Noc listopadowa - Stanisław Wyspiański (biblioteka cyfrowa za darmo TXT) 📖
Krótki opis książki:
Noc listopadowa to dramat Stanisława Wyspiańskiego z 1904 roku. Jest to trzeci utwór poety poruszający tematykę powstania listopadowego.
Akcja rozgrywa się w czasie pierwszych godzin powstania. W utworze przedstawione są między innymi losy powstańców, napotkane przeszkody czy opór społeczeństwa. Równocześnie autor przedstawia wątek mitologiczny, który stanowi komentarz bądź uzupełnienie do wydarzeń mających miejsce podczas powstania.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Stanisław Wyspiański
- Epoka: Modernizm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Noc listopadowa - Stanisław Wyspiański (biblioteka cyfrowa za darmo TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Stanisław Wyspiański
href="part1.xhtml#anchor-68">68. gospodyn (z ros.) — pan. [przypis edytorski]
69. znam (ros.) — wiem. [przypis edytorski]
70. zadość (daw.) — dosyć. [przypis edytorski]
71. mudry po rozkazu (ros.) — mądry według rozkazu. [przypis edytorski]
72. swobodno (ros.) — wolno. [przypis edytorski]
73. małczaj (ros.) — milcz. [przypis edytorski]
74. chrest (daw.) — krzyż. [przypis edytorski]
75. adieu (fr.) — do widzenia. [przypis edytorski]
76. wsiowładztwo (ros.) — wszechwładza. [przypis edytorski]
77. małczaj (ros.) — milcz. [przypis edytorski]
78. wot (ros.) — o, oto. [przypis edytorski]
79. wsiej (ros.) — cały. [przypis edytorski]
80. plein pouvoir (fr.) — cała władza. [przypis edytorski]
81. westalka — kapłanka rzymskiej bogini Westy, zobowiązana do pilnowania świętego ognia i do zachowania dziewictwa w trakcie pełnienia tej funkcji. [przypis edytorski]
82. bankrot — dziś popr.: bankrut. [przypis edytorski]
83. padlèc (ros.) — człowiek podły. [przypis edytorski]
84. Lamartine, Alphonse de (1790–1869) — francuski poeta romantyczny, polityk, zwolennik pacyfizmu. [przypis edytorski]
85. cale (daw.) — całkiem, tu: wcale. [przypis edytorski]
86. donia — panna. [przypis edytorski]
87. czełowièk (ros.) — człowiek. [przypis edytorski]
88. Boh (ros.) — Bóg. [przypis edytorski]
89. duràk (ros.) — dureń. [przypis edytorski]
90. teorban (daw.) — instrument muz. podobny do lutni, lecz grający w niższej tonacji. [przypis edytorski]
91. Mazepa, Iwan (1639–1709) — hetman Ukrainy Lewobrzeżnej od 1687. [przypis edytorski]
92. Addio (wł.) — żegnam. [przypis edytorski]
93. Sancho Pansa — giermek don Kichota, bohatera powieści Cervantesa. [przypis edytorski]
94. sobaka (ros.) — suka, pies. [przypis edytorski]
95. ukaz (ros.) — zarządzenie. [przypis edytorski]
96. wsio (ros.) — wszystko. [przypis edytorski]
97. miarkować (daw.) — rozumieć, orientować się, wnioskować. [przypis edytorski]
98. Goszczyński, Seweryn (1801–1876) — polski poeta romantyczny, rewolucjonista, żołnierz Powstania Listopadowego. [przypis edytorski]
99. cale (daw.) — całkiem, tu: wcale. [przypis edytorski]
100. Nabielak, Ludwik (1804–1883) — poeta, krytyk literacki i dziennikarz, organizator nieudanego ataku na Pałac Łazienkowski w pierwszym dniu Powstania Listopadowego. [przypis edytorski]
101. Demeter — bogini zbóż, pól uprawnych i rolnictwa, siostra Zeusa. [przypis edytorski]
102. Kora a. Persefona (mit. gr.) — córka bogini Demeter, podstępem poślubiona przez Hadesa. [przypis edytorski]
103. Orkus (mit. rzym.) — bóg władający podziemnym światem zmarłych, odpowiednik gr. Hadesa. [przypis edytorski]
104. nieodbycie (daw.) — koniecznie. [przypis edytorski]
105. kędy (daw.) — gdzie. [przypis edytorski]
106. żenąć (daw.) — gnać. [przypis edytorski]
107. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
108. przedsię (daw.) — jednak. [przypis edytorski]
109. trefić (daw.) — układać w loki. [przypis edytorski]
110. przepomnieć (daw.) — zapomnieć. [przypis edytorski]
111. Styg — właśc. Styks, rzeka opływająca podziemna krainę umarłych. [przypis edytorski]
112. Hymen (mit. gr.) — bóg małżeństwa i zaślubin. [przypis edytorski]
113. przedsię (daw.) — jednak. [przypis edytorski]
114. chudoba — dobytek, zwł. ruchomy; tu: plony. [przypis edytorski]
115. łęg — podmokła łąka. [przypis edytorski]
116. ino (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
117. ninie (daw.) — teraz. [przypis edytorski]
118. Hekate (mit. gr.) — sprzyjająca ludziom bogini czarów i rozdroży. [przypis edytorski]
119. Eumenidy (mit. gr.) — Erynie, uosobienie wyrzutów sumienia i pragnienia zemsty, przedstawiane jako stare kobiety z wężami zamiast włosów. [przypis edytorski]
120. Tartar (mit. gr.) — najciemniejsza i najstraszniejsza część krainy zmarłych. [przypis edytorski]
121. obiata — pogańska ofiara ze zwierząt lub płodów rolnych. [przypis edytorski]
122. Lubowidzki, Mateusz (1787–1874) — wiceprezydent Warszawy, znienawidzony przez mieszkańców jako szef policji. [przypis edytorski]
123. Ja nie winowat (ros.) — ja niewinny. [przypis edytorski]
124. Judyta (bibl.) — bohaterka Księgi Judyty, zabójczyni wodza asyryjskiego Holofernesa, uchroniła w ten sposób swoje rodzinne miasto Betulię. [przypis edytorski]
125. notturno (wł., muz.) — nokturn, nastrojowy utwór muzyczny. [przypis edytorski]
126. takoj sczezł — tak zginął. [przypis edytorski]
127. wsio buntowszczyki (ros.) — wszyscy buntownicy. [przypis edytorski]
128. inexpressible (fr.) — nienadające się do nazwania, tu: bielizna. [przypis edytorski]
129. Vraiment — c’est une dame. Je deviens Polonais (fr.) — Naprawdę — to jest dama. Staję się Polakiem. [przypis edytorski]
130. Potocki, Stanisław (1776–1830) — uczestnik Powstania Kościuszkowskiego, w momencie wybuchu Powstania Listopadowego pozostał wierny władzom rosyjskim. [przypis edytorski]
131. charmant garçon (fr.) — czarujący chłopiec. [przypis edytorski]
132. Bon soir, mon ami, cher prince (fr.) — dobry wieczór, mój przyjacielu, drogi książę. [przypis edytorski]
133. Que dit-on etc. (fr.) — Co mówi się o mnie? Warszawa ma się uciszyć. Będzie się mówić o was przed cesarzem! Wydajcie rozkaz! Mój kochany: marsz na Warszawę i zmasakrować wszystkich. [przypis edytorski]
134. Comment? Tu restes muet? (fr.) — Jak to? Milczysz? [przypis edytorski]
135. wodewil — komiczne widowisko sceniczne przeplatane piosenkami. [przypis edytorski]
136. à propos (z fr.) — odnoszący się do tematu, tu: aktualny, na czasie. [przypis edytorski]
137. Faust — postać literacka, mędrzec który zawarł pakt z diabłem, bohater dramatu Faust J.W. Goethego, do którego fabuły luźno nawiązują wydarzenia z wodewilu. [przypis edytorski]
138. Mefistofeles — diabeł, postać literacka m. in. z Fausta J.W. Goethego. [przypis edytorski]
139. czyli — czy z partykuła pytajną -li. [przypis edytorski]
140. niepewno — dziś popr.: niepewnie. [przypis edytorski]
141. spiec raka (daw.) — zaczerwienić się. [przypis edytorski]
142. podżec (daw.) — podpalić. [przypis edytorski]
143. Forra! Forra! (daw.) — precz! [przypis edytorski]
144. Pandora (mit. gr.) — pierwsza kobieta, wysłana na ziemię jako kara dla Prometeusza. [przypis edytorski]
145. rad (daw.) — zadowolony. [przypis edytorski]
146. feu (fr.) — ogień, tu prawdop.: oświetlenie teatralne. [przypis edytorski]
147. pisz na Berdyczów (daw. przysł.) — pisz tam, gdzie list i tak nie dojdzie, przen.: nie znajdziesz mnie. [przypis edytorski]
148. ino (reg.) — tylko. [przypis edytorski]
149. Je protège la loi, l’effronterie enfin je vous permet de vivre; connaissez la grâce suprème: (fr.) — chronię prawo i bezczelność, a w końcu pozwalam wam żyć. Znajcie najwyższą łaskę: [przypis edytorski]
150. Point des rêveries (fr.) — żadnych marzeń. [przypis edytorski]
151. Je protège le viole, l’escroquerie dans des ordres, qui vont se suivre. C’est mon loyale système: — Chronię gwałt i oszustwo w rozkazach, które będą wykonywane. Oto mój lojalny system: [przypis edytorski]
152. Quand on vous verra fideles, reptiles (fr.) — Kiedy będziecie nam wiernymi, gady. [przypis edytorski]
153. Vous serez invités à la cour (fr.) — będziecie zaproszeni na dwór. [przypis edytorski]
154. Vous pourrez marier les dames gentilles, des dames, qui étaient mes amours. Je danserais moi-même fleuri: (fr.) — będziecie mogli poślubiać piękne damy, damy które były moimi kochankami, a ja sam, rozkwitając, będę tańczył. [przypis edytorski]
155. Polonais, point des rêveries (fr.) — Polacy, żadnych marzeń. [przypis edytorski]
156. Vive la loi, l’effronterie; c’est Dieu, qui vous donne la raison: »Polonais, point des rêveries«. (fr.) — niech żyje prawo, bezczelność, to właśnie Bóg dał wam rozum: Polacy, żadnych marzeń. [przypis edytorski]
157. wywieść — wyprowadzić. [przypis edytorski]
158. Addio amore! (wł.) — do widzenia, kochany. [przypis edytorski]
159. Lelewel Joachim (1786-1861) — historyk i polityk. [przypis edytorski]
160. Bronikowski, Ksawery (1796–1852) — publicysta i działacz polityczny. [przypis edytorski]
161. snać (daw.) — widocznie. [przypis edytorski]
162. Pallas (mit. gr.) — przydomek Ateny, bogini mądrości i sprawiedliwej wojny. [przypis edytorski]
163. Uliss — Odyseusz, ulubieniec bogów, awanturnik, mężny, a przede wszystkim sprytny wojownik, król Itaki, mąż Penelopy. Bohater Odysei, która opisuje jego dziesięcioletnią podróż powrotną spod Troi, wspomagany przez Atenę. [przypis edytorski]
164. Hermes (mit. gr.) — syn Zeusa i Mai, bóg dróg, kupców i podróżnych, posłaniec bogów, odpowiedzialny także za odprowadzanie dusz zmarłych. [przypis edytorski]
165. dopokąd — dopóki. [przypis edytorski]
166. wymiarkować (daw.) — zorientować się. [przypis edytorski]
167. Kloto (mit. gr.) — jedna z trzech Mojr, przędąca nić ludzkiego żywota. [przypis edytorski]
168. Czechowski, Leon (1797–1888) — żołnierz, kawaler orderu Virtuti Militari za bitwę pod Olszynką Grochowską. [przypis edytorski]
169. w domie — dziś popr. forma Msc.lp: w domu. [przypis edytorski]
170. czyli — czy z partykułą pytajną -li. [przypis edytorski]
171. Nowicki, Józef (1766–1830) — generał Wojska Polskiego, omyłkowo zabity w czasie Nocy Listopadowej. [przypis edytorski]
172. chrest (daw.) — krzyż. [przypis edytorski]
173. Lewicki (1761–1841) — generał rosyjski, dowódca Warszawy. [przypis edytorski]
174. naści (reg.) — masz. [przypis edytorski]
175. Kery (mit. gr.) — boginie zemsty i gwałtownej śmierci, przedstawiane w postaci drapieżnych ptaków. [przypis edytorski]
176. zjąć — dziś: zdjąć. [przypis edytorski]
177. ostrów (daw.) — wyspa. [przypis edytorski]
178. Czartoryski, Adam Jerzy (1770–1861) — polski polityk, prezes Rządu Narodowego Królestwa Polskiego w 1831, później znacząca postać Wielkiej Emigracji. [przypis edytorski]
179. obiata — pogańska ofiara ze zwierząt lub płodów rolnych. [przypis edytorski]
180. ostatni August — Stanisław August Poniatowski (1732–1798), ostatni król Polski. [przypis edytorski]
181. przecz (daw.) — dlaczego. [przypis edytorski]
182. Cypryda (mit. gr.) — przydomek Afrodyty, bogini miłości, urodzonej z piany morskiej w pobliżu Cypru. [przypis edytorski]
183. Afrodite (mit. gr.) — Afrodyta, bogini miłości. [przypis edytorski]
184. Cyprys (mit. gr.) — przydomek Afrodyty, bogini miłości, urodzonej z piany morskiej w pobliżu Cypru. [przypis edytorski]
185. wrzeciądze — urządzenie do zamykania bramy. [przypis edytorski]
186. Plutus — właśc. Pluton, rzymski odpowiednik Hadesa, boga podziemnej krainy umarłych. [przypis edytorski]
187. musić (daw.) — zmuszać. [przypis edytorski]
188. Boh (ros.) — Bóg. [przypis edytorski]
189. zali (daw.) — czy. [przypis edytorski]
190. mołojec — młody żołnierz kozacki, przen.: zuch. [przypis edytorski]
191. ukaźny (z ros.) — wykonany według rozkazu. [przypis edytorski]
192. łoza — witka (tu jako narzędzie wykonywania kary chłosty). [przypis edytorski]
193. właść (daw.) — to, czym się włada. [przypis edytorski]
194. Hymet — pasmo górskie na płd.-wsch. od Aten. [przypis edytorski]
195. szerzoga (daw.) — mgła. [przypis edytorski]
196. zwodzić — tu: prowadzić, sterować. [przypis edytorski]
197. jedno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
198. Acheron (mit. gr.) — rzeka w Hadesie, krainie umarłych. [przypis edytorski]
199. pożenąć (daw.) — pognać. [przypis edytorski]
200. Pardon. C’est vrai (fr.) — Przepraszam. To prawda. [przypis edytorski]
201. Prometeusz (mit gr.) — bohater, który stworzył człowieka, lepiąc go z gliny zmieszanej ze łzami, a następnie, wbrew woli bogów, obawiających się buntu ludzi podobnego do wcześniejszego buntu Tytanów, podarował ludziom ogień. Za karę został przykuty do skał Kaukazu, gdzie sęp wyjadał mu codziennie odrastającą wątrobę. [przypis edytorski]
Darmowe książki «Noc listopadowa - Stanisław Wyspiański (biblioteka cyfrowa za darmo TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)