 
Zrób też coś gwoli roztropności ludu: 
Niechaj biesiada uwieńczy moc trudu. 
  ROMULUS
Biesiadę winno poprzedzić zwycięstwo... 
Nie dziś. 
  ANKUS
Co słyszę? Czyż niebezpieczeństwo 
Tak oddalone duszę ci zachmurza? 
Mnie przez to raźniej drga serce, że burza 
Może mi wszystkie rozerwać rozkosze, 
A ty... 
  ROMULUS
A ja się dawno nie unoszę 
Radością własną ani własnym bólem, 
Bo jestem królem. 
  ANKUS
Lepiej ci nie być, niż zapomnieć przeto 
Być bohaterem!... Z jakimż przed kobietą 
Staniemy czołem? Już słyszę ich drwiny. 
Toż lada biedak na cześć swej dziewczyny — 
Złego, dobrego — przecież się postara, 
Ażeby w domu była wina czara; 
A my, to niby w więzieniu zamknięci; 
Każdy swej żonie dzban wody poświęci. 
  ROMULUS
Ty, widzę, płoniesz dosyć, choć bez wina.  
  ANKUS
Ze wstydu płonę. Cóż za czcza przyczyna! 
Obawa wrogów... Miną dnie i noce, 
Nim przed tym grodem broń ich zamigoce. 
I czyż podobna, byśmy do tej chwili 
Jakiegoś święta tu nie urządzili? 
A choćby było i ostatnim — mniejsza! 
Im w dniu weselszym, tym śmierć jest piękniejsza. 
  ROMULUS
Jedną znam tylko piękną śmierć dla męża: 
Kiedy orężny42 ginie od oręża. 
Lecz byłby sławnej godny skon43 pamięci, 
Gdybyśmy nocą, opili44, snem zdjęci 
Legli — a krewnych obce nasze żony 
Naprowadzają na tłum niestrzeżony 
I... 
  ANKUS
Nędzny postrach! Schodziłeś gród cały, 
Czyż jęki, żale słyszeć ci się dały? 
Czyż dzieciąt kilka, u których łza łatwa, 
Łatwiejszy uśmiech, tak ci myśli gmatwa? 
Oneż by miały?... Ojczyzna kobiecie 
Tam, gdzie znalazła męża. To ci przecie 
Wiedzieć należy, iż mnie ciężko boli, 
Że ty tu wszystko według jednej woli 
Swojej stanowisz, wzbraniasz, każdej chwili, 
Jakbyśmy wszyscy nieletnimi byli. 
Lud się na pasku daje wodzić tobie; 
Zgoda. Ja, nigdy! Tego ja nie zrobię! 
Bądź, jak chcesz, królem, tego nie uczynię! 
Myśmy się wolno zeszli w tej krainie, 
By być wolnymi; a tu naszą szyję 
Z dnia na dzień krwawiej twoje jarzmo ryje. 
Toż, na Plutona! ta rzecz mi obrzydła. 
Do ojcowskiego wolę wrócić bydła, 
Do Alby, niż tu cierpieć pod obuchem 
Człowieka, com go mienił swoim druhem. 
  ROMULUS
po krótkiej pauzie, jeszcze się powstrzymując
Więc idź, szaleńcze, prędzej; ja ci radzę: 
Nie czekaj, aż
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 13
Idź do strony:

Darmowe książki «Sabinki - Paul Heyse (nowoczesna biblioteka txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz